Ο πόλεμος της προπαγάνδας... και η προπαγάνδα του πολέμου!

Το σύμβολο του πολέμου της προπαγάνδας. Ο κορμοράνος του Κουβέιτ ήταν στις ...ακτές της Βρετάνης

 
Ενας ανελέητος πόλεμος προπαγάνδας μαίνεται από την πρώτη στιγμή των στρατιωτικών επιχειρήσεων στην Ουκρανία. Είναι ένας παράλληλος πόλεμος, που συμπληρώνει τους βομβαρδισμούς, τις εχθροπραξίες και στοχεύει στο να κυριαρχήσει στο «πεδίο της μάχης» για τη διαμόρφωση της κοινής γνώμης.

Στις σημερινές συνθήκες, που η πρόσβαση στο διαδίκτυο είναι μαζική, που ο καθένας μέσω των Μέσων Κοινωνικής Δικτύωσης μπορεί να είναι ο ίδιος φορέας αυτής της προπαγάνδας - ακόμα και άθελά του - με την ταχύτητα της πληροφορίας να ταξιδεύει υπερηχητικά, η αναπαραγωγή και προβολή εικόνων και βίντεο παίζει καθοριστικό ρόλο και μπορεί να αποδειχτεί ένας ανεκτίμητης αξίας «σύμμαχος» στην υλοποίηση και στήριξη των ιμπεριαλιστικών σχεδίων.

Ανάμεσα σε πολλά άλλα, στοχεύει μέσω της σκόπιμης διασποράς ψεύτικης πληροφορίας, εικόνας ή βίντεο, στο να στρέψει τους λαούς να πάρουν το μέρος του ενός ή του άλλου ιμπεριαλιστικού πόλου.

Είναι βεβαίως χαρακτηριστικό ότι όλα τα βασικά ελληνικά ΜΜΕ έχουν ενταχθεί ενεργά στον πόλεμο αυτό, αναπαράγοντας όλη την προπαγάνδα που εκπορεύεται από το ΝΑΤΟ και την ουκρανική πλευρά... Δεν είναι τυχαία επιλογή. Στόχος είναι να φτιαχτεί κλίμα που να στηρίζει την επιλογή της ελληνικής αστικής τάξης και της κυβέρνησης για «ενεργό» εμπλοκή στην πλευρά των ΗΠΑ - ΝΑΤΟ - ΕΕ, στην οξυμένη αντιπαράθεσή τους με τη Ρωσία.

Ετσι, από τα ξημερώματα της περασμένης Πέμπτης, μέσα σε μόλις τέσσερις μέρες, βρίσκεται σε εξέλιξη ένα μπαράζ fake news και από τη μία και από την άλλη πλευρά. Εκατομμύρια views, αναπαραγωγές φωτογραφιών και βίντεο που κάνουν τον γύρο του κόσμου μέσω διαδικτύου, τηλεοπτικών σταθμών, εφημερίδων, αλλά και ιστοσελίδων σε Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης. Ας δούμε παρακάτω ορισμένα από τα πιο χαρακτηριστικά...

Μπαράζ από ...fake news

Η εικόνα αυτή φαίνεται τελικά πως δεν αφορά αποχαιρετισμό Ουκρανού ο οποίος πάει να πολεμήσει κατά των Ρώσων, αλλά κάτι διαφορετικό...

- Πηγαίνει ή δεν πηγαίνει στο μέτωπο για να πολεμήσει κατά των Ρώσων ο Ουκρανός στρατιώτης που αποχαιρετά σπαρακτικά με κλάματα την κορούλα του, όπως δείχνει το βίντεο που έπαιξε σε όλα τα διεθνή και ελληνικά μέσα ενημέρωσης;

Σύμφωνα με στοιχεία που δημοσιεύονται στο διαδίκτυο, το βίντεο που προβάλλεται είναι κομμένο. Το αυθεντικό βίντεο έχει τραβηχτεί από ντόπιο κάτοικο στην πόλη Γκορλόβκα της Ανατολικής Ουκρανίας της ελεγχόμενης από ρωσόφωνους αυτονομιστές περιφέρειας του Ντονέτσκ, στις 21 Φλεβάρη, δηλαδή, περίπου τρία εικοσιτετράωρα πριν την έναρξη του πολέμου, όταν ακόμη δεν είχε κηρυχθεί επιστράτευση. Πιο συγκεκριμένα, ο υποστηριζόμενος από τη Ρωσία ηγέτης της επονομαζόμενης «Λαϊκής Δημοκρατίας του Ντονέτσκ», Πουσίλιν, είχε ήδη από τις 18 Φλεβάρη ανακοινώσει την οργανωμένη μετακίνηση του άμαχου πληθυσμού (γυναίκες, παιδιά και ηλικιωμένοι) από το Ντονέτσκ προς το Ροστόφ της Ρωσίας. Αρα, σε καμιά περίπτωση το συγκεκριμένο στιγμιότυπο, που αξιοποιήθηκε από τα διεθνή δίκτυα για να προκαλέσει συναισθηματική φόρτιση υπέρ της μιας πλευράς, δεν αφορά Ουκρανό στρατιώτη που πάει να πολεμήσει στο μέτωπο κατά των Ρώσων...

Ακρως ρεαλιστικό μεν, βιντεοπαιχνίδι δε, από το οποίο Ρώσοι και Ουκρανοί «δανείζονται» πλάνα για να τα παρουσιάσουν ως αληθινά...

- Τα πλάνα από τους βομβαρδισμούς της ρωσικής αεροπορίας ή από εκτόξευση αντιαεροπορικών πυραύλων από την Ουκρανία είναι αληθινά;

Αρκετά βίντεο που κυκλοφορούν κυρίως από τα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης και περιγράφουν πλάνα της στρατιωτικής σύγκρουσης στην Ουκρανία, αποκαλύφθηκε ότι ήταν πλάνα από ...βιντεοπαιχνίδι (!) και γι' αυτό «κατέβηκαν». Πριν απ' αυτό, όμως, είχαν προλάβει να τα δουν περισσότερα από 110.000 άτομα και κοινοποιήθηκαν περισσότερες από 25.000 φορές.

Τα βίντεο αυτά χρησιμοποιήθηκαν και από Ρώσους και από Ουκρανούς. Στη μία περίπτωση ...διαφημιζόταν ο βομβαρδισμός ουκρανικών στόχων, στη δεύτερη η κατάρριψη ρωσικών μαχητικών αεροσκαφών από ουκρανικούς πυραύλους.

Το πρώτο βίντεο, που έγινε viral την περασμένη Πέμπτη, υποτίθεται πως έδειχνε ένα στρατιωτικό αεροπλάνο να βομβαρδίζει και να αποφεύγει τα αντιαεροπορικά πυρά. Ωστόσο, όπως αποδείχθηκε, ήταν απόσπασμα από το παιχνίδι στρατιωτικής προσομοίωσης «Arma III»!

- Είναι ή δεν είναι Ρώσοι αλεξιπτωτιστές αυτοί που φαίνονται στον νυχτερινό ουρανό του Κιέβου;

Η συγκεκριμένη φωτογραφία γνώρισε μεγάλη διάδοση σε πληθώρα μέσων ενημέρωσης και κοινωνικά δίκτυα, όμως, στην πραγματικότητα, δεν δείχνει την πτώση Ρώσων αλεξιπτωτιστών στο Κίεβο. Τα φωτεινά σημάδια που φαίνονται στη φωτογραφία οφείλονται σε αντανάκλαση από πηγές έντονου φωτός που υπάρχουν στο πεδίο λήψης της φωτογραφίας.

- Είναι ή δεν είναι Ουκρανοί αυτοί που συνωστίζονται για να πάνε σε καταφύγια, στα πλάνα που δείχνουν διεθνή τηλεοπτικά δίκτυα σε όλο τον κόσμο;

Τα πλάνα που προβλήθηκαν σε κεντρικό δελτίο ειδήσεων (ΣΚΑΪ) στις 25 Φλεβάρη, δεν έχουν σχέση με τα όσα εκτυλίσσονται τα τελευταία εικοσιτετράωρα στην Ουκρανία, στο πλαίσιο της ρωσικής εισβολής. Σύμφωνα με στοιχεία που δημοσιοποιήθηκαν, στο βίντεο διαδραματίζονται σκηνές από ατύχημα που έγινε στον αστικό σιδηρόδρομο της Ρώμης, στις 23 Οκτώβρη του 2018, στις κυλιόμενες σκάλες σταθμού του μετρό, με οπαδούς της ΤΣΣΚΑ Μόσχας, που πήγαιναν να παρακολουθήσουν ποδοσφαιρικό αγώνα.

- Είναι πρόσφατη η φωτογραφία με τους πιστούς Ουκρανούς που προσεύχονται για να σωθούν;

Η συγκεκριμένη εικόνα έχει δημοσιοποιηθεί στο διαδίκτυο από τον Σεπτέμβρη του 2019 σε ιστότοπο του Διεθνούς Γραφείου Ιεραποστολών, μία χριστιανική κοινότητα βαπτιστών με έδρα τις ΗΠΑ. Στη φωτογραφία απεικονίζεται μια ομάδα προσευχής στην πλατεία του Χάρκοβο. Η εν λόγω ομάδα αναφέρεται ότι ξεκίνησε τις συναντήσεις το 2014, μετά τις εντάσεις που έλαβαν χώρα στην περιοχή ανάμεσα στους φιλορώσους και τους υποστηρικτές της κυβέρνησης.

- Είναι ή δεν είναι πρόσφατη η φωτογραφία που δείχνει Ουκρανούς στρατιώτες που αντιστέκονται σε αεροπορική βάση;

Μία μέρα μετά τη ρωσική εισβολή εμφανίστηκαν φωτογραφία και βίντεο που δείχνουν ουκρανικά στρατεύματα να αντιμετωπίζουν με θάρρος και αντοχή Ρώσους στρατιώτες που επιτίθενται σε αεροπορική βάση. Στην πραγματικότητα, το βίντεο τραβήχτηκε το 2014, κατά την προσάρτηση της Κριμαίας και γυρίστηκε στην αεροπορική βάση Belbek κοντά στη Σεβαστούπολη. Το ίδιο πλάνο είχε μεταδοθεί τότε από το BBC Turkish, αφού μεταδόθηκε από την τουρκική τηλεόραση.

Ανάλογα από την άλλη πλευρά σε ορισμένες ιστοσελίδες διακινήθηκε φωτογραφία του 2014 με αναρτημένη την Ρωσική σημαία στο κοινοβούλιο του Χαρκόβου και με τίτλο «Οι Ρώσοι κατέλαβαν το Χάρκοβο»...

Οι πόλεμοι του ΝΑΤΟ...

Ο μηχανισμός της παραπληροφόρησης, της χειραγώγησης και της προπαγάνδας έχει δώσει στο παρελθόν πολλά ανάλογα δείγματα. Παραθέτουμε ορισμένα για να θυμηθούν οι παλιοί και να γνωρίσουν οι νεότεροι..

Ιράκ: Ενα δείγμα των ...ικανοτήτων του το έδειξε στον Πόλεμο του Περσικού Κόλπου, από τον Αύγουστο του 1990 έως τον Φλεβάρη του 1991.

Μερικά από τα πλέον χαρακτηριστικά fake news ήταν ένα από τα ρεπορτάζ που μετέδωσε το CNN εκείνη την εποχή. Παρουσίαζε μια νεαρή Κουβεϊτιανή νοσοκόμα που διηγούνταν με λυγμούς και λεπτομέρειες την εισβολή των Ιρακινών στρατιωτών στο μαιευτήριο της πόλης του Κουβέιτ και την αρπαγή των λεχώνων, αφού πρώτα τους απέσπασαν τα νεογέννητα που κείτονταν νεκρά στο πάτωμα!

Ομως, όπως αποδείχτηκε στη συνέχεια, ήταν όλα ψέματα: Η «νοσοκόμα» ήταν η κόρη του Κουβεϊτιανού πρέσβη στην Ουάσιγκτον, φοιτήτρια στις ΗΠΑ. Και η ιστορία με τις λεχώνες ήταν ένα σενάριο γραμμένο από τον Μάικ Ντίβερ, πρώην σύμβουλο σε θέματα επικοινωνίας του Προέδρου Ρίγκαν και την αμερικανική εταιρεία δημοσίων σχέσεων «Χιλ και Νόουλτον», η οποία πληρώθηκε για το «ρεπορτάζ» από την κυβέρνηση του Κουβέιτ!

Ως σύμβολο του «πολέμου της προπαγάνδας» στον Περσικό, παραμένει ακόμα και σήμερα η φωτογραφία του κορμοράνου. Τι είχε γίνει; Κατά τη διάρκεια των συμμαχικών επιχειρήσεων εναντίον του Ιράκ, μεταδόθηκε από τα ξένα ειδησεογραφικά πρακτορεία η φωτογραφία ενός κορμοράνου που είχε πέσει στην τεράστια πετρελαιοκηλίδα μετά τον βομβαρδισμό των πετρελαιοπηγών του Κουβέιτ από τα ιρακινά αεροπλάνα.

Η φωτογραφία συνοδευόταν από λεζάντα για το τεράστιο μέγεθος της οικολογικής καταστροφής που προκάλεσαν οι Ιρακινοί. Ενας ακόμη λόγος για να δικαιολογηθεί η αμερικανική επιδρομή. Ομως, λίγα εικοσιτετράωρα αργότερα, αποδείχτηκε ότι η φωτογραφία του κορμοράνου δεν είχε καμιά σχέση με τα γεγονότα. Είχε τραβηχτεί πριν από μήνες, στις ακτές της Βρετάνης, όταν μετά το ναυάγιο ενός πετρελαιοφόρου δημιουργήθηκε μια τεράστια κηλίδα στη Μάγχη.

Γιουγκοσλαβία: Στη ΝΑΤΟική θηριωδία σε βάρος της Γιουγκοσλαβίας το 1999, βασικοί φορείς ψευδών ειδήσεων και βρώμικης προπαγάνδας ήταν οι ίδιοι οι εκπρόσωποι της ευρωατλαντικής συμμαχίας. Που με συγκεκριμένους μηχανισμούς και δίκτυα σε αστικά Μέσα Ενημέρωσης, τις μετέτρεπαν σε πρώτες ειδήσεις, πολύ συχνά ως ...δημοσιογραφικές αποκαλύψεις.

Ποιος μπορεί να ξεχάσει το απίστευτο ψέμα των ΝΑΤΟικών ότι το ποδοσφαιρικό γήπεδο της Πρίστινας είχε μετατραπεί σε στρατόπεδο συγκέντρωσης για 100.000 Αλβανούς; Πως 20 δάσκαλοι είχαν δολοφονηθεί μπροστά στα μάτια των μαθητών τους; 'Η πως η οικογένεια του Προέδρου Μιλόσεβιτς είχε διαφύγει στο εξωτερικό; Ολα αποδείχτηκαν ψέματα που μάλιστα τα παραδέχτηκαν και οι ίδιοι!

Ποιος μπορεί να ξεχάσει τον τρόπο με τον οποίο προσπαθούσαν να αποδώσουν τις μαζικές δολοφονίες προσφύγων από τους ΝΑΤΟικούς βομβαρδισμούς, στους Σέρβους;

Για παράδειγμα, η επιδρομή σε δύο ομάδες Αλβανών προσφύγων στην Τζακόβιτσα στις 14 Απρίλη 1999 οδήγησε σε μία αλυσίδα ΝΑΤΟικών ψεμάτων. Πρώτα απ' όλα, ο Γερμανός υπουργός Αμυνας, Ρούντολφ Σάρπινγκ, κατηγόρησε τους Σέρβους ως υπεύθυνους για αυτή την επίθεση. Την επομένη, σε δελτίο Τύπου που διανεμήθηκε από το κέντρο Τύπου του ΝΑΤΟ στις Βρυξέλλες, παραδέχονταν πως «τουλάχιστον ένα ΝΑΤΟικό αεροσκάφος έριξε κατά λάθος (!) μία βόμβα κατά οχήματος πολιτών», υπαινισσόμενοι όμως ότι την ίδια ώρα οι Σέρβοι πραγματοποιούσαν επιθέσεις στην περιοχή...

Ωστόσο, οι μαρτυρίες επιζώντων κατέγραφαν πως τα ΝΑΤΟικά αεροσκάφη έκαναν γύρους πάνω από τα κεφάλια των προσφύγων, βομβαρδίζοντάς τους τρεις - τέσσερις φορές! Στις 19 Απρίλη, το ΝΑΤΟ άλλαξε την εκδοχή του βομβαρδισμού των προσφύγων στην Τζακόβιτσα, λέγοντας πως τελικά 12 ΝΑΤΟικά αεροσκάφη έπληξαν κομβόι προσφύγων ρίχνοντας συνολικά εννιά βόμβες!

Συρία: Τον Αύγουστο του 2017, το εξώφυλλο της «Liberation» έχει φωτογραφία με νεκρά παιδιά και τίτλο «Τα παιδιά του Ασαντ». Αυτό το εξώφυλλο συγκλόνισε την παγκόσμια κοινή γνώμη και η φωτογραφία συνοδευόταν από λεζάντα στην οποία πληροφορούσε ότι τους 86 - ανάμεσά τους 30 παιδιά - έφτασαν οι νεκροί μετά από τη χημική επίθεση στο Ιντλίμπ της Συρίας, όπως ανέφερε το ρεπορτάζ. Οι αιφνιδιαστικοί βομβαρδισμοί των ΗΠΑ με πυραύλους που εξαπέλυσαν αργότερα, εναντίον αεροπορικής βάσης των κυβερνητικών δυνάμεων του Ασαντ στη Συρία, είχε ως επίσημη δικαιολογία αυτή ακριβώς την «επίθεση», την οποία απέδωσαν στη συριακή κυβέρνηση.

Ενα χρόνο αργότερα, το 2018, ένα βίντεο που δημοσιεύθηκε από τη ΜΚΟ «Λευκά Κράνη» έκανε τον γύρο του κόσμου. Το βίντεο έδειχνε παραμορφωμένους ανθρώπους από τοξικό αέριο «Σαρίν», που λεγόταν ότι έριξαν οι δυνάμεις του Ασαντ σε αμάχους στην πόλη της Ντούμα της Συρίας. Μια βδομάδα μετά, οι ΗΠΑ, η Γαλλία και το Ηνωμένο Βασίλειο πραγματοποίησαν σειρά αεροπορικών επιδρομών εναντίον αρκετών κυβερνητικών εγκαταστάσεων στη Συρία, όπου ισχυρίζονταν ότι υπήρχαν αποθηκευμένα χημικά όπλα.

Λίγο αργότερα όμως, αποκαλύπτεται ότι η ΜΚΟ «Λευκά Κράνη» στήθηκε το 2013 από τις βρετανικές μυστικές υπηρεσίες και ότι το βίντεο ήταν σκηνοθετημένο.

Και ο κατάλογος συνεχίζεται...

Κ. Πασ