Αναξιοποίητες για το λαό, φιλέτο για τους επιχειρηματίες

Οτι δήθεν κόπτεται για την κατάσταση των αθλητικών εγκαταστάσεων στη χώρα προσπάθησε να δείξει πρόσφατα η κυβέρνηση της ΝΔ, ανακοινώνοντας τη δημιουργία μητρώου καταγραφής τους (ψηφιακή πλατφόρμα «Πέλοπας»). Στην πραγματικότητα, όμως, η πολιτική της και σ' αυτόν τον τομέα δεν διαφέρει σε σχέση μ' αυτήν των προκατόχων της και προβλέπει την εκχώρηση των εγκαταστάσεων σε ιδιώτες για επιχειρηματική εκμετάλλευση.

Τα άλλοθι που επικαλούνται διαχρονικά οι κυβερνήσεις για την εφαρμογή αυτής της πολιτικής είναι το κόστος και η αδυναμία συντήρησης των εγκαταστάσεων, η απαλλαγή του κράτους από τα έξοδα κ.ο.κ. Την ίδια ώρα, αυτοί που χρηματοδότησαν την κατασκευή ή ανακαίνιση των υποδομών αυτών (με αφορμή και τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2004), δηλαδή οι εργαζόμενοι και τα λαϊκά στρώματα, είτε δεν μπορούν να τις χρησιμοποιήσουν καθόλου είτε υποχρεώνονται να πληρώσουν αδρά για να το κάνουν, στις περιπτώσεις που επιτρέπεται η χρήση τους.

Ειδικά για το συγκρότημα του ΟΑΚΑ, τέτοιοι σχεδιασμοί περνούν αυτή την περίοδο σε νέα φάση, όπως δείχνουν περιπτώσεις όπως η πρόσφατη παραχώρηση των 16 ανοιχτών γηπέδων τένις σε ιδιωτική εταιρεία, ή τα ανάλογα πλάνα που αφορούν το ανοιχτό προπονητικό στίβου Κ2. Θύματα αυτής της πολιτικής είναι και οι εργαζόμενοι στις εγκαταστάσεις, καθώς η επικείμενη ιδιωτικοποίηση - με όποια μορφή κι αν προχωρήσει - θέτει σε καθεστώς αβεβαιότητας το εργασιακό μέλλον τους.

ΟΑΚΑ: Κομμάτι - κομμάτι ξηλώνεται το «πουλόβερ»

Μία από τις πιο χαρακτηριστικές περιπτώσεις ξεπουλήματος των αθλητικών υποδομών είναι εδώ και χρόνια, ξεκινώντας αμέσως μετά τους Αγώνες του 2004, αυτή των αθλητικών εγκαταστάσεων του ΟΑΚΑ. Από τις μεγαλεπήβολες βλέψεις επιχειρηματιών και πολυεθνικών για εξαγορά ολόκληρου του Αθλητικού Κέντρου, που για διάφορους λόγους δεν προχώρησαν, μέχρι τις απανωτές παραχωρήσεις χώρων εντός του ΟΑΚΑ σε ιδιωτικά συμφέροντα, το «πουλόβερ» ξηλώνεται κομμάτι - κομμάτι από όλες τις κυβερνήσεις εδώ και χρόνια, με στόχο την πλήρη εμπορευματοποίηση του συγκροτήματος, μέσα από χρήσεις τόσο καθαυτό αθλητικές όσο και ευρύτερα «ψυχαγωγικού» χαρακτήρα, π.χ. με τη δημιουργία εμπορικών πάρκων στο χώρο.

Τα παραπάνω γίνονται ξεκάθαρα από τον «οδικό χάρτη» που υπάρχει χρόνια τώρα στα συρτάρια για το μέλλον του συγκροτήματος του ΟΑΚΑ και ο οποίος ουσιαστικά επικεντρώνεται σε τρία βασικά σημεία: Την αλλαγή του συντελεστή δόμησης, τις εμπορικές χρήσεις και την αναβάθμιση με αποκλειστικό σκοπό την καλύτερη πώληση. Ειδικό κομμάτι αποτελεί η χρήση - πάντα με τις κυβερνητικές ευλογίες - συγκεκριμένων εγκαταστάσεων του ΟΑΚΑ από ΠΑΕ και ΚΑΕ, οι οποίες, όπως έχει καταγγελθεί επανειλημμένως από τις διοικήσεις του Σταδίου, φτάνουν να χρωστούν σημαντικά ποσά, ζητώντας παράλληλα ολοένα και μεγαλύτερη μείωση του μισθώματος.

Και όλα αυτά σε μια αθλητική εγκατάσταση που θα μπορούσε, υπό τη μέριμνα του ίδιου του κράτους, να παίζει σημαντικό ρόλο για τη δωρεάν άθληση των κατοίκων τουλάχιστον τριών δήμων της περιοχής (Χαλανδρίου, Αμαρουσίου, Νέας Ιωνίας) και ταυτόχρονα να δώσει λύση σε δεκάδες αθλητικά σωματεία προκειμένου να επιτελέσουν το έργο τους. Επιπροσθέτως, εγκαταστάσεις όπως αυτές του ΟΑΚΑ θα μπορούσαν να παίξουν σημαντικό ρόλο στο έργο των αθλητικών ομοσπονδιών, λύνοντας σημαντικά ζητήματα, όπως της στέγασής τους, γενικά της δραστηριότητάς τους, αλλά και της χρησιμοποίησης από τις Εθνικές ομάδες και τα τμήματα υποδομών. Ζητήματα δηλαδή πολύ σημαντικά για τον αθλητισμό και τα οποία, βέβαια, δεν γίνεται να εξαρτώνται από τις βλέψεις του εκάστοτε επιχειρηματία.

Η γνωστή «συνταγή» της εγκατάλειψης

Παρ' όλα αυτά, σήμερα αντί για τα παραπάνω κυριαρχούν οι λογικές της εμπορευματοποίησης. Και όταν οι συνθήκες δεν είναι έτοιμες προκειμένου να συμβεί αυτό, έχει αποδειχθεί έμπρακτα πως η εγκατάλειψη προκειμένου να δημιουργηθούν τα κατάλληλα άλλοθι για τη μελλοντική παράδοση στα επιχειρηματικά συμφέροντα αποτελεί την πλέον προσφιλή «συνταγή» της εκάστοτε κυβέρνησης.
Ενδεικτικό παράδειγμα αποτελεί σήμερα ο περιβάλλων χώρος του ΟΑΚΑ, όπου η εικόνα της εγκατάλειψης (π.χ. συντριβάνια, δεντροστοιχίες, κατασκευές) είναι εμφανής, κρύβοντας μάλιστα και αρκετές παγίδες (ανοιχτά φρεάτια, σπασμένες κατασκευές όπως φωτοχείμαροι κ.λπ.) για όσους βρεθούν στο χώρο για άθληση ή ψυχαγωγία. Αντίστοιχα προβλήματα υπάρχουν και στον τομέα της υλικοτεχνικής υποδομής των ίδιων των εγκαταστάσεων.

Πλευρά του σχεδίου της εγκατάλειψης αποτελούν και οι πρακτικές που ακολουθήθηκαν και ακολουθούνται όσον αφορά την οικονομική ενίσχυση για επιβίωση του όλου συγκροτήματος. Είναι χαρακτηριστικό πως από τα 30 εκατ. ευρώ που ήταν η επιχορήγηση για τις εγκαταστάσεις του ΟΑΚΑ πριν λίγα χρόνια, έχει πέσει μόλις στα 10 εκατ., έχοντας σαν συνέπεια ή το άνοιγμα του δρόμου για την παραχώρηση χώρων ή την επιβολή αντιτίμου, χαράτσι δηλαδή, σε συλλόγους ή αθλούμενους για τη χρήση τους. Παρ' όλα αυτά, την ίδια στιγμή αρκετά χρήματα που προορίζονται για έργα και συντήρηση των εγκαταστάσεων παραμένουν αναξιοποίητα στα κρατικά ταμεία, αφού ποτέ δεν έγιναν οι εργασίες για τις οποίες προβλέπονταν - δείγμα και αυτό των απώτερων βλέψεων για την τελική τύχη του συγκροτήματος.

Γήπεδα τένις: Συμφωνία εκμίσθωσης με ανοιχτά ζητήματα

Πρόσφατα ανακοινώθηκε από πλευράς κυβέρνησης, διά στόματος υφυπουργού Αθλητισμού, η εκμίσθωση των 16 ανοιχτών γηπέδων τένις του ΟΑΚΑ σε ιδιώτη. Και η πραγματικότητα για το εν λόγω εγχείρημα αναδεικνύεται πολύ διαφορετική σε σχέση με ό,τι διαφημίστηκε από τους κυβερνώντες σχετικά με τη συμφωνία. Οπως προκύπτει, αν και η αναφορά γίνεται για τα 16 ανοιχτά γήπεδα τένις, στην πράξη η παραχώρηση αφορά το σύνολο της εγκατάστασης του τένις, συμπεριλαμβανομένων δυο μπλοκ αποδυτηρίων, γραφείων κ.ά.

Παράλληλα, με βάση τη συμφωνία και παρά τις κυβερνητικές διακηρύξεις για απαλλαγή από το κόστος συντήρησης, το ΟΑΚΑ καλείται να πληρώσει ένα διόλου ευκαταφρόνητο ποσό 5 μισθωμάτων - περίπου 105.000 ευρώ - για το σύνολο των επισκευών που απαιτούνται προκειμένου να παραχωρηθεί η εγκατάσταση. Οικονομική συμβολή και μάλιστα της τάξης του 85% καλείται να καταβάλει το ΟΑΚΑ για τις εργασίες που απαιτούνται ώστε να δοθεί η άδεια λειτουργίας, αλλά και για εκείνες που θα επιβάλει η αλλαγή χρήσης, όπως η ανακατασκευή του δικτύου φωτισμού και ύδρευσης (νέοι μετρητές, σωληνώσεις κ.λπ.).

Το ίδιο θα συμβεί και σε οποιαδήποτε παραχώρηση των εγκαταστάσεων για τις ανάγκες διεξαγωγής αγώνων, π.χ. για τη διοργάνωση πανελλήνιων πρωταθλημάτων τένις κ.λπ. Παρά την ολοκλήρωση της συμφωνίας για τη μίσθωση από τον ιδιώτη, τα στοιχεία αποδεικνύουν ότι αρκετά ζητήματα παραμένουν ανοιχτά ακόμα και στο πρωτόκολλο παράδοσης - παραλαβής, με τις τεχνικές υπηρεσίες του ΟΑΚΑ να εκφράζουν τις ενστάσεις τους.

Προπονητικό στίβου Κ2: Από το χαράτσι στα σχέδια παραχώρησης

Παράλληλα βρίσκονται στα σκαριά τα κυβερνητικά σχέδια μελλοντικής ιδιωτικοποίησης και του ανοιχτού προπονητηρίου στίβου Κ2, που από το 2004 και έπειτα έχει βρεθεί στο στόχαστρο. Από το 2012 δραστηριοποιούνται εκεί 7 αθλητικά σωματεία με περίπου 2.000 μέλη, καθώς και προπονητές που γυμνάζουν ομάδες εφήβων και ενηλίκων, ανεβάζοντας σε περίπου 6.000 τον αριθμό των ατόμων που θεωρούνται μέλη - δραστηριοποιούνται στο Κ2. Εχει δε επιβληθεί χαράτσι χρήσης της εγκατάστασης, τόσο για τα μέλη των συλλόγων όσο και για τον κόσμο, και μάλιστα διόλου ευκαταφρόνητο, καθώς αγγίζει τα 40 ευρώ για παιδιά, τα 90 ευρώ για ενήλικες και τα 60 ευρώ για όσους ενήλικες είναι εγγεγραμμένοι σε κάποιο σύλλογο.

Τα τελευταία χρόνια ωστόσο η εγκατάσταση έχει μπει στο στόχαστρο επιχειρηματικών συμφερόντων, προκειμένου να καρπωθούν τα οικονομικά κέρδη της χρήσης της από τους αθλούμενους. Στόχος είναι η μετατροπή του Κ2 σε ένα μονοπώλιο άθλησης, καθώς τα σχέδια προβλέπουν τη δραστηριοποίηση ενός μόνο συλλόγου, καθιστώντας αβέβαιο το μέλλον των υπόλοιπων, με βάση τους κινδύνους που εγκυμονεί ένα τέτοιο εγχείρημα, όπως αύξηση του ενοικίου εγκατάστασης, αύξηση του χαρατσιού συμμετοχής κ.ο.κ. Αντίστοιχες συνέπειες αναμένεται να υπάρξουν και για όσους κάνουν χρήση της εγκατάστασης σε ερασιτεχνικό επίπεδο.

Μπ. Τσ.