8ο Συνέδριο του ΚΚΕ

Ξεκινά τις εργασίες του το 8ο Συνέδριο του ΚΚΕ (2-8/5/1961). Η σύγκλησή του έγινε σε συνθήκες που είχαν διαμορφώσει η δεξιά οπορτουνιστική στροφή, η εσωκομματική διαπάλη και οι Αποφάσεις της 6ης και 7ης Ολομέλειας (το 1956 και 1957 αντίστοιχα), καθώς επίσης και η Απόφαση για τη διάλυση των Κομματικών Οργανώσεων στην Ελλάδα και την ένταξη των κομμουνιστών στην ΕΔΑ (8η Ολομέλεια 1958).

Οι ίδιες οι διαδικασίες σύγκλησης και διεξαγωγής του Συνεδρίου συνιστούσαν σοβαρό κομματικό πρόβλημα. Οι διαδικασίες αντιπροσώπευσης ήταν ευάλωτες ως προς την τυπική, καταστατική νομιμότητά τους, αφού Κ.Ο. δεν υπήρχαν στις περισσότερες σοσιαλιστικές χώρες και ούτε βεβαίως στην Ελλάδα μετά από το 1958.

Το πρόγραμμα που υιοθέτησε το Συνέδριο εξέφραζε την αντίληψη των «επαναστατικών σταδίων», θέτοντας ως άμεσο πολιτικό στόχο το σχηματισμό μιας δημοκρατικής-πατριωτικής κυβέρνησης που θα συνέβαλε στη συγκέντρωση δυνάμεων για την υλοποίηση του πρώτου επαναστατικού σταδίου.

Στόχος: η «Εθνική Δημοκρατική Αλλαγή», στην οποία ενέτασσε –και μάλιστα σε πρωταγωνιστικό ρόλο- τη λεγόμενη «εθνική αστική τάξη».

Οι αποφάσεις του Συνεδρίου αποτύπωναν ακόμη την υποτίμηση των νομοτελειών της ταξικής πάλης και την ανάγκη ύπαρξης ισχυρού κινήματος της εργατικής τάξης, την άρνηση του δημοκρατικού συγκεντρωτισμού και των λενινιστικών αρχών συγκρότησης και λειτουργίας του Κόμματος.

Ουσιαστικά το 8ο Συνέδριο επισφράγισε τη δεξιά οπορτουνιστική στροφή του ΚΚΕ από την 6η
 Πλατιά Ολομέλεια και έπειτα. Α’ Γραμματέας της ΚΕ του Κόμματος εκλέχθηκε ο Κώστας Κολιγιάννης.

Η προετοιμασία, η σύνθεση και η ημερήσια διάταξη του 8ου Συνεδρίου

Η σύγκληση του 8ου Συνεδρίου του ΚΚΕ είχε αποφασιστεί στην 6η Ολομέλεια της ΚΕ το 1956. H σχετική απόφαση έλεγε συγκεκριμένα¹⁴: «Να συγκληθεί το VIII Συνέδριο του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας. Να ανατεθεί στο Γραφείο της ΚΕ του Κομμουνιστικού Κόμματος της Ελλάδας να προετοιμάσει και να υποβάλει για εξέταση στην Ολομέλεια της ΚΕ του ΚΚΕ προτάσεις για την ημερήσια διάταξη του VΙΙΙ Συνεδρίου του Κομμουνιστικού Κόμματος της Ελλάδας, για την ημερομηνία της σύγκλησής του, για το ποσοστό της αντιπροσώπευσης στο Συνέδριο και για τον τρόπο της εκλογής των αντιπροσώπων και να προβλεφτεί να συμμετάσχει στο Συνέδριο εκπροσωπευτική αντιπροσωπεία από τις κομματικές οργανώσεις, που βρίσκονται στην Ελλάδα».

Εντούτοις το συνέδριο καθυστέρησε να συγκληθεί 5 ολόκληρα χρόνια και η σύγκλησή του κάθε άλλο παρά ακολούθησε τους κανόνες που προέβλεπε το Καταστατικό του Κόμματος. Για να ακριβολογούμε, δεν ήταν δυνατόν να ακολουθηθούν οι καταστατικές προϋποθέσεις σύγκλησης του συνεδρίου για τον απλό λόγο ότι δεν υπήρχε κανονική οργανωτική συγκρότηση του Κόμματος. Οι παράνομες κομματικές οργανώσεις στην Ελλάδα είχαν διαλυθεί, αλλά ούτε στην πολιτική προσφυγιά υπήρχαν κομματικές οργανώσεις, αφού τα κομματικά μέλη είχαν περάσει στα αδελφά κόμματα. Ετσι δεν ήταν δυνατή η εσωκομματική συζήτηση και η εκλογή αντιπροσώπων για το Συνέδριο. Παρ' όλα αυτά, στο Συνέδριο πήραν μέρος 62 αντιπρόσωποι και ως προσυνεδριακό ντοκουμέντο για εσωκομματική συζήτηση θεωρήθηκαν, οι θέσεις για τα 40χρονα του Κόμματος που υιοθετήθηκαν στην 9η Ολομέλεια της ΚΕ τον Αύγουστο του 1958.

Από τους 62 αντιπροσώπους οι 37 ήταν με θετική και οι 25 με συμβουλευτική ψήφο. Η σύνθεση των αντιπροσώπων με θετική ψήφο ήταν η εξής: Οι 11 ήταν στελέχη του ΚΚΕ που δούλευαν στην Ελλάδα, οι 16 προέρχονταν από την πολιτική προσφυγιά και είχαν εκλεγεί στη Γενική Συνδιάσκεψη κομματικών μελών που είχε γίνει τον Ιούνη του 1959. Τέλος, οι υπόλοιποι 10 ήταν από μέλη της ΚΕ του ΚΚΕ.

Στο 8ο Συνέδριο πήραν μέρος αντιπροσωπείες των αδελφών κομμάτων: ΚΚΣΕ, ΚΚ Τσεχοσλοβακίας, Βουλγάρικο ΚΚ, Γαλλικό ΚΚ, Ενιαίο Σοσιαλιστικό Κόμμα Γερμανίας, Ιταλικό ΚΚ, ΚΚ Ισπανίας, Ουγγρικό Σοσιαλιστικό Εργατικό Κόμμα, Ενοποιημένο Εργατικό Κόμμα Πολωνίας και Ρουμανικό Εργατικό Κόμμα.

Η ημερήσια διάταξη του 8ου Συνεδρίου περιλάμβανε τα παρακάτω θέματα για συζήτηση:
Εκθεση δράσης της ΚΕ του ΚΚΕ για την περίοδο από το 7ο τακτικό Συνέδριο. Εισηγητής Κώστας Κολιγιάννης.

Το Πρόγραμμα του Κομμουνιστικού Κόμματος της Ελλάδας. Εισηγητής Μήτσος Παρτσαλίδης.
Τροποποίηση ορισμένων άρθρων του Καταστατικού του Κόμματος. Εισηγητής Απόστολος Γκρόζος.

Εκλογή Κεντρικής Επιτροπής και Κεντρικής Εξελεγκτικής Επιτροπής.

Βασικές πλευρές των αποφάσεων του Συνεδρίου

Το Συνέδριο κατέληξε σε αποφάσεις που όπως ανακοινώθηκε λήφθηκαν ομόφωνα. Πήρε απόφαση πάνω στο πρώτο θέμα. Ψήφισε το Πρόγραμμα του ΚΚΕ. Τροποποίησε ορισμένα άρθρα του Καταστατικού. Απηύθυνε Διακήρυξη προς τον ελληνικό λαό και χαιρετιστήρια στους φυλακισμένους και εξόριστους, καθώς και στους αναγκαστικά εκπατρισμένους από την Ελλάδα αγωνιστές. Επίσης, πήρε μια σειρά ειδικές αποφάσεις - για την ακρίβεια επικύρωσε παλιότερες αποφάσεις της κομματικών οργάνων - για την απομάκρυνση από τις γραμμές του Κόμματος των παρακάτω πρώην ηγετικών στελεχών: Ν. Ζαχαριάδη, Μάρκου Βαφειάδη, Βασίλη Μπαρτζιώτα, Γιώργη Βοντίτσιο (Γούσια), Μήτσου Βλαντά, Θανάση Χατζή, Βαγγέλη Βασβανά, Θύμιου Μπράτσιο, Νίκου Ρουμελιώτη και Αχιλλέα Μπλάνα.

Το Συνέδριο υπογράμμισε τους ηρωικούς και γεμάτους αυτοθυσία αγώνες, που διεξήγαγαν οι κομμουνιστές, σ' όλα αυτά τα χρόνια, επικεφαλής του ελληνικού λαού, για την εθνική ανεξαρτησία, την ειρήνη, τη δημοκρατία, την κοινωνική πρόοδο. Ασκησε δριμεία κριτική, χαρακτηρίζοντας λαθεμένη την πολιτική γραμμής της προηγούμενης καθοδήγησης υπό τον Ν. Ζαχαριάδη, θεωρώντας ότι δημιουργούσε τεράστιες δυσκολίες στη δουλιά του Κόμματος και την ανάπτυξη των δημοκρατικών δυνάμεων και οδήγησε στην ήττα του λαϊκού κινήματος και στην εσωκομματική κρίση.

Ανέλυσε τις εσωτερικές και διεθνείς εξελίξεις, «τους αγώνες της εργατικής τάξης και όλου του λαού ενάντια στα ξένα μονοπώλια και την ντόπια πλουτοκρατική ολιγαρχία, που μετέτρεψε την Ελλάδα σε πολεμική βάση των Αμερικανών ιμπεριαλιστών και του ΝΑΤΟ και επισήμανε τον κίνδυνο που εξαιτίας αυτής της πολιτικής διατρέχει η χώρα να γίνει στόχος πυρηνικής καταστροφής». Ακόμη σημείωσε τις ανακατατάξεις που συντελέστηκαν και συντελούνταν στην πολιτική ζωή της χώρας εκείνα τα χρόνια και καθόρισε τα καθήκοντα του Κόμματος «στην πάλη για την περιφρούρηση της ειρήνης, την αποκατάσταση της δημοκρατίας, για την ικανοποίηση των διεκδικήσεων των εργαζομένων». Τόνισε δε «την ανάγκη της ενότητας όλων των δημοκρατικών δυνάμεων στην πάλη για την απομάκρυνση της κυβέρνησης Καραμανλή και το σχηματισμό κυβέρνησης που θα πραγματοποιήσει δημοκρατική στροφή σ' όλη την πορεία της χώρας».

Το Συνέδριο, με την απόφαση που πήρε, ενέκρινε την έκθεση δράσης της ΚΕ και επικύρωσε την απόφαση της 8ης Ολομέλειας του 1958 για τη διάλυση των παράνομων κομματικών οργανώσεων.

Στο Πρόγραμμα του Κόμματος, που ψήφισε το Συνέδριο, επικυρώνεται η θέση της Προγραμματικής Διακήρυξης του 1957 περί ύπαρξης στην Ελλάδα «Εθνικής Αστικής Τάξης» λαθεμένη άποψη, με όλα τα συνακόλουθα. Αναφορικά με το χαρακτήρα της επανάστασης στην Ελλάδα, στο 8ο Συνέδριο πραγματοποιήθηκε λαθεμένη προγραμματική επεξεργασία, υιοθετώντας την άποψη περί δύο επαναστάσεων όπου η μία, η πρώτη, θα ήταν αντιιμπεριαλιστική - δημοκρατική και η άλλη, η δεύτερη, ως μετεξέλιξη της πρώτης, θα ήταν σοσιαλιστική.

Η εκλογή των οργάνων

Το 8ο Συνέδριο εξέλεξε νέα Κεντρική Επιτροπή και Κεντρική Εξελεγκτική Επιτροπή του Κόμματος.

Η Κεντρική Επιτροπή αποτελέστηκε από τα παρακάτω 44 τακτικά και 29 αναπληρωματικά μέλη. Απ' αυτά, 23 τακτικά και 15 αναπληρωματικά βρίσκονταν εντός της Ελλάδας. Τακτικά μέλη της νέας ΚΕ, εντός Ελλάδος (σ' αυτούς περιλαμβάνονται και οι φυλακισμένοι, όπως ο Χαρ. Φλωράκης κ.λπ.) ήταν: Γιάννου Ασημίνα, Γλέζος Μανώλης, Δρακόπουλος Χαρ., Ζαχαράτος Μιλτ., Θανασέκου Βάσω, Καρράς Νίκος, Κύρκος Λεωνίδας, Λογαρά Λούλα, Μπενά Ελένη, Μπενάς Τάκης, Μπριλλάκης Avτ., Παπαδημητρίου Γιάν., Παρασκευόπουλος Πότης, Ράπτης Χρήστος, Σακελλάρης Ευάγ., Σεφέρης Ελευθέρ., Στεργίου Γεώργιος, Σουκαράς Σωτήρης, Βέττας Φώκος, Ερυθριάδης Γιώργης, Λουλές Κώστας, Παρτσαλίδου Αύρα, Φλωράκης Χαρίλαος.

Τακτικά μέλη της νέας ΚΕ (εκτός της Ελλάδος): Βάης Πολυχρόνης, Βουτσιανός Δημ., Γάτσιος Κώστας, Γκρόζος Απόστολος, Δημητρίου Παν., Ζάζος Βασ., Ζωγράφος Ζήσης, Καλούδης Νίκος, Καρράς Σταύρος, Καρτσούνης Θαν., Κολιγιάννης Κώστας, Κωτούζας Δημήτριος, Μαυρομμάτης Παναγιώτης, Παρτσαλίδης Δημήτριος, Ρούσος Πέτρος, Στεφανάτος Γερ., Στρίγκος Λεωνίδας, Τζεφρώνης Λεωνίδας, Τσολάκης Κώστας, Υφαντής Παναγιώτης, Φαράκος Γρηγόρης.
Αναπληρωματικά μέλη της νέας ΚΕ (εντός Ελλάδος - περιλαμβάνονται και φυλακισμένοι): Γιωργάτος Διονύσης, Καθαροσπόρης Νικόλαος, Κελτεμλίδης Τάκης, Λιναρδάτος Σπύρος, Μανούσος Δημήτριος, Στάβερης Ηλίας, Σταματιάδης Σάββας, Δάλλας Δημήτριος, Τζάκος Ελευθέριος, Κεπέσης Νίκανδρος, Κιουρτσής Παντελής, Κουκούλου Ρούλα, Τρικαλινός Γιώργος, Ζεύγου Καίτη.

Αναπληρωματικά μέλη της νέας ΚΕ (εκτός Ελλάδος): Αγγουράκης Αλέκος, Ακριτίδης Νικόλαος, Θεοδωρίδης Γιώργος, Καραγιώργης Στάθης, Καρράς Ηλίας, Κέντρος Νικόλαος, Κεφαλάς Θωμάς, Κηπουρός Κώστας, Κουτρουμπάς Νικόλαος, Νικολάου Χρήστος, Σκύφτη Αλέγρα, Τσάντης Μιχάλης, Χουλιάρας Περικλής, Ψύλλος Χρήστος, Παπαζαχαρίου Ευριπίδης.

Μέλη της Κεντρικής Εξελεγκτικής Επιτροπής: Εντός της Ελλάδας ήταν οι Καπνίσης Νότης, Παπαρήγας Γεώργιος, Τιμογιαννάκης Παναγιώτης. Εκτός της Ελλάδας οι Αργυρόπουλος Πολυκ., Παπαγεωργίου Δημ., Παπακώστας Δημήτρης.

Στην πρώτη συνεδρίασή της, μετά το Συνέδριο, η νέα ΚΕ εξέλεξε στο Πολιτικό Γραφείο τους: Γκρόζο Απόστολο, Δημητρίου Πάνο, Ζωγράφο Ζήση, Κολιγιάννη Κώστα, Μαυρομμάτη Παναγιώτη, Παρτσαλίδη Μήτσο και Λεωνίδα Στρίγκο. Αναπληρωματικό μέλος του Πολιτικού Γραφείου εκλέχτηκε ο Παναγιώτης Υφαντής.

 Η Ολομέλεια εξέλεξε Πρόεδρο της Κεντρικής Επιτροπής τον Απόστολο Γκρόζο και τριμελή Γραμματεία της ΚΕ από τους Κολιγιάννη Κώστα, Παρτσαλίδη Μήτσο, Δημητρίου Πάνο. Πρώτος Γραμματέας της ΚΕ εκλέχτηκε ο Κ. Κολιγιάννης.


Από εδώ μπορείτε να κατεβάσετε τα ντοκουμέντα από το  8ο Συνέδριο του ΚΚΕ