Ο χαιρετισμός από τη Νεολαιίστικη Πτέρυγα της Ένωσης Κομμουνιστών Ουκρανίας

Για την κατάσταση της εργατικής τάξης στον ιμπεριαλιστικό πόλεμο

Αγαπητοί σύντροφοι,

Δεχτείτε τους χαιρετισμούς μου εκ μέρους της Ένωσης Κομμουνιστών Ουκρανίας και της νεολαίας της, που αγωνίζονται σήμερα κάτω από δύσκολες συνθήκες.

Η χρονιά που πέρασε δημιούργησε νέες προοπτικές για το κομμουνιστικό κίνημα όσον αφορά τη διερεύνηση και την ανεύρεση τρωτών σημείων στον κύριο εχθρό του εργατικού κινήματος, το κεφάλαιο.

Πράγματι, το κεφάλαιο δεν μπορεί να αντισταθεί στον πειρασμό των βραχυπρόθεσμων κερδών, ακόμη και με τον κίνδυνο ενός σοβαρού μακροπρόθεσμου κόστους. Μιλάμε, φυσικά, για τον παρατεταμένο "μικρό νικηφόρο πόλεμο" που διεξάγει η ηγεσία μιας από τις άλλοτε αδελφικές σοβιετικές δημοκρατίες, που τώρα βρίσκεται κάτω από την μπότα της αστικής τάξης. Προς το παρόν, βλέπουμε ότι ο στόχος των Ρώσων νεόπλουτων - το πλούσιο σε πρώτες ύλες και μεταποιητικές δραστηριότητες νοτιοανατολικό τμήμα της Ουκρανίας - έχει μετατραπεί σε βραχνά για τις επιτιθέμενες δυνάμεις και όλες οι περαιτέρω προσπάθειες κατάληψής του απειλούν να αποξενώσουν κι άλλο τη Ρωσική Ομοσπονδία από τις εξαγωγικές αγορές πρώτων υλών της περιοχής αυτής.

Ταυτόχρονα, αυτό που οι ουκρανικές αρχές (στην πραγματικότητα οι τυχοδιωκτικές μαριονέτες του δυτικού κεφαλαίου) αποκαλούν "επιτυχίες" και "στρατιωτικές νίκες", δεν είναι τίποτα περισσότερο από το αιματοκύλισμα του άμαχου πληθυσμού της χώρας, καθώς και από την αποστολή χιλιάδων νεαρών στρατιωτών στο σφαγείο του πολέμου με αντάλλαγμα εντελώς παράξενες διεκδικήσεις σε εδάφη που έχουν ήδη καταληφθεί από τη Ρωσική Ομοσπονδία. 

Πολικές προοπτικές ενός "μάταιου πολέμου"

Πιστεύουμε ότι η στρατιωτική σύγκρουση στην Ουκρανία αποτελεί, σε παγκόσμια κλίμακα, ένα επεισόδιο, ένα πρελούδιο, ένα δωμάτιο εκπαίδευσης, ένα πεδίο βολής για έναν παγκόσμιο ιμπεριαλιστικό πόλεμο. Σε τοπική κλίμακα, ωστόσο, πρόκειται για έναν "μάταιο πόλεμο" που διεξάγεται υπό σκοπίμως ψευδή συνθήματα, ενώ οι στόχοι του δεν θα επιτευχθούν, αφού πρόκειται για κενές διακηρύξεις, φέρνοντας, έτσι, μόνο δεινά και θλίψη στους λαούς της Ουκρανίας και της Ρωσικής Ομοσπονδίας - άλλοτε αδελφικών σοβιετικών δημοκρατιών. Το ζήτημα του τερματισμού του πολέμου δεν είναι απλώς ένα αφελές ανθρωπιστικό σύνθημα, αλλά μια αντικειμενική αναγκαιότητα για να σταματήσει η έναρξη του Τρίτου Παγκόσμιου Πολέμου, από τη μία πλευρά, και η αδελφοκτόνος σφαγή, από την άλλη. Παρ’ όλα αυτά, ο πόλεμος αυτός έχει σαφείς συμπαθούντες μεταξύ των κομμουνιστικών οργανώσεων.

Δεν θα προχωρήσουμε σε λεπτομερή κατάλογο των οργανώσεων που εξακολουθούν να αυτοαποκαλούνται κομμουνιστικές, αλλά έχουν επιλέξει πλευρά σε αυτόν τον πόλεμο. Θα αναφέρουμε μόνο τα κύρια επιχειρήματα που χρησιμοποιούν για να δικαιολογήσουν που μετατράπηκαν σε ουρά των αστικών κυβερνήσεων και, κατά συνέπεια, τα κύρια θεωρητικά λάθη που έγιναν στο διεθνές κομμουνιστικό κίνημα κατά την ανάλυση των σημερινών γεγονότων.

1. Προβάλλεται η υπόθεση του αντιφασιστικού χαρακτήρα της επέμβασης της Ρωσικής Ομοσπονδίας στην Ουκρανία. Ναι, πράγματι, ένα φασιστικό καθεστώς εγκαθιδρύθηκε στην Ουκρανία μετά το Μαϊντάν, με στόχο την πλήρη αποσοβιετοποίηση της Ουκρανίας. Ναι, ο πληθυσμός του Ντονμπάς εξεγέρθηκε κατά της νέας ηγεσίας της Ουκρανίας και έλαβε μέτρα για να απομακρυνθεί από το καθεστώς του Κιέβου. Ναι, το 2014-2015, σε όλο το Ντονμπάς ο λαός ζητούσε να σταλούν ρωσικά στρατεύματα για να προστατεύσουν τους ίδιους και ολόκληρη την Ουκρανία από τη νέα πραγματικότητα που σχεδίασε η αρρωστημένη φαντασία των οπαδών των συνεργατών των ναζί Μπαντέρα και Σουχέβιτς. Αυτό ζητήθηκε ανοιχτά από τον λαό του Ντονμπάς σε αυθόρμητες και οργανωμένες συγκεντρώσεις και στο δημοψήφισμα του Μαΐου 2014. Αλλά τι έκανε η Ρωσική Ομοσπονδία στην πορεία; Την επιτυχή προσάρτηση της Κριμαίας "χωρίς να πέσει ούτε ένας πυροβολισμός" με τις προσπάθειες νομιμοποίησής της διαδέχθηκαν οκτώ χρόνια εκβιασμών, σε μια προσπάθεια να εξαναγκαστεί το Ντονμπάς να επιστρέψει στην Ουκρανία μέσω της λεγόμενης "συμφωνίας του Μινσκ", αλλά διατηρώντας παράλληλα το status quo στο ζήτημα της Κριμαίας. Ας θυμηθούμε ότι τα αποτελέσματα του λαϊκού δημοψηφίσματος στις Λαϊκές Δημοκρατίες του Ντονέτσκ και του Λουγκάνσκ δεν είχαν αναγνωριστεί από τη Ρωσική Ομοσπονδία μέχρι πρόσφατα. Και πάλι, βλέπουμε ένα παράδειγμα κυνικού παζαρέματος, οι στόχοι του οποίου δεν ήταν σε καμία περίπτωση η προστασία του πληθυσμού του Ντονμπάς ούτε η ανατροπή του καθεστώτος του Κιέβου και ούτε, τελικά, ο αντιφασισμός.

2. Η αντίθετη πολιτική κατεύθυνση αποτελεί τη δεύτερη κοινή θέση σχετικά με τον ιμπεριαλισμό της Ρωσικής Ομοσπονδίας "που εισβάλλει στο έδαφος ενός κυρίαρχου γειτονικού κράτους". Από αυτό προκύπτει λογικά η ανάγκη για άνευ όρων στρατιωτική υποστήριξη της Ουκρανίας ως θύματος της ιμπεριαλιστικής επίθεσης. Και πάλι, βλέπουμε πως το ερώτημα τίθεται με λάθος τρόπο. Ο ιμπεριαλισμός δεν γνωρίζει σύνορα, δεν έχει ξεχωριστά απομονωμένα μέρη με την επιγραφή "Κράτος Ν". Ο ιμπεριαλισμός είναι μια κατηγορία πολιτικής οικονομίας που περιγράφει ένα στάδιο στην ανάπτυξη του καπιταλισμού, όπου η συγχώνευση των βιομηχανικών και τραπεζικών μονοπωλίων παράγει μια νέα μορφή μονοπωλίου - το χρηματιστικό μονοπώλιο. Αυτό σημαίνει ότι η σύγκρουση των συμφερόντων των διαφόρων χρηματιστικών μονοπωλίων αποτελεί μια μόνιμη διαδικασία και ότι η στρατιωτική μορφή επίλυσης των αντιθέσεων είναι μόνο θέμα χρόνου. Ο Δεύτερος Πόλεμος του Κονγκό, ο οποίος σύμφωνα με διάφορες εκτιμήσεις στοίχισε τη ζωή σε πάνω από 5 εκατομμύρια ανθρώπους μέσα σε μόλις 5 χρόνια, από το 1998 έως το 2003, είναι ένα ζωντανό παράδειγμα του πώς τα χρηματιστικά μονοπώλια επιδιώκουν να προωθήσουν τα συμφέροντά τους, αξιοποιώντας την κρεατομηχανή του πολέμου σε συγκρούσεις που πραγματοποιούνται σε μακρινές χώρες. Αξίζει να σημειωθεί ότι η μία πλευρά σε αυτή τη σύγκρουση υποστηρίχθηκε μεταξύ άλλων από την Κίνα και τη Γαλλία και η άλλη από τις ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο. Παρ’ όλα αυτά, αυτή η πόλωση δεν εμπόδισε τις αμερικανικές πολυεθνικές να συνεχίσουν να συγκεντρώνουν παραγωγικές εγκαταστάσεις στο έδαφος της Κίνας και τη Γαλλία να επανενταχθεί στο ΝΑΤΟ το 2009.

Στις πολυπολικές θέσεις που εκτέθηκαν παραπάνω, βρίσκουμε μια κοινή ρίζα - τον οπορτουνισμό. Ο Λένιν προειδοποιούσε ενάντια στη χρήση του όρου "οπορτουνισμός" ως χαρακτηρισμού, δηλώνοντας τα εξής:

"Μάταια συχνά θεωρούμε τη λέξη αυτή ως "απλή αισχρολογία", χωρίς να εξετάζουμε σοβαρά το νόημά της. Ένας οπορτουνιστής δεν προδίδει το κόμμα του, δεν το εξαπατά, δεν το διασπά. Συνεχίζει ειλικρινά και επιμελώς να το υπηρετεί. Αλλά το κοινό και διακριτικό του γνώρισμα είναι η υποχωρητικότητά του στις διαθέσεις της στιγμής, η αδυναμία του να αντισταθεί στη μόδα, η πολιτική του κοντόφθαλμη και αχαρακτήριστη συμπεριφορά. Ο οπορτουνισμός είναι η θυσία των μακροχρόνιων και ουσιαστικών συμφερόντων του κόμματος στα στιγμιαία, πρόσκαιρα, δευτερεύοντα συμφέροντά του".

Πράγματι, οι υποστηρικτές της λεγόμενης "ειδικής επιχείρησης" βλέπουν στην επέμβαση της Ρωσικής Ομοσπονδίας μια ευκαιρία για χειραφέτηση των λαών που βρίσκονται κάτω από την μπότα του δυτικού κεφαλαίου, αφού ο "άξονας ΝΑΤΟ - ΕΕ - ΗΠΑ" φέρεται πλέον να μην μπορεί να διατηρήσει τον έλεγχο των αποικιών του. Αλλά τι έχουν να πουν αυτοί οι "παράγοντες της ειδικής επιχείρησης" για το γεγονός ότι πάνω από το 80% της αγοράς καυσίμων στην ΕΕ βρίσκεται πλέον υπό τον έλεγχο των ΗΠΑ και ότι οι πρώτες ύλες από τη Ρωσική Ομοσπονδία αγοράζονται σε εξευτελιστικά χαμηλές τιμές από τους καπιταλιστές της Κίνας και της Ινδίας;

Διάφοροι κομμουνιστές και σοσιαλιστές υποστηρικτές του ουκρανικού καθεστώτος βλέπουν μια ευκαιρία για τους λαούς που ζουν στη Ρωσική Ομοσπονδία να απελευθερωθούν από την "καταπίεση του Κρεμλίνου" και, υπό τις σημαίες νέων κρατών, να εγκαθιδρύσουν "δημοκρατία" στην καπιταλιστική Ρωσία, η οποία καταρρέει κάτω από μια μάζα οικονομικών αντιφάσεων και στρατιωτικών ηττών. Παρ’ όλο τον παραλογισμό και την απόλυτη αιμοδιψία, η θέση αυτή βρίσκει ολοένα και περισσότερα στηρίγματα και αποτελεί, στην πραγματικότητα, την κύρια εναλλακτική λύση για τους υποστηρικτές των ειδικών επιχειρήσεων.

Και στις δύο περιπτώσεις έχουμε να κάνουμε με "μαρξιστές" που ζητούν την αναθεώρηση του Μαρξ και του Λένιν λόγω της υποτιθέμενης ανεπικαιρότητας των θέσεων του μαρξισμού - λενινισμού για τις ιμπεριαλιστικές συγκρούσεις. Περισσότερα από 105 χρόνια μετά τη δημοσίευση του έργου "Ιμπεριαλισμός, ανώτατο στάδιο του καπιταλισμού", ο ιμπεριαλισμός έχει τάχα αποκτήσει συγκεκριμένα κρατικά όρια, σχεδόν ενσαρκωμένος με τη μορφή του αμερικανικού αετού, της ρωσικής αρκούδας, του κινεζικού δράκου και άλλων πραγματικών και φανταστικών χαρακτήρων. Τέτοιοι "μαρξιστές" έχουν μάλλον ξεχάσει ότι ο ιμπεριαλισμός είναι ένα στάδιο στην ανάπτυξη του καπιταλιστικού τρόπου παραγωγής και ο ιμπεριαλιστικός πόλεμος είναι μια ένοπλη λύση στις πολιτικές αντιφάσεις στην εποχή του ιμπεριαλισμού. Αυτοί οι σύγχρονοι οπαδοί του Κάουτσκι επιμένουν να αποκαλούν μεμονωμένα κράτη ιμπεριαλιστές, πράγμα που δεν αλλάζει την ουσία του ιμπεριαλισμού, όπως την αποκάλυψε ο Λένιν, ως εποχής, βάρος των καιρών του καπιταλισμού και όχι ως κρατικού μορφώματος που περικλείεται μέσα σε εθνικά σύνορα. 

Υπάρχει ζωή μετά τους θανάτους;

Από τη μία πλευρά, είναι άχαρο καθήκον να κάνεις προβλέψεις σε μια απρόβλεπτη πραγματικότητα. Από την άλλη, η εφαρμογή της μαρξιστικής μεθόδου για την επεξεργασία πιθανών σεναρίων για το τέλος του πολέμου είναι απαραίτητη. Για όσους υποστηρίζουν ξεκάθαρα είτε τη Ρωσική Ομοσπονδία είτε την Ουκρανία, δεν υπάρχουν καθόλου ερωτήματα - κάθε πλευρά απλώς πιστεύει στη νίκη "των δικών της". Για εκείνους που δεν στηρίζουν τα "δικά τους" αστικά κράτη, η υπόθεση είναι κάπως πιο περίπλοκη.

Ας δούμε λοιπόν τρία πιθανά σενάρια και ας προσπαθήσουμε να εκτιμήσουμε τι σημαίνουν για την εργατική τάξη μακροπρόθεσμα.

1. Βλέπουμε μια χαμηλής έντασης, μακροχρόνια σύγκρουση ως το πιο πιθανό σενάριο, επειδή κανένα από τα μέρη δεν είναι πρόθυμο να διαπραγματευτεί για την ειρήνη. Βλέπουμε επίσης μεγάλης κλίμακας εκστρατείες πληροφόρησης για την υποστήριξη της στρατιωτικής υστερίας δημιουργούνται στο εσωτερικό κάθε χώρας. Αυτό προϋποθέτει μια συνεχιζόμενη αντιπαράθεση που είναι μόνο η εστία, το πρώτο σημείο βολής στην εξέλιξη του Τρίτου Παγκόσμιου Πολέμου. Αν η τρέχουσα δυναμική συνεχιστεί και όλο και περισσότερα αστικά κράτη εμπλακούν στην ανταλλαγή απειλών, κάποια στιγμή τα λόγια θα γίνουν πράξεις. Δεν έχει νόημα να προβλέψουμε πώς θα εξελιχθεί ο Τρίτος Παγκόσμιος Πόλεμος και πώς ακριβώς θα τελειώσει, αλλά όποιος και αν κερδίσει, το προλεταριάτο θα είναι στους χαμένους.

Ας εξετάσουμε περαιτέρω δύο σενάρια στα οποία ένας παγκόσμιος πόλεμος καθυστερεί λόγω της τυπικής ήττας μιας από τις εμπόλεμες χώρες.

2. Η στρατιωτική ήττα της Ρωσικής Ομοσπονδίας και η πιθανή διάσπαση της χώρας σε έναν μεγάλο αριθμό κυρίαρχων κρατών. Αυτή η επιλογή θα αντανακλούσε ουσιαστικά την επιθυμία των κύριων ιμπεριαλιστικών πόλων - από τον Ατλαντικό μέχρι την Ασία - να θυσιάσουν τη Ρωσική Ομοσπονδία προκειμένου να αναβληθεί η παγκόσμια ιμπεριαλιστική σφαγή. Εξάλλου, η εμφάνιση πολλών νέων χωρών ταυτόχρονα (σύμφωνα με διάφορες προβλέψεις από 5 έως 26) σημαίνει ανακατανομή εδαφών, των πλουσιότερων αποθεμάτων πρώτων υλών, αγορών και σφαιρών επιρροής στις οποίες οι εκπρόσωποι του διακρατικού κεφαλαίου θα μπορούν να ικανοποιούν προσωρινά τις ορέξεις τους.

Σε αυτό το σενάριο, δεν είναι λιγότερο ανησυχητικές οι πιθανές ενέργειες της "νικήτριας χώρας", της Ουκρανίας. Η Ουκρανία θα αποκτήσει νέα εικόνα, νέα σύνορα, εξοπλισμό από τη Δύση και πολεμοχαρή στρατό και, κυρίως, το σοβινιστικό και "ανίκητο" νέο ουκρανικό έθνος της. Υποθέτουμε ότι το κυνήγι μαγισσών, το οποίο διεξάγεται πλέον με εντατικούς ρυθμούς στο εσωτερικό της χώρας, μπορεί κάλλιστα να ξεχυθεί και εκτός Ουκρανίας μετά από έναν τέτοιο θρίαμβο. Ειδικά αν οι κύριοι παγκόσμιοι παίκτες είναι απασχολημένοι με το μοίρασμα όσων έχουν απομείνει από τη Ρωσική Ομοσπονδία και του ελέγχου του ουκρανικού καθεστώτος - μαριονέτα. Σε κάθε περίπτωση, ακόμη και αν η ουκρανική αστική τάξη δεν διεκδικήσει εδάφη γειτονικών κρατών, θα βγουν τα μαχαίρια στο εσωτερικό της χώρας. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για τα εδάφη του νοτιοανατολικού τμήματος που θα γυρίσουν πάλι στην Ουκρανία.

3. Στρατιωτική ήττα της Ουκρανίας. Πιθανότατα το λιγότερο πιθανό σενάριο χωρίς τη χρήση όπλων μαζικής καταστροφής από τη Ρωσική Ομοσπονδία. Σε περίπτωση που η Ρωσική Ομοσπονδία τα χρησιμοποιήσει, ωστόσο, ο πόλεμος στην Ανατολική Ευρώπη δεν θα τερματιστεί, αλλά απλώς θα μετατοπιστεί ελαφρώς δυτικότερα, προς τα σύνορα της Πολωνίας. Η στρατιωτικοποίηση, στην οποία καταφεύγουν σε όλο τον κόσμο και ιδιαίτερα στην Ανατολική Ευρώπη, αναδεικνύει ότι οι χώρες της Βαλτικής, όπως και η Πολωνία, μπορούν κάλλιστα να διεκδικήσουν να αναλάβουν τον ρόλο μιας "εφεδρικής Ουκρανίας" για να συνεχίσει το δυτικό κεφάλαιο να πιέζει τη Ρωσία.

Αναφέρουμε ότι το σενάριο της "νίκης" ενός από τα μέρη της σύγκρουσης δεν συνεπάγεται ειρήνη. Η ειρήνη είναι το πιο σημαντικό εργαλείο του παγκόσμιου κομμουνιστικού και προλεταριακού κινήματος στον αγώνα του ενάντια στον καπιταλισμό, για τον κομμουνισμό. Η ειρήνη είναι η προϋπόθεση για να συνειδητοποιήσει κανείς τη θέση του, να ενωθεί, να αγωνιστεί. Ο πόλεμος ήταν και θα είναι πάντα στοιχείο και εργαλείο της τάξης των εκμεταλλευτών. Ο πόλεμος φέρνει μόνο χάος, θάνατο και καταστροφή, διχασμό. Μια σερβική παροιμία είναι πολύ επίκαιρη σήμερα: "Στον πόλεμο, οι πολιτικοί ανταλλάσσουν όπλα, οι πλούσιοι μοιράζονται τα τρόφιμα και οι φτωχοί δίνουν τα παιδιά τους. Όταν τελειώσει ο πόλεμος, οι πολιτικοί δίνουν τα χέρια, οι πλούσιοι αυξάνουν τις τιμές των τροφίμων και οι φτωχοί ψάχνουν τους τάφους των παιδιών τους". 

Ειρήνη στις καλύβες, πόλεμος στα παλάτια!

Οι Ουκρανοί Κομμουνιστές απαιτούμε, από το μέρος της ηγεσίας της Ουκρανίας που είναι ακόμα σε θέση να πάρει ανεξάρτητες αποφάσεις, την άμεση παύση των εχθροπραξιών και την έναρξη ειρηνικών διαπραγματεύσεων για τον τερματισμό αυτής της σφαγής.

Ως Σοβιετικοί κομμουνιστές καλούμε τους συντρόφους μας από τη Ρωσία να απαιτήσουν από την αστική ηγεσία του κράτους τους να βάλει τέλος στην επέμβαση και τη λεγόμενη "ειδική επιχείρηση".

Ως μέλη του διεθνούς κομμουνιστικού κινήματος καλούμε τους κομμουνιστές όλου του κόσμου να μποϊκοτάρουν τις παραδόσεις όπλων στα εμπόλεμα μέρη, ώστε να αποτραπεί μια ακόμη μεγαλύτερη κλιμάκωση της σύγκρουσης.

Δηλώνουμε την απαίτησή μας για ειρήνη με οποιοδήποτε, ακόμη και το πιο "δυσμενές" τίμημα, καθώς έχουμε μάθει πολύ καλά το τίμημα του πολέμου από τις νεκρολογίες.

Εν κατακλείδι, παραθέτουμε ένα από τα καλύτερα συνθήματα της Μεγάλης Γαλλικής Επανάστασης, το οποίο παρέλαβαν οι Ουκρανοί Μπολσεβίκοι την εποχή του Εμφυλίου Πολέμου 1917-1921:

"Ειρήνη στις καλύβες! Πόλεμος στα παλάτια!".