Πόλεμος του Κόλπου

Η κυβέρνηση των ΗΠΑ ανακοινώνει την επιχείρηση «Καταιγίδα της Ερήμου», 16/1/1991,  κατά του Ιράκ (Πόλεμος του Κόλπου). Τις πρώτες πρωινές ώρες της επόμενης μέρας θα ξεκινήσουν οι πρώτοι βομβαρδισμοί.

Η «Καταιγίδα» που δεν τελείωσε ποτέ

Η «Καταιγίδα της Ερήμου» διήρκεσε, περίπου, έξι εβδομάδες, στο πεδίο της μάχης, ανοίγοντας τις πόρτες σε αυτό που πολλοί έσπευσαν να ονομάσουν «σύγχρονος πόλεμος υψηλής τεχνολογίας».

Ο πόλεμος που έκανε την ανθρώπινη απώλεια μια πολύχρωμη έκρηξη μέσα από την τηλεοπτική οθόνη. Ο πόλεμος που μετέτρεψε τον ανείπωτο ανθρώπινο πόνο σε ένα «κλικ» στο κουμπί της τηλεόρασης, όπως ακριβώς γίνεται και με όλα τα ηλεκτρονικά παιχνίδια.

Για όσους, ίσως, δε θυμούνται καλά, οι πρώτες φορές που οι λέξεις «πλήγματα ακριβείας» και «παράπλευρες ζημίες» έκαναν την εμφάνισή τους, ήταν τον Ιανουάριο και τον Φεβρουάριο του 1991, στις καθημερινές σύντομες ενημερώσεις που παραχωρούσε το αμερικανικό Πεντάγωνο, χρησιμοποιώντας, μάλιστα, και οπτικό υλικό από τις επιχειρήσεις με τη γνωστή μέθοδο της κάμερας στα μαχητικά αεροσκάφη και τους πυραύλους. Επίσης, για πρώτη φορά, έγινε σαφές ότι το διεθνές δίκαιο, τα ανθρώπινα δικαιώματα, ο κανονισμός λειτουργίας του ίδιου του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, αλλά και οι αρχές του, έχουν πολλές ερμηνείες, οι οποίες καθορίζονται από τον παγκόσμιο συσχετισμό δύναμης, όπως φυσικά και η ατιμώρητη παραβίασή τους.

Μικρό χρονικό

Οταν, στις 6 Αυγούστου του 1990, τα ιρακινά στρατεύματα εισέβαλαν στο Κουβέιτ, κανείς δεν περίμενε ότι, κάποιους μήνες αργότερα, η «Καταιγίδα της Ερήμου» θα δημιουργούσε νέα δεδομένα και πεπραγμένα στο παγκόσμιο σκηνικό, τα οποία λειτούργησαν με το βάρος του πεπραγμένου και για την πιο πρόσφατη αιματηρή ιστορία, που έζησαν τα Βαλκάνια. Το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, μετά από λίγες ώρες, καλεί, ομόφωνα με την απόφαση 660, σε άμεση και άνευ όρων αποχώρηση του ιρακινού στρατού από το εμιράτο. Στις 10 Αυγούστου, η απόφαση 661 επιβάλλει αυστηρές οικονομικές κυρώσεις και στις δύο χώρες. Τους μήνες που ακολούθησαν, άρχισε να ξεκαθαρίζει το τοπίο και οι εξελίξεις να διαγράφονται σαφέστερα.

Ο τότε Αμερικανός Πρόεδρος Τζορτζ Μπους, απαντώντας στις αλλεπάλληλες, ψευδείς, όπως αποδείχτηκαν, διαβεβαιώσεις της ιρακινής ηγεσίας ότι θα αποχωρήσει, αμέσως μετά την αποκατάσταση της δημοκρατίας στο εμιράτο, άφηνε, πάντα, «ανοιχτό το ενδεχόμενο για όλες τις επιλογές» και τόνιζε σε όλους τους δυνατούς τόνους ότι «οι ΗΠΑ θα δράσουν στη βάση της προάσπισης των εθνικών τους συμφερόντων», μην αφήνοντας κανένα περιθώριο παρερμηνείας στο ότι η προάσπιση του Κουβέιτ είναι μέρος των συμφερόντων αυτών. Οι φράσεις αυτές συνόδευσαν και την τριήμερη στρατιωτική επιχείρηση «Αλεπού της Ερήμου» το Δεκέμβριο του 1998, από το στόμα, όμως, του Μπιλ Κλίντον και της Μαντλίν Ολμπράιτ, παρά το γεγονός ότι ο ΟΗΕ υπογράμμιζε ότι θα πρέπει να υπάρχει πρότερη απόφαση του Οργανισμού. Ο Αμερικανός πρεσβευτής στον ΟΗΕ Μπιλ Ρίτσαρντσον έδινε τη δική του εξήγηση: «Οι αποφάσεις είναι σεβαστές, πλην όχι δεσμευτικές, ακόμη και για τα μέλη του οργανισμού».

Και η ερμηνεία έγινε πράξη, τόσο το 1998, όσο και το 1991. Μόνο, που, στη δεύτερη περίπτωση, λήφθηκε και σχετική απόφαση από το Συμβούλιο Ασφαλείας, η οποία, στο περιεχόμενό της, παραβιάζει δύο από τις ιδρυτικές αποφάσεις του Οργανισμού (61, 60), οι οποίες σαφέστατα αποκλείουν το ενδεχόμενο απειλής ή χρήσης βίας είτε από τον ΟΗΕ είτε με έγκρισή του, τονίζοντας κατηγορηματικά ότι ρόλος του Οργανισμού είναι η, με κάθε τρόπο και μέσο, αποτροπή της.

Στις πρώτες, μόνο, 24 ώρες της «Καταιγίδας της Ερήμου», τα συμμαχικά αεροσκάφη πραγματοποίησαν περισσότερες από 1.000 εξόδους και, παρά τις φωνές διαμαρτυρίας, η επίσημη εκδοχή κατηγορηματικά επέμενε ότι πλήττονται μόνο στρατιωτικοί και κυβερνητικοί στόχοι.

Σήμερα, υπολογίζεται ότι στο Ιράκ, εκείνες τις ημέρες, «έπεσαν» 940.000 οβίδες απεμπλουτισμένου ουρανίου, 141.921 τόνοι πυρομαχικών, συμβατική ποσότητα, που αντιστοιχεί σε 7 πυρηνικές βόμβες! Και το «ηλεκτρονικό παιχνίδι» ακριβείας δημιούργησε μέγιστη αμηχανία, όταν στις 13 Φεβρουαρίου, αμερικανικό «Στελθ» έπληξε με δύο βόμβες το «κυβερνητικό κτίριο» - καταφύγιο Αμίργια, στο κέντρο της Βαγδάτης. Περισσότεροι από 400 άνθρωποι, εντός δευτερολέπτων, βρήκαν τραγικό θάνατο και οι, έστω και λογοκριμένες, εικόνες, που έκαναν το γύρο του κόσμου, δεν μπορούσαν να χωρέσουν στις «παράπλευρες ζημίες». Λίγες ημέρες αργότερα, στις 27 Φεβρουαρίου, ο Τζορτζ Μπους, μετά τη λήξη και των τριήμερων επιχειρήσεων εδάφους, ανακοινώνει τη νικηφόρο λήξη του πολέμου στον Κόλπο, αποφεύγοντας να σχολιάσει το γιατί τα συμμαχικά αεροσκάφη βομβάρδιζαν ασταμάτητα επί 40 ώρες το μοναδικό δρόμο υποχώρησης πολιτών και στρατευμάτων από το Κουβέιτ προς την ιρακινή πόλη Βασόρα.