«Αετόπουλα»

Μιλώντας για την ΕΠΟΝ δεν μπορούμε να μην αναφερθούμε στα «Αετόπουλα», τα παιδιά που πήραν μέρος στον αγώνα της ΕΠΟΝ με ηρωισμό και αυταπάρνηση. Η κομμουνίστρια λογοτέχνης Μέλπω Αξιώτη αναφέρεται σε αυτά στο έργο της «Αθήνα 1941 - 1945», σημειώνοντας:

«Η φροντίδα για τα μικρότερα αδέρφια τους μπαίνει στο κέντρο του αγώνα της ΕΠΟΝ. Τα προστατεύει με συσσίτια και παιδικούς σταθμούς, τα συμμαζεύει απ' τους δρόμους και τα διαπαιδαγωγεί με ανάλογους οργανισμούς.
Ενας απ' αυτούς είναι ο "ΟΨΥΠ" (Οργανισμός Ψυχαγωγίας - Υγείας Παιδιού). Ετσι δημιουργήθηκαν τα "Αετόπουλα".

Εκείνα τα περίφημα αετόπουλα των 8 και 10 χρονών που πήραν μέρος στις μάχες, που κρύβαν τη χειροβομβίδα στο παντελονάκι τους, που τσούλαγαν το πολυβόλο στο χειραμαξάκι, που κλείστηκαν στο Χαϊδάρι, που εχτελέστηκαν φωνάζοντας με το χουνί, και γράφοντας στον τοίχο, πριν να 'χουν πάει ακόμα στο σχολείο...

Και το Δεκέμβρη, ύστερα από τις μάχες, ακούσαμε Αγγλους στρατιώτες που έκαναν τον απολογισμό: 

"Ο πόλεμος αυτός ήταν για μας πολύ σκληρός. Δεν ξέραμε από πού να φυλαχτούμε. Μας επλησίαζαν παιδάκια, γυρεύοντας τάχα φαΐ, και μας πετούσανε χειροβομβίδα". Ηταν τα "Αετόπουλα"».

«Τα παιδιά που πολεμάνε τους φασίστες»

«- Διαβάσατε το "Δεκάλογο των Αετόπουλων"; ρώτησε ο Φώτης.

Τον είχαν διαβάσει και η Ρηνούλα η Ξανθιά και ο Γιώργος.

- Συμφωνείτε;

- Συμφωνούμε! σήκωσαν το χέρι τα δύο νέα μέλη.

- Τι συμπέρασμα βγάζετε από το "Δεκάλογο"; ρώτησε ο Μιχάλης.

- Μου έκανε εντύπωση - απάντησε ο Γιώργος - εκεί που λέει για τη λευτεριά της πατρίδας μας και για το δικαίωμα που έχουμε όλα τα παιδιά στη μόρφωση!

- Εγώ... να σας πω... άρχισε δειλά-δειλά η Ρηνούλα η Ξανθιά.

- Ετσι ένιωσα κάτι στην καρδιά μου... Ετσι, να... πώς να σας πω; Ιδιαίτερα εκεί που λέει πως "το όνειρό μας είναι να ζουν όλα τα παιδιά και όλοι οι άνθρωποι ελεύθεροι και ευτυχισμένοι"...»: 

 

Αετόπουλα στη Ζίτσα σε οπλοασκήσεις

υπό την εποπτεία του ΕΛΑΣίτη εκπαιδευτή

Στο παραπάνω μικρό απόσπασμα διαγράφεται ο τρόπος με τον οποίο τα Αετόπουλα προετοιμάζονταν για ένα μέλλον ελεύθερο όχι μόνο από το φασισμό αλλά και την εκμετάλλευση. Για το μέλλον αυτό που περιγράφει και ο ύμνος τους: «Θα φτιάξουμε νέα σχολειά / με μια νέα πνοή / παιγνίδι θα 'ναι η δουλειά / τραγούδι η ζωή».

ΟΙ ΜΙΚΡΟΙ ΗΡΩΕΣ...

(τ' Αετόπουλα της Κατοχής)

Αετόπουλα στη Ζήτσα σε οπλοασκήσεις

ΕΙΝΑΙ πάντα ξεχωριστή η αναφορά του Κώστα Βάρναλη στης Κατοχής τα Αετόπουλα. Σ' αυτά είναι αφιερωμένη η κυριακάτικη στήλη του στο «Ριζοσπάστη», που την τιτλοφορεί «Η Κυριακή μου». Να δώσουμε το χρονολογικό στίγμα: Στερνή Κυριακή 26 Νοέμβρη 1944. Να δώσουμε ακόμη δυο λέξεις από το πρωτοσέλιδο άρθρο του «Ρ» που γράφει: «...Η πρωτεύουσα περνάει σκοτεινές ώρες. Οι υποχθόνιες δυνάμεις έχουν εντείνει από χτες τις ενέργειές τους. Η λαοφοβία τους, που έχει φτάσει στο κατακόρυφο, τους κάνει να ριγούν και στο άκουσμα μόνον της ομαλότητος. Με "δυναμικήν αναμέτρησιν" απειλεί ο λυσσόδηκτος Τύπος τους, αναμέτρηση που "οι Κουκουέδες τη φοβούνται", ενώ αυτοί "δεν τη φοβούνται διόλου"».

ΑΣΦΥΧΤΙΚΑ περιορισμένος τότε της εφημερίδας ο χώρος, αλλά ο χρονογράφος Κ. Βάρναλης έχει το καθιερωμένο του μονόστηλο, που τ' αφιερώνει στα παιδιά μας. «Αν η οχτάχρονη τυραννία, γράφει ο Κ. Βάρναλης, δεν μπόρεσε να τσακίσει το φρόνημα και τον ανδρισμό των μεγάλων, δεν μπόρεσε και να διαφθείρει την ψυχή των παιδιών, για να "διαπλάσει" με όλα τα γνωστά μέσα της υλικής και της ηθικής βίας μια μάζα ανδραπόδων για την αύριο. Κι αν οι μεγάλοι αντιπροσωπεύοντας την πλειοψηφία του λαού (την υγιή του πλειοψηφία) κατορθώσανε με τους επικούς αγώνες τους σε βουνά και σε πολιτείες και με τεράστιες θυσίες να καταβάλουνε και τον εξωτερικό και τον εσωτερικό εχθρό, όμως και τα παιδιά του λαού βοηθήσανε τον αγώνα της απελευθέρωσης με το ίδιο θάρρος, την ίδια πίστη και με όχι λιγότερες θυσίες...».

Ο ΧΡΟΝΟΓΡΑΦΟΣ του «Ρ» δεν ξεχνά «πόσο δούλεψε η 4η Αυγούστου, για να διαφθείρει τα νιάτα, να τα εξουθενώσει, να τα μεταβάλει σε εθελόδουλα όργανα μιας κλίκας τυχοδιωχτών. Κι όμως, μέσα απ' αυτόν τον βούρκο της ΕΟΝ, μπόρεσε και ξεπετάχτηκε η αγνή φλόγα του πατριωτισμού και της αρετής, η ΕΠΟΝ. Οσο οι ντόπιοι προδότες προσπαθούσανε να μεταδώσουνε την ηθική σαπίλα σ' όλο τον εθνικόν οργανισμό και να καταστήσουν ανίκανο το λαό να θέλει ελευθερία, τόσο πιο ζωήρευε η αγάπη της ελευθερίας, ήγουν η αγάπη της πατρίδας, γιατί η πατρίδα χωρίς ελευθερία είναι αδύνατο να υπάρξει».

ΔΙΠΛΑ, λοιπόν, στο ντουφέκι και το πολυβόλο και τη χειροβομβίδα των μεγάλων, οι νέοι των 15 χρόνων, όσοι δε βαστάξανε όπλο στις μάχες των συνοικιών, υψώσανε το δικό τους όπλο, ίδια ολέθριο και θανάσιμο για τον εχτρό, όσο και τα όπλα των μεγάλων. Είναι το χωνί κι η βούρτσα!

ΓΕΝΗΚΑΝΕ, παρατηρεί ο Βάρναλης, σύμβολα εθνικά αυτά τα δυο «χυδαία» σύνεργα. Από το χωνί χυνότανε τις νύχτες στον κοιμισμένον αέρα της σκλάβας Αθήνας το εγερτήριο σάλπισμα των συνειδήσεων και μ' αυτό δινόντανε οι οδηγίες για το τι θα γίνει αύριο και πού! Και με τη βούρτσα γραφότανε στους τοίχους το κάλεσμα της λευτεριάς και το κάλεσμα της αντίστασης ενάντια στον εχτρό. Σύνεργα της νύχτας, που δουλεύανε για το φως!

ΚΑΙ το χρονογράφημα του Βάρναλη κλείνει με τούτα τα λόγια για τα ξακουστά εκείνα Αετόπουλα: «...Πόσοι μικροί ήρωες απ' αυτά τα παιδιά πληρώσανε με τη ζωή τους αυτή τους την εθνική υπηρεσία! Τιμή κι ευγνωμοσύνη χρωστάμε όλοι μας στα παιδιά της ΕΠΟΝ. Και μαζί νιώθουμε τη βαριά υποχρέωση να καθαρίσουμε ό,τι σάπιο αφήσανε στον τόπο οι δυο τετραετίες, για να παραδώσουμε στα παιδιά μας μια πατρίδα λεύτερη κι ευτυχισμένη. Πρέπει οι αυριανοί Ελληνες να είναι απ' όλες τις απόψεις πιο χαρούμενοι από μας σε μιαν Ελλάδα ηθικά μεγάλη...».

ΤΑ ΑΕΤΟΠΟΥΛΑ σε λίγες μέρες θα πολεμούσαν ξανά δίπλα στον ΕΛΑΣ και την ΕΠΟΝ τους ιμπεριαλιστές, τους Σκόμπηδες, που σκόρπισαν το θάνατο στην αδούλωτη Αθήνα. Αιώνια τιμή κι ευγνωμοσύνη στους μικρούς ήρωες, τα Αετόπουλα της ΕΠΟΝ, στα παιδιά μας όπως λέει ο Κ. Βάρναλης.

Αετόπουλα στη Θεσσαλονίκη.

Το πλακάτ γράφει :

Αγωνιστείτε για τη λαϊκή κυριαρχία και για τη δημοκρατία