Σεζάρια Εβόρα, η «ξυπόλυτη ντίβα»

Η Σεζάρια Εβόρα πέθανε, στις 17/12/2011, σε νοσοκομείο του Πράσινου Ακρωτηρίου, από καρδιοαναπνευστική ανεπάρκεια. Πέρσι, έπειτα από σοβαρά προβλήματα στη στεφανιαία αορτή, είχε υποβληθεί σε εγχείρηση ανοιχτής καρδιάς.

Η Σεζάρια Εβόρα γεννήθηκε στο νησί Σάο Βισέντε του νησιωτικού συμπλέγματος του Πράσινου Ακρωτηρίου, στις 27 Αυγούστου 1941.

Σε ηλικία επτά ετών έμεινε ορφανή από πατέρα, που ήταν βιολιστής, και η μητέρα της, που εργαζόταν ως μαγείρισσα, αγωνίστηκε μάταια να μεγαλώσει αυτήν και τα έξι αδέλφια της με τα πενιχρά εισοδήματά της.

Στα δέκα της, η μικρή Σιζέ, όπως ήταν το χαϊδευτικό της, μπήκε σε καθολικό ορφανοτροφείο. Εκεί ήταν που ήρθε σε πρώτη επαφή με τη μουσική, συμμετέχοντας στη χορωδία του ιδρύματος.

Η Εβόρα από πολύ νωρίς ξεχώρισε για τη ζεστή φωνή της και για χρόνια τραγουδούσε στα μπαρ της πατρίδας της, πριν την ανακαλύψει η μουσική βιομηχανία. Η διεθνής καριέρα της ξεκίνησε πριν 20 χρόνια. Ακολούθησαν συναυλίες της ανά τον κόσμο, πλατινένιοι και χρυσοί δίσκοι και πολλά βραβεία. Η ίδια, πάντως, όπου κι αν βρισκόταν, «κουβαλούσε» πάντα ένα κομμάτι γης από το Πράσινο Ακρωτήρι και την ανάμνηση δύο ανθρώπων που την επηρέασαν: του καμπούρη μουσικού, που την έμαθε να τραγουδάει και του θείου της, με τα τραγούδια του οποίου ξεκίνησε την καριέρα της.

"Ημουν πάντα ελεύθερη"

«Στη χώρα μου», μάς είχε εκμυστηρευτεί πριν κάποια χρόνια, «υπάρχουν πολλοί ξυπόλυτοι άνθρωποι. Αλλοι επειδή δεν τους αρέσει να φορούν παπούτσια και άλλοι επειδή δεν έχουν τα χρήματα για ν' αγοράσουν».

 Η Σεζάρια Εβόρα, η «ξυπόλυτη ντίβα» από το Πράσινο Ακρωτήριο, που πέθανε το περασμένο Σάββατο σε ηλικία 70 χρόνων, σε όλη της τη ζωή επέμενε να τραγουδά ξυπόλυτη, εκφράζοντας τη διαμαρτυρία της για τη φτώχεια του λαού της. Τραγουδώντας τα «μόρνας» (λυρικές μπαλάντες σε κρεολική διάλεκτο) με σπάνια προσήλωση και αυθεντικότητα, μετουσίωνε τη μουσική σε συναισθήματα, όπως μελαγχολία, αγάπη, ελπίδα, νοσταλγία.

Το συγκεκριμένο μουσικό ιδίωμα των νησιών του αρχιπελάγους ανοιχτά της Σενεγάλης αναδύθηκε στα χρόνια της καταπίεσης από τους Ευρωπαίους αποικιοκράτες και η θεματολογία του περιγράφει τον πόθο της ελευθερίας, τα σκλαβοπάζαρα, την προδομένη αγάπη, τα ακυρωμένα όνειρα...