Η πρώτη δημόσια εμφάνιση του ΣΕΚΕ (μετέπειτα ΚΚΕ)

1919 6 Γενάρη. Στο θέατρο «Διονύσια» της Αθήνας, το Σοσιαλιστικό Εργατικό Κόμμα Ελλάδας (μετέπειτα ΚΚΕ) πραγματοποιεί την πρώτη του δημόσια συγκέντρωση, μετά το ιδρυτικό του συνέδριο  (17-23) του Νοέμβρη 1918.



Στον «Ριζοσπάστη» της εποχής (7/1/1919)- τότε «Εφημερίς Δημοκρατικών Αρχών- διαβάζουμε σε πρωτοσέλιδο ρεπορτάζ με τίτλο:«ΣΟΣΙΑΛΙΣΤΙΚΗ ΕΟΡΤΗ. Η ΧΘΕΣΙΝΗ ΑΠΟΘΕΩΣΙΣ. Ο ΕΝΘΟΥΣΙΑΣΜΟΣ

 Πιο συγκεκριμένα αναφέρει: «Με μεγάλην επιτυχίαν εωρτάσθη χθες το απόγευμα εις τα ”Διονύσια” η πανηγυρική εμφάνισις του Σοσιαλιστικού Εργατικού Κόμματος της Ελλάδος. Το θέατρον είχε καταλλήλως  διακοσμηθή με εικόνας του Μαρξ, του Ζωρές και του Λήμπνεχτ και εις την είσοδον είχεν αναρτηθή και εκυμάτιζε μεγαλοπρεπής μία κατακόκκινη σημαία.

 Από ενωρίς ήρχισεν αθρόα η προσέλευσις του κόσμου. Οι εργάται, οι άνθρωποι του λαού, προσήρχοντο κατά κύματα προς την πλατείαν του Συντάγματος πολύ προ της ωρισμένης ώρας.  Εις την είσοδον δεσποινίδες της σοσιαλιστικής οργανώσεως διεκόσμουν τα στήθη των παρισταμένων με μικρά κομψά κόκκινα σήματα.

Εις τας 3 1/2 μ.μ ολόκληροςη πλατεία και τα θεωρεία των»Διονυσίων»έβριθον πυκνοτάτου ακροατηρίου.

Την4ην ακριβώς ήρχισεν η εορτή. Υπό τα παταγώδη χειροκροτήματα του παρισταμένου πλήθους και τας ατελευτήτους ζητωκραυγάς και επευφημίας ο όμιλος νεολαίας του Σοσιαλιστικού Τμήματος Αθηνών ετραγούδησε τον Διεθνή Σοσιαλιστικόν Υμνον.

Με την άρσιν της αυλαίας το πολυπληθέστατον ακροατήριον ευρέθη ενώπιον μιας θαυμασίας σκηνοθεσίας. Την προεδρικήν έδραν της εορτής κατείχεν ο κ. Παπανικολάου πρόεδρος των ηλεκτροτεχνιτών, τιμής ένεκεν προς το σωματείον του, το οποίον ολόκληρον προσεχώρησεν επισήμως εις τον σοσιαλισμόν.

Το βήμα καταλαμβάνει πρώτος ο γεν. γραματεύς της Κεντρικής Επιτροπής κ.Ν. Δημητράτος και εξηγεί δι’ ωραίον λόγον τον σκοπόν του Σοσιαλιστικού Εργατικού Κόμματος της Ελλάδος, του εκπροσωπούντος την πολιτική οργάνωσιν του εργατικού στοιχείου, εκ παραλλήλου προς την επαγγελματικήν του τοιαύτην.

Ακολούθως ο λόγος δίδεται εις τον δημοσιογράφον κ. Κ. Καραμούζην όστις από μέρους της επιστημονικής Σχολής προς μελέτην και διάδοσιν των αρχών του Σοσιαλισμού, ομιλεί περί της θέσεως των διανοουμένων εις το εξανθρωπιστικό κίνημα και δίδει εξηγήσεις τινάς εξ’ αφορμής των τελευταίως σημαιωθεισών καταδιώξεων, χειροκροτούμενος.

Ομιλούν κατόπιν οι εργάται κ.κ. Κόκκινος, σύμβουλος του σωματείου ηλεκτροτεχνιτών, Θωμάς των τροχιοδρομικών και Αλεξίου του Συνδικάτου «Πρόοδος» Λειβαδειάς, όλοι με πολλήν σαφήνειαν, αναπτύξαντες το πρόγραμμα του Σοσιαλισμού.

Η εμφάνισις του κ. Μπεναρόγια προκάλεσεν αληθινήν φρενίτιδα ενθουσιασμού. Ο κ. Μπεναρόγιας ωμίλησεν δια μακρών με θαυμαστήν επιτυχίαν περί  της αποστολής της εργατικής τάξεως και του πολιτικού κόμματος, προς αποφυγήν της εκμεταλλεύσεως του λαού από της αστικής πολιτικής.

Εις ένα διάλλειμα η νεολαία τραγουδά το «Ζήτω,ζήτω η εργατιά» και μετά λαμβάνει τον λόγο ο βουλευτής κ. Σίδερις, χαιρετίζων εν μέσω ακαταπαύστων χειροκροτημάτων και επευφημιών την ίδρυσιν του Κόμματος και τονίζοντας την μεγάλην εκπολιτιστικήν σημασίαν του.

Την εορτήν κλείνει ο πρόεδρος κ.Παπανικολάου με κατάλληλον λόγον και ο κόσμος αναχωρεί κατενθουσιασμένος από την επιτυχίαν της ωραίας εορτής».

Τι έγραψε ο αστικός Τύπος της εποχής

Οι εφημερίδες της εποχής ασχολήθηκαν και μάλιστα πρωτοσέλιδα με την εκδήλωση δείγμα της απήχησης της αλλά και της γενικότερης ανησυχίας του συστήματος για την εμφάνιση του ΣΕΚΕ

Η εφημερίδα ΕΜΠΡΟΣ (7/1/1919) με τίτλο «Η ΠΡΩΤΗ ΕΜΦΑΝΙΣΙΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΣΟΣΙΑΛΙΣΤΩΝ» δίνει το δικό της ρεπορτάζ που προσφέρει πλήθος ενδιαφέροντα στοιχεία (π.χ συμμετοχή και σύνθεση κόσμου, ομιλητές, στάση δυνάμεων καταστολής κ.α)  πρωτοσέλιδα.

«Χθες την 9ην απογευματινήν (σ.σ πρόκειται προφανώς για τυπογραφικό λάθος…) εις το θέατρον «Διονύσια» εδόθη η προαγγελθείσα εορτή, καθ’ ην το Εργατικόν Σοσιαλιστικόν κόμμα έκαμε την επίσημον εμφάνισίν του εις το κοινόν. Από ενωρίς πλήθος εργατών ήρχισε να συρρέη εις την εορτήν. Εις την είσοδον  του θεάτρου αντιπρόσωποι του εργατικού σοσιαλιστικού ομίλου των γυναικών διένειμον εις τους προσερχομένους ερυθράς ταινίας, το αντίτιμον του οποίου θα διατεθή υπέρ του εργατικού αγώνος. Οι προσελθόντες υπερέβαινον τους δισχιλίους, διεκρίνοντο  δε παραδόξως και στρατιώται ως και αντιπρόσωποι του ωραίου φύλλου. Η μυστική αστυνομία με επί κεφαλής τον μοίραρχον κ. Μερεντίτην παρηκολούθει τηνεορτήν.Την4ην ακριβώς αίρεται η αυλαία εν τω μέσω χειροκροτημάτων εμφανίζεται δε επί σκηνής, φωτιζομένης με ερυθρόν φως, όμιλος νέων, οι οποίοι ψάλλουσι τον διεθνή ύμνον.  Εις εκάστην στροφήν οι θεαταί ξεσπούν εις παταγώδη χειροκροτήματα. Αποκατασταθείσης σχετικής ησυχίας λαμβάνει τον λόγον ο κ. Δημητράτος Γεν. Γραμματεύς του σοσιαλιστικού κόμματος, τονίζων την ανάγκην της οργανώσεως των εργατών, την οποίαν θα επιτύχουν, λέγει, μόνον υπό την σημαίαν του σοσιαλισμού. Μετά  τον κ. Δημητράτον ο κ. Καραμούζης χαιρετίζει την εμφάνισιν του σοσιαλισμού ως πολιτικής ιδεολογίας και τονίζει ότι η διάδοσίς του είνε ο αληθής πολιτισμός μιας χώρας και ότι ο σοσιαλισμός σκοπεί «να συντρίψη κάθε ψεύτικο είδωλο που ορθώνεται και τυρρανεί τον κόσμο!». Ο κ. Κόκκινος μέλος του Συνδέσμου των Ηλεκτροτεχνιτών, υποστηρίζει την ανάγκην ουχί του επαγγελματικού και οικονομικού,αλλά του πολιτικού αγώνος των εργατών, τον οποίον εκπροσωπεί ο  σοσιαλισμός. Επίσης κατέκρινε το Κράτος το οποίον δεν προσηνέχθη μεθ’ αβρότητος ,όταν προ καιρού οι ηλεκτροτεχνίται απήργησαν.Αναφερόμενος εις το ζήτημα των εκλογών συνιστά εις τους εργάτας να μην πωλούν εις το μέλλον την ψήφον των με 5 και 25 δραχμάς, αλλά να την δώσουν εις εκείνους, οι οποίοι θα αντιπροσωπεύσουν τα εργατικά δίκαια εις το κοινοβούλιον. Ο κ. Θωμάς του Συνδέσμου των Τροχιοδρομικών, Λαγουδάκης των Ελαιοχρωματιστών , Μπεναρόγιας των Τυπογράφων, επικροτούσιν ωσαύτως τας αρχάς του σοσιαλισμού και τονίζουσι την ανάγκην της οργανώσεως των εργατών εις Σωματεία.

Μετά τούτο ο κ. Σπετσιώτης απαγγέλλοι ποίημα εργάτου, εργαζομένου κατά την χθεσινήν ημέραν εις τι εργοστάσιον. Εις το ποίημα ο εργάτης παρεπονείτο δια την κακήν θέσιν εις την οποίαν ευρίσκεται. Ο σοσιαλιστής βουλευτής κ.Σίδερις αναπτύσσει εντέλει τας αρχάς του σοσιαλισμού και προτρέπει τους εργάτας να τας ακολουθήσουν. Ευρισκόμεθα, είπεν, εις την αρχήν, ενώ οι εργάται της Γαλλίας, Γερμανίας και Ρωσσίας ευρίσκονται εις το στάδιον  της δράσεώς των. Το τέλος του λόγου του κ. Σίδερη εκάλυψαν ζωηρά και παρατεταμένα χειροκροτήματα.Μετά ταύτα εψάλη και πάλιν ο διεθνής ύμνος, διενεργήθη δε έρανος προς αποστολήν αντιπροσώπων εις το Σοσιαλιστικόν Συνέδριον της Λωζάνης, μεθ’ ο το πλήθος διελύθη περί την6ηναπογευματινήν.

ΚΑΙΜΙΑ ΣΥΛΛΗΨΙΣ

Κατά την έξοδον του πλήθους εκ του θεάτρου ο μοίραρχος κ. Μερεντίτης διέταξε την σύλληψιν του διευθυντού των»ΝΕΩΝ»κ. Πύρρου Γιαννοπούλου, διότι ηκούσθη εκφραζόμενος ανευλαβώς κατά του Προέδρου της Κυβερνήσεως»

Τα νέα όμως από την πρώτη επίσημη παρουσία του ΣΕΚΕ στην Αθήνα φθάνουν και στην Βόρεια Ελλάδα. Η εφημερίδα ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ (8/1/1919) σε ρεπορτάζ στην τελευταία της σελίδα με τίτλο «Η ΣΟΣΙΑΛΙΣΤΙΚΗ ΖΥΜΩΣΙΣ ΕΝ ΕΛΛΑΔΙ» αναφέρει:

« ΑΘΗΝΑΙ 7. Εις τα «Διονύσια» εγένετο η συνέλευσις του Σοσιαλιστικού κόμματος. Εις την είσοδον του θεάτρου υπήρχεν  αναπεκταμένη ερυθρά σημαία. Κοράσια διένεμον ερυθράς ταινίας και εικόνας του Λιμπνεχτ. Πρώρος ο γραμματεύς του κόμματος τονίζων την ανάγκην της οργανώσεως των εργατικών τάξεων, καυτηριάζει τα αστικά κόμματα και συνιστά όπως οι εργάται προσχωρήσουν εις το σοσιαλιστικόν κόμμα.

Ο  κ.Καραμούζης χαιρετίζει την σοσιαλιστικήν ιδεολογίαν. Ο κ. Κόκκινος πρόεδρος των Ηλεκτροτεχνιτών, επιτίθεται κατά του  Κράτους,όπρε υπήρξε πάντοτε εχθρικόν των εργατών. Ο κ. Θωμάς, πρόεδρος των Τροχιοδρομικών, Λαγουδάκης, ελαιοχρωματιστής και Σπετσιώτης μηχανουργός, συνηγορούν υπέρ της εργατικής ιδέας.

Λαμβάνον τον λόγον ακολούθως οκ. Μπεναρόγιας λέγει ότι ο εργάτης γίνεται σοσιαλιστής όταν αναμιγνύεται εις την πολιτικήν. Ημείς θέλομεν να ενώσωμεν τα σωματεία έξω πάσης σκηνής πολιτικής. Μετά τον λόγον του κ. Μπεναρόγια ψάλλεται το τραγούδι της εργατιάς. Ο κ. Παπανικολάου συνιστά να γίνουν έρανοι, όπως   συμμετάσχουν και οι εργάται της Ελλάδος εις το Συνέδριον της Λωζάννης. Ψάλλεται έπειτα ο διεθνής σοσιαλιστικός ύμνος, οπότε έληξε και η τελετή. Εις την είσοδον του θεάτρου συνελήφθη ο Πύρρος Γιαννακόπουλος διότι εξεφράσθη ανευλαβώς κατά του προσώπου του κ.Βενιζ΄λεου. Επίσης συνελήφθησαν άλλοι τρεις, απολυθέντες βραδύτερον.

 Αφίκετο εις την πόλιν μας ο σοσιαλιστής βουλευτής κ. Κουριέλ.Ο κ.Κουριέλ συγκαλέσας την Σοσιαλιστικήν Ενωσιν, διεσκέφθη μετ’  αυτής επί του σοσιαλιστικού Συνεδρίου της Βέρνης».

Αλέκος Χατζηκώστας

Αλέκος Χατζηκώστας