Σχετικά με την τηλεκπαίδευση

Το κλείσιμο των σχολείων ήταν ένα από τα πρώτα μέτρα για τον κορονοϊό σε όλα σχεδόν τα κράτη. Σύμφωνα με στοιχεία της ΟΥΝΕΣΚΟ, αυτήν τη στιγμή πάνω από 1,5 δισεκατομμύριο παιδιά σε όλο τον πλανήτη έχουν σταματήσει τα μαθήματα. Η κατάσταση αυτή, όπως όλα δείχνουν, θα συνεχιστεί, καθώς σε μια σειρά από χώρες η επανεκκίνηση των μαθημάτων, ιδιαίτερα στα Δημοτικά, δεν προβλέπεται να γίνει πριν από το φθινόπωρο, κι αυτό με την αίρεση ενός νέου κύκλου της πανδημίας. Ετσι, η λεγόμενη «τηλεκπαίδευση» παραμένει βασική κατεύθυνση.

Αποκαλύπτονται, όμως, τα τεράστια κενά που υπάρχουν από την πλευρά του κράτους, προκειμένου να διασφαλίζεται ισότιμη πρόσβαση όλων των μαθητών σ' αυτήν. Παραδείγματα υπάρχουν πολλά και στη χώρα μας, όπου η έλλειψη των σχετικών τεχνολογικών μέσων, που είναι αναγκαία για τη γενικευμένη και παρατεταμένη χρήση της τηλεκπαίδευσης, μεγαλώνει τα εμπόδια που ήδη υπάρχουν για τα πιο φτωχά λαϊκά στρώματα να έχουν ισότιμη πρόσβαση στη μόρφωση.

* * *

Ορισμένα στοιχεία από άλλες χώρες είναι αποκαλυπτικά: Στην Ιταλία, σύμφωνα με την Εθνική Στατιστική Υπηρεσία (ISTAT), το 33,8% των οικογενειών δεν έχει ούτε ηλεκτρονικό υπολογιστή (Η/Υ) ούτε τάμπλετ στο σπίτι. Στο φτωχό Νότο αυτό το ποσοστό ανεβαίνει στο 41,6%. Ακόμα, το 57% των μαθητών μοιράζεται την όποια συσκευή με τους γονείς του, σε μία περίοδο που στις περισσότερες οικογένειες υπάρχει τουλάχιστον ένα άτομο σε καθεστώς τηλεργασίας. Οι δυσκολίες μεγαλώνουν αν αναλογιστεί κανείς τα τετραγωνικά στα οποία μια οικογένεια κατοικεί (και πλέον μορφώνεται και δουλεύει): Σύμφωνα με την ISTAT, πάνω από 4 στους 10 ανήλικους ζουν σε κατάσταση «οικιακής συμφόρησης» (πολύ μικρά σπίτια). Ερευνες καταγράφουν ότι το 61% των μαθητών έχει προβλήματα σύνδεσης (ταχύτητα, σταθερότητα), ενώ πολλοί παρακολουθούν μαθήματα μέσω «πακέτων δεδομένων κινητής τηλεφωνίας» (επειδή δεν έχουν οικονομική δυνατότητα για μόνιμη σύνδεση με το διαδίκτυο) που δεν επαρκούν έως το τέλος του μήνα.

* * *

Αλλά και σε άλλες χώρες, όπως η Γαλλία, εκπαιδευτικοί χαρακτήριζαν από την πρώτη στιγμή απαράδεκτες τις διακηρύξεις του υπουργείου Παιδείας ότι «είμαστε πανέτοιμοι» για την έναρξη του προγράμματος «Εκπαίδευση από Απόσταση», καταγγέλλοντας ότι σε ορισμένες τάξεις το ποσοστό των μαθητών που δεν έχουν ηλεκτρονικό υπολογιστή στο σπίτι φτάνει το 40%. Καθηγητές από επαρχίες (π.χ. Νορμανδία) ανέβαζαν το ποσοστό σε 75%! Ακόμα και «ναυαρχίδες» των αστικών ΜΜΕ αναγνωρίζουν ότι το κλείσιμο των σχολείων επηρεάζει σαφώς πιο αρνητικά τα παιδιά των λαϊκών - εργατικών οικογενειών. Μια πιο γενική εικόνα έδινε δημοσίευμα του «Εκόνομιστ» (27/4), σύμφωνα με το οποίο «σχεδόν 9 στις 10 πληγείσες πλούσιες χώρες παρέχουν κάποια μορφή εξ αποστάσεως εκπαίδευσης (σε σύγκριση με 1 στις 4 φτωχές χώρες)». Στη Βρετανία, οργανώσεις υποστηρίζουν ότι «περισσότεροι από τους μισούς μαθητές σε ιδιωτικά σχολεία συμμετέχουν σε καθημερινές διαδικτυακές τάξεις, σε σύγκριση με 1 στους 5 συνομηλίκους τους σε δημόσια σχολεία».

* * *

Στη χώρα μας, σωματεία των εκπαιδευτικών και φορείς του γονεϊκού κινήματος έγκαιρα αποκάλυψαν ότι η «ετοιμότητα του κράτους» να ανταποκριθεί στις νέες συνθήκες είναι «αέρας κοπανιστός» και απαίτησαν να διασφαλιστούν όλες οι προϋποθέσεις για ισότιμη πρόσβαση των μαθητών στην τηλεκπαίδευση. Η απάντηση της κυβέρνησης ήταν τα ...στοιχεία δημοτικότητας των προγραμμάτων εκπαιδευτικής τηλεόρασης και τα «μπρος - πίσω» στις εξαγγελίες για την εξασφάλιση τάμπλετ σε όλους τους μαθητές, που ποτέ δεν υλοποιήθηκαν. Κι όχι μόνο αυτό, αλλά εναπέθεσε στην «ατομική ευθύνη», άρα και στην τσέπη της λαϊκής οικογένειας, την επίλυση κάθε προβλήματος που προέκυπτε από την πρακτική εφαρμογή της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης. Κανένα μέτρο δεν πήρε για να λύσει σοβαρά ζητήματα, όπως το κόστος των συνδέσεων ίντερνετ, ή η διαχείριση του χρόνου των εργαζόμενων γονέων που απασχολούνται με τηλεργασία, ώστε να μπορούν και τα παιδιά να ασχοληθούν με τα μαθήματά τους. Τα αιτήματα για συγκρότηση κεντρικής ομάδας τεχνικής υποστήριξης στο υπουργείο Παιδείας, δημιουργία Κεντρικής Ψηφιακής Πλατφόρμας Διδακτικού Υλικού, όπου θα έχουν πρόσβαση όλοι οι μαθητές και οι εκπαιδευτικοί, λειτουργία εκπαιδευτικών καναλιών, που θα προβάλλουν προγράμματα ειδικά για μαθητές όλων των ηλικιών, πετάχτηκαν στο καλάθι των αχρήστων.

* * *

Παρά το γεγονός ότι η κυβέρνηση είναι απορροφημένη αυτήν την περίοδο με το αντιεκπαιδευτικό νομοσχέδιο που ετοιμάζεται να καταθέσει, τα ζητήματα αυτά παραμένουν ανοιχτά για εκπαιδευτικούς, γονείς και μαθητές. Η επιστροφή στα σχολεία, ακόμα κι αν ολοκληρωθεί το Σεπτέμβρη ή και νωρίτερα, δεν είναι βέβαιο ότι θα διαρκέσει για πολύ, μπροστά στο ενδεχόμενο να υπάρξει ένα δεύτερο κύμα της πανδημίας...

Α. Μ.