2/3/1975: Ο «Ριζοσπάστης» καλωσόρισε τους δύο αετούς της Κρήτης

Ο «Ριζοσπάστης» δέχτηκε χθες το μεσημέρι και καλωσόρισε τους δυο Κρητικούς συντρόφους Γιώργο Τζομπανάκη και Σπύρο Μπλαζάκη. Θάλεγε κανείς πως οι δυο ηρωικοί Κρητικοί ύστερα από 34 χρόνια παρανομίας έρχονταν να ακούσουν το συντροφικό χαιρετισμό από το προσωπικό της εφημερίδας μας, που παλεύοντας κι αυτή αδιάκοπα κατάκτησε τη νομιμότητα ύστερα από 27 ολόκληρα χρόνια. Μια συγκυρία γεγονότων έφερε ξανά κοντά τους δυο αγωνιστές με τον αγαπημένο «Ρίζο», όργανο της ΚΕ του ΚΚΕ.

Ηταν μια απλή, συγκινητική εκδήλωση. Σ' αυτήν ο σ. Παπαπερικλής διάβασε ένα χρονογράφημα του, που αφιέρωσε στους δυο αγωνιστές της Κρήτης.

Με λίγα λόγια, οι δυο Κρητικοί σύντροφοι υπογράμμισαν την ακλόνητη πίστη τους στον αγώνα που άρχισαν πριν από τόσα χρόνια και που με νέο ενθουσιασμό και κουράγιο θα συνεχίσουν μέσα στις νέες συνθήκες με την καθοδήγηση του ηρωικού τους κόμματος.

***

Σπύρος Μπλαζάκης

Με αυτά τα λίγα λόγια, ο «Ριζοσπάστης» περιέγραφε στο πρωτοσέλιδό του, στις 2-3-1975, την επίσκεψη των δύο τελευταίων ανταρτών στα γραφεία της εφημερίδας.

Ο Γιώργος Τζομπανάκης και ο Σπύρος Μπλαζάκης ήταν αντάρτες, κομμουνιστές, στελέχη του ΕΛΑΣ και του ΔΣΕ, οι οποίοι έδρασαν στην περιοχή του Αποκόρωνα και των Λευκών Ορέων της Κρήτης και παρέμειναν στην παρανομία για περίπου 35 χρόνια, έως τον Φλεβάρη του 1975.

Οι δυο αγωνιστές αρνήθηκαν να υπογράψουν την ατιμωτική «δήλωση μετανοίας», να αρνηθούν τις ιδέες και τους αγώνες τους. Ηταν οι τελευταίοι αντάρτες που κατέβηκαν από το βουνό. Εζησαν για δεκαετίες κυνηγημένοι αρχικά από τους Γερμανούς και τους ντόπιους συνεργάτες τους και στη συνέχεια από όλες τις αστικές κυβερνήσεις και τη στρατιωτική δικτατορία.

Γιώργος Τζομπανάκης

Ηταν ανάμεσα στους 14 αντάρτες που στις αρχές της δεκαετίας του 1950 πραγματοποίησαν σύσκεψη και αποφάσισαν να συνεχίσουν την παράνομη πολιτική δουλειά. Πέντε από αυτούς συνελήφθησαν, ένας σκοτώθηκε, έξι διέφυγαν αργότερα παράνομα στο εξωτερικό και οι δύο που απέμειναν κρύφτηκαν στα βουνά.

Παρά το συνεχές κυνηγητό, την επικήρυξή τους με 150.000 δραχμές, κατάφεραν να μείνουν ασύλληπτοι. Οι δυσκολίες απερίγραπτες: «Στις δύσκολες στιγμές πίναμε λάσπη, τρώγαμε ρίζες, δεν κυνηγούσαμε γιατί οι τουφεκιές θα μας πρόδιναν», διηγήθηκαν αργότερα οι ίδιοι.

Συμπαραστάτες στον αγώνα και στην προσπάθεια για την επιβίωσή τους ήταν και οι κάτοικοι των γύρω χωριών, που τους τροφοδοτούσαν με τρόφιμα και ρουχισμό.

Στις 24 Φλεβάρη 1975 οι δυο αγωνιστές εγκατέλειψαν τα λημέρια τους στα βουνά, αφού άρθηκε η δίωξή τους, 26 ολόκληρα χρόνια μετά το τέλος της στρατιωτικής αναμέτρησης του ΔΣΕ με τον αστικό στρατό.

Κατέβηκαν λίγο έξω από τα Χανιά, όπου τους υποδέχθηκαν φίλοι, σύντροφοι, δημοσιογράφοι και κάτοικοι της περιοχής. Εκ μέρους της ΚΕ του ΚΚΕ, τους δυο αγωνιστές υποδέχτηκε ο Γιώργης Τρικαλινός.

Μέσα σε βαθιά συγκίνηση, ο ένας από τους δυο παρτιζάνους διάβασε ένα κείμενο που έγραψαν μαζί:

«Κατ' αρχήν, θέλουμε να αποτίσουμε φόρο τιμής στους συντρόφους που πέσανε στα πεδία του αγώνα, όπου ελληνική γης. Μα θα μείνει για πάντα η μνήμη μας με ιδιαίτερη συγκίνηση στους κρητικούς αντάρτες που τα οστά τους βρίσκονται στις σπηλιές και τα φαράγγια της μαδάρας. Εμείς γυρίζουμε. Αυτοί θα μείνουν για πάντα εκεί πάνω. Ομως πιστεύουμε ότι τηρήσαμε τον όρκο πούχαμε δόσει μαζί τους πριν 35 χρόνια: να κρατήσουμε ψηλά τη σημαία της πατρίδας, του λαού μας και του κόμματός μας, τη σημαία της ελευθερίας και της δημοκρατίας, όπως άλλωστε έκαναν χιλιάδες και χιλιάδες σύντροφοι στις φυλακές και στις εξορίες. Αυτό ήταν άλλωστε και το νόημα της παρουσίας μας στα κρητικά βουνά μετά τη λήξη του εμφυλίου πολέμου».

• Βλ. περισσότερα:

Για τον αγώνα του ΔΣΕ στην Κρήτη: Δοκίμιο Ιστορίας του ΚΚΕ 1918-1949, τόμ. Β2, εκδ. «Σύγχρονη Εποχή», Αθήνα, 2018, σελ. 434-441.