Συνεχίζεται η «αιμοδοσία» στο κεφάλαιο, μεγαλώνει ο «λογαριασμός» για τους λαούς

ΕΕ - ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΕΞΑΜΗΝΟ

«Η ανάκαμψη παραμένει άνιση και η αβεβαιότητα μεγάλη, οπότε η οικονομική πολιτική πρέπει να παραμείνει υποστηρικτική τόσο το 2021 όσο και το 2022», δήλωσε ο επίτροπος Οικονομίας της ΕΕ, Π. Τζεντιλόνι, στο πλαίσιο της προχτεσινής παρουσίασης των εκθέσεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με τις συστάσεις του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου, δίνοντας τον τόνο συνέχισης της κρατικής στήριξης για τη θωράκιση της κερδοφορίας των επιχειρηματικών ομίλων έναντι της νέας καπιταλιστικής κρίσης, με τον βαρύ «λογαριασμό» να γράφεται ήδη για τους λαούς.

Θυμίζουμε ότι από το 2020, με φόντο την εκδήλωση της καπιταλιστικής κρίσης, εφαρμόζεται η λεγόμενη «ρήτρα γενικής διαφυγής», στη βάση της οποίας προβλέπεται η προσωρινή παρέκκλιση από τους δημοσιονομικούς κανόνες, προκειμένου να ενεργοποιούνται τα μέτρα στήριξης του κεφαλαίου, με την προϋπόθεση ότι αυτό «δεν θέτει σε κίνδυνο τη δημοσιονομική βιωσιμότητα μεσοπρόθεσμα».

Εν αναμονή του πακτωλού των εκταμιεύσεων από το Ταμείο Ανάκαμψης, που θα συνδυάζονται με την κλιμάκωση των αντιλαϊκών αναδιαρθρώσεων, διευκρινίζει ότι η απενεργοποίηση της γενικής ρήτρας διαφυγής θα αποφασιστεί «με βάση συνολική αξιολόγηση της κατάστασης της οικονομίας με βασικότερο κριτήριο το επίπεδο οικονομικής δραστηριότητας στην ΕΕ σε σύγκριση με τα προ κρίσης επίπεδα».

Απογείωση ελλειμμάτων και κρατικών χρεών

Στη φετινή έκθεση του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου διαπιστώνεται η γενικευμένη διόγκωση των κρατικών ελλειμμάτων και χρεών, ωστόσο (λόγω ρήτρας διαφυγής) η Κομισιόν υπογραμμίζει ότι, «στην παρούσα φάση, δεν θα πρέπει να ληφθεί απόφαση σχετικά με το αν τα κράτη - μέλη θα υπαχθούν στη διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος».

Χαρακτηριστικά μεταξύ άλλων διαπιστώνεται ότι:

-- Τα 24 από τα 27 κράτη - μέλη δεν πληρούν το κριτήριο του ελλείμματος έναντι μόλις 3 που βρίσκονται εντός ορίων (Βουλγαρία, Δανία, Σουηδία).

-- 13 κράτη - μέλη δεν πληρούν το κριτήριο του κρατικού χρέους (Βέλγιο, Γερμανία, Ελλάδα, Ισπανία, Γαλλία, Κροατία, Ιταλία, Κύπρος, Ουγγαρία, Αυστρία, Πορτογαλία, Σλοβενία και Φινλανδία).

-- 3 κράτη - μέλη εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν υπερβολικές ανισορροπίες (Κύπρος, Ελλάδα και Ιταλία).

-- Ακόμη 9 κράτη - μέλη αντιμετωπίζουν ανισορροπίες (Κροατία, Γαλλία, Γερμανία, Ιρλανδία, Κάτω Χώρες, Πορτογαλία, Ρουμανία, Ισπανία και Σουηδία) για διάφορους λόγους η καθεμιά. Η Γερμανία, για παράδειγμα, εντάσσεται στη συγκεκριμένη κατηγορία λόγω των μεγάλων πλεονασμάτων στο εμπορικό ισοζύγιο, ζήτημα που βρίσκεται στο «κάδρο» των ενδοαστικών ανταγωνισμών.

Σε κάθε περίπτωση, τα σπασμένα φορτώνονται στις λαϊκές πλάτες, τόσο από την πλευρά της διόγκωσης των κρατικών χρεών όσο και από αυτή των παρεμβάσεων που δρομολογούνται για την «επόμενη μέρα» μέσα από τους κρατικούς προϋπολογισμούς. Χαρακτηριστικά η Κομισιόν τονίζει πως «όταν το επιτρέψουν οι οικονομικές συνθήκες, οι δημοσιονομικές πολιτικές θα πρέπει να επιδιώξουν την επίτευξη συνετών μεσοπρόθεσμων δημοσιονομικών θέσεων και την εξασφάλιση της βιωσιμότητας του χρέους, με παράλληλη ενίσχυση των επενδύσεων».

«Χλομιάζει» η ανάκαμψη

Θυμίζουμε ότι και στην έκθεση του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου που δημοσιεύτηκε την Τετάρτη, ειδικά για την Ελλάδα σημειώνεται πως παραμένει σε καθεστώς «εμπεριστατωμένης επισκόπησης», καθώς διαπιστώνονται σειρά από «μακροοικονομικές ανισορροπίες», η αποκατάσταση των οποίων θα απαιτεί τη συνέχιση των αντιλαϊκών αναδιαρθρώσεων σε ορίζοντα δεκαετιών.

Οι δε «ευπάθειες» στην ελληνική οικονομία σχετίζονται με το υψηλό κρατικό χρέος, με τα ελλείμματα στο εξωτερικό ισοζύγιο, με τη μεγάλη μάζα μη εξυπηρετούμενων δανείων, και αυτά σε περιβάλλον υψηλής ανεργίας και χαμηλής δυνητικής ανάπτυξης.

Τα παραπάνω φαίνεται να εξηγούν το χαμήλωμα του πήχη της ανάκαμψης τόσο σε βραχυπρόθεσμο ορίζοντα (μετά το 2022) όσο κυρίως σε ορίζοντα δεκαετιών.

Εξάλλου, σε ό,τι αφορά τον «πήχη» των προσδοκιών για την ανάκαμψη που χαμηλώνει, ενδεικτικά είναι και όσα καταγράφονται στη 10η έκθεση ενισχυμένης εποπτείας: Οι ρυθμοί ανάκαμψης στην ελληνική οικονομία από 4,1% το 2021 και 6% το 2022 (όσο και στις πρόσφατες Εαρινές Προβλέψεις), όπως αναφέρεται στη νέα ανάλυση βιωσιμότητας του κρατικού χρέους, εκτιμάται ότι θα επιβραδυνθούν στο 2,4% το 2023 και στο 1,7% το 2024 και αυτό παρά το γεγονός ότι στη συγκεκριμένη περίοδο θα έχουν φουλάρει οι εκταμιεύσεις του Ταμείου Ανάκαμψης προς τους επιχειρηματικούς ομίλους. Σε κάθε περίπτωση, οι προβλέψεις της Κομισιόν (για το 2023 - 2024) είναι πολύ χαμηλότερες από αυτές της ελληνικής κυβέρνησης.

Μάλιστα, για το 2030 εκτιμά ότι ο ρυθμός ενίσχυσης του ΑΕΠ θα επιβραδυνθεί ακόμη περισσότερο, στο 0,7%, ενώ σε μέσα επίπεδα την περίοδο 2021 - 2029 θα διαμορφωθεί μόλις στο 2% σε ετήσια βάση και στο 1,5% κατά μέσο όρο για την περίοδο 2030 - 2060.

Παράλληλα, η ταρίφα των πρωτογενών πλεονασμάτων τοποθετείται στο 2,2% του ΑΕΠ από το 2023 και σε ορίζοντα δεκαετιών (μέχρι το 2060) προκειμένου να διασφαλιστεί η λεγόμενη «βιωσιμότητα» του κρατικού χρέους.

Αυτά την ίδια ώρα που η κυβέρνηση παίρνει και πάλι τα «εύσημα» για την προώθηση των καπιταλιστικών αναδιαρθρώσεων σε μια σειρά από τομείς, ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά το νέο πτωχευτικό νόμο που τέθηκε και επισήμως σε ισχύ αυτήν τη βδομάδα, προαναγγέλλοντας ένταση πλειστηριασμών και εκβιασμών για τα λαϊκά νοικοκυριά, επαγγελματίες και αυτοαπασχολούμενους.