Ποιοί βουλευτές; Αρχηγοί μόνο…

Κοινοβουλευτικές ομάδες «δεμένες» από τους μηχανισμούς του «ηγέτη». Κυρίαρχο το προεδρο-κεντρικό μοντέλο (και) στην νέα Βουλή.

Μετά την ορκομωσία των 300 αντιπροσώπων του νέου κοινοβουλίου και την εκλογή του προεδρείου της Βουλής πολλά θα ακούσουμε:
Για την ανάγκη αναβάθμισης του ρόλου του βουλευτή. Για την ατομική του συνείδησή και την συμβολή της βουλευτικής πρωτοβουλίας στην λειτουργία της δημοκρατίας.
Για την συνταγματική κατοχύρωση των δικαιωμάτων της μειοψηφίας. Για τον ανεξάρτητο ρόλο του νομοθετικού σώματος.
Τίποτε όμως από όλα αυτά δεν θα αλλάξει την πραγματικότητα. Αυτή που συνίσταται στο ότι διανύουμε την περίοδο διαμόρφωσης του λεγόμενου «νέου διπολισμού», ενώ το κοινοβούλιο θα συνεχίσει να νομοθετεί υπο καθεστώς εποπτείας.

Οι καινούργιες αυτές συνθήκες απαιτούν περεταίρω ενίσχυση του αρχηγοκεντρικού μοντέλου τόσο στη κυβέρνηση όσο και στην αντιπολίτευση, ιδίως μάλιστα την αξιωματική αντιπολίτευση.
Μια προσεκτική ματιά στα όσα έχουν μέχρι τώρα συμβεί δείχνουν ότι τα αρχηγοκεντρικά κομματα θα είναι ο κοινοβουλευτικός κανόνας. Στους περιορισμούς μάλιστα αυτού του μοντέλου, έστω και με διαφορετικό τρόπο θα υπάγονται σχεδόν όλα τα μέλη της «εθνικής αντιπροσωπείας».

Μηχανισμός Μητσοτάκη

Ξεκινώντας με την Νέα Δημοκρατία: Στη ηγετική ομάδα του κόμματος μάλλον δεν αρκεί το γεγονός ότι στην κοινοβουλευτική της ομάδα εκλέχθηκαν 90 καινούργιοι βουλευτές στους 158 που διαθέτει. Πράγμα που σημαίνει ότι άλλαξαν οι συσχετισμοί υπέρ των βουλευτών που πρόσκεινται στον πρωθυπουργό και πρόεδρο του κόμματος. Μια και αυτός κατάρτισε τις λίστες των υποψηφίων.
Ούτε το οτι κεντρικά στελέχη προσκείμενα στον Κ. Μητσοτάκη εκλέχθηκαν μέσω του ψηφοδελτίου επικρατείας, όπως ο υπουργός Επικρατείας Γιώργος Γαραπετρίτης, ο υπουργός Εσωτερικών, Τάκης Θεοδωρικάκος και ο καθηγητής Χρήστος Ταραντίλης. Επίσης πως ο ηγετικός πυρήνας της Ν.Δ έχει και εκλεγμένα με σταυρό βασικά στελέχη του στην Κοινοβουλευτική Ομάδα όπως ο Κώστας Κυρανάκης, ο Μακάριος Λαζαρίδης, ο Άγγελος Συρίγος, ο Γιάννης Οικονόμου, ο Σπήλιος Λιβανός και αρκετοί άλλοι.

Ο «ελεγκτικός μηχανισμός» του Κυριάκου Μητσοτάκη δεν ικανοποιείται με τους συσχετισμούς. Έτσι εκτός από τους 21 εξωκοινοβουλευτικούς υπουργούς που έχουν τοποθετηθεί στο κυβερνητικό σχήμα και κυρίως αναφέρονται στον «συντονιστή» και στενό συνεργάτη του πρωθυπουργού Α. Σκέρτσο έχει διαμορφωθεί και ο αντίστοιχος μηχανισμός στην δομή των γραμματέων των υπουργείων.

Ένας «άνθρωπος του προέδρου» βρίσκεται σε κάθε κρίσιμο τομέα και κυρίως εκει που διακυβεύονται κονδύλια και κυρίως «ευαίσθητα» επιχειρηματικά συμφέροντα.

Ας δουμε συγκεκριμένα παραδείγματα:

·         Στην Ναυτιλια, δηλαδή στο υπουργείο που σχετίζεται με τους εφοπλιστές γ.γραμματέας θα ειναι ο Ευάγγελος Κυριαζόπουλος που όπως μας πληροφορεί η σχετική ανακοίνωση της Ν.Δ «υπήρξε ειδικός συνεργάτης του Πρωθυπουργού κατά τη διάρκεια της θητείας του ως υπουργός Διοικητικής Μεταρρύθμισης».

·         Στα θέματα που σχετίζονται με τις επιδοτήσεις του ΕΣΠΑ βρίσκεται ο Δημήτρης Σκάλκος επισής σύμβουλος του Προέδρου της Νέας Δημοκρατίας σε θέματα οικονομικών της ανάπτυξης

·         Γραμματέας για ζητήματα Φυσικού Περιβάλλοντος (που σαφώς σχετίζονται με τους ελέγχους της επιχειρηματικής δράσης) τοποθετήθηκε ο Κωνσταντίνος Αραβώσης, κι αυτός πρώην σύμβουλος του Κ.Μητσοτάκη με ειδίκευση (τι άλλο;) «θέματα περιβαλλοντικών επενδύσεων». Η Αλεξάνδρα Σδούκου (ναι και αυτή πρώη σύμβουλος του πρωθυπουργού) θα τον συνεπικουρεί με τα ζητήματα των φυσικών πόρων.

·         Ο γ.γ Ψηφιακής Διακυβέρνησης και Απλούστευσης Διαδικασιών Λεωνίδας Χριστόπουλος είναι επίσης σύμβουλος του Κ.Μητσοτάκη από την περίοδο που ήταν υπουργός Διοικητικής Μεταρρύθμισης στην κυβέρνηση Σαμαρά.

Ώς εκ τούτου, οι δυνατότητες των βουλευτών της Νέας Δημοκρατίας να ασκήσουν κοινοβουλευτικό έλεγχο, στον βαθμό που επιθυμούν να το κάνουν, η να διαμορφώσουν τις συνήθεις σχέσεις με τις ηγεσίες και τους παράγοντες των υπουργείων θα είναι μονίμως υπό την επιτήρηση του προέδρου.
Αυτά ενώ οι αλλαγές που ετοιμάζεται να προτείνει η Νέα Δημοκρατία στο πλαίσιο της συνταγματικής αναθεώρησης που θα γίνει υποχρεωτικά στο πρώτο εξάμηνο της κοινοβουλευτικής συνόδου που ξεκίνησε δεν αλλάζουν ιδιαίτερα τα πράγματα. Ενδεικτικό είναι για παράδειμα ότι θα προταθεί αυξημένος συνταγματικός έλεγχος των νομοσχεδίων που θα έρχονται στην Βουλή, όχι όμως όταν θα έρχονται διεθνείς συμβάσεις η κοινοβουλευτικές οδηγίες. Εκεί απλά οι γαλάζιοι βουλευτές θα σηκώνουν το χέρι και θα λένε «ναί».

Τσίπρας και ξερό ψωμί

Στον ΣΥΡΙΖΑ τώρα: Ο μέχρι πρόσφατα πρωθυπουργός της χώρας και υπο διαμόρφωση «φυσικός ηγέτης του προοδευτικού πόλου» Αλέξης Τσίπρας, φρόντισε με το «καλημέρα» να ξεκαθαρίσει τα πράγματα στην κοινοβουλευτική του ομάδα.

Ιδίως ενόψει των εσωτερικών διεργασιών του ΣΥΡΙΖΑ που αναμένονται από το Φθινόπωρο. Το σχεδόν 32% που έλαβε ο ΣΥΡΙΖΑ στις εκλογές είναι άλλωστε το μεγαλύτερο επιχείρημα της ηγεσίας του κόμματος, ενώ οι θεωρίες περι «μικρού» (δηλαδή κομματικού) και «μεγάλου» ΣΥΡΙΖΑ βρίσκονται στην ημερήσια διάταξη.

Με απόφαση του προέδρου και όχι με συνεδρίαση της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του ΣΥΡΙΖΑ αποφασίστηκε το ποιοί θα είναι οι κοινοβουλευτικοί εκπρόσωποι και η διεύθυνση της κοινοβουλευτικής ομάδας.

Έτσι λοιπόν η κοινοβουλευτική ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ θα …διευθύνεται από τον πρώην πρόεδρο της ΔΗΜ.ΑΡ Θανάση Θεοχαρόπουλο, με τις φήμες να λένε ότι αυτή η απόφαση είχε ληφθεί νωρίτερα εφόσον ο πρώην υπουργός Τουρισμού δεν εκλέγονταν βουλευτής. Κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος θα ειναι ο πρώην κυβερνητικός εκπρόσωπος Δημητρης Τζανακόπουλος και η προερχόμενη από το ΠΑΣΟΚ Μαριλίζα Ξενογιανακοπούλου. Οι γνωστοί ώς «53» θα αρκεστούν στην εκπροσώπησή τους από τον πρώην υπουργό Οικονομικών Ευκλείδη Τσακαλώτο.
Ουσιαστικά η τακτική του «προοδευτικού πόλου» πρωτού συζητηθεί στα όργανα του ΣΥΡΙΖΑ έχει ήδη εφαρμοστεί στην κοινοβουλευτική του δομή.

Η Φώφη πολεμά…

Η κοινοβουλευτική ομάδα
 των 22 βουλευτών του ΚΙΝ.ΑΛ είναι η μόνη που το αρχηγοκεντρικό μοντέλο έχει μέν αποφασιστεί, πλήν όμως δεν ειναι και τόσο βέβαιο ότι θα επιβιώσει τελικά.
Η Φώφη Γεννηματά συνεχίζει να μήν πείθει τους βουλευτές της (ούτε τα στελέχη του κόμματος) για τις ηγετικές της ικανότητες. Είναι μάλιστα χαρακτηριστικό ότι το 8% που πήρε το ΚΙΝ.ΑΛ στις εκλογές για τους μισούς είναι «θετικό» και για τους άλλους μισούς «προβληματικό» αποτέλεσμα.
Το ΚΙΝ.ΑΛ έχει την τύχη ή την ατυχία (όπως το πάρει κανείς) να διαθέτει μαζί με την Νέα Δημοκρατία τον μαγικό αριθμό των 180 βουλευτών που αντιστοιχούν στα 3/5 της Βουλής.
Ώς εκ τούτου θα απαιτηθεί πλήρης συσπείρωση της κοινοβουλευτικής ομάδας σε περίπτωση που ληφθούν κομβικές αποφάσεις, όπως η ψήφιση προέδρου Δημοκρατίας, συνταγματικές αλλαγές αλλά κυρίως η κατάργηση της απλής αναλογικής για την επόμενη εκλογική αναμέτρηση μέσω συνταγματικών αλλαγών.

Το κόμμα Βαρουφάκη

Ο Γιάννης Βαρουφάκης επιχειρεί με όλους του τρόπους να υπογραμμίσει ότι η κοινοβουλευτική ομάδα του Μέρα 25 θα λειτουργήσει με διαφορετικούς τρόπους, διαδικασίες και κριτήρια από τα όσα ξέρουμε έως σήμερα.
Πολλά από αυτά θα κριθούν στην πράξη αφού το εν λόγω κόμμα δεν είχε στο παρελθόν κοινοβουλευτική παρουσία. Όμως είναι σαφές ότι το πολιτικό του αφήγημα έχει «χτιστεί» γύρω από το πρόσωπο του Γιάννη Βαρουφάκη. Ως εκ τούτου οποιαδήποτε διαφοροποίηση, πόσο μάλλον κοινοβουλευτική στάση, από τις θέσεις που θα εκφράσει είναι αντικειμενικά δύσκολη.

Αρχηγίσκος…

Για τον Κυριάκο Βελόπουλο και την Ελληνική Λύση, τους εκφραστές της «καθαρής» ακροδεξιάς στην νέα Βουλη, δεν χρειάζεται να ειπωθούν πολλά. Ο πρόεδρος του σχηματισμού έχει ούτως η άλλως έντονη την αρχηγική αντίληψη και έχει δώσει σαφέστατα δείγματα ότι αυτή θα ειναι και η λειτουργία του κόμματός του.

ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ ΛΙΒΙΤΣΑΝΟΣ