Άτιμοι κομμουνιστές θα πεθάνετε!

Ένα σχετικά άγνωστο -τουλάχιστον μεταξύ των νεότερων- περιστατικό, συνέβη λίγες μέρες πριν τις ευρωεκλογές της 12ης Ιουνίου του 1994, κατά τη διάρκεια κεντρικής προεκλογικής συγκέντρωσης του Κόμματος στις 3 Ιούνη στην πλατεία Αριστοτέλους.Μετά το τέλος της ομιλίας του ευρωβουλευτή και υποψηφίου Βασίλη Εφραιμίδη, ο ακροδεξιός Μανώλης Θεοδωράκης κρύβοντας ένα μαχαίρι μέσα σε ένα μπουκέτο λουλούδια του επιτέθηκε με ξεκάθαρη δολοφονική διάθεση τραυματίζοντάς τον πολλαπλώς. Ακολούθως, και μέσα σε ελάχιστα δευτερόλεπτα, μαχαίρωσε τους επίσης υποψήφιους ευρωβουλευτές Γιάννη Θεωνά και Μιχάλη Σπυριδάκη.

Ακολουθούν αποσπάσματα της 2843/1994 απόφασης του Συμβουλίου Πλημμελειοδικών Θεσσαλονίκης με την οποία ο δράστης και ο συνεργός του παραπέμπονται για να διακασθούν ενώπιον του Μικτού Ορκωτού Δικαστηρίου, από τα οποία αποδεικνύεται η σοβαρότητα της επίθεσης:

(…) Στις 3.6.1994, στη Θεσσαλονίκη και στην πλατεία Αριστοτέλους, έγινε προεκλογική συγκέντρωση για της Ευρωεκλογές από το ΚΚΕ. Ομιλητές στη συγκέντρωση αυτή ήταν οι υποψήφιοι Ευρωβουλευτές του εν λόγω κόμματος Βασίλης Εφραιμίδης και Ιωάννης Θεωνάς. (…) Οι ομιλίες άρχισαν την 21.00′ ώρα και τελείωσαν την 22.15′ ώρα περίπου με τον Βασίλη Εφραιμίδη. Ανακοινώθηκε από τα μεγάφωνα ότι θα ακολουθούσε μουσική εκδήλωση και, ενόσω οι υποψήφιοι Ευρωβουλευτές χαιρετούσαν τους οπαδούς τους, άρχισαν ν’ ανεβαίνουν στην εξέδρα τα μέλη του μουσικού συγκροτήματος, ανάμεσα στα οποία παρεισέδυσε (εισήλθε κρυφά και επιτηδείως) και ο πρώτος κατηγορούμενος Εμμανουήλ Θεοδωράκης, που κρατούσε στα χέρια του ανθοδέσμη και κόκκινα τριαντάφυλλα (βλ. ανθοδέσμη στη δικογραφία), για να την προσφέρει στους ομιλητές. Τη στιγμή που ανέβηκε στην εξέδρα, άρχισαν να αποχωρούν οι υποψήφιοι ευρωβουλευτές και πρώτος από αυτούς κατευθύνθηκε στη σκάλα ο Β.Ε., προς τον οποίο ο Θ. έτεινε την ανθοδέσμη, που κρατούσε αρχικά στο δεξί του χέρι και έφερε στο αριστερό. Κατά την αλλαγή αυτή της ανθοδέσμης από χέρι σε χέρι, ο Ε., που βρισκόταν ένα βήμα από τον Θ., αντιλήφθηκε ότι ο τελευταίος κρατούσε στο δεξί του χερι κάτι που γυάλιζε. (…) Τη στιγμή εκείνη ο κατηγορούμενος, με το μαχαίρι που κρατούσε τελικά στο χέρι του, με λάμα μήκους 13 εκατοστων τραυμάτισε τον Εφραιμίδη στην περιοχή της “άμφω μηρογλουτιαίας πτυχής” και όταν ο τελευταίος, δεχόμενος τη μαχαιριά, αναπήδησε εκ νέου προς την αντίθετη κατεύθυνση, ο κατηγορούμενος Θ. του κατάφερε ακόμα μια μαχαιριά στην αριστερή “άμφω μηρογλουτιαία πτυχή”. Κατά το χρόνο (δευτερολέπτων) που εκδηλώθηκε η επίθεση αυτή, ο Ιωάννης Θεωνάς βρίσκόταν πίσω και αριστερά του Εφραιμίδη, ενώ πίσω και δεξιά του τελευταίου βρίσκονταν ο Μιχάλης Σπυριδάκης, όλοι τους κατευθυνόμενοι στην κλίμακα καθόδου. Μόλις λοιπόν ο προπορευόμενος Ε. δέχθηκε την πιο πάνω επίθεση από τον Θ., ο οποίος συγχρόνως φώναξε “έτσι πληρώνουμε του κομμουνιστές, άτιμοι κομμουνιστές θα πεθάνετε”, τότε ακριβώς ο μεν Σ. έσπευσε και άρπαξε μια καρέκλα από την εξέδρα, δίπλα του, με την οποία κτύπησε τον Θεοδωράκη στο κεφάλι για να τον αδρανοποιήσει, ο δε Θεωνάς προσπάθησε να τον παρεμποδίσει από περαιτέρω μαχαιρώματα. Όμως ο κατηγορούμενος ήταν αποφασισμένος να προκαλέσει αιματοκύλισμα, αφού αμέσως στράφηκε κατά του Θεωνά και με δύναμη κατάφερε κατ’ αυτού τρείς αλλεπάλληλες μαχαιριές, προκαλώντας του τρία τραύματα (τα δύο βαθιά) 3, 4 και 12 εκατοστών αντίστοιχα, στην έξω επιφάνεια του άνω τριτημορίου δεξιού μηρού, όπου και προκλήθηκε εκτεταμένο αιμάτωμα των μαλακών μορίων, όπως στράφηκε και κατά του Σπυριδάκη, αμέσως αφότου δέχθηκε την καρέκλα στο κεφάλι του, στο οποίο, χρησιμοποιώντας το ίδιο μαχαίρι, προκάλεσε τραύμα 3 εκατοστών(…). Στη μανία του κατηγορουμένου για κτυπήματα των ανωτέρω παθόντων με μαχαίρι, έθεσαν τέλος άτομα της περιφρούρησης της συγκέντρωσης, μέλη ή οπαδοί του ΚΚΕ, που ανέβηκαν στην εξέδρα και με σκοπό κατάφεραν να αποσπάσουν από τα χέρια του δυναμικού κατηγορουμένου το μαχαίρι.

Το κείμενο της απόφασης είναι αποκαλυπτικό για το ποιόν του δράστη, ο οποίος ζούσε και εργαζόταν για πολλά χρόνια στη Γερμανία, και τις πολιτικές του διασυνδέσεις που εξηγούν εν πολλοίς τον άκρως πολιτικό χαρακτήρα της πράξης του:

(…)Είναι άτομο θρησκόληπτο, δηλαδή υπερβολικά αφοσιωμένο στη χριστιανική θρησκεία και ιδιαίτερα στους θρησκευτικούς τύπους και για αρκετά έτη συμμετείχε στο Εκκλησιαστικό Συμβούλιο της Ενορίας Αναλήψεως του Σωτήρος στο Βερολίνο. Είναι επίσης μέλος ενός Ελληνικού Συλλόγου του Βερολίνου, με την επωνυμία “Ελληνική Κοινότητα”, που ιδρύθηκε το 1967 και υφίσταται μέχρι σήμερα. Κατά τον Έλληνα Πρόξενο στο Βερολίνο, η Κοινότητα αυτή έχει μικτό αριθμό μελών, με περιορισμένη δραστηριότητα, οι σκοποί της είναι αδιαφανείς και έχει κατά τις πληροφορίες των ομογενών μας “χουντικό προσανατολισμό“. Ο Θ. που επισκεπτόταν συχνά το “Κοινοτικό Κέντρο” του Συλλόγου αυτού, είναι σε μεγάλο βαθμό προσηλωμένος στο έθνος και στα εθνικά ιδεώδη, αντίθετος στις αριστερές τάσεις και αντικομμουνιστής.(…)

Προσπαθώντας, δε να απολογηθεί, κατέφυγε στα εξής φαιδρά αλλά ενδεικτικά των ιδεολογικών του καταβολών:

(…)Αντικρύζοντας το άγαλμα του Αριστοτέλη και επειδή διακατεχόταν από πολλά χρόνια από πατριωτικές και αντικομμουνιστικές διαθέσεις, τώρα με κλίμα πατριωτικής έξαρσης σκέφθηκε ότι, για τη Μακεδονία και Δημοκρατία, έπρεπε να εκφοβίσει τους κομμουνιστές ομιλητές. Και αυτό, γιατί πίστευε ότι οι κομμουνιστές ήθελαν να διαλύσουν το Ελληνικό Κράτος και να δώσουν τη Μακεδονία στους Σκοπιανούς. Ακούγοντας λοιπόν και τα συνθήματα από τα μεγάφωνα για τη συγκέντρωση και μετέχοντας και στις διαδηλώσεις που είχαν γίνει για τη Μακεδονία, εστάνθηκε έναν πατριωτισμό έντονο “και με την ψυχή του και με την καρδιά του, μέχρι θανάτου” (…).

Όσον αφορά τον συνεργό του Ε. Ράδο, ο οποίος βρέθηκε επίσης στην εξέδρα και ακινητοποιήθηκε από την περιφρούρηση, η απόφαση παρέχει λίγα αλλά ενδιαφέροντα στοιχεία:

(…)Από τη Γερμανία “γύρισε με κουρεμένο κεφάλι”, που είναι χαρακτηριστικό της ναζιστικής νεολαίας, “νευρίαζε με το παραμικρό και στη γειτονιά του δημιουργούσε προβλήματα (…)

Το Μικτό Ορκωτό Εφετείο Θεσσαλονίκης καταδίκασε τον Μανώλη Θεοδωράκη σε 13 χρόνια και 9 μήνες φυλάκιση και 5ετή στέρηση πολιτικών δικαιωμάτων για απόπειρα ανθρωποκτονίας κατά των Βασίλη Εφραιμίδη και Γιάννη Θεωνά και πρόκληση επικίνδυνων σωματικών βλαβών κατά του Μιχάλη Σπυριδάκη. Ο Ε. Ράδος αθωώθηκε ήδη από το πρωτοβάθμιο δικαστήριο.

Ο Ριζοσπάστης σχολιάζοντας την απόφαση καταγγέλλει την “αμέλεια” των προανακριτικών όσο και των ανακριτικών αρχών να ερευνήσουν τις συγκεκριμένες διασυνδέσεις του δράστη με τις φασιστικές, εθνικιστικές, παραθρησκευτικές και άλλες ακροδεξιές – ρατσιστικές οργανώσεις τόσο στο εσωτερικό της χώρας όσο, κυρίως, στο εξωτερικό και ιδιαίτερα στη Γερμανία, καθώς και τη στάση κυβερνητικών παραγόντων, όπως π.χ. του γνωστού Παπαθεμελή, υπουργού Δ. Τάξης τότε, που έσπευσαν να προεξοφλήσουν το “μεμονωμένο και ασύνδετο” της πράξης του δράστη και πρόλαβαν να διαγνώσουν πως, τάχα, επρόκειτο για ιδιόρρυθμο άτομο, ενώ από την Ασφάλεια Θεσσαλονίκης διαδιδόταν πως πρόκειται για καλό χριστιανό κλπ.

 Κατιούσα