Ιούνης 1929: Όταν ο «εθνάρχης» Βενιζέλος κυνηγούσε τους αγωνιστές…

Η περίοδος 1927-29 σημαδεύεται από την ανοδική πορεία των απεργιακών αγώνων των εργαζομένων. 
Οι κινητοποιήσεις αντιμετωπίζονται με κάθε είδους μέτρα καταστολής από μέρους του αστικού κράτους.

Στις 22/12/1928 τέσσερεις μήνες μετά τη νίκη των Φιλελευθέρων η κυβέρνηση Βενιζέλου κατέθεσε στη Βουλή νόμο «Περί μέτρων ασφαλείας του κοινωνικού καθεστώτος και προστασίας των ελευθεριών των πολιτών» (το ψηφισθέν αργότερα *«ιδιώνυμο»

Στις 3-9 Φλεβάρη 1929πραγματοποιείται το ιδρυτικό συνέδριο της Ενωτικής ΓΣΕΕ ως βήμα ενίσχυσης της αυτοτελούς οργάνωσης της εργατικής τάξης. Η κυβέρνηση Βενιζέλου απαγορεύει τον εορτασμό της Εργατικής Πρωτομαγιάς και προχωρά σε συλλήψεις συνδικαλιστών. Το ΚΚΕ βρισκόταν στην πρώτη γραμμή των αγώνων. Στη συνέχεια η κυβέρνηση Βενιζέλου για να ανακόψει και να χτυπήσει το ανερχόμενο απεργιακό κίνημα της εργατικής τάξης και γενικά τους αγώνες των εργαζομένων, ψήφισε στις 25 Ιούλη 1929 τον αντικομμουνιστικό νόμο «περί μέτρων ασφαλείας του κοινωνικού καθεστώτος», το γνωστό «ιδιώνυμο». Επρόκειτο για την ψήφιση του “Ιδιωνύμου”, η αλλιώς του νόμου 4229/25-7-1929 «Περί μέτρων ασφαλείας του κοινωνικού καθεστώτος και προστασίας των ελευθεριών των πολιτών”.

Πρόκειται για έκθεση της Εργατικής Βοήθειας (οργάνωσης που σκοπό είχε να βοηθήσει τους εργάτες οι οποίοι πλήττονταν από την ανεργία και από τα εργατικά ατυχήματα, είτε οδηγόντουσαν στις φυλακές εξ αιτίας των ιδεών τους) που δημοσιεύτηκε πρωτοσέλιδα στον ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗ (16/6/1929) και αφόρα τα «έργα και ημέρες» της κυβέρνησης Βενιζέλου την περίοδο 9-15 Ιουνίου 1929, ένα μικρό δείγμα φυσικά των όσων συνέβαιναν την περίοδο εκείνη και που διαλύουν τον μύθο του «εθνάρχη».

«Κατά την 9η Ιουνίου υπήρχαν:

Ναύτες σε φυλακή 4.

Φαντάροι στο Καλπάκι και στη φυλακή 10

Φυλακισμένοι 79

Εξόριστοι 51.

Ιουνίου 8. Παρακολούθηση στην Θεσσαλονίκη υπό των αστυνομικών οργάνων των εργατών των εισερχομένων στα εργατικά σωματεία ή στη Εργατική Βοήθεια

Καταδίκη υπό του Στρατοδικείου Ιωαννίνων των φαντάρων Πέτσικου σε 2 χρόνια φυλακή, 1000 δρχ. πρόστιμο και επί 2 χρόνια στέρηση των πολιτικών του δικαιωμάτων. Βλάχου και Μακρυγιάννη σε 1 ½ χρόνια και από 5000 δρχ. πρόστιμο καθώς επί 1 χρόνο στέρηση των πολιτικών τους δικαιωμάτων. Λιαπάκη και Βαρβαρέτσου σε 1 χρόνο φυλακή , 500 δρχ. πρόστιμο ο καθένας και από 1 χρόνο στέρηση των πολιτικών τους δικαιωμάτων. Τέσας, Σταμούλης και Στάμος σε 6 μήνες φυλακή, από 500 δρχ. πρόστιμο ο καθένας και από 1 χρόνο στέρηση των πολιτικών τους δικαιωμάτων.

14/6/1929. Τραυματισμός υπό των αστυνομικών οργάνων Πειραιώς των απεργών φορτοεκφορτωτών Κ. Μπενετάτου, Διον. Κωνσταντατου, Ν. Αζαριάδης, Απ. Μπενετάτου, Ν. Μπενετάτου και Ηλ. Αλαφρή.

Σύλληψη στο Μεσολόγγι των απεργών εργατών αλυκών Μεσολλογίου Κατσαρέλου και Χαβά.

15/6/1929: Μεταφέρθηκαν εν συνοδεία οι εξόριστοι Κύρος Βασσάρας, Δημόπουλος και Μαρκινός για την δίκην της 21ης Ιουνίου στη Θεσσαλονίκη και κλείσθηκαν στο τμήμα Μεταγωγών.

Κατά την 15η Ιουνίου υπάρχουν:

Ναύτες στις φυλακές 4.

Φαντάροι στο Καλπάκι 4, στις φυλακές 9.

Φυλακισμένοι 63

Εξόριστοι 45

Ε

ξόριστοι υπό συνοδείαν για δίκη 3

Η ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΕΡΓΑΤΙΚΗΣ ΒΟΗΘΕΙΑΣ ΕΛΛΑΔΟΣ»

Αλέ­κος Χα­τζη­κώ­στας

*Ιδιώνυμο

Ο όρος αναφέρεται στο «ιδιώνυμο» (ειδικό) αδίκημα όπως περιγράφεται στον νόμο N.4229/24 Ιουλίου 1929 (ΦΕΚ 245/Τεύχος Πρώτον/25 Ιουλίου 1929) μετά από πρόταση της κυβέρνησης Βενιζέλου. Ο τίτλος του νόμου ήταν "Περί των μέτρων ασφαλείας του κοινωνικού καθεστώτος και προστασίας των ελευθεριών των πολιτών".

ΑΝΑΓΚΑΣΤΙΚΟΣ ΝΟΜΟΣ ὑπ’ ἀριθ. 509

Περὶ μέτρων ἀσφαλείας τοῦ Κράτους, τοῦ πολιτεύματος, τοῦ κοινωνικοῦ καθεστῶτος καὶ προστασίας τῶν ἐλευθεριῶν τῶν πολιτῶν

Π Α Υ Λ Ο Σ
ΒΑΣΙΛΕΥΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

Ἄρθρον 1.

1. Τὸ Κομμουνιστικὸν Κόμμα Ἑλλάδος, τὸ Ἐθνικὸν Ἀπελευθερωτικὸν Μέτωπον (ΕΑΜ) καὶ ἡ Ἐθνικὴ Ἀλληλεγγύη προπαρασκευάσαντα καὶ ἐνεργοῦντα τὴν κατὰ τῆς ἀκεραιότητος τῆς Χώρας προδοτικὴν ἀνταρσίαν διαλύονται. Ἐπίσης διαλύεται καὶ πᾶν ἄλλο πολιτικὸν κόμμα, σωματεῖον ἢ ὀργάνωσις, ἥτις ἤθελε θεωρηθῇ, κατὰ τὰς διατάξεις τῆς ἑπομένης παραγράφου, ὡς συνεργαζόμενη μετ' αὐτῶν ἢ ἐπιδιώκουσα ἀμέσως ἢ εμμέσως τὴν ἐφαρμογὴν ἰδεῶν ἐχουσῶν ὡς σκοπὸν τὴν διὰ βιαίων μέσων ἀναπροπὴν τοῦ πολιτεύματος, τοῦ κρατοῦντος κοινωνικοῦ συστήματος ἢ τὴν ἀπόσπασιν μέρους ἐκ τοῦ ὅλου τῆς Ἐπικρατείας.

2. Κόμματα, σωματεῖα, ἢ ὀργανώσεις μὴ μνημονευόμεναι ἀνωτέρω, ὡς καὶ αἱ τυχὸν συσταθησόμεναι μετὰ τὴν ἰσχὺν τοῦ παρόντος Νόμου, διαρκούσης τῆς ἀνταρσίας, χαρακτηρίζονται ὡς ὑπαγόμεναι εἰς τὰς διατάξεις τῆς προηγουμένης παραγράφου δι' ἀποφάσεως τοῦ Ὑπουργικοῦ Συμβουλίου μεν, ἐφ' ὅσον πρόκειται περὶ κόμματος, εἰς πᾶσαν δ' ἄλλην περίπτωσιν δι' ἀποφάσεως τῶν κατὰ τόπους πρωτοβαθμίων Ἐπιτροπῶν Δημ. Ἀσφαλείας, μὴ ὑποκειμένης εἰς οὐδὲν ἔνδικον μέσον.

3. Τὰ γραφεῖα τῶν διαλυομένων κομμάτων, σωματείων ἢ ὀργανώσεων κλείονται, λυομένης τῆς μισθώσεως, ἅπασα δὲ ἡ περιουσία καὶ τὰ ἀρχεῖα αὐτῶν κατάσχονται ὑπὸ τῆς οἰκίας Εἰσαγγελικῆς Ἀρχῆς.

4. Τὰ κατὰ τὴν προηγουμένην παράγραφον κατασχόμενα δημεύονται διὰ βουλεύματος τοῦ συμβουλίου τῶν Πλημμελειοδικῶν τοῦ τόπου τῆς κατασχέσεως. Ἐν τῷ βουλεύματι ὁρίζεται τίνα ἐκ τῶν δημευομένων ἀντικειμένων δύναται νὰ ἐκποιηθοῦν. Τὸ προϊὸν τῆς ἐκποιήσεως τούτων διατίθεται ἀποκλειστικῶς πρὸς ἐνίσχυσιν τῶν θυμάτων τῆς ἀνταρσίας.

Ἄρθρον 2.

1. Ὅστις ἐπιδιώκει τὴν ἐφαρμογὴν ἰδεῶν ἐχουσῶν ὡς ἔκδηλον σκοπὸν τὴν διὰ βιαίων μέσων ἀνατροπὴν τοῦ Πολιτεύματος, τοῦ κρατούντος κοινωνικοῦ συστήματος ἢ τὴν ἀπόσπασιν μέρους ἐκ τοῦ ὅλου τῆς ἐπικρατείας, ἢ ἐνεργεῖ ὑπὲρ τῆς ἐφαρμογῆς αὐτῶν προσηλυτισμὸν τιμωρεῖται ἐὰν μὲν εἶναι ἀρχηγὸς ἢ ὁδηγὸς διὰ τῆς ποινῆς τῶν προσκαίρων δεσμῶν, εἰς ἰδίως δὲ βαρείας περιπτώσεις διὰ τῆς ποiνῆς τῶν ἰσοβίων δεσμῶν ἢ τοῦ θανάτου, ἐὰν δὲ εἶναι ἁπλοῦς συστασιώτης διὰ ποινῆς φυλακίσεως, εἰς ἰδίως δὲ βαρείας περιπτώσεις διὰ τῆς ποινῆς τῆς εἱρκτῆς ἢ τῶν προσκαίρων δεσμῶν.

2. Ὡς ἰδιαιτέρα ἐπιβαρυντικὴ περίπτωσις θεωρεῖται ἡ ἐκτέλεσις τῆς πράξεως ἐν δημοσίῳ τόπῳ, παρόντων πολλῶν, ἢ διὰ τοῦ τύπου, ἢ ἐὰν ὁ προσηλυτισμὸς ἐνεργεῖται διὰ χρημάτων, ἢ ἀπευθύνεται πρὸς ἀνηλίκους, στρατιωτικοὺς ἐν γένει ἢ δημοσίους λειτουργούς.

Ἄρθρον 3.

1. Ἐὰν τὸ ἐν τῷ προηγουμένῳ ἄρθρῳ ἀδίκημα τελεσθῆ διὰ τοῦ τύπου, ὑπέχουσιν εὐθύνην ὃ τε συγγραφεὺς ἢ συντάκτης τοῦ δημοσιεύματος, ὁ διευθυντὴς ἢ ἐκδότης τοῦ ἐντύπου, καὶ ὁ ἐν γνώσει ἀναλαβών τὴν κυκλοφορίαν τοῦ τοιούτου ἐντύπου, ἀγνώστου δὲ ὄντος τοῦ ἐκδότου, ὁ τυπογράφος.

2. Κατὰ τῶν ἐν τῇ προηγουμένῃ παραγράφῳ ἀπαγγέλλεται πρὸς τούτοις παῦσις τοῦ ἐπιτηδεύματος τοῦ δημοσιογράφου ἢ τυπογράφου ἢ ἐκδότου τουλάχιστον ἑνὸς ἔτους καὶ ἐν ὑποτροπῇ ὁριστικὴ τοιαύτη.

3. Ὁ παρὰ τὴν παῦσιν ταύτην ἐξασκῶν τὸ ἐπάγγελμα αὐτοῦ τιμωρεῖται διὰ φυλακίσεως καὶ ἐν ὑποτροπῇ δι' εἱρκτῆς.

Ἄρθρον 4.

1. Ἀπαγορεύονται αἱ ἐν ὑπαίθρῳ εἴτε ἐν κλειστῷ χώρῳ συναθροίσεις προσώπων ἐπιδιωκόντων τὴν ἐφαρμογήν τῶν ἐν ἄρθρῳ 2 ἰδεῶν.

2. Ὁ ἐν γνώσει προσερχόμενος εἰς τοιαύτην συνάθροισιν τιμωρεῖται διὰ φυλακίσεως τοὐλάχιστον ἓξ μηνῶν.

3. Ὁ ἐν γνώσει δεχόμενος εἰς τὴν οἰκίαν του ἢ τὸ κατάστημά του συνάθροισιν περὶ ἧς ἡ παράγραφος 1 τοῦ παρόντος ἄρθρου, τιμωρεῖται διὰ φυλακίσεως τοὐλάχιστον ἓξ μηνῶν. Διὰ τῆς καταδικαστικῆς ἀποφάσεως ἀπαγγέλλεται ὑποχρεωτικῶς ἡ λύσις τῆς μισθώσεως τοῦ καταλύματος καὶ ἡ ἄρσις τῆς προστασίας τοῦ ἐνοικιοστασίου.

4. Ὅστις κακοβούλως διαταράσσει πολιτικὴν συγκέντρωσιν ἐπιτρεπομένου σκοποῦ τιμωρεῖται διὰ τῆς ποινῆς τῆς φυλακίσεως.

Ἄρθρον 5.

1. Ἡ καταδίκη τῶν δημοσίων ὑπαλλήλων καὶ ὑπηρετῶν ἐπί τινι τῶν ἀδικημάτων τοῦ παρόντος νόμου συνεπάγεται τὴν ἀπὸ τῆς ὑπηρεσίας ἔκπτωσιν, ἀπαγγελομένην ὑπὸ τῆς καταδικασικῆς ἀποφάσεως, δι' ἦς ὡσαύτως ὁρίζεται ἀνικανότης πρὸς ἀνάκτησιν ἀρχῆς ἢ ἄλλης δημοσίας ὑπηρεσίας ἐπὶ πέντε τοὐλάχιστον ἔτη.

2. Στρατιωτικοὶ παντὸς βαθμοῦ, ὡς καὶ οἱ ἀνήκοντες εἰς τὰ Σώματα Ἀσφαλείας, καταδικαζόμενοι ἐπί τινι τῶν ἀδικημάτων τοῦ παρόντος Νόμου, ἐκπίπτουν τῆς ὑπηρεσίας καὶ στεροῦνται ὅλων τῶν μετὰ τῆς ἀρχῆς ἢ ὑπηρεσίας συνημμένων δικαιωμάτων καὶ πλεονεκτημάτων. Ἡ τοιαύτη καταδίκη συνεπιφέρει καὶ διαρκῆ ἀνικανότητα πρὸς ἀνάκτησιν ἀρχῆς ἢ ἄλλης δημοσίας ὑπηρεσίας. Αἱ συνέπειαι αὗται ἐπέρχονται καὶ ἂν δὲν ἀπαγγέλλωνται ἐν τῇ ἀποφάσει.

Ἄρθρον 6.

1. Δημόσιοι ὑπάλληλοι καὶ ὑπηρέται καίτοι μὴ ὑποπεσόντες εἰς ἀξιόποινον πρᾶξιν τοῦ παρόντος Νόμου, προπαγανδίζοντες ἐν τούτοις κομμουνιστικὰς Ἀρχάς ἢ προσβάλλοντες τὴν ἰδέαν τῆς Πατρίδος ἢ τὰ Ἐθνικὰ Σύμβολα, ἀπολύονται ὁριστικῶς τῆς ὑπηρεσίας, μετ' ἀπόφασιν τοῦ οἰκείου Συμβουλίου.

2. Στρατιωτικοὶ παντὸς βαθμοῦ καὶ οἱ ἀνήκοντες εἰς τὰ Σώματα Ἀσφαλείας, καίτοι μὴ ὑποπεσόντες εἰς ἀξιόποινον πρᾶξιν τοῦ παρόντος Νόμου, διαδίδοντες ἐν τούτοις ἀρχὰς ἀνατρεπτικὰς τοῦ κρατοῦντος κοινωνικοῦ καθεστῶτος, ἢ προσβάλλοντες τὴν ἰδέαν τῆς Πατρίδος καὶ τὰ Ἐθνικὰ Σύμβολα ἀπολύονται ὁριστικῶς τῆς ὑπηρεσίας μετ' ἀπόφασιν τοῦ οἰκείου Συμβουλίου. Οἱ ἐκ τούτων ἔφεδροι ἀξιωματικοὶ καὶ ὑπαξιωματικοὶ παραπέμπονται εἰς ἀνακριτικὸν Συμβούλιον πρὸς ἔκπτωσιν ἀπὸ τοῦ βαθμοῦ.

Ἄρθρον 7.

1. Τὰ ὑπὸ τοῦ παρόντος Νόμου προβλεπόμενα ἀδικήματα ἀνακρίνονται καὶ ἐκδικάζονται κατὰ τὰς διατάξεις τοῦ Γʹ ψηφίσματος «περὶ ἐκτάκτων μέτρων ἀφορώντων τὴν δημοσίαν τάξιν καὶ ἀσφάλειαν». Κατὰ τὰς διατάξεις τοῦ αὐτοῦ ψηφίσματος γίνεται καὶ ἡ ἐκτέλεσις τῶν ποινῶν.

2. Τὰ Στρατοδικεῖα, ἐπιβάλλοντα ποινὴν φυλακίσεως δι' ἀδικήματα προβλεπόμενα ὑπὸ τοῦ παρόντος Νόμου, δικαιοῦνται νὰ ἀναστέλλουν ταύτην ὑπὸ ὅρον. Οἱ οὕτως ἀπολυόμενοι ἐὰν ἤθελον ὑποπέσῃ ἐντὸς τριετίας εἰς τὸ αὐτὸ ἢ παρεμφερὲς ἀδίκημα ἐκτίουν ἀρθροιστικῶς μετὰ τῆς νέας ποινῆς καὶ τὴν ἀνασταλεῖσαν, ἄλλως ἡ ποινὴ θεωρεῖται ὡς ἀποτιθεῖσα. Ὡσαύτως τὰ Στρατοδικεῖα δύνανται, ἐπιβάλλοντα ποινὴν φυλακίσεως νὰ μετατρέπουν ταύτην εἰς ποινὴν ἐκτοπίσεως ἰσοχρόνου διαρκείας.

Ἄρθρον 8.

Αἱ ὑπὸ τοῦ παρόντος Νόμου προβλεπόμεναι ποιναὶ ἐπιβάλλονται μόνον ἐφ' ὅσον ἡ πρᾶξις δὲν τιμωρεῖται κατὰ τὰς διατάξεις τῆς ἰσχυούσης Νομοθεσίας διὰ βαρυτέρων ποινῶν.

Ἄρθρον 9.

1. Πὰσα λεπτομέρεια ἀφορῶσα τὴν ἐφαρμογὴν τοῦ παρόντος Νόμου θέλει ὁρισθῇ διὰ Βασιλικοῦ Διατάγματος τῇ προτάσει τῶν Ὑπουργῶν Δικαιοσύνης, Στρατιωτικῶν καὶ Δημοσίας Τάξεως.

Ἡ ἰσχὺς τοῦ παρόντος ἄρχεται ἀπὸ τῆς δημοσιεύσεώς του εἰς τὴν Ἐφημερίδα τῆς Κυβερνήσεως, ὑποβληθήσεται δὲ εὐθὺς μετὰ τὴν ἐπανάληψιν τῶν ἐργασιῶν τῆς Βουλῆς πρὸς κύρωσιν.

Ἐν Ἀθήναις τῇ 27 Δεκεμβρίου 1947.

ΠΑΥΛΟΣ  Β.

Τὸ Ὑπουργικὸν Συμβούλιον

Ὁ Πρόεδρος
ΘΕΜΙΣΤΟΚΛΗΣ ΣΟΦΟΥΛΗΣ

Τὰ Μέλη
Κ. ΤΣΑΛΔΑΡΗΣ, ΧΡ. ΛΑΔΑΣ, ΣΤ. ΣΤΕΦΑΝΟΠΟΥΛΟΣ, Π. ΜΑΥΡΟΜΙΧΑΛΗΣ, Κ. ΡΕΝΤΗΣ, ΑΝΤ. ΠΑΠΑΔΗΜΟΣ, Δ. ΧΕΛΜΗΣ, Γ. ΒΑΡΒΟΥΤΗΣ, ΣΤΑΥΡΟΣ ΝΙΚΟΛΑΪΔΗΣ, ΔΗΜ. ΛΟΝΤΟΣ, Α. ΜΠΙΡΑΚΗΣ, Α. ΠΑΠΑΘΑΝΑΣΗΣ, ΦΩΚΙΩΝ ΖΑΪΜΗΣ, ΑΠ. ΠΡΩΤΟΠΑΠΑΔΑΚΗΣ, Γ. ΣΤΡΑΤΟΣ, ΑΛ. ΣΑΚΕΛΛΑΡΙΟΥ, Δ. ΔΙΓΚΑΣ, ΜΙΧ. ΜΑΥΡΟΓΟΡΔΑΤΟΣ.

Ἐθεωρήθη καὶ ἐτέθη ἡ μεγάλη τοῦ Κράτους σφραγίς.

Ἐν Ἀθήναις τῇ 27 Δεκεμβρίου 1947.

Ὁ ἐπὶ τῆς Δικαιοσύνης Ὑπουργὸς

ΧΡΙΣΤΟΣ ΛΑΔΑΣ