Το Pegasus, το Predator, η Intellexa και άλλες «ιστορίες»

Οι περιπτώσεις παρακολουθήσεων είναι ολοένα και πιο συχνό φαινόμενο σε όλες τις καπιταλιστικές χώρες, το οποίο συνήθως αποκαλύπτεται στο πλαίσιο σκληρών ανταγωνισμών, επιχειρηματιών και γεωπολιτικών. Πρόσφατα αποκαλύφθηκαν παρακολουθήσεις με το λογισμικό spyware «Pegasus» για τις κυβερνήσεις της Ουγγαρίας, της Πολωνίας και της Ισπανίας. Στοιχεία έχουν δει το φως της δημοσιότητας και για τη γερμανική κυβέρνηση, που αγόρασε το προαναφερθέν κατασκοπευτικό λογισμικό το 2019, ενώ σε διαπραγματεύσεις για την απόκτησή του βρίσκονται επίσης οι κυβερνήσεις της Γαλλίας και της Εσθονίας.

Το «Pegasus» έχει τη δυνατότητα να «μολύνει» τα κινητά τηλέφωνα «στόχων», δίνοντας στον χειριστή του πρόσβαση σε όλα τα δεδομένα τους, ακόμα και σε λειτουργίες όπως το άνοιγμα του μικροφώνου και της κάμερας του κινητού.

Η παραγωγή, εμπορία και διακίνηση κατασκοπευτικού λογισμικού όπως το «Pegasus», το «Predator» και άλλα που κυκλοφορούν θεωρείται απολύτως «νόμιμη» με βάση τη νομοθεσία της Ευρωπαϊκής Ενωσης.

Αλλωστε, ο Κανονισμός 2021/821 της ΕΕ για τα «είδη διπλής χρήσης» επιτρέπει την πώληση και εξαγωγή «ειδών κυβερνοεπιτήρησης», δηλαδή «ειδών σχεδιασμένων να επιτρέπουν τη συγκεκαλυμμένη επιτήρηση φυσικών προσώπων μέσω παρακολούθησης, εξαγωγής, συλλογής ή ανάλυσης δεδομένων από συστήματα πληροφοριών και τηλεπικοινωνιών», αρκεί το κράτος εισαγωγής να ...«σέβεται τα ανθρώπινα δικαιώματα», όπως θέτει υποκριτικά η ευρωενωσιακή νομοθεσία.

Πώς δουλεύουν

Το «Predator» έχει αναπτυχθεί από τη «Cytrox», μια εταιρεία που ιδρύθηκε στη Βόρεια Μακεδονία το 2017, με αντικείμενο την παροχή σε κυβερνήσεις «λειτουργικών λύσεων στον κυβερνοχώρο» οι οποίες περιλαμβάνουν «τη συλλογή πληροφοριών από συσκευές και υπηρεσίες cloud».

Το «προϊόν» της εταιρείας παρουσιάζεται ως «σύστημα κυβερνο-κατασκοπείας που έχει σχεδιαστεί για να προσφέρει υπηρεσίες ασφάλειας στις κυβερνήσεις» και να συμβάλλει στη «συλλογή πληροφοριών (...) τόσο από τελικές συσκευές όσο και από υπηρεσίες cloud».

Το «CitizenLab» εντόπισε ότι το «Predator» εγκαθίσταται μέσω του «WhatsApp» και γι' αυτό μοιράζεται δεδομένα με την ιδιοκτήτρια εταιρεία, τη «Meta» (πρώην «Facebook»), η οποία σε δική της έρευνα υποστηρίζει ότι στους πελάτες της «Cytrox» περιλαμβάνονται «οντότητες» σε Ελλάδα, Σαουδική Αραβία, Γερμανία, Αίγυπτο και άλλες χώρες.

Η «Meta» έδωσε στη δημοσιότητα μια εκτενή λίστα με διευθύνσεις που χρησιμοποίησε η «Cytrox» για τις επιθέσεις της, με τις οποίες «ψάρευε» τους στόχους της. Τα μηνύματα που λαμβάνουν οι στόχοι της «Cytrox» περιέχουν έναν σύνδεσμο που ο χρήστης του κινητού τηλεφώνου πρέπει να πατήσει, για να εγκατασταθεί στη συνέχεια το «Predator».

Τα μηνύματα αυτά περιλάμβαναν συνήθως παραποιημένες διευθύνσεις ενημερωτικών ιστοσελίδων στην Ελλάδα, για παράδειγμα με κατάληξη «.com» αντί για «.gr», και άλλες μικροαλλαγές που δεν είναι εύκολο να αντιληφθεί κανείς με την πρώτη ματιά.

Σε άλλη έρευνα που έγινε το 2018 είχαν εντοπιστεί 36 πιθανοί χειριστές του λογισμικού παρακολούθησης «Pegasus», οι οποίοι εμφανίζονταν να επιχειρούν από το 2016 σε 45 χώρες σε Ευρώπη, Αμερική, Αφρική και Μέση Ανατολή.

Ανάμεσα σε αυτές ήταν και η Ελλάδα, όπου από τον Σεπτέμβρη του 2016 εντοπίστηκε δραστηριότητα του χειριστή με την κωδική ονομασία «BLACKBIRD». Ο χειριστής αυτός εμφανίζεται να διαχειρίζεται «μολυσμένες» από το «Pegasus» συσκευές στην Ελλάδα και σε άλλες χώρες, όπως οι ΗΠΑ και η Μεγάλη Βρετανία.

Οπως αποκαλύφθηκε, το λογισμικό της ισραηλινής NSO χρησιμοποιήθηκε για την κατασκοπεία περισσότερων από 1.000 ατόμων σε πάνω από 50 χώρες. Στα «θύματα» συγκαταλέγονται πολλοί ηγέτες κρατών, 189 δημοσιογράφοι και πάνω από 600 πολιτικοί και κυβερνητικοί αξιωματούχοι.

Ολοι στη λίστα των πιθανών στόχων και στην Ελλάδα

Στη χώρα μας υπάρχουν κρούσματα που επιβεβαιώνουν τη λειτουργία λογισμικού παρακολούθησης όπως το «Pegasus» ή το «Predator». Γνωστή είναι και η πλήρης λειτουργία του νέου συστήματος ιταλικής κατασκευής που παρέλαβε η ΕΥΠ.

Με το σύστημα αυτό, που κόστισε πάνω από 4 εκατ. ευρώ και αντικατέστησε το προηγούμενο γερμανικό, η ΕΥΠ έχει τη δυνατότητα παρακολούθησης υπερδιπλάσιου αριθμού στόχων και αναβαθμισμένες λειτουργίες, όπως η καταγραφή και απομαγνητοφώνηση συνομιλιών, αλλά και η αυτόματη χαρτογράφηση οργανώσεων και των διασυνδέσεων «ύποπτων» ιδιωτών.

Σύμφωνα με δημοσιεύματα, παρά τις διαψεύσεις είναι πιθανό το σύστημα αυτό να επιτρέπει και παρακολουθήσεις κρυπτογραφημένων εφαρμογών ανταλλαγής μηνυμάτων, όπως το Viber» και το WhatsApp.

Διασυνδέσεις με τη χώρα μας φαίνεται να έχει και η «Intellexa», ένας όμιλος - ομπρέλα εταιρειών τεχνολογίας παρακολούθησης, που ιδρύθηκε επίσης το 2019 και εμπλέκεται στη σκοτεινή ιστορία με τις παρακολουθήσεις στην Κύπρο (το γνωστό «βανάκι»).

Η εταιρεία είχε αρχικά έδρα την Κύπρο και πλέον εμφανίζεται με έδρα την Αθήνα, καταχωρημένη στο Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο Αθηνών με την επωνυμία «INTELLEXA ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ», με κύρια δραστηριότητα τις «υπηρεσίες σχεδιασμού και ανάπτυξης τεχνολογιών της πληροφορίας για εφαρμογές».

Η «Intellexa» υποστηρίζει στην ιστοσελίδα της ότι παρέχει σε «υπηρεσίες επιβολής του νόμου» και «υπηρεσίες πληροφοριών» «ολιστική προσέγγιση» για τις ανάγκες της συλλογής πληροφοριών με «πολλαπλές και ποικίλες λύσεις».

Αφήνει δηλαδή ξεκάθαρα να εννοηθεί ότι οι υπηρεσίες της απευθύνονται σε κρατικούς φορείς, υπηρεσίες και δυνάμεις καταστολής, ενώ δηλώνει ότι «εδρεύει στην ΕΕ και ελέγχεται από τους νόμους της».

Το βαν μπορεί να αποσπάσει όλα τα δεδομένα από οποιοδήποτε smartphone σε ακτίνα 1 χλμ. με το πάτημα ενός κουμπιού. Διαθέτει τεχνολογία που μπορεί να αναγνωρίσει ένα πρόσωπο όπου κι αν ταξιδεύει, να ακούσει κλήσεις και να εντοπίσει όλα τα τηλέφωνα σε μια ολόκληρη χώρα μέσα σε λίγα λεπτά. Κάθε 15 λεπτά, μπορεί να ξέρει πού είσαι.

* * *

Οπως προκύπτει λοιπόν πέρα από κάθε αμφιβολία, και στη χώρα μας δραστηριοποιείται πλέον ένα πυκνό δίκτυο «επίσημων» και «ανεπίσημων» κέντρων παρακολούθησης, που όπως φαίνεται από τα παραπάνω στοιχεία επεκτείνεται και βαθαίνει όσο αναβαθμίζεται ο ρόλος της στους ιμπεριαλιστικούς ανταγωνισμούς, αλλά και στα επιχειρηματικά σχέδια αντίπαλων ιμπεριαλιστικών κέντρων.