Γεννήθηκε ο Γρηγόρης Μπιθικώτσης

Γεννήθηκε, 11/12/1922 στο Περιστέρι, ο μεγάλος λαϊκός τραγουδιστής και συνθέτης, Γρηγόρης Μπιθικώτσης.

Γέννημα μιας εποχής ζοφερής, που έβγαινε από τη Μικρασιατική Καταστροφή για να μπει στα δεινά της Κατοχής, του Εμφυλίου και των μεταπολεμικών διώξεων, ο Γρηγόρης Μπιθικώτσης έγραψε τη δική του σημαντική ιστορία στο ελληνικό τραγούδι, μιαν ιστορία δεμένη με στιγμές και γεγονότα της νεότερης ιστορίας μας και της ζωής μας.

Ευτύχησε να συνεργαστεί με σπουδαίους συνθέτες και να είναι ο πρώτος τραγουδιστής, που έβγαλε τη μεγάλη ποίηση στους δρόμους του αγώνα, της διεκδίκησης, της ελπίδας. Και είναι σίγουρο ότι η μνήμη του, όπως και η προσφορά του δε θα σβήσουν ποτέ από τις ψυχές των ανθρώπων που τραγούδησαν μαζί του.

Η πορεία του καλλιτέχνη, από το ρεμπέτικο μέχρι το έντεχνο, ξεκίνησε στη δεκαετία του '40. Από πολύ μικρός έπαιζε κιθάρα, ενώ αργότερα τον κερδίζει το μπουζούκι. Ηδη, έχει γνωρίσει τον Μάρκο Βαμβακάρη, τον «Σωκράτη» της λαϊκής μας μουσικής, όπως τον αποκαλούσε. Η πρώτη του ηχογράφηση, σαν συνθέτης, με ερμηνευτές την Σούλα Καλφοπούλου και τον Μάρκο Βαμβακάρη, το «Τρεμοσβήνει το καντήλι», γίνεται το 1949. Για ν' ακολουθήσουν άλλες δημιουργίες του, με ερμηνευτές τους Πρόδρομο Τσαουσάκη, Σταύρο Τζουανάκο, Καίτη Γκρέυ, Ρένα Ντάλλια, Γιώτα Λύδια, Πόλυ Πάνου, Μανώλη Αγγελόπουλο και άλλους.

Τα τραγούδια που τον καθιερώνουν σαν ερμηνευτή είναι το δικό του «Τρελοκόριτσο» και το «Γαρίφαλο στ' αυτί» του Χατζιδάκι. Παράλληλα, ερμηνεύει τραγούδια των Βαμβακάρη, Τσιτσάνη, Παπαϊωάννου, Μητσάκη, Δερβενιώτη... Ολα αυτά πριν από τη συνάντησή του με τον Μίκη Θεοδωράκη.

Στα πέτρινα χρόνια της Μακρονήσου, ο Γρηγόρης Μπιθικώτσης γνωρίστηκε με τον Μίκη Θεοδωράκη. Λίγο αργότερα, σε μια μεταγωγή τους, ο Γρηγόρης Μπιθικώτσης πρόσφερε στον Μίκη ένα κύπελλο με νερό, κάτι που ο συνθέτης δεν ξέχασε ποτέ. «Μου έδωσε να πιω ένα ποτήρι νερό και εγώ του το ανταπέδωσα. Με αυτό το "νερό" ξεδιψάσαμε και οι δυο μας έναν ολόκληρο λαό στα δύσκολα, πέτρινα χρόνια...», έλεγε παλιότερα. Το 1959, ξανασμίγουν, όταν ο Τάκης Λαμπρόπουλος, καλλιτεχνικός διευθυντής της «Columbia», κάλεσε επειγόντως τον Μπιθικώτση να συναντηθεί με τον Θεοδωράκη. Ο συνθέτης ήθελε τον Μπιθικώτση για να τραγουδήσει τον «Επιτάφιο». Στην αρχή, τα τραγούδια δεν άρεσαν στον Μπιθικώτση, αλλά εκείνο που τον κράτησε κοντά στον Μίκη ήταν δύο άλλα τραγούδια, η «Μαργαρίτα Μαργαρώ» και το «Μάνα μου και Παναγιά». Τελικά, ο «Επιτάφιος» άνοιξε το δρόμο στη μελοποιημένη ποίηση, ένα δρόμο που χαράχτηκε ανεξίτηλα και στα επόμενα χρόνια από τις συγκλονιστικές και ανεπανάληπτες ερμηνείες του Γρηγόρη Μπιθικώτση. Σε τραγούδια του Μ. Θεοδωράκη, όπως: «Επιτάφιος» 1960 (Γιάννης Ρίτσος), «Σε πότισα ροδόσταμο» 1961 (Νίκος Γκάτσος), «Βρέχει στη φτωχογειτονιά» 1961 (Τάσος Λειβαδίτης), «Επιφάνεια» 1962 (Γιώργος Σεφέρης), «Το τραγούδι του Νεκρού Αδελφού» 1962 (Μίκης Θεοδωράκης), «Καημός» 1962 (Δημήτρης Χριστοδούλου), «Αυτούς που βλέπεις» 1963 (Μιχάλης Κατσαρός), «Οι Μοιραίοι» 1964 (Κώστας Βάρναλης), «Αξιον Εστί» 1964 (Οδυσσέας Ελύτης), «Ρωμιοσύνη» 1966 (Γιάννης Ρίτσος), «Οκτώβρης '78» 1977 (σε ποίηση Μάνου Ελευθερίου, Δημήτρη Χριστοδούλου, Ερρίκου Θαλασσινού, Τάσου Λειβαδίτη, Γιάννη Θεοδωράκη και Λευτέρη Παπαδόπουλου). Επίσης, «Πάει ο καιρός» 1965 (Νίκος Γκάτσος - Μάνος Χατζιδάκις), «Ασπρη μέρα και για μας» 1966 (Νίκος Γκάτσος - Σταύρος Ξαρχάκος), «Μ' ένα παράπονο» 1969 (Νίκος Γκάτσος - Δήμος Μούτσης), «Επιστροφή» 1970 (Νίκος Γκάτσος - Μάνος Χατζιδάκις).

Στη «Μαγική Πόλη» των Θεοδωράκη - Χατζιδάκι («Παρκ», 1963) ερμηνεύει το υπέροχο «Είμαι αϊτός χωρίς φτερά» (στίχοι: Ευτυχία Παπαγιαννοπούλου) κι ένα χρόνο αργότερα στο δίσκο «Πολιτεία Β`» του Θεοδωράκη θα τραγουδήσει το αριστουργηματικό «Γωνιά - Γωνιά». Από τα πολλά υπέροχα τραγούδια που σμίλεψε με τη φωνή του είναι των Ακη Πάνου («Οταν σημάνει η ώρα», «Θα κλείσω τα μάτια» κ.ά.), Γιάννη Σπανού («Μια Κυριακή», «Ακου πώς κλαίει ο μπαγλαμάς»), Σταύρου Κουγιουμτζή κ.ά. Η τελευταία προσωπική του περίοδος περιλαμβάνει οκτώ δίσκους με δικά του τραγούδια: «Ενα όμορφο αμάξι με δυο άλογα», «Το μεσημέρι καίει το μέτωπό σου», «Εγνατίας 406», «Ο κυρ - Θάνος» κ.ά.

Πέθανε στις 7 Απρίλη 2005, στην Αθήνα.

 

Γρηγόρης Μπιθικώτσης