Στρατηγική πρόληψης της διασποράς του COVID-19 (κορονοϊού) στις στρατιωτικές μονάδες

Διανύουμε μια περίοδο που ο ιός Covid-19 (κορονοϊός) διαδίδεται ταχύτατα, προκαλώντας νόσο και θάνατο σε χιλιάδες άτομα ανά την υφήλιο.

Η πανδημία έφερε στο προσκήνιο τις τεράστιες ελλείψεις σε υποδομές, αναλώσιμα, νοσηλευτικό προσωπικό και γιατρούς που αντιμετωπίζουν τα δημόσια συστήματα Υγείας σε όλες τις πληττόμενες χώρες ανεξάρτητα από τη θέση

τους στην καπιταλιστική οικονομική πυραμίδα... Οφείλονται στις διαρκείς και χρόνιες περικοπές δαπανών για την υγεία του λαού προκειμένου να στηριχθούν τα κέρδη των μεγάλων επιχειρήσεων και των τραπεζών. Οι ελλείψεις γίνονται τραγικές στο ξέσπασμα της πανδημίας και χιλιάδες άνθρωποι πεθαίνουν καθημερινά ιδιαίτερα στις ισχυρές και «πλούσιες» χώρες της Ευρώπης και στις ΗΠΑ.

Καταρρίπτονται με τρόπο οδυνηρό κάθε είδους αυταπάτες που καλλιεργήθηκαν μέχρι τώρα σχετικά με την ισότιμη φροντίδα του καπιταλιστικού κράτους για την υγεία όλων, φάνηκε καθαρά ότι η υγεία του λαού δεν αποτελεί προτεραιότητα.

Οι επιστήμονες, Έλληνες και ξένοι, εργάζονται εντατικά για την παρασκευή εμβολίου και φαρμάκων θεραπείας του Covid-19, αλλά η μαζική παραγωγή και διάθεση προς όλους, θα εξαρτηθεί από τις αποφάσεις των ηγέτιδων καπιταλιστικών χωρών, που προτάσσουν οικονομικά κριτήρια (σχέσεις κόστους - οφέλους).

Σε αυτές τις συνθήκες σήμερα, η πρόληψη επικεντρώνεται στην παρεμπόδιση της διάδοσης της ασθένειας ή στην επιβράδυνσή της και είναι κυρίαρχο μέλημα, προκειμένου να δοθεί η δυνατότητα ανταπόκρισης στα κουτσουρεμένα συστήματα Υγείας.

Θεσπίζονται λοιπόν μέτρα που ανάγουν σε πρωταρχική την ατομική ευθύνη και επιβάλλονται με την απειλή προστίμων, αλλά και την ανάπτυξη παραλυτικού φόβου στον λαό.

Έτσι βομβαρδιζόμαστε καθημερινά από την τηλεόραση και το διαδίκτυο για την ανάγκη της απομόνωσης και του περιορισμού στο σπίτι υγειών, εν δυνάμει φορέων, ακόμη και ήπια νοσούντων ατόμων, αλλά κυρίως για τη μεγάλη σημασία της αποφυγής συνωστισμού σε κλειστούς ή ανοικτούς χώρους.

Υπάρχουν όμως χώροι που ο συνωστισμός ζει και βασιλεύει και τα μέτρα υγιεινής και ασφάλειας μένουν έξω από την πύλη τους, όπως άλλωστε έμεναν και πριν από το ξέσπασμα της επιδημίας. Χαρακτηριστικοί τέτοιοι χώροι είναι τα λειτουργούντα εργοστάσια και τα στρατόπεδα.

Οι αλλεπάλληλες Ερωτήσεις του ΚΚΕ στη Βουλή, με βάση έγγραφα της Πανελλαδικής Ομοσπονδίας Ενώσεων Στρατιωτικών, αλλά και οι μαρτυρίες σε πολλές επιστολές στρατευμένων, αναδείχνουν επικίνδυνες καταστάσεις και σοβαρότατες ελλείψεις - παραλείψεις σχετικά με την υγεία και την ασφάλεια τόσο των φαντάρων όσο και των στελεχών των Ενόπλων Δυνάμεων που υπηρετούν σε στρατόπεδα.

Πώς να παραβλέψει κανείς ότι στο 212 Κινητό Χειρουργείο Ξάνθης σε χώρο 140 τ.μ. υπάρχουν θάλαμοι, τουαλέτες και μπάνια, με έντονη παρουσία μούχλας και υγρασίας και κυκλοφορία τρωκτικών, όπου συνωστίζονται 32 φαντάροι; Το ιατρείο είναι σε άμεση επαφή (χωρίς διαχωριστικά) με τους χώρους αναμονής ασθενών, τα χειρουργεία και τους θαλάμους και στην πύλη του στρατοπέδου δεν υπάρχει ο κατάλληλος εξοπλισμός καθώς και το νοσηλευτικό και ιατρικό προσωπικό για την υποδοχή των ασθενών..

Πώς να περάσει απαρατήρητη η επιστολή-καταγγελία φαντάρων της Ελληνικής Δύναμης Κύπρου (ΕΛΔΥΚ) σχετικά με την έλλειψη κατάλληλου χώρου για καραντίνα ασθενών, αλλά και τον μεγάλο συγχρωτισμό των στρατευμένων στους θαλάμους;

Πώς να κλείσεις τα μάτια στην επιστολή-διαμαρτυρία φαντάρων από τον Αυλώνα όπου στον χώρο των μαγειρείων πετούν πουλιά, αφήνοντας κουτσουλιές στους δίσκους, οι εγκαταστάσεις είναι απαρχαιωμένες και δεν χορηγούνται μέσα και υλικά προστασίας για τον κορονοϊό;

Σωρεία ακόμη επιστολών καταγγέλλουν τον μεγάλο συνωστισμό σε χώρο πρώην αποθήκης που χρησιμοποιείται σαν θάλαμος χωρίς να έχει προηγηθεί απολύμανση και την ανυπαρξία υλικών και μέσων προστασίας (γάντια, σαπούνι, αντισηπτικό) στο στρατόπεδο Μαυρουδή στη Μυτιλήνη, μεγάλο συγχρωτισμό, ελάχιστες ντουζιέρες, απουσία ζεστού νερού, σαπουνιού, χαρτιού υγείας και αντισηπτικού στο στρατόπεδο Νταλίπη στη Θεσσαλονίκη.

Στα στρατόπεδα Ζήση στην Αλεξανδρούπολη και Ασσήρου Θεσσαλονίκης έχουν εμφανιστεί κρούσματα κορονοϊού και έχουν μπει φαντάροι σε καραντίνα, χωρίς να ληφθούν μέτρα για τον συγχρωτισμό και χωρίς να γίνει απολύμανση από εξειδικευμένο συνεργείο.

Ναύτες που υπηρετούν τη θητεία τους στο Πολεμικό Ναυτικό στην περιοχή του Σκαραμαγκά - Αμφιάλης καταγγέλλουν ότι υπάρχει μεγάλος συγχρωτισμός και έλλειψη μέσων προστασίας στους κοινόχρηστους χώρους και στελέχη της διοίκησης τους παρότρυναν να αγοράσουν μόνοι τους γάντια!!!

Μπορούμε να συμπεράνουμε από τα παραπάνω ότι και σε άλλα στρατόπεδα οι συνθήκες διαβίωσης των στρατευμένων και των στελεχών των Ενόπλων Δυνάμεων δεν εξασφαλίζουν τα απαραίτητα μέτρα υγιεινής και ασφάλειας και ιδιαίτερα της προστασίας έναντι της νόσησης από τον κορονοϊό, αλλά και της διασποράς του εντός και εκτός του στρατοπέδου.

Επίσης κατά τις μετακινήσεις, χερσαίες και θαλάσσιες, παρουσιάζεται απαγορευτικός συνωστισμός για τις σημερινές συνθήκες.

Είναι επιτακτική ανάγκη να ληφθούν άμεσα μέτρα ασφαλών συνθηκών διαβίωσης, εκπαίδευσης και ασφάλειας μέσων και εγκαταστάσεων, για τους στρατευμένους, αλλά και για τα στελέχη των Ενόπλων Δυνάμεων.

Εδώ δεν χωρούν προχειρότητες και οικονομίες.

1. Χρειάζεται άμεσα κεντρικός σχεδιασμός μέτρων ατομικής και συλλογικής προστασίας με βάση τις επιστημονικές οδηγίες του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας και του CDC (Κέντρο για τον Έλεγχο και την Πρόληψη των Ασθενειών).
2. Πρέπει να συσταθεί άμεσα σε κάθε στρατόπεδο επιτροπή ελέγχου καταγραφής και επιτήρησης, απαρτιζόμενη από τους υπάρχοντες γιατρούς και υγειονομικό προσωπικό, γιατρούς και υγειονομικούς που τυχόν υπηρετούν τη θητεία τους, ιδιώτες γιατρούς του ΕΟΠΥ (παθολόγοι, πνευμονολόγοι, καρδιολόγοι, μοναδολόγοι, Γενικής Ιατρικής) που βρίσκονται στην πόλη του στρατοπέδου και αν χρειάζεται ειδικά εκπαιδευμένους φαντάρους. Έργο της επιτροπής είναι η καταγραφή και επιτήρηση της κατάστασης, ο τακτικός έλεγχος όλων των εμπλεκόμενων στο στρατόπεδο (φαντάροι, στελέχη Ενόπλων Δυνάμεων κλπ. εργαζόμενοι) προκειμένου να διαπιστωθούν κρούσματα κορονοϊού, η λήψη πλήρους ιστορικού (βήχας, πυρετός, πονόλαιμος κλπ.) και η διενέργεια του σχετικού test.
3. Ο χώρος που θα γίνονται οι εξετάσεις για τον κορονοϊό πρέπει να είναι ξεχωριστός και ανεξάρτητος από το γενικό ιατρείο του στρατοπέδου. Η επιτροπή πρέπει να έχει στη διάθεσή της όλον τον απαραίτητο εξοπλισμό (στηθοσκόπια, θερμόμετρα, οξύμετρα κλπ.) και να είναι εφοδιασμένη με Μέσα Ατομικής Προστασίας υψηλής αποτελεσματικότητας, όπως στολές που καλύπτουν όλα τα μέλη του σώματος και το κεφάλι, γυαλιά, μάσκες Ν95 ή Μ5 κλπ. καθώς και απολυμαντικά - αντισηπτικά υλικά.
4. Τα τυχόν κρούσματα πρέπει να μεταφέρονται άμεσα σε στρατιωτικό νοσοκομείο. Μέχρι την απομάκρυνσή τους να απομονώνονται σε κατάλληλο και ασφαλή χώρο σύμφωνα με τις οδηγίες του ΕΟΔΥ με άμεση ιχνηλάτηση της πορείας τους. Η επαφή και περίθαλψη μέχρι την απομάκρυνση από τη μονάδα να γίνεται μόνο με το κατάλληλο προσωπικό και με εφαρμογή όλων των μέτρων προστασίας.

4. Οι πιθανοί ασυμπτωματικοί φορείς ή όσοι παρουσιάζουν ήπια συμπτώματα και βρεθούν θετικοί στο test, πρέπει να απομονώνονται σε ειδικά διαμορφωμένο δωμάτιο (καραντίνα) με ιατρική παρακολούθηση για δεκατέσσερις (14) ημέρες (μέγιστος χρόνος επώασης).

5. Να χορηγηθεί ο απαραίτητος αριθμός ειδών ιματισμού (στολές και εσώρουχα) στους στρατευμένους, ώστε αμέσως μετά τις ασκήσεις κλπ. εργασίες να ακολουθεί μπάνιο, ένδυση με καθαρά ρούχα και άμεσο πλύσιμο των χρησιμοποιημένων σε θερμοκρασία τουλάχιστον 60 βαθμών Κελσίου με χρήση απορρυπαντικών. Το πλύσιμο των στολών πρέπει να γίνεται χωριστά από το πλύσιμο των εσωρούχων.

6. Να εξευρεθούν και να επιταχθούν κατάλληλοι χώροι (ξενοδοχεία, ξενώνες κλπ.) ώστε να μεταφερθεί αριθμός φαντάρων και να αποσυμφορηθούν οι θάλαμοι. Τα εναπομείναντα κρεβάτια στον θάλαμο να απέχουν αρκετά μεταξύ τους (τουλάχιστον τρία μέτρα) και να μένουν διαρκώς ανοικτά αντικριστά παράθυρα για τον αποτελεσματικό αερισμό των θαλάμων.

7. Να απολυμανθούν όλοι οι χώροι από επαγγελματικά συνεργεία και ακολούθως να γίνεται καθημερινό σφουγγάρισμα και καθαρισμός και απολύμανση όλων των επιφανειών πολλές φορές, ανάλογα με τη χρήση, από κατάλληλα εκπαιδευμένο προσωπικό. Τόσο τα δάπεδα, όσο και οι λοιπές επιφάνειες θα πρέπει πρώτα να καθαρίζονται με υγρό σαπούνι για την απομάκρυνση των ρύπων και σε συνέχεια να απολυμαίνονται με διάλυμα χλωρίνης σε νερό (αναλογία 1:10). Να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή σε επιφάνειες που αγγίζονται συχνά όπως κάγκελα κρεβατιών, πόμολα, πάγκοι, φοριαμοί κλπ. Ιδιαίτερη προσοχή χρειάζεται σε κοινόχρηστους χώρους συνάθροισης όπως ΚΨΜ, εστιατόρια κλπ. όπου γίνεται και ανταλλαγή χρημάτων. Το απασχολούμενο εκεί προσωπικό πρέπει να φορά μάσκα και γάντια βιομηχανικού τύπου (μαύρα) και τα κέρματα να απολυμαίνονται άμεσα. Οι εξυπηρετούμενοι πρέπει να απολυμαίνουν τα χέρια με αντισηπτικό αμέσως μετά από κάθε δοσοληψία. Πρέπει να χρησιμοποιούνται διαφορετικοί κουβάδες και σφουγγαρίστρες για κάθε χώρο (θάλαμο, τουαλέτα, γραφείο κλπ.) καθώς και διαφορετικές λεκάνες και πανιά για τις υπόλοιπες επιφάνειες. Χρειάζεται μεγάλη προσοχή ώστε να μην αναμειγνύονται το σαπουνόνερο του σφουγγαρίσματος με χλωρίνη, διότι η χλωρίνη αδρανοποιείται παρουσία σαπουνιού και βιολογικών υγρών.

8. Στα εστιατόρια να χρησιμοποιούνται είδη μιας χρήσης (πιάτα, ποτήρια κλπ.) και χαρτοπετσέτες, τα οποία θα πετιούνται σε πλαστικές σακούλες απορριμμάτων αμέσως μετά τη χρήση τους.

10. Δίπλα στους νιπτήρες να υπάρχουν χειροπετσέτες τοποθετημένες στην ειδική κλειστή συσκευή που αναρτάται στον τοίχο καθώς και υγρό σαπούνι σε διανεμητές (dispenser). Απαγορεύεται η χρήση πλακών σαπουνιού, μέσω των οποίων μπορούν να μεταφερθούν μικρόβια.
11. Στους λουτήρες και στις τουαλέτες να γίνεται προσεκτική απολύμανση με διάλυμα χλωρίνης 1.10 μετά από κάθε χρήση. Πριν από κάθε χρήση τουαλέτας πρέπει να τραβιέται το καζανάκι, το οποίο πρέπει να τραβιέται επίσης μετά το τέλος της χρήσης. Να υπάρχει χαρτί υγείας, υγρό σαπούνι για το πλύσιμο και μετά το πλύσιμο να χρησιμοποιούνται για σκούπισμα χάρτινες πετσέτες μιας χρήσης. Τόσο στους νιπτήρες όσο και στους λουτήρες η βρύση θα πρέπει να κλείνεται στο τέλος του πλυσίματος με χρήση της χάρτινης πετσέτας και όχι με απευθείας επαφή του χεριού.
12. Όλα τα χάρτινα είδη και τα είδη μιας χρήσης θα συλλέγονται σε σακούλες απορριμμάτων οι οποίες, αφού κλείσουν καλά, θα απομακρύνονται άμεσα από τους χώρους και θα τοποθετούνται στους ειδικούς κλειστούς κάδους. Οι ασχολούμενοι με αυτήν τη διαδικασία πρέπει να φορούν πάντα γάντια.

12. Να χορηγηθούν σε όλους Μέσα Ατομικής Προστασίας (γάντια, μάσκες, ατομικά φιαλίδια με αντισηπτικό). Να γίνει εκπαίδευση σχετικά με τη χρήση των γαντιών, τα οποία πρέπει να γυρίζουν από την ανάποδη όταν βγαίνουν από το χέρι και να πετιούνται αμέσως. Μετά την απομάκρυνση των γαντιών, είναι απαραίτητο το πλύσιμο των χεριών με υγρό σαπούνι κατά τη διάρκεια τουλάχιστον 30 δευτερολέπτων.

13. Σε κάθε θάλαμο θα υπάρχει ένας αριθμός διανεμητών μεγάλου μεγέθους με αντισηπτικό, ανάλογος με τον αριθμό των διαμενόντων. Εκτιμάται ότι ένας διανεμητής κάθε δέκα (10) άτομα αρκεί, αφού θα διανέμονται κάθε τρεις - τέσσερις ημέρες τα μικρά ατομικά φιαλίδια για άμεση χρήση. Επίσης σε κάθε χώρο γραφείου, αίθουσα, τουαλέτες, λουτήρες κλπ. είναι απαραίτητη η ύπαρξη διανεμητών με αντισηπτικό ανάλογα με τον αριθμό των ατόμων.

14. Στην είσοδο κάθε χώρου να τοποθετηθεί τάπητας εμποτισμένος με απολυμαντικό υλικό (χλωρίνη 1:10), που θα αλλάζει τακτικά, ώστε να μη μεταφέρεται ο ιός στα δάπεδα των χώρων.

15. Στις εισόδους - εξόδους των μονάδων να υπάρχει νοσηλευτικό προσωπικό με κατάλληλο εξοπλισμό θερμομέτρησης, ατομικής απολύμανσης (απολυμαντικά υγρά) και ατομικής προστασίας (μάσκες, γάντια) τόσο για τους εισερχόμενους όσο και για τους εξερχόμενους.

16. Να γίνει καθαρισμός και απολύμανση των συστημάτων αερισμού ιδιαίτερα στα πλοία.

17. Εξειδικευμένη μέριμνα για λήψη μέτρων, ιατρική φροντίδα και υποστήριξη των πληρωμάτων των πολεμικών πλοίων, των υποβρυχίων και των μικρών πλοίων του Πολεμικού Ναυτικού προ απόπλου ή εν πλω.

18. Να επιταχθούν οχήματα μεταφοράς από και προς τα στρατόπεδα ώστε να μειωθεί ο συνωστισμός κατά τη μεταφορά φαντάρων και προσωπικού ανά όχημα.

19. Να εξασφαλιστεί άμεσα το απαραίτητο ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό στις μονάδες και στα στρατιωτικά νοσοκομεία. Να επιταχθούν άμεσα κλίνες ΜΕΘ, κρεβάτια, χειρουργεία και εργαστηριακά κέντρα ιδιωτικών νοσοκομείων. Να επιταχθούν ιδιώτες γιατροί προκειμένου να στελεχώσουν όλες τις μονάδες, τα στρατιωτικά νοσοκομεία και τις Κινητές Νοσοκομειακές Υποδομές Εκστρατείας.

20. Η επιτροπή ελέγχου, καταγραφής και επιτήρησης πρέπει να επιβλέπει τη σχολαστική τήρηση των μέτρων. Επίσης θα πρέπει να συνεδριάζει τακτικά, να εκτιμά την κατάσταση και να τροποποιεί τα προτεινόμενα μέτρα συλλογικής και ατομικής υγιεινής διότι ο Cοvid-19, του οποίου την επιδημιολογική συμπεριφορά δεν γνωρίζουμε ακόμα επαρκώς, είναι ένας ιός ο οποίος συνεχώς μεταλλάσσεται, είναι πολύ μεταδοτικός, με πολλούς ασυμπτωματικούς φορείς και άρα επικίνδυνος. Κατόπιν ενημέρωσης της από τον ΕΟΔΥ και τον ΠΟΥ μπορεί να ισχυροποιεί τα μέτρα ανάλογα με την πορεία και την εξάπλωση του Covid-19.

21. Εκτός από τα μέτρα πρόληψης και προστασίας έχει ιδιαίτερη σημασία η ισχυροποίηση του ανοσοποιητικού συστήματος των στρατευμένων και των στελεχών των Ενόπλων Δυνάμεων που υπηρετούν στα στρατόπεδα. Το καθημερινό διαιτολόγιο θα πρέπει να περιέχει τροφές άριστης ποιότητας, πλούσιες σε πρωτεΐνες, άφθονα λαχανικά και φρούτα. Συμπληρωματικά θα πρέπει να χορηγείται τακτικά βιταμίνη C 1.000 mg.

Τα παραπάνω μέτρα θα πρέπει να τηρούνται σχολαστικά κατά τη διάρκεια της επιδημίας, αλλά στην πλειοψηφία τους και μετά από αυτήν.

Διότι τα παιδιά του ελληνικού λαού, όπου και αν υπηρετούν ή εργάζονται, δεν είναι αναλώσιμα.

Των Μαρίας Παραλίκα* και Ευαγγελίας Η. Ξηρουχάκη*

*Η Μαρία Παραλίκα είναι δρ. Πολιτικός Μηχανικός με εξειδίκευση στην Υγιεινή και Ασφάλεια Εργασίας, συντ. καθηγήτρια ΠΑΔΑ.

*Η Ευαγγελία Ηλία Ξηρουχάκη είναι συντ. αν. καθηγήτρια Eπιδημιολογίας του ΕΚΠΑ.