Επιλογή γλώσσας

Τετάρτη 28 Οκτωβρίου 2020

Το ΟΧΙ του λαού και το ΚΚΕ


Στις 3 το πρωί της 28ης Οκτώβρη 1940, ο Ιταλός πρεσβευτής στην Αθήνα Εμμ. Γκράτσι επισκέφτηκε τον δικτάτορα Ι. Μεταξά, στο σπίτι του τελευταίου στην Κηφισιά, και του επέδωσε εκ μέρους της κυβέρνησης της χώρας του ένα άκρως προκλητικό τελεσίγραφο: η φασιστική κυβέρνηση του Μουσολίνι, επικαλούμενη το γεγονός ότι βρισκόταν σε εμπόλεμη κατάσταση με την Αγγλία, ζητούσε από την ελληνική κυβέρνηση - ως απόδειξη της ουδετερότητάς της - να επιτρέψει στις ιταλικές ένοπλες δυνάμεις να καταλάβουν ορισμένα στρατηγικά σημεία επί του ελληνικού εδάφους.

Ο Γκράτσι διευκρίνισε στον Ελληνα δικτάτορα ότι αν οι όροι του τελεσιγράφου δε γίνουν δεκτοί, τα ιταλικά στρατεύματα θα εισβάλουν στην Ελλάδα στις 6 το πρωί.

«Λοιπόν, έχουμε πόλεμο», ήταν η απάντηση του Μεταξά, σύμφωνα με τη μαρτύρια του Ιταλού πρεσβευτή. Η φράση εκείνη τα έλεγε όλα. Η ελληνική πλευρά δεν είχε περιθώρια κάποιας άλλης επιλογής. Ο πόλεμος ήταν γεγονός και η ιταλική επίθεση δεν άργησε. Εκδηλώθηκε στις 5.30 π.μ., δηλαδή μισή ώρα πριν εκπνεύσει το τελεσίγραφο, σ' ολόκληρο το μέτωπο, από το Ιόνιο ως τη λίμνη Πρέσπα.

Δύο ημέρες μετά την έναρξη του πολέμου, στις 30 Οκτωβρίου 1940, ο Μεταξάς εξήγησε στους ιδιοκτήτες και στους αρχισυντάκτες του Αθηναϊκού Τύπου ότι αν δεχόταν το ιταλικό τελεσίγραφο, η Ιταλία και η Βουλγαρία θα έκοβαν τα χέρια της Ελλάδας, η Αγγλία θα της έκοβε τα πόδια, καταλαμβάνοντας την Κρήτη και τα νησιά και η κυβέρνησή του θα απομονώνονταν πλήρως από τον ελληνικό λαό. Επρόκειτο για μια ομολογία που αποδείκνυε πως το δικό του «ΟΧΙ» στην ιταλική πρόκληση καμία σχέση δεν είχε με το πραγματικό «ΟΧΙ» του ελληνικού λαού στον ιταλικό φασισμό. Ο δικτάτορας βρισκόταν σε αναντιστοιχία με τη λαϊκή ψυχή, δεν την κατανοούσε και αναμφίβολα δεν την εξέφραζε. Γι' αυτό κι έγραφε στο ημερολόγιο του στις 29 Οκτωβρίου 1940: «Με ανησυχεί η υπεραισιόδοξος Κοινή Γνώμη».

Σε αντιστοιχία όμως με τις διαθέσεις του λαού, εκείνες τις κρίσιμες ημέρες, βρέθηκαν οι κομμουνιστές, παρά το γεγονός ότι οι ίδιοι και το Κόμμα τους είχαν χτυπηθεί άγρια από το καθεστώς της 4ης Αυγούστου.

Η κατάσταση του ΚΚΕ κατά την έναρξη του πολέμου

Ο ελληνοϊταλικός πόλεμος βρήκε το ΚΚΕ αποδεκατισμένο, την ηγεσία και τα στελέχη του στις φυλακές και τις εξορίες, τις οργανώσεις του σμπαραλιασμένες και όσες υπήρχαν ακόμη, υπό το καθεστώς του άγριου διωγμού. Η μεταξική δικτατορία, από την πρώτη στιγμή που εγκαθιδρύθηκε, είδε το ΚΚΕ σαν τον κύριο και ανυποχώρητο εχθρό της.

Την 28η Οκτωβρίου 1940, περίπου δυο χιλιάδες κομμουνιστές, πρωτοπόρα μέλη και στελέχη του ΚΚΕ, βρίσκονταν κρατούμενοι σε 22 φυλακές, στρατόπεδα και τόπους εξορίας. Επίσης, όλη σχεδόν η κομματική ηγεσία που είχε εκλεγεί από το 6ο Συνέδριο (Δεκέμβρης 1935) βρισκόταν ανάμεσα στους φυλακισμένους και στους εξόριστους. Ο ΓΓ της ΚΕ του Κόμματος Ν. Ζαχαριάδης, από τις αρχές του 1940, είχε μεταφερθεί από τις φυλακές της Κέρκυρας στα κρατητήρια της Γενικής Ασφάλειας Αθηνών. Στην Κέρκυρα βρίσκονταν τα μέλη του ΠΓ Γιώργης Σιάντος, Βασίλης Νεφελούδης και Μήτσος Παρτσαλίδης, καθώς και το μέλος της ΚΕ Γιάννης Ζέβγος. Στην Ακροναυπλία βρίσκονταν ο Γιάννης Ιωαννίδης, μέλος του ΠΓ, και τα μέλη της ΚΕ Κώστας Θέος, Βασίλης Βερβέρης, Μήτσος Παπαρήγας, Μιχάλης Σινάκος και Ανδρέας Τσίπας. Στην Κίμωλο τα μέλη της ΚΕ Μιλτιάδης Πορφυρογένης, Πέτρος Ρούσος και Χρύσα Χατζηβασιλείου. Στη Φολέγανδρο τα μέλη της ΚΕ Στέργιος Αναστασιάδης και Παντελής Καραγγίτσης - Σίμος. Στη Γαύδο το μέλος της ΚΕ Λεωνίδας Στρίγκος. Τέλος στο σανατόριο της Αθήνας «Σωτηρία» νοσηλευόταν το μέλος της ΚΕ Ν. Πλουμπίδης.

Ο κεντρικός παράνομος καθοδηγητικός μηχανισμός ουσιαστικά έπαψε να υπάρχει μετά τη σύλληψη του Γιώργη Σιάντου και του Γρηγόρη Σκαφίδα, το Νοέμβριο του 1939. Η ομάδα στελεχών που αποτελούσε τη λεγόμενη «παλιά ΚΕ» ήταν απομονωμένη από τις κομματικές δυνάμεις και δεν τις επηρέαζε.

Επίσης στις αρχές του 1940 εμφανίστηκε η λεγόμενη «Προσωρινή Διοίκηση του ΚΚΕ» που διεκδικούσε την ηγεσία του Κόμματος και καθοδηγούνταν απευθείας από τον Μανιαδάκη, υφυπουργό Ασφαλείας του Μεταξά. Χαρακτηριστικό είναι δε ότι τόσο η «παλιά ΚΕ», όσο και η «Προσωρινή Διοίκηση» έβγαζαν η καθεμία το δικό της «Ριζοσπάστη».

Παρά την τρομοκρατία που είχε επιβάλει το Μεταξικό καθεστώς, είχαν διατηρηθεί ορισμένοι κομματικοί πυρήνες που συνέχιζαν τη δράση τους τόσο σε Αθήνα - Πειραιά, όσο και στις άλλες περιοχές της χώρας. Κατά κανόνα, οι οργανώσεις αυτές δεν είχαν εμπιστοσύνη ούτε στην «παλιά ΚΕ» ούτε στην «Προσωρινή Διοίκηση» και δρούσαν ανεξάρτητα η μία από την άλλη. Εμπιστεύονταν μόνο τις ομάδες των φυλακισμένων και εξόριστων στελεχών του Κόμματος, με τις οποίες επιδίωκαν να αποκτήσουν επαφή. Το ανώτερο κομματικό όργανο που κατάφερε να διατηρηθεί ήταν το Μακεδονικό Γραφείο της ΚΕ, που είχε την ευθύνη της καθοδήγησης των οργανώσεων στη Μακεδονία και τη Θράκη.

Η ιταλική επιδρομή και η στάση των κομμουνιστών

Αμέσως μόλις εκδηλώθηκε η στρατιωτική επιδρομή της Ιταλίας, και παρά την κατάσταση στην οποία βρισκόταν το ΚΚΕ, η ηγεσία του, τα μέλη και τα στελέχη του από τις φυλακές και τις εξορίες παρενέβησαν και η παρέμβασή τους αυτή ήταν αποφασιστικά δίπλα στο δοκιμαζόμενο λαό.

Χρονολογικά πρώτοι αντέδρασαν οι Ακροναυπλιώτες, οι οποίοι στις 29 Οκτωβρίου 1940 - μια μέρα μετά την έναρξη του ελληνοϊταλικού πολέμου - με υπόμνημά τους (που υπογραφόταν από τον Γ. Ιωαννίδη και τον Κ. Θέο) προς την κυβέρνηση Μεταξά ζητούσαν να πάνε στην πρώτη γραμμή του πυρός για να πολεμήσουν.

Το πιο γνωστό, όμως, κείμενο του ΚΚΕ για τον ελληνοϊταλικό πόλεμο είναι το περίφημο γράμμα «Προς το Λαό της Ελλάδας» του Ν. Ζαχαριάδη, που χαρακτήριζε τον πόλεμο εθνικοαπελευθερωτικό, υπογραμμίζοντας ότι «δίπλα στο κύριο μέτωπο και Ο ΚΑΘΕ ΒΡΑΧΟΣ, Η ΚΑΘΕ ΡΕΜΑΤΙΑ, ΤΟ ΚΑΘΕ ΧΩΡΙΟ, ΚΑΛΥΒΑ ΜΕ ΚΑΛΥΒΑ, Η ΚΑΘΕ ΠΟΛΗ, ΣΠΙΤΙ ΜΕ ΣΠΙΤΙ, ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΙΝΕΙ ΦΡΟΥΡΙΟ ΤΟΥ ΕΘΝΙΚΟΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΤΙΚΟΥ ΑΓΩΝΑ». Το γράμμα αυτό που δημοσιεύτηκε στον Τύπο της Αθήνας στις 2/11/1940 άσκησε τεράστια επίδραση στην εργατική τάξη και στον ελληνικό λαό, στα μέλη και στα στελέχη του Κόμματος, είτε βρίσκονταν ελεύθερα, είτε στις φυλακές και στις εξορίες, στους φίλους και τους οπαδούς του. Ελάχιστες ήταν οι εξαιρέσεις των κομματικών μελών και στελεχών που αντιμετώπισαν το γράμμα με δυσπιστία ή το χαρακτήρισαν πλαστό. Ετσι, απ' όλους τους τόπους εξορίας και φυλακής οι κομμουνιστές απευθύνθηκαν στην κυβέρνηση του Μεταξά, εκφράζοντας το αίτημα να τους επιτραπεί να πάνε στο μέτωπο για να πολεμήσουν.

Η στάση αυτή των κομμουνιστών ήταν μια στάση αρχής, στάση πατριωτική, ηρωική, περήφανη. Ομως το καθεστώς της 4ης Αυγούστου - και η οικονομική ολιγαρχία που εκφραζόταν μέσα απ' αυτό - όχι μόνο δεν τους επέτρεψε να πάνε στο μέτωπο, αλλά και παρέδωσε τα φυλακισμένα και εξόριστα μέλη και στελέχη του Κόμματος στους Γερμανο-ιταλούς κατακτητές, όταν η χώρα λύγισε κάτω από το βάρος της ναζιστικής πολεμικής μηχανής. Είναι και αυτό ένα χαρακτηριστικό στοιχείο που φανερώνει πως το αληθινό «ΟΧΙ» στον ιταλικό φασισμό δεν το είπε ο Μεταξάς και το καθεστώς που εκπροσωπούσε, αλλά ο ελληνικός λαός και οι οργανώσεις του, με το ΚΚΕ στην πρώτη γραμμή. Η λαϊκή διαίσθηση κατάλαβε πολύ καλά τους κομμουνιστές σ' εκείνη την κρίσιμη ιστορική στιγμή, ο απλός άνθρωπος ένιωσε το μήνυμα του Κόμματος. Γι' αυτό και μετά τη γερμανική εισβολή και την ήττα, εμπιστεύτηκε στο ΚΚΕ την οργάνωση και την καθοδήγηση του αντιστασιακού αγώνα, πυκνώνοντας, απ' άκρη σ' άκρη της χώρας τις ΕΑΜικές οργανώσεις.

Τα τρία γράμματα του Νίκου Ζαχαριάδη 

Το τρίτο γράμμα του Νίκου Ζαχαριάδη

9 σχόλια:

  1. 1ο

    28 Οκτώβρη 1940: Στις 3 το πρωί ο Ιταλός πρέσβης Ε. Γκράτσι επιδίδει στον Ελληνα δικτάτορα Ι. Μεταξά τηλεγραφική διακοίνωση, με την οποία η φασιστική κυβέρνηση της Ιταλίας, που βρισκόταν σε εμπόλεμη κατάσταση με τη Βρετανία, απαιτούσε - ως «έμπρακτη» απόδειξη της ουδετερότητας της Ελλάδας - να της επιτραπεί να καταλάβει στρατιωτικά ορισμένες θέσεις στρατηγικής σημασίας επί ελληνικού εδάφους (δίχως να προσδιορίζει ποιες). Η επίδοση του τελεσιγράφου ήταν ουσιαστικά μια τυπική υπόθεση, δεδομένου ότι οι απαιτήσεις της ιταλικής πλευράς ήταν εξωφρενικές, αόριστα διατυπωμένες, ενώ έδιναν περιθώριο μόλις τριών ωρών για την αποδοχή ή την απόρριψή τους. Η επίθεση ήταν προαποφασισμένη. Αυτό εξηγεί και την αντίδραση του Μεταξά, ο οποίος δεν έκανε τίποτε άλλο από το να αναγνωρίσει την κατάσταση: «Alors, c'est la guerre» («Εχουμε πόλεμο λοιπόν») ήταν η απάντηση που έδωσε στον Ιταλό πρέσβη. Ο ιταλοελληνικός πόλεμος άρχιζε.

    Η επιλογή στρατοπέδου από την αστική εξουσία στην Ελλάδα, στη νέα ενδοϊμπεριαλιστική διαμάχη που είχε ξεσπάσει, δεν είχε να κάνει με τις ιδεολογικές συγγένειες της τεταρτοαυγουστιανής δικτατορίας, αλλά με τα στρατηγικά συμφέροντα της αστικής τάξης. Η απόρριψη του ιταλικού τελεσιγράφου από τη Μεταξική δικτατορία ήταν μια στάση απόλυτα συνεπής με τα προτάγματα και τους πολύχρονους δεσμούς που έχει διαχρονικά η ελληνική αστική τάξη και ειδικά το κραταιό εφοπλιστικό κεφάλαιο με τη βρετανική πολιτική, ήταν αποτέλεσμα της επιλογής ιμπεριαλιστικού στρατοπέδου με βάση αυτό το κριτήριο.

    Ο Β' Παγκόσμιος Πόλεμος ήταν απότοκο των ιστορικών συμβάσεων ειρήνης που επιβλήθηκαν στους ηττημένους από τους νικητές του Α' Παγκοσμίου Πολέμου, σε συνδυασμό με την ανισόμετρη καπιταλιστική ανάπτυξη, που επέτρεψε στους ηττημένους - και κυρίως στη Γερμανία - να ξαναπροβάλουν σε δεύτερο χρόνο τις αξιώσεις τους. Οι αντιθέσεις αυτές οξύνθηκαν ακόμα περισσότερο από τη μεγάλη καπιταλιστική κρίση του 1929, μια περίοδο όπου οξύνθηκαν όλες οι αντιθέσεις που μαστίζουν τον καπιταλισμό. Το σύνολο αυτών των ενδοαστικών και ενδοϊμπεριαλιστικών αντιθέσεων, το οποίο συνδέεται άρρηκτα με το χαρακτήρα του καπιταλισμού την εποχή του ιμπεριαλισμού, οδήγησε στο ξέσπασμα του πολέμου. Με αυτήν την έννοια ο πόλεμος αυτός ήταν ιμπεριαλιστικός, επομένως άδικος για τους λαούς όλου του κόσμου, και ταυτόχρονα δίκαιος για το λαό της ΕΣΣΔ, που υπεράσπιζε τη σοσιαλιστική του πατρίδα από την επέμβαση για την ανατροπή της εξουσίας του.
    ...
    "Ρ"

    ΔΣΕ

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. 2ο

    Στις συνθήκες εκείνες, το ΚΚΕ σάλπισε την αντίσταση του λαού μας, έδωσε την ψυχή του για την οργάνωση της λαϊκής πάλης, με τη συγκρότηση των αντιστασιακών οργανώσεων, του ΕΑΜ, του ΕΛΑΣ, της ΕΠΟΝ. Μέσα σε λίγο καιρό ανασυγκρότησε τις Οργανώσεις του, που ήταν χτυπημένες από τη βαριά παρανομία, και έβαλε τη σφραγίδα του στη μεγάλη λαϊκή εποποιία. Το Κόμμα διαμόρφωσε θέση για τον Β' Παγκόσμιο ιμπεριαλιστικό Πόλεμο, μέσα από τα τρία ιστορικά γράμματα που έγραψε από τα μπουντρούμια της Γενικής Ασφάλειας ο Νίκος Ζαχαριάδης, ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, καθώς και μέσα από τις θέσεις που διατύπωσε η λεγόμενη «Παλιά Κεντρική Επιτροπή», η οποία είχε συγκροτηθεί από ελεύθερα μέλη της ΚΕ, αυτούς που είχαν απομείνει εκτός φυλακών.

    Το μήνυμα του φυλακισμένου ηγέτη του ΚΚΕ, από το πρώτο γράμμα του, έδωσε τον προσανατολισμό ώστε το Κόμμα να αναλάβει να σηκώσει το τιμητικό βάρος του αγώνα ενάντια στην εισβολή και στη συνέχεια ενάντια στην κατοχή. Με τις ελάχιστες δυνάμεις του και πληγωμένο από το μένος της τεταρτοαυγουστιανής δικτατορίας εναντίον του, αποδύθηκε σε έναν τιτάνιο αγώνα, στον οποίο έδωσε το αίμα του και την ψυχή του.

    Η λαϊκή εποποιία του ΕΑΜ - ΕΛΑΣ, του ηρωικού Δεκέμβρη του 1944, του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας, αποτελεί μια δεκαετία δράσης που προσφέρει πολύτιμα διδάγματα για τη σύγχρονη επαναστατική πάλη. Ταυτόχρονα είναι πολύτιμη πηγή διαρκούς άντλησης διδαγμάτων, πείρας για την ισχυροποίηση της λαϊκής δράσης και σήμερα. Πηγή έμπνευσης και κουράγιου για τη σύγχρονη ταξική πάλη, αφού πάνω απ' όλα αναδεικνύει ότι όταν ο λαός στρατεύεται με το πρωτοπόρο Κόμμα της εποχής μας, με το ΚΚΕ και τα οράματά του, μπορεί να μεγαλουργήσει, να βάλει τη σφραγίδα του στις εξελίξεις.

    "Ρ"

    ΔΣΕ

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Είσαι πρώτος ΔΣΕ την καλημέρα μου. ΒΕΝΣΕΡΕΜΟΣ. ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ

      Διαγραφή
  3. Ο ΖΑΧΑΡΙΑΔΗΣ κρατούμενος απο το Σεπτέμβρη του 1936 σε απομόνωση έγραψε Τρία Γράμματα για τον ΙΜΠΕΡΙΑΛΙΣΤΙΚΟ ΠΟΛΕΜΟ στο 2ο και 3ο ΑΝΟΙΧΤΑ με τον Μανιαδάκη να τα θάβει. Είχε απόλυτο δίκιο. Τέτοιος ήταν ο πόλεμος και απο τις δύο πλευρές των Καπιταλιστικών χωρών. Το ίδιο έλεγε και το Συνέδριο του κόμματος των Μπολσεβίκων το 1939. Τα ίδια έλεγε και η Κ.Δ μέχρι το 1935... που επικράτησε ο οπορτουνισμός και επέβαλε την εγκληματική θεωρία ...πολιτικών μετώπων και σταδίων.... Το αποτέλεσμα ήταν καταστροφικό. Το 1ο γράμμα διαστρεβλώθηκε το ΚΚΕ εγκλωβίστηκε με όχημα το ...ΕΑΜ... κάτω απο την σημαία της Αστικής Τάξης και τον Αγγλων συμμάχων της διαχώρισε τον Φασισμό απο τον Καπιταλισμό και με ΣΜΑ ΛΙΒΑΝΟ ΚΑΖΕΡΤΑ και κυβέρνηση παπατζή δεν πήραν την εξουσία τον ΟΚΤΩΒΡΗ ΤΟΥ 1944 έδωσαν 50 μέρες χρόνο στην Αστική τάξη και τους Αγγλους συμμάχους της να αλλάξουν τον συσχετισμό να διαλέξουν το χρόνο της σύγκρουσης και να σφάξουν τον λαό σε ΑΘΗΝΑ ΠΕΙΡΑΙΑ τον ΔΕΚΕΜΒΡΗ του 1944 και κατόπιν το ΕΓΚΛΗΜΑ στη ΒΑΡΚΙΖΑ. Ολα στρωμένα έτοιμα ΕΥΡΩΚΟΜΟΥΝΙΣΤΙΚΑ απο το ΕΑΜ ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΜΕΤΩΠΟ. Αντίθετα με ΕΑΜ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΣΥΜΜΑΧΙΑ σύμφωνα με τα Γράμματα ΖΑΧΑΡΙΑΔΗ όλα θα είχαν τελειώσει για τον Καπιταλισμό τον ΟΚΤΩΒΡΗ ΤΟΥ 1944. Τα συμπεράσματα είναι καταπέλτης. ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. ΔΣΕ. Σε αναμονή των Μεταβατικών σταδιολόγων να διαστρεβλώσουν τον ΖΑΧΑΡΙΑΔΗ και να μας σερβίρουν τις Οπορτουνιστικές τους παπάτζες. Εχουμε γλέντι χαχα... ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. ΟΙ ΑΥΤΑΠΑΤΕΣ ΤΟΥ Ε.Α.Μ

    Απο Σεχτάρ ο Τρομερός στην Λαϊκή Εξουσία

    https://laikhexousia.blogspot.com/2020/10/blog-post_28.html?zx=39d3acb1c5a80030

    ΔΣΕ

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Το έχω δει ΔΣΕ έχω ήδη σχολιάσει. Ο Σύντροφος πάντα εξαιρετικός. ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ

      Διαγραφή
  6. Τι είπε ο Μεταξάς στις 3 το πρωί της 28ης Οκτώβρη 1940

    «Alors, c' est la querre(ώστε έχουμε Πόλεμο)»

    Κι όταν οδήγησε τον συνομιλητή του στην εξώπορτα, τον αποχαιρέτησε λέγοντας:
    «Vous etes les plus forts (Είστε οι πιο ισχυροί)».

    Αννα Φραγκ

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. Και στους στρατηγούς του επιτελείου του.
    «θα ρίξουμε μερικές τουφεκιές για την τιμή των όπλων»

    Αννα Φραγκ

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Tα σχόλια στο μπλοκ πρέπει να συνοδεύονται από ένα ψευδώνυμο, ενσωματωμένο στην αρχή ή το τέλος του κειμένου