Νέο τεύχος της ΚΟΜΕΠ

«Πνευματική τροφή» για δύσκολες ημέρες

Η εξάπλωση της επιδημίας του κορονοϊού αναδεικνύει τόσο στην Ελλάδα όσο και διεθνώς τις αθεράπευτες παθογένειες του καπιταλισμού που σαπίζει και γεννά πολλαπλούς κινδύνους για τη ζωή των εργαζομένων. Η νέα κατάσταση που δημιουργείται, βοηθά να εξαχθούν πολύτιμα συμπεράσματα για τους εργαζόμενους, τα οποία δεν θα καταφέρει να συγκαλύψει για πολύ η προπαγανδιστική εκστρατεία της κυβέρνησης και του αστικού πολιτικού κόσμου.

Ο πραγματικός κίνδυνος για τους εργαζόμενους προέρχεται:

α) Απ' τις εγκληματικές ευθύνες όλων των αστικών κυβερνήσεων για τις τεράστιες ελλείψεις του κρατικού συστήματος Υγείας, οι οποίες αυξάνουν σήμερα τον κίνδυνο κατάρρευσής του. Δεν πρόκειται για τυχαίες ελλείψεις, αλλά για το αποτέλεσμα της πολιτικής που εμπορευματοποιεί την Υγεία, τα φάρμακα και θυσιάζει τις κοινωνικές ανάγκες για να στηριχτεί η καπιταλιστική κερδοφορία.

β) Απ' την επιβράδυνση της οικονομίας που προϋπήρχε της εμφάνισης του κορονοϊού και οδηγεί σε μια νέα κρίση υπερσυσσώρευσης κεφαλαίου στην Ευρωζώνη και διεθνώς. Ο κορονοϊός δεν δημιούργησε αλλά επιτάχυνε αυτήν την πορεία που θα αυξήσει κατακόρυφα την ανεργία και τη φτώχεια.

γ) Απ' την αξιοποίηση της νέας κατάστασης ως «ευκαιρίας» να περάσουν αντεργατικά μέτρα, αντιδραστικές ρυθμίσεις στις εργασιακές σχέσεις και νέα μέτρα καταστολής και περιορισμού των λαϊκών ελευθεριών, ακόμα και απαγόρευση κυκλοφορίας.

δ) Απ' την όξυνση των αντιθέσεων μεταξύ ΗΠΑ - ΕΕ - Κίνας και Ρωσίας στο έδαφος της ανισόμετρης εκδήλωσης της ύφεσης και των συνεπειών της, στα διαφορετικά ιμπεριαλιστικά κέντρα, που αυξάνει και τον κίνδυνο πολεμικών συγκρούσεων.

Οι πολλαπλές μεγάλες αρνητικές συνέπειες για τους εργαζόμενους αποδεικνύουν για μια ακόμα φορά ότι ο σοσιαλισμός είναι η απάντηση για τον 21ο αιώνα. Οι αξεπέραστες αντιφάσεις του καπιταλιστικού συστήματος δεν μπορούν να καταργηθούν από καμία αλλαγή του μείγματος διαχείρισης.

Η αστική προσπάθεια νέας στροφής απ' τη νεοφιλελεύθερη στην κεϊνσιανή διαχείριση και στην επεκτατική δημοσιονομική πολιτική δεν μπορεί να ακυρώσει την εκδήλωση της νέας καπιταλιστικής κρίσης, γιατί δεν μπορεί να αντιμετωπίσει την αιτία που τη δημιουργεί. Αυτό το συμπέρασμα που έχει επιβεβαιωθεί ιστορικά και θεωρητικά, θα επαληθευτεί για μια ακόμα φορά. Γι' αυτό και το πρώτο αφιέρωμα στα «150 χρόνια από τη γέννηση του Β. Ι. Λένιν» του παρόντος τεύχους της ΚΟΜΕΠ είναι εξαιρετικά επίκαιρο, αφού φωτίζει πολύτιμα διδάγματα για τους κομμουνιστές μπροστά στο ενδεχόμενο απότομης όξυνσης της ταξικής πάλης τους επόμενους μήνες.

Η υγεία του λαού θύμα του καπιταλισμού

Η σημερινή κατάσταση φωτίζει ότι τα δύσκολα είναι μπροστά μας. Καταρχάς, πολύ φανερή έγινε αυτό το διάστημα η απειλή αδυναμίας ανταπόκρισης του εγχώριου δημόσιου συστήματος Υγείας στην έκταση του φαινομένου, η οποία από μόνη της αποτελεί βασικό παράγοντα πολλαπλασιασμού της διασποράς του ιού. Το δημόσιο σύστημα Υγείας, που καλείται να αντεπεξέλθει στην εξάπλωση του κορονοϊού, είναι ένα σύστημα Υγείας με 30.000 κενά υγειονομικού προσωπικού, με μόλις 6 κρεβάτια ΜΕΘ ανά 100.000 κατοίκους, με μείωση 50% των κρατικών δαπανών για την Υγεία σε σχέση με το 2010, με πάνω από 10 δημόσια νοσοκομεία να έχουν κλείσει από το 2013 μέχρι σήμερα. 

Ακόμα και η αδυναμία του συστήματος να ανταποκριθεί στην αυξημένη ζήτηση για το τεστ του κορονοϊού (και συνεπώς οι πολύ επικίνδυνες μεγάλες καθυστερήσεις, που ως μοναδική εναλλακτική έχουν την πληρωμή μέχρι και 300 ευρώ για το σχετικό τεστ στον ιδιωτικό τομέα), αποτελεί κι αυτή παράγοντα εξάπλωσης του ιού.

Με λίγα λόγια, για να στηρίξουν τα αστικά κράτη ποικιλοτρόπως την καπιταλιστική κερδοφορία, δημιουργούν στα δημόσια νοσοκομεία μία κατάσταση που - όπως φαίνεται με τραγικό τρόπο και στην Ιταλία - σε φάση κλιμάκωσης μπορεί να φτάσει μέχρι την επιλογή τού ποιος θα νοσηλευτεί και ποιος όχι, στην ουσία ποιος θα ζήσει και ποιος θα πεθάνει... Αυτά φυσικά για όσους εξαρτώνται από το δημόσιο σύστημα Υγείας, δηλαδή για τη μεγάλη πλειοψηφία του λαού, αφού, όπως είναι αυτονόητο, όσοι έχουν τη σχετική οικονομική δυνατότητα έχουν πολύ περισσότερες επιλογές. Από τα παραπάνω απορρέει - όπως αναφέρει και η σχετική Ανακοίνωση του ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ - ότι «η λήψη των αναγκαίων μέτρων απαιτεί εναντίωση στις δεσμεύσεις της ΕΕ και στην πολιτική στήριξης της ανταγωνιστικότητας των μονοπωλιακών ομίλων, που θυσιάζουν την ικανοποίηση των αναγκών του λαού στο βωμό της καπιταλιστικής κερδοφορίας».

Όλα αυτά δεν αποτελούν «φυσικά» φαινόμενα, αλλά συνέπειες της υποχρηματοδότησης και εμπορευματοποίησης της Υγείας, συνέπειες ενός κοινωνικοοικονομικού συστήματος που δεν κινείται με κριτήριο την κάλυψη των κοινωνικών αναγκών, αλλά με κριτήριο το καπιταλιστικό κέρδος και την πολύπλευρη κρατική υποβοήθησή του, τόσο στον κλάδο της Υγείας όσο και σε όλους τους υπόλοιπους κλάδους. Έχοντας αυτό το DNA, ο καπιταλισμός αντιμετωπίζει την προστασία από τα κάθε είδους φυσικά φαινόμενα όπως του επιβάλλει η ίδια του η φύση: Ως ένα «κόστος» το οποίο αξίζει να αναληφθεί μόνο στο βαθμό που δεν έρχεται σε αντίθεση με την «καρδιά» αυτής της κοινωνίας, την καπιταλιστική κερδοφορία και την κρατική υποβοήθησή της. Έτσι, παρά την προσπάθεια των αστικών επιτελείων να πείσουν περί του αντιθέτου, η πραγματικότητα είναι ότι για άλλη μία φορά αποδείχτηκε ότι αυτό που κυριολεκτικά σκοτώνει δεν είναι οι ασθένειες και τα φυσικά φαινόμενα (είτε μιλάμε για πλημμύρες, είτε για πυρκαγιές, είτε για σεισμούς), αλλά ο ίδιος ο καπιταλιστικός τρόπος παραγωγής. (...)

Αποκαλυπτικές για τον τρόπο διαχείρισης του προβλήματος της επιδημίας από τον καπιταλισμό είναι και οι εξελίξεις γύρω από την έρευνα για το φάρμακο για τον ιό. Καταρχάς, η έρευνα για το σχετικό εμβόλιο και τα αποτελέσματα - φάρμακα για την αντιμετώπιση του ιού ξεκίνησε από ανεξάρτητες εταιρείες και εργαστήρια σε Κίνα, Γερμανία, Γαλλία και ΗΠΑ, προφανώς με κριτήριο την προοπτική μελλοντικής κερδοφορίας, συνυπολογίζοντας και την τεράστια κρατική χρηματοδοτική στήριξη. Αυτές οι εταιρείες αξιοποιούν τους όποιους (σχετικά περιορισμένους) πόρους διαθέτει η καθεμία, και δρουν ανταγωνιστικά μεταξύ τους, παράγοντες που αμφότεροι καθυστερούν την επιτυχή κατάληξη των ερευνών. Επίσης, όταν ανακαλυφθούν το εμβόλιο και τα κατάλληλα φάρμακα, ακόμα κι αν υπάρχει σχετική κρατική επιδότηση, αυτό θα κυκλοφορήσει ως εμπόρευμα, ενδεχομένως με πολύ υψηλή τιμή, τουλάχιστον στην αρχή. Και τέλος, πριν καν ανακαλυφθεί αυτό το ιδιότυπο εμπόρευμα, έχουν αρχίσει οξύτατοι ανταγωνισμοί για την κατοχή του, που συνδέονται και με γεωπολιτικές διαστάσεις της επιδημίας, όπως έδειξε η πρόταση της αμερικανικής κυβέρνησης να εξαγοράσει το σχετικό γερμανικό εργαστήριο, προσφέροντας τεράστιο χρηματικό ποσό.

Αλήθεια, πόσο διαφορετική θα ήταν η κατάσταση σε μία σοσιαλιστική κοινωνία, όπου ο επιστημονικός κεντρικός σχεδιασμός προσανατόλιζε την κατανομή εργατικού δυναμικού και πόρων στην κατεύθυνση της έρευνας και παραγωγής ιατρικών υλικών φαρμάκου αλλά και στην πλήρη κάλυψη των υγειονομικών αναγκών του λαού; (...)

Όξυνση των ενδοϊμπεριαλιστικών αντιθέσεων

Σε κάθε περίπτωση, οι οξυμένες αντιθέσεις στο παγκόσμιο καπιταλιστικό σύστημα εκφράστηκαν στα μέσα Φλεβάρη και στη Διάσκεψη του Μονάχου, όπου κάτω από τον νεολογισμό του «Westlessness» (έλλειμμα δυτικότητας) αναδείχτηκαν οι φόβοι από τη μετατόπιση του «κέντρου βάρους» της παγκόσμιας καπιταλιστικής οικονομίας προς την Ασία. Χαρακτηριστικό είναι ότι ο επικεφαλής της Διάσκεψης, Βόλφγκανγκ Ισινγκερ, έκανε λόγο για «μια απαράδεκτη κατάσταση παγκόσμιας ανασφάλειας». Την ίδια στιγμή, ο υπουργός Αμυνας των ΗΠΑ, Μαρκ Εσπερ, ανέφερε για την Εθνική Αμυντική Στρατηγική (NDS) ότι «βρισκόμαστε σε μια εποχή ανταγωνισμού μεγάλων δυνάμεων, με τις βασικότερες προκλήσεις μας να είναι η Κίνα, και στη συνέχεια η Ρωσία» και ότι «πρέπει να απομακρυνθούμε από τις συγκρούσεις χαμηλής έντασης και να προετοιμαστούμε και πάλι για πολέμους υψηλής έντασης». Την ίδια περίοδο, ο επικεφαλής Εξωτερικής Πολιτικής της ΕΕ, Ζοζέπ Μπορέλ, δήλωνε ότι «για να μην είμαστε οι χαμένοι από τον ανταγωνισμό ΗΠΑ - Κίνας, πρέπει να μάθουμε και πάλι τη γλώσσα της ισχύος». Αντίστοιχα, ο Γάλλος Πρόεδρος δήλωσε πρόσφατα ότι «διάφορες καταστάσεις που διαπλέκονται μπορούν ανά πάσα στιγμή να οδηγήσουν σε μια ανοιχτή κρίση μεταξύ κρατών, που μοιάζουν να έχουν ξεχάσει το λόγο για το "ποτέ πια πόλεμος!", έναντι της υπόθεσης "γιατί όχι πόλεμος;"»...

Όπως είναι απολύτως αναμενόμενο, αυτές οι αντιθέσεις τροφοδοτούνται περαιτέρω από τα νέα δεδομένα που δημιουργούνται μετά την εξάπλωση του κορονοϊού και την ανισόμετρη επίδραση των συνεπειών του σε ηπείρους, χώρες και κλάδους. Σε σχέση με τον ανταγωνισμό ΗΠΑ - Κίνας, πρέπει να σημειώσουμε ότι η επιβράδυνση της οικονομίας στην Κίνα φαίνεται να λειτουργεί ευεργετικά στην απομάκρυνση της εκδήλωσης της κρίσης σε σημαντικούς τομείς της οικονομίας της. Επίσης, η Κίνα προσπαθεί να αξιοποιήσει την κατάσταση που έχει δημιουργηθεί, προσφέροντας «βοήθεια» σε ευρωπαϊκά κράτη και επιχειρώντας να αναβαθμίσει τη θέση της στο παγκόσμιο καπιταλιστικό σύστημα.

Σε σχέση με τον ανταγωνισμό ΗΠΑ - Ρωσίας, σημαντικό πλήγμα θα δεχτούν οι αμερικανικοί όμιλοι παραγωγής σχιστολιθικού αερίου, καθώς και οι τράπεζες που τους δανειοδοτούν, απ' τη μεγάλη μείωση της τιμής του πετρελαίου που προέκυψε μετά την απόφαση της Ρωσίας να μη δεχτεί την πρόταση του ΟΠΕΚ για σχετική μείωση της παραγωγής. Οι αμερικανικοί όμιλοι έχουν συγκριτικά πολύ μεγαλύτερο κόστος εξόρυξης και λειτουργίας.

Ακόμα και οι διαφορετικοί τρόποι χειρισμού της επιδημίας (από τη μία τα εξαιρετικά περιοριστικά μέτρα που επιλέγουν οι περισσότερες χώρες και από την άλλη τα λιγότερο περιοριστικά μέτρα που υιοθετούν χώρες όπως η Βρετανία και η Σουηδία) συνδέονται και συνυπολογίζουν, μεταξύ άλλων, και μια σειρά οικονομικά δεδομένα. Συνολικά, οι εξελίξεις με τον κορονοϊό επηρεάζουν με διάφορους τρόπους και το εμπορικό ισοζύγιο μιας σειράς κρατών, προσδίδοντας νέα όψη στον εμπορικό πόλεμο που μαίνεται σταθερά - με οξύνσεις και υφέσεις - τα τελευταία χρόνια ανάμεσα σε ισχυρά κέντρα του παγκόσμιου καπιταλισμού.

Στη σύνθετη κατάσταση που έχει διαμορφωθεί και η οποία μπορεί προοπτικά να συμπεριλάβει ταυτόχρονα συνθήκες οικονομικής ύφεσης, όξυνσης της αντιπαράθεσης στην περιοχή και την επιδημία του κορονοϊού, το ΚΚΕ καλεί από τώρα σε αύξηση της επαγρύπνησης. Η μη υποτίμηση των πολυποίκιλων κινδύνων όχι μόνο δεν πρέπει να οδηγήσει το λαό σε παράλυση, αλλά πρέπει να τον θέσει σε κατάσταση συναγερμού και δυναμικής παρέμβασης στις εξελίξεις.

(Προδημοσίευση από το άρθρο Της Σύνταξης)

Τα περιεχόμενα του 2ου Τεύχους

• Γιώργου Μαρίνου: Οι διεθνείς ιμπεριαλιστικοί ανταγωνισμοί, η επίδρασή τους στην περιοχή μας και η στρατηγική των αστικών τάξεων Ελλάδας - Τουρκίας
• Λουκά Αναστασόπουλου: Οι επιπτώσεις των ενδοϊμπεριαλιστικών ανταγωνισμών και ο «δούρειος ίππος» του οπορτουνισμού
• Ιδεολογικής Επιτροπής της ΚΕ του ΚΚΕ: Οι εξελίξεις στο ΠΑΣΟΚ/ΚΙΝΑΛ στο φόντο του πρόσφατου συνεδρίου του
• Αφιέρωμα: Β. Ι. ΛΕΝΙΝ - 150 ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟ ΤΗ ΓΕΝΝΗΣΗ ΤΟΥ

Εισαγωγικό σημείωμα της Συντακτικής Επιτροπής

- Β. Ι. Λένιν: Το ζήτημα της ειρήνης

- Heinz Ahlreip: Η θεωρία του Λένιν για την επανάσταση

- Ε. Αντοράτσκη: Η μαρξική διαλεκτική στο έργο του Λένιν

- Α. Λοζόφσκυ: Ο άνθρωπος, ο επαναστάτης

Βιβλιοπαρουσίαση: Ο Λένιν και η εποχή του μέσα από τις εκδόσεις της «Σύγχρονης Εποχής»