Ελένη Ζαφειρίου

 Παράξενη, σπανιότατη και πολύ πικρή μοιάζει αυτή η επιθυμία της. Ισως «πηγάζει» από τον απύθμενο υπαρξιακό καημό και ψυχικό της πόνο. Δε γνώρισε τη «φύτρα» της.

Γεννημένη το 1916, νόθα, έκθετη, μικρό παιδάκι ακόμα, την περιμάζεψε μια ηθοποιός, περιοδεύοντος «μπουλουκιού» στη Λάρισα, η Κυριακούλα Ζαφειρίου, η οποία είχε και ένα δικό της γιο. Η ψυχομάνα της την υιοθέτησε και την έκανε μέλος του «μπουλουκιού».

Ετσι, εντεκάχρονη ακόμα, το 1927, η Ελένη Ζαφειρίου, έγινε μέλος του Σωματείου Ελλήνων Ηθοποιών, καθώς τότε ακόμα δεν είχε υπήρχε ο θεσμός των σπουδών σε σχολή και της «Αδείας Ασκήσεως Επαγγέλματος Ηθοποιού» ως προϋπόθεσης για την εγγραφή στο ΣΕΗ.

Η ψυχομάνα της, της στάθηκε αληθινή μάνα, και σ' αυτήν αναφέρεται το μόνο βιβλίο της Ελένης Ζαφειρίου «Τι να σου πρωτοθυμηθώ, βρε μάνα» (εκδόσεις «Πανός»). «Η μάνα μου ήταν μια ξένη γυναίκα που με μεγάλωσε. Με πόνεσε πιο πολύ κι από το παιδί της, που έπαιζε κι αυτός στα μπουλούκια, για να με μεταφέρει στην Αθήνα και να με σπουδάσει. Τη θυμάμαι με στοργή, αγάπη και πόνο», έγραψε στο βιβλίο της η Ε. Ζαφειρίου.

Η Ελένη Ζαφειρίου σπούδασε στη Σχολή του Εθνικού Θεάτρου, στο οποίο έπαιζε από το 1936 έως το 1943, αλλά και στα χρόνια 1955 - 1978, μικρούς και δεύτερους ρόλους σε κλασικά έργα αλλά και στο αρχαίο δράμα. Στα μεσοδιαστήματα, αυτή η ικανή, σεμνή, αφοσιωμένη «εργάτρια» της θεατρικής τέχνης δούλεψε και σε ιδιωτικούς θιάσους (Χατζίκου, Μανωλίδου - Παππά, Μερκούρη, Λαμπέτη - Χορν, κ.α.). Από τη δεκαετία του 1950 και εντεύθεν έπαιξε σε 150 περίπου ταινίες, διαπρέποντας ιδιαίτερα σε δραματικούς ρόλους φτωχών και χαροκαμένων μανάδων. Ο καημός για την πραγματική της μάνα που δε γνώρισε και η ανθρωπιά της ψυχομάνας της έγιναν το μεγάλο «σχολειό» της για τους ρόλους των μανάδων που υποδύθηκε, αλλά και πικραμένων, μοναχικών, φτωχών, ανύπαντρων γυναικών σε θεατρικά έργα. Σπουδαία και χαρακτηριστική του πικραμένου και θλιμμένου ψυχισμού της ήταν η ερμηνεία της στη Ρεβέκκα, τη νόθα, μοναχική, ανύπαντρη υπηρέτρια στους ιψενικούς «Βρικόλακες».

Η Ελένη Ζαφειρίου ήταν τόσο αληθινή στις κινηματογραφικές μάνες και παραμάνες που έπλασε, που «σημαδεύτηκε» ως η «μάνα» του ελληνικού κινηματογράφου.

Η τελευταία θεατρική της εμφάνιση, δίπλα στον Θύμιο Καρακατσάνη, έγινε το 1992, στο έργο του Γιώργου Αρμένη «Βασικά με λεν Θανάση».

Πέθανε στις 02/09/2004