Ούλαφ Πάλμε

 Ούλαφ Πάλμε, από τις ηγετικές φυσιογνωμίες της σοσιαλδημοκρατίας

Sven Olof Joachim Palme. Σουηδός πολιτικός, ηγέτης των Σοσιαλδημοκρατών, πρωθυπουργός επί σειρά ετών. Διεθνής προσωπικότητα. Γεννήθηκε στις 30 Ιανουαρίου 1927 και δολοφονήθηκε στις 28 Φεβρουαρίου 1986.

Πρωθυπουργός της Σουηδίας 1969–1976 και από το 1982 μέχρι τον θάνατό του. Αρχηγός του Σοσιαλδημοκρατικού κόμματος από το 1969 μέχρι την δολοφονία του. Με πολλούς φίλους και οπαδούς αλλά και φανατικούς εχθρούς ακόμη και σήμερα, στο εσωτερικό της Σουηδίας. Τον πρώτο χρόνο της πρωθυπουργίας του καταγράφηκαν οι μεγαλύτερες εργατικές και λαϊκές κινητοποιήσεις διαμαρτυρίας στην σύγχρονη ιστορία της χώρας και το 1976 η πρώτη εκλογική ήττα μετά από 45 χρόνια απόλυτης κυριαρχίας των σοσιαλδημοκρατών.

Ήταν μεταρρυθμιστής πρότυπο και για τα υπόλοιπα σοσιαλδημοκρατικά κόμματα της Ευρώπης. Προώθησε την συμμετοχή των εργαζομένων στις διοικήσεις των επιχειρήσεων και την απόκτηση μέρους των μετοχών τους. Τάχθηκε υπέρ της διατήρησης των πυρηνικών εργοστασίων ενέργειας στην Σουηδία και αυτό του κόστισε την ήττα στις εκλογές του 1979. Επί των ημερών του ίσχυσε σύστημα προοδευτικής φορολογίας που έφτανε και μέχρι το 99% των μεγάλων εισοδημάτων αλλά και φοροαπαλλαγές για το μεγάλο κεφάλαιο. Αυτή η πολιτική χρηματοδότησε το κράτος πρόνοιας που ίσχυσε μέχρι την ανατροπή του σοσιαλισμού στην Σ, Ένωση και τις άλλες χώρες. Ίσχυσε ακόμη ένα είδος μίγματος οικονομικής πολιτικής κεντρικού κρατικού σχεδιασμού και ιδιωτικής πρωτοβουλίας. Υιοθέτησε το εκπαιδευτικό σύστημα της Λ.Δ της Γερμανίας στην βασική εκπαίδευση. Αυτά τα στοιχεία έκαναν γνωστή την Σουηδία σαν χώρα πρότυπο του καπιταλισμού.

Είναι ο πιο γνωστός στο εξωτερικό πολιτικός της Σουηδίας για την ουδέτερη και φιλειρηνική στάση του, την μη συμμετοχή της Σουηδίας στον ”ψυχρό πόλεμο” τις πρωτοβουλίες του για την Ύφεση και την ειρηνική συνύπαρξη και τον πρόωρο χαμό του. Ίδρυσε την πρωτοβουλία των «6 ουδετέρων» που διακόπηκε μετά τις δολοφονίες της Ίντιρα Γκάντι, της δικής του και τον θάνατο του Τίτο (αλλά και με την επανένταξη της Ελλάδας επί Ανδρέα Παπανδρέου στο ΝΑΤΟ) . Υπήρξε συνομιλητής των ηγεσιών των Σοσιαλιστικών χωρών, και κατηγορήθηκε γι’ αυτό από τους αντιπάλους του, και ηγετών του λεγόμενου Τρίτου Κόσμου όπως πχ του Καντάφι και από τους πρώτους που επισκέφτηκαν την Κούβα δίνοντας υποστήριξη στον Κάστρο. Τάχθηκε υπέρ των Βιετγκόνγκ στον απελευθερωτικό πόλεμο των Βιετναμέζων προκαλώντας την ηγεσία των ΗΠΑ που απέσυραν τον πρεσβευτή τους διαμαρτυρόμενοι μετά την εξομοίωση των εγκλημάτων τους από τον Πάλμε, με αυτά των ναζιστών.

Στήριξε τον αγώνα των Παλαιστινίων. Πολέμιος του απαρτχάιντ και εναντίον της χούντας της Ελλάδας, Πορτογαλίας Ισπανίας και Χιλής. Αποκάλεσε ”διαβολεμένο δολοφόνο ”τον δικτάτορα Φράνκο μετά την εκτέλεση 6 αντιφασιστών παρόλη την παγκόσμια κινητοποίηση. Επί της εποχής του χορηγήθηκε άσυλο σε αντιστασιακούς αντιφασίστες αλλά και σε λιποτάκτες Αμερικάνους του πολέμου του Βιετνάμ. Φίλος της Ελλάδας έκανε τις διακοπές του συχνά στην Κρήτη όπου διατηρείται και το σπίτι του. Πυροβολήθηκε καθώς έβγαινε από κεντρικό κινηματογράφο της Στοκχόλμης χωρίς προστασία. Η ίδια σφαίρα τραυμάτισε και την σύζυγο του ελαφρά στο χέρι. Ο επαγγελματισμός που ίσχυσε στην δολοφονία ακόμη και στην επιλογή του όπλου και της σφαίρας έδωσε πολλές φορές τροφή σε σενάρια και θεωρίες για συμβόλαιο θανάτου που υπήρχε σε βάρος του. Ο δολοφόνος του Πάλμε και τα κίνητρα του δεν έγιναν ποτέ γνωστά, παρόλες τις έρευνες, που ακόμη και σήμερα συνεχίζονται.

Πάνος  Αλεπλιώτης