12/04/1820
Ο Αλέξανδρος Υψηλάντης αναγορεύεται αρχηγός της Φιλικής Εταιρίας. Η Φιλική Εταιρία υπήρξε η σημαντικότερη από τις αντίστοιχες οργανώσεις με ταξικά-εθνικοαπελευθερωτικά χαρακτηριστικά που συγκροτήθηκαν εκείνη την περίοδο, τόσο από την άποψη της μαζικότητας, της μαχητικότητας, όσο και του ρόλου τον οποίο έπαιξε ενόψει της Επανάστασης του 1821.
Στον πυρήνα της βρέθηκε εξαρχής η ανερχόμενη νεαρή ελληνόφωνη αστική τάξη. Πάνω από τα μισά της μέλη ήταν έμποροι, τραπεζίτες, εφοπλιστές, κοκ. Η οργάνωση, η δομή και οι αρχές λειτουργίες της Φιλικής άντλησαν από την αντίστοιχη ευρωπαϊκή εμπειρία, ιδιαίτερα της «καρμποναρίας» (μιας επαναστατικής συνωμοτικής οργάνωσης με εθνικοαπελευθερωτικό και αστικοδημοκρατικό πρόγραμμα που έδρασε στις αρχές του 19ου αιώνα στην Ιταλία).
ΟΑλέξανδρος Υψηλάντης αναγορεύεται αρχηγός της Φιλικής Εταιρίας
12/04/1861
Με την επίθεση των Νοτίων στο Οχυρό Σάμτερ, στο λιμάνι του Τσάρλεστον της Βιρτζίνια ξεκινά ο Αμερικανικός Εμφύλιος Πόλεμος (1861-1865). Ο Αμερικανικός Εμφύλιος υπήρξε το αποτέλεσμα της σύγκρουσης μεταξύ του βιομηχανικού βορρά και των μεγάλων γαιοκτημόνων του νότου, που έφτασε έως το σημείο της πλήρους ρήξης με αφορμή το ζήτημα της κατάργησης της δουλείας.
Είναι πάντως χαρακτηριστικό πως, ανεξαρτήτως ποια πλευρά υποστήριζαν, οι καπιταλιστές των ΗΠΑ αποκόμισαν τεράστια κέρδη στη διάρκεια του πολέμου, συναλλασσόμενοι πολλάκις με τον «αντίπαλο». Η περίοδος αυτή υπήρξε μια πρώτης τάξεως ευκαιρία για το κτύπημα του εργατικού κινήματος. Το 1864 για παράδειγμα οι εργοδότες θέλησαν να επιβάλουν μείωση μισθών κατά 25%. Η προσπάθειά τους προκάλεσε απεργίες και τότε δε δίστασαν να επιβάλουν τη χρησιμοποίηση του στρατού εναντίον των απεργών εργατών.
Στρατιωτικά τμήματα ανακλήθηκαν από το μέτωπο και χτύπησαν τους εργάτες στη Νέα Υόρκη, το Τενεσί, την Πενσυλβάνια και το Μισούρι. Για τους Αμερικανούς κεφαλαιοκράτες δεν είχε καμία σημασία ποιος έπρεπε να πεθάνει για την εξυπηρέτηση των συμφερόντων τους!
12/04/1871
Γεννιέται ο Ι. Μεταξάς, αντικομμουνιστής στρατιωτικός, πολιτευτής και κατοπινός δικτάτορας της Ελλάδας (1936-1941).
ΟΙ. Μεταξάς λαμβάνει ψήφο εμπιστοσύνης από το σύνολο των αστικών κομμάτων πληνΚΚΕ
12/04/1919
Πραγματοποιείται η πρώτη κομμουνιστική σαββατιάτικη υπερωριακή εξόρμηση στο αμαξοστάσιο του σιδηροδρομικού σταθμού της γραμμής Μόσχα - Σορτιρόβοτσναγια.
Η ανταπόκριση στην προτροπή του κόμματος των Μπολσεβίκων για «δουλειά με επαναστατικό τρόπο», ήταν μεγάλη. Όσοι προλετάριοι δεν βρίσκονταν στα μέτωπα του εμφυλίου πολέμου, αλλά στα μετόπισθεν, ανταποκρίθηκαν στις τεράστιες ανάγκες της σοσιαλιστικής οικοδόμησης, προσφέροντας εθελοντική δουλειά για το ανέβασμα των ρυθμών της παραγωγικής διαδικασίας. Σε συνελεύσεις τους εργάτες - μέλη και οπαδοί του ΚΚ - αποφάσιζαν δουλειά τα Σάββατα, χωρίς πληρωμή για τη σωτηρία της επανάστασης και το τσάκισμα των αντεπαναστατών.
Η καθιέρωση των «Κομμουνιστικών Σαββάτων» αναδεικνύει τον τρόπο με τον οποίο ξεκινά να οργανώνεται κοινωνικά η εργασία μέσα στο πλαίσιο των καινούριων σχέσεων παραγωγής, των σοσιαλιστικών. Ο Λένιν είχε τονίσει για τα «Κομμουνιστικά Σάββατα»: «Είναι η αρχή μιας ανατροπής πιο δύσκολης, πιο ουσιαστικής, πιο ριζικής, πιο αποφασιστικής από την ανατροπή της αστικής τάξης, γιατί αυτό σημαίνει νίκη ενάντια στην ίδια μας την αδράνεια, τη χαλαρότητα, το μικροαστικό εγωισμό, ενάντια στις συνήθειες εκείνες που κληρονόμησε στον εργάτη και τον αγρότη ο καταραμένος καπιταλισμός. Όταν η νίκη αυτή στερεωθεί, τότε και μόνο τότε θα δημιουργηθεί η νέα κοινωνική πειθαρχία, η σοσιαλιστική πειθαρχία...».
12/04/1927
Ο Τσαγκ Κάι Σεκ πραγματοποιεί πραξικόπημα στην Κίνα, με την υποστήριξη του βρετανικού και αμερικάνικου ιμπεριαλισμού. Διασπά το Εθνικό Μέτωπο (στο οποίο μέχρι τότε μετείχε και το Κομμουνιστικό Κόμμα), αφοπλίζει τους εργάτες και διαλύει τις οργανώσεις τους, προβαίνοντας ταυτόχρονα σε ομαδικές εκτελέσεις κομμουνιστών. Δεκάδες χιλιάδες ρίχνονται στις φυλακές. Στις 18 του Απρίλη σχηματίζει στο Νανκίν αστική κυβέρνηση.
12/04/1931
Στις δημοτικές εκλογές στην Ισπανία οι φιλομοναρχικές δυνάμεις ηττώνται κατά κράτος στις 45 από τις 49 περιφέρειες. Την ίδια μέρα σε όλες τις μεγάλες πόλεις διεξάγονται μαζικές λαϊκές διαδηλώσεις.
Οι διαδηλωτές απελευθερώνουν τους πολιτικούς κρατούμενους και καταλαμβάνουν πολλά κρατικά ιδρύματα. Οι δήμοι της Σεβίλλης, της Βαλένθιας, της Σαραγόσας, της Βαρκελώνης, κ.α. πόλεων ανακηρύσσουν τη δημοκρατία. Μετά από δύο μέρες ο βασιλιάς της Ισπανίας Αλφόνσος ο Γ’ εγκαταλείπει τη χώρα και καταφεύγει στη Γαλλία. Η Ισπανία ανακηρύσσεται αστική κοινοβουλευτική δημοκρατία.
12/04/1940
Γεννιέται οΑμερικανός τζαζίστας Χέρμπι Χάνκοκ.
12/04/1942
Οι δημόσιοι υπάλληλοι κηρύσσουν απεργία που κρατά έως τις 21 του Απρίλη. Στην απεργία αυτή πήραν μέρος πάνω από 50.000 εργαζόμενοι στο δημόσιο. Είναι ο πρώτος μεγάλος απεργιακός αγώνας της Κατοχής (και πρώτη δημοσιοϋπαλληλική απεργία σε όλη την κατεχόμενη Ευρώπη). Τα έκτακτα μέτρα της επιστράτευσης, οι συλλήψεις και οι απειλές δεν πτόησαν την αποφασιστικότητα των απεργών, οι οποίοι πέτυχαν τελικά μικρή αύξηση στους μισθούς τους.
Ο Χ. Φλωράκης, ένα από τα βασικά στελέχη τότε των «τριατατικών» (των εργαζομένων στη τηλεφωνία, την τηλεγραφία και το ταχυδρομείο), εκ των ισχυρότερων ταξικών συνδικάτων του Μεσοπολέμου, έγραφε: «Ήταν απόγευμα γύρω στις 4 η ώρα, όταν λιποθύμησε από την πείνα ένας διανομέας στη μεγάλη σάλα του Κεντρικού. Γύρω από το λιπόθυμο συγκεντρώθηκε πλήθος κόσμου, όπως και όλοι οι υπάλληλοι. Ήταν όλοι τους αγανακτισμένοι, αναστατωμένοι και στο στόμα τους προφέρονταν συνεχώς η λέξη απεργία — με απόφαση και οργή. Το ίδιο εκείνο βράδυ, αφού γίνανε και οι σχετικές συνεννοήσεις με την επαρχία αποφασίστηκε να κατεβούμε σε Παντριατατική απεργία. Οι καιροί ήταν ώριμοι. Γι' αυτό και από την πρώτη μέρα η απεργία μας σημείωσε καταπληκτική επιτυχία, παρά το γεγονός ότι οι τριατατικοί ήμασταν επιστρατευμένοι από τους Γερμανούς και κάθε απεργιακή κίνηση πρόβλεπε την ποινή του θανάτου. Όμως η απεργία μας παρουσιάστηκε τόσο καθολική, που οι κατακτητές δεν τολμήσανε να προβούνε σε εκτελέσεις, αλλά μονάχα στη σύλληψη καμιά τριανταριά συναδέλφων τριατατικών, που τους κλείσανε στο Σταθμό Λαρίσης.Στο μεταξύ οργανωθήκανε ομάδες επαγρύπνησης και συμπαράστασης και η απεργία τράβηξε τον δρόμο της μπροστά. Την πρώτη προκήρυξη, θυμάμαι, και μέχρι να οργανωθεί ο παράνομος μηχανισμός των τριατατικών, τη δακτυλογραφήσαμε στο σπίτι ενός γιατρού μικροβιολόγου στην οδό Βερανζέρου, που διέθετε κάποια γραφομηχανή...».Καθοδηγητικός νους και ψυχή της μεγάλης αυτής κινητοποίησης του δημοσιοϋπαλληλικού κόσμου υπήρξε ο Κώστας Νικολακόπουλος, Γραμματέας της Κεντρικής Πανυπαλληλικής Επιτροπής στην περίοδο της κατοχής, μέλος της Κεντρικής Επιτροπής του ΕΑΜ και στέλεχος της Κομματικής Οργάνωσης Αθήνας του ΚΚΕ.
Οιδημόσιοι υπάλληλοι κηρύσσουν απεργία
12/04/1945
Πεθαίνει ο Φράνκλιν Ντελάνο Ρούσβελτ, 32ος πρόεδρος των ΗΠΑ (ο μοναδικός που εξελέγη τέσσερις φορές στο αξίωμα αυτό).
12/04/1946
Στη Θεσσαλονίκη σε Αχτίφ στελεχών της ΚΟΘ του ΚΚΕ μιλά ο Νίκος Ζαχαριάδης με θέμα «Η κατάσταση στην Ν.Α. Ευρώπη και η θέση της Ελλάδας».
Κλείνοντας την ομιλία του τόνισε: «Τα γεγονότα που έγιναν στο Λιτόχωρο είναι γνωστά. Πριν τα γεγονότα, μέσα σε 10-15 μέρες είχαν δολοφονηθεί στην περιοχή αυτή 4 δημοκρατικοί πολίτες και είχαν καταβασανισθεί δεκάδες. Φυσικά ο κόσμος πήρε τα βουνά και επειδή πολλές φορές πήρε τα βουνά δίχως όπλα και δίχως αποτέλεσμα αυτή τη φορά πήρε και όπλα για να αμυνθεί. Και αμύνθηκε.
Τα γεγονότα που έγιναν στο Λιτόχωρο είναι ένα μήνυμα για το μοναρχοφασισμό και τους Άγγλους. Όπου η δολοφονική δράση οργιάζει ασύδοτα, όπου κρατικά όργανα είτε πουλημένοι μπράβοι εκτελούν, οι χωριάτες παίρνουν τα βουνά και τότε οι δολοφόνοι χαλάν τον κόσμο για εαμοβουλγαρικές συμμορίες και αρχίζουν εκκαθαριστικές επιχειρήσεις…
Η Κατάσταση αυτή σήμερα γενικεύεται σε όλη τη Μακεδονία. Ύστερα κάνουν πως απορούν γιατί ο Μπαρούτας που του ρήμαξαν το σπίτι πήρε τα βουνά και παλεύει με το ντουφέκι στο χέρι. Θα’ ναι απόλυτα μέσα στη λογική της πολιτικής που Άγγλοι και μοναρχοφασίστες εφαρμόζουν και δεν θα πρέπει να απορεί κανένας αν αύριο εμφανισθεί και δεύτερος Μπαρούτας και μεθαύριο γίνουν δεκάδες και εκατοντάδες. Θα’ ρθει η στιγμή που ο λαός θ’ αποφασίσει να μην τον σφάζουν πια σαν κότες και τότε θα πάρει κι αυτός τ’ άρματα. Αν δεν αλλάξει ριζικά η πολιτική των Άγγλων και των τσιρακιών τους θα φθάσουμε μοιραία αυτού».
12/04/1949
Στον Πύργο Στράτσανης και στο ύψωμα 1700 συντρίβεται από τον Δημοκρατικό Στρατό Ελλάδας η μεγαλύτερη σε ένταση και έκταση επιθετική προσπάθεια του κυβερνητικού στρατού. Τα τμήματα του ΔΣΕ με αντεπιθέσεις τον καταδίωξαν ως τις βάσεις του, προκαλώντας του μεγάλες απώλειες.
12/04/1949
Αρχίζει στο Κακουργιοδικείο Θεσσαλονίκης η δίκη του δημοσιογράφου Γρηγόρη Στακτόπουλου, κατηγορούμενου για τη δολοφονία του Αμερικανού δημοσιογράφου Τζορτζ Πολκ.
Ο Τζ. Πολκ υπήρξε ανταποκριτής του ραδιοφωνικού δικτύου CBS στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής. Δολοφονήθηκε στη Θεσσαλονίκη στις 8/5/1948, σύμφωνα με τις τρεις «καταθέσεις» του Γρ. Στακτόπουλου, ο οποίος κατηγορήθηκε ως συνένοχος στη δολοφονία και καταδικάστηκε σε ισόβια δεσμά (αποφυλακίστηκε μετά από 12 χρόνια), μετά από σκηνοθετημένη δίκη.
Το πτώμα του Πολκ είχε βρεθεί στο Θερμαϊκό Κόλπο, κοντά στον Λευκό Πύργο, στις 16/5/1948. Σύμφωνα με τις «καταθέσεις» του Στακτόπουλου στις ανακρίσεις, που διηύθυναν ο ταγματάρχης Χωροφυλακής Ν. Μουσχουντής στη Θεσσαλονίκη και ο διευθυντής της Αστυνομίας στο υπουργείο Εσωτερικών Ι. Πανόπουλος, στην Αθήνα, τον Πολκ δολοφόνησαν ο Αδάμ Μουζενίδης και ο Βαγγέλης Βασβανάς, μέλη της ΚΕ του ΚΚΕ.
Επρόκειτο για προβοκάτσια, όπως αποδείχθηκε πολύ αργότερα. Ο Αδάμ Μουζενίδης είχε σκοτωθεί στο βουνό αρκετές μέρες προτού έρθει στην Ελλάδα ο Πολκ, γεγονός που δεν γνώριζαν οι σκευωροί, όταν σκάρωναν τη προβοκάτσια. Ούτε φυσικά ο Βασβανάς και ο Στακτόπουλος είχαν κάποια σχέση με το έγκλημα.
Ο δικαστικός και αστυνομικός ισχυρισμός για το γεγονός, ήταν ότι ο Πολκ επιχείρησε να πάει στο βουνό για να πάρει συνέντευξη από τον Μάρκο Βαφειάδη και δολοφονήθηκε σε μια βάρκα που θα τον μετέφερε από τη Θεσσαλονίκη σε κάποιο σημείο, στο δρόμο προς τον προορισμό του. Η δολοφονία αξιοποιήθηκε για να συκοφαντηθεί το ΚΚΕ, ωστόσο τα πραγματικά της αίτια παραμένουν άγνωστα. Αξίζει να σημειωθεί πως ο αρχηγός της αντικατασκοπίας των ΗΠΑ και ιδρυτής της CIA, στρατηγός Ουίλιαμ Ντόνοβαν, ήρθε στη Θεσσαλονίκη και παρακολούθησε ανελλιπώς τη δίκη.
Ο «φάκελος Πολκ» έχει εξαφανιστεί, ενώ ο Άρειος Πάγος απορρίπτει μέχρι και σήμερα αιτήσεις για αναψηλάφηση της δίκης και την αθώωση και με δικαστική απόφαση του Γρηγόρη Στακτόπουλου, έστω και μετά τον θάνατό του.
12/04/1961
Το σοβιετικό διαστημόπλοιο «Βοστόκ 1» με τον Γιούρι Γκαγκάριν διέγραψε θριαμβευτικά μια πλήρη τροχιά γύρω από τη Γη (1 ώρα και 48 λεπτά).
ΓιούριΓκαγκάριν, ψήλωσε το μπόι του ανθρώπου μέχρι το διάστημα
12/04/1974
Μέλη της οργάνωσης Τουπαμάρος (MLN-Εθνικό Απελευθερωτικό Κίνημα) απάγουν τον Αλφρεντ Λον, σταθμάρχη της CIA στην Αργεντινή. Σε ανακοίνωσή τους αναφέρεται ότι ο Λον κρατείται σε «λαϊκή φυλακή» και ανακρίνεται για τη δράση της CIA στο Βιετνάμ, στον Αγιο Δομίνικο, στη Βραζιλία και στην Κολομβία.
12/04/1975
Ο Πρόεδρος των ΗΠΑ, Τζέραλντ Φορντ, εισηγείται τη χορήγηση οικονομικής βοήθειας στην Ελλάδα με όρους τόσο προκλητικούς, όπως, π.χ., την αλλαγή της πολιτικής στο Κυπριακό, που υποχρεώνουν ακόμη και τον πρωθυπουργό Κ. Καραμανλή να απορρίψει την υπό όρους βοήθεια με έντονη δήλωσή του.
12/04/1946
ΑπάντησηΔιαγραφήΣτη Θεσσαλονίκη σε Αχτίφ στελεχών της ΚΟΘ του ΚΚΕ μιλά ο Νίκος Ζαχαριάδης με θέμα «Η κατάσταση στην Ν.Α. Ευρώπη και η θέση της Ελλάδας».
Κλείνοντας την ομιλία του τόνισε: «Τα γεγονότα που έγιναν στο Λιτόχωρο είναι γνωστά. Πριν τα γεγονότα, μέσα σε 10-15 μέρες είχαν δολοφονηθεί στην περιοχή αυτή 4 δημοκρατικοί πολίτες και είχαν καταβασανισθεί δεκάδες. Φυσικά ο κόσμος πήρε τα βουνά και επειδή πολλές φορές πήρε τα βουνά δίχως όπλα και δίχως αποτέλεσμα αυτή τη φορά πήρε και όπλα για να αμυνθεί. Και αμύνθηκε.
Τα γεγονότα που έγιναν στο Λιτόχωρο είναι ένα μήνυμα για το μοναρχοφασισμό και τους Άγγλους. Όπου η δολοφονική δράση οργιάζει ασύδοτα, όπου κρατικά όργανα είτε πουλημένοι μπράβοι εκτελούν, οι χωριάτες παίρνουν τα βουνά και τότε οι δολοφόνοι χαλάν τον κόσμο για εαμοβουλγαρικές συμμορίες και αρχίζουν εκκαθαριστικές επιχειρήσεις…
Η Κατάσταση αυτή σήμερα γενικεύεται σε όλη τη Μακεδονία. Ύστερα κάνουν πως απορούν γιατί ο Μπαρούτας που του ρήμαξαν το σπίτι πήρε τα βουνά και παλεύει με το ντουφέκι στο χέρι. Θα’ ναι απόλυτα μέσα στη λογική της πολιτικής που Άγγλοι και μοναρχοφασίστες εφαρμόζουν και δεν θα πρέπει να απορεί κανένας αν αύριο εμφανισθεί και δεύτερος Μπαρούτας και μεθαύριο γίνουν δεκάδες και εκατοντάδες. Θα’ ρθει η στιγμή που ο λαός θ’ αποφασίσει να μην τον σφάζουν πια σαν κότες και τότε θα πάρει κι αυτός τ’ άρματα. Αν δεν αλλάξει ριζικά η πολιτική των Άγγλων και των τσιρακιών τους θα φθάσουμε μοιραία αυτού».............2. Στη διάρκεια του Β' Παγκόσμιου Πολέμου το Διεθνές Κομμουνιστικό Κίνημα δεν μπόρεσε να διαμορφώσει επαναστατική στρατηγική για την έξοδο από τον ιμπεριαλιστικό πόλεμο με στόχο την κατάκτηση της εργατικής εξουσίας (και άρα να εξοπλίσει και να καθοδηγήσει τις εργατικές και λαϊκές δυνάμεις). Δεν μπόρεσε να συνδυάσει με επιτυχία την πάλη για την υπεράσπιση της ΕΣΣΔ με την πάλη για την εργατική εξουσία σε συνθήκες επαναστατικής κατάστασης.
Σε χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης, η εργατική τάξη κατέκτησε την εξουσία μετά από τον πόλεμο λόγω της καθοριστικής συμβολής της ΕΣΣΔ στην απελευθέρωση και στην πάλη των ΚΚ με τις εγχώριες αντεπαναστατικές δυνάμεις που ακολούθησε και στο πλαίσιο των πρώτων μεταπολεμικών κυβερνήσεων.
Κομμουνιστικά Κόμματα καπιταλιστικών χωρών διακήρυσσαν γενικά την αναγκαιότητα του σοσιαλισμού, όμως δεν έθεταν στα Προγράμματά τους τον στόχο της εργατικής εξουσίας ως άμεσο στρατηγικό. Αντίθετα, έθεταν άλλους ενδιάμεσους κυβερνητικούς στόχους («αντιφασιστικών», «δημοκρατικών κυβερνήσεων»), που εξ αντικειμένου δεν εξυπηρετούσαν τη στρατηγική συγκέντρωσης και οργάνωσης δυνάμεων για τη γενική, πλήρη σύγκρουση και ρήξη με την αστική εξουσία σε συνθήκες γενικής οικονομικής και πολιτικής κρίσης στη χώρα τους. ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ
Η Ιστορία απέδειξε ότι τέτοιες κυβερνήσεις, με τη συμμετοχή ή στήριξη ΚΚ, πουθενά δεν λειτούργησαν ως καταλύτες στη συγκέντρωση των επαναστατικών δυνάμεων, στην ωρίμανση των παραγόντων για να έρθει στην ημερήσια διάταξη η επαναστατική εξέγερση.
ΔιαγραφήΑντίθετα, τροφοδότησαν οπορτουνιστικές παρεκκλίσεις που τελικά διάβρωσαν το Κομμουνιστικό Κίνημα και στη μεταπολεμική περίοδο. Ετσι, δεν διαμορφώθηκαν προϋποθέσεις για την ταξική χειραφέτηση των κινημάτων, διαδικασία που προετοιμάζει και διευρύνει την επαναστατική πρωτοβουλία και τους δεσμούς τους με τις λαϊκές μάζες.
Σε τελική ανάλυση, αυτή η στρατηγική δεν ωφέλησε ούτε τη σοσιαλιστική - κομμουνιστική οικοδόμηση στην ΕΣΣΔ και στις άλλες χώρες από την άποψη του διεθνούς συσχετισμού δυνάμεων.
Οπωσδήποτε η κρατική πολιτική ενός ΚΚ εξουσίας έχει να επιλύσει ειδικά προβλήματα στις διεθνείς σχέσεις, που δεν έχει μπροστά του ένα ΚΚ εκτός εξουσίας, όπως, για παράδειγμα, στην εξωτερική πολιτική, όπου μπορεί να υποχρεωθεί και σε κάποιον συγκυριακό συμβιβασμό με τμήματα του αντιπάλου σε παγκόσμιο επίπεδο.
Αυτό δεν δικαιολογεί μια συγκυριακή κρατική επιλογή, σε διπλωματικό ή άλλο επίπεδο, να ανάγεται σε αρχή και από αυτήν την άποψη να προκαλεί ιδεολογική σύγχυση στο διεθνές επαναστατικό κίνημα. Αυτό αφορά την ιδεολογικοποίηση του αντιφασιστικού μετώπου και την αιτιολόγηση της αυτοδιάλυσης της Κομμουνιστικής Διεθνούς.
Ως βασικό συμπέρασμα προκύπτει ότι η σημαντικότερη συμβολή κάθε ΚΚ στην υπεράσπιση του σοσιαλισμού διεθνώς είναι να παλέψει στη χώρα του για την ανατροπή του καπιταλισμού, για την επαναστατική εργατική εξουσία με στόχο την οικοδόμηση του σοσιαλισμού - κομμουνισμού. ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ
Περίπου δύο μήνες μετά από την Εκκληση της ΚΔ και την εκλογή του Νίκου Ζαχαριάδη ως Γραμματέα της ΚΕ, συνήλθε στη Χαλκίδα η 4η Ολομέλεια (δεύτερο δεκαπενθήμερο του Δεκέμβρη του 1931)16, που τοποθετήθηκε με το ίδιο περιεχόμενο σχετικά με τη στρατηγική του ΚΚΕ: «Με την εργατική τάξη και τα εκμεταλλευόμενα λαϊκά στρώματα της πόλης και του κάμπου, με όλα τα τμήματα της ΚΔ που βαδίζουν επικεφαλής της πάλης κατά του καπιταλισμού [...] εμπρός στην πάλη για την επαναστατική διέξοδο από την κρίση, για τον κόκκινο Οχτώβρη στην Ελλάδα, για το σοσιαλισμό»17.
ΔιαγραφήΕχει σημασία ν’ αναφερθεί ότι η 4η Ολομέλεια έκανε λόγο για «ελληνικό ιμπεριαλισμό που συμμετέχει στις πολεμικές προετοιμασίες για το μοίρασμα της λείας» και για «επαναστατική διέξοδο απ’ την κρίση»18. Με βάση την παραπάνω γενική γραμμή κινήθηκε το ΚΚΕ και το επόμενο διάστημα.
Το Δεκέμβρη του 1932 συνήλθε στη Χαλκίδα η 5η Ολομέλεια της ΚΕ, μερικούς μήνες μετά από τη 12η Ολομέλεια της ΕΕΚΔ (Αύγουστος-Σεπτέμβρης 1932). Η τελευταία είχε καθορίσει ως εξής τα καθήκοντα της πάλης των ΚΚ: «…1) ενάντια στην επίθεση του κεφαλαίου 2) ενάντια στο φασισμό και την αντίδραση 3) ενάντια στον επερχόμενο ιμπεριαλιστικό πόλεμο και ενάντια στην επέμβαση κατά της Σοβιετικής Ενωσης»19.
Η 12η Ολομέλεια της ΕΕΚΔ σωστά εκτίμησε ότι η άνοδος του φασισμού αποτελούσε συγκέντρωση δυνάμεων της αστικής τάξης στον αγώνα της κατά των επαναστατικών δυνάμεων και υπέδειξε στο ΚΚ Γερμανίας να προβάλει το σύνθημα της πάλης για τη σοβιετική σοσιαλιστική Γερμανία σε αντιπαράθεση με την επιδίωξη του κεφαλαίου να εγκαθιδρύσει φασιστική δικτατορία.
Σε σχέση με τα παραπάνω καθήκοντα, η 5η Ολομέλεια της ΚΕ του ΚΚΕ κατέληξε στα εξής: «…η εξουσία της κυρίαρχης τάξης δεν θα πέσει αυτόματα. Μόνο η επαναστατική πάλη του προλεταριάτου και των άλλων εργαζόμενων μαζών με επικεφαλής το ΚΚΕ θα ανακόψει την επίθεση του κεφαλαίου, θα θέσει φραγμό στην πείνα και στη φασιστική άνοδο, θα ματαιώσει τους πολεμικούς σκοπούς και τις αντισοβιετικές προπαρασκευές και θα γκρεμίσει τη διχτατορία των εκμεταλλευτών και διά μέσου του ελληνικού Κόκκινου Οχτώβρη θα στήσει ψηλά τη σημαία της Σοβιετικής Σοσιαλιστικής Ελλάδας»20.
Στα ίδια χρόνια (1931-1933) διαμορφώθηκε ανάλογα και η θέση του ΚΚΕ για τον ιμπεριαλιστικό πόλεμο. Η πάλη εναντίον του συνδεόταν με την ανατροπή της εξουσίας του κεφαλαίου στην Ελλάδα. Στις 18 Ιούλη 1933 το ΠΓ υπογράμμιζε την όξυνση των ενδοϊμπεριαλιστικών αντιθέσεων και καλούσε το προλεταριάτο και τους εργαζόμενους χωρικούς να παλέψουν: «…κατά των εξοπλισμών [...] για τη μη πληρωμή πεντάρας στους ντόπιους και ξένους ληστές, για την υπεράσπιση της Σοβιετικής Ενωσης, για τη μετατροπή του ιμπεριαλιστικού πολέμου σ’ εμφύλιο, κατά της ελληνικής πλουτοκρατίας»21.
Ωστόσο, μέσα στο 1933 παρουσιάστηκαν σαφή δείγματα στροφής στη στρατηγική της ΚΔ κι εκφράστηκαν στη 13η Ολομέλεια της ΕΕΚΔ (Νοέμβρης - Δεκέμβρης 1933).
Η πρώτη διαφοροποίηση σε σχέση με τις αλλαγές που έγιναν στην πορεία εκφράστηκε με τον ορισμό του φασισμού, ο οποίος για πρώτη φορά χαρακτηρίστηκε ως «…η ανοιχτή τρομοκρατική διχτατορία των πιο αντιδραστικών, των πιο σωβινιστικών και των πιο ιμπεριαλιστικών στοιχείων του χρηματιστικού κεφαλαίου»22.
Ταυτόχρονα, στη 13η Ολομέλεια της ΕΕΚΔ, δίχως ακόμα ν’ αποτελέσουν περιεχόμενο των αποφάσεών της, εκφράστηκαν σκέψεις ότι η πτώση του φασισμού δε θα συνοδευτεί από την άμεση εγκαθίδρυση της δικτατορίας του προλεταριάτου, ότι ο αγώνας ενάντια στο φασισμό θα είναι πανδημοκρατικός. Αυτές οι σκέψεις έγιναν λίγο αργότερα στρατηγική της ΚΔ.
Με το 7ο Συνέδριο η ΚΔ αποσπούσε το φασιστικό φαινόμενο από την οικονομική βάση του καπιταλισμού συνολικά που το γεννά, δηλαδή από το στρατηγικό ζήτημα λύσης της αντίθεσης κεφαλαίου-εργασίας. Ωστόσο θεωρούσε το φασιστικό ρεύμα τέκνο του καπιταλισμού. ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ
1
ΑπάντησηΔιαγραφή-- Ποιοι ήταν οι Τριατατικοί; Τι ξεχωριστό είχε η απεργία τους το 1942;
Α. Μπούκουρης: Τριατατικοί ήταν οι εργαζόμενοι όλων των ειδικοτήτων της εποχής στα Ταχυδρομεία - Τηλεφωνεία - Τηλεγραφεία (ΤΤΤ). Από την υπηρεσία αυτή, που η λειτουργία της ξεκίνησε τη δεκαετία του 1920, πήραν το «όνομά» τους οι εργαζόμενοι και έμειναν στην ιστορία ως «Τριατατικοί». Τα ΤΤΤ, ο ΟΤΕ (1949), είναι οι πρόδρομοι των φορέων Τηλεπικοινωνιών - Πληροφορικής, Ταχυδρομείων - Ταχυμεταφορών που λειτουργούν σήμερα στην Ελλάδα με χιλιάδες εργαζόμενους.
Από το μακρινό παρελθόν μέχρι σήμερα, μπορούμε να διακρίνουμε την αλματώδη εξέλιξη στους δύο κλάδους. Είναι ιδιαίτερα σημαντικό για τους νέους εργαζόμενους να γνωρίσουν την ιστορική πορεία, τους αγώνες των Τριατατικών. Ο κύκλος εκδηλώσεων - δραστηριοτήτων του Τομέα με αυτό το θέμα φιλοδοξεί να δέσει το μακρινό χτες με το σήμερα και το αύριο των εργαζομένων, με τους κομμουνιστές - όπως και τότε - στην πρώτη γραμμή.
Β. Βήττος: Η απεργία των Τριατατικών, τον Απρίλη του 1942, έμεινε στην Ιστορία ως η πρώτη νικηφόρα απεργία στην τότε κατεχόμενη Ευρώπη. Είχε προηγηθεί η «απεργία του Φλεβάρη» στην Ολλανδία που ήταν η πρώτη απεργία στην ευρωπαϊκή ήπειρο.
Οταν οι ναζί φαίνονταν ανίκητοι σε όλα τα πολεμικά μέτωπα στην Ευρώπη, όταν «όλα τα 'σκιαζε η φοβέρα και τα πλάκωνε η σκλαβιά», οι εργάτες στα ΤΤΤ σήκωσαν το ανάστημά τους και νίκησαν, κερδίζοντας αυξήσεις 300% στα μεροκάματά τους, καθώς και ανάκληση όλων των ποινών που είχαν επιβληθεί στους συλληφθέντες απεργούς. Απέδειξαν στην πράξη τη δύναμη της οργανωμένης εργατικής τάξης.
ΔΣΕ
2
ΔιαγραφήΤο ξεχωριστό που επίσης είχε αυτή η απεργία, είναι ότι «άνοιξε τον δρόμο» για τους μετέπειτα μεγαλειώδεις αγώνες του εργατικού κινήματος στην Αθήνα και στον Πειραιά. Οι Τριατατικοί, με τη δύναμη του παραδείγματός τους, έδωσαν κουράγιο και ελπίδα σε έναν λαό που κυριολεκτικά λιμοκτονούσε. Εδώ βρίσκεται η μεγάλη προσφορά αυτής της απεργίας.
-- Η απεργία είχε κηρυχτεί παράνομη κι όποιος απεργούσε τιμωρούνταν με την ποινή του θανάτου. Τι οδηγεί απλούς ανθρώπους της δουλειάς σε εκδηλώσεις μαζικού ηρωισμού;
Α. Μπούκουρης: Πρέπει να πάρουμε υπόψη μας τις συνθήκες της Κατοχής. Ο λαός αντιμετώπισε τον φοβερό χειμώνα του 1941 - 1942, την πείνα σε τρομακτικές διαστάσεις, με αποτέλεσμα τον θάνατο 65.000 ανθρώπων μόνο στην Αθήνα και τον Πειραιά. Ο καθημερινός αγώνας για την εξασφάλιση τροφής ήταν μαρτύριο, οι μαυραγορίτες οργίαζαν και γέμιζαν τα θησαυροφυλάκιά τους πουλώντας πανάκριβα τα στοιχειώδη της επιβίωσης.
Το διάστημα που προηγήθηκε της απεργίας, συνέβησαν σημαντικά γεγονότα, καθοριστικά για τον αγώνα του λαού ενάντια στην τριπλή φασιστική κατοχή. Πριν απ' όλα, ανασυγκροτήθηκε το ΚΚΕ μετά από τα χτυπήματα που είχε δεχτεί στη διάρκεια της μεταξικής δικτατορίας. Η ανασυγκρότηση του Κόμματός μας, η εξασφάλιση της ίδιας της ύπαρξης και της δράσης του στα χρόνια της Κατοχής, ήταν αυτά που «πυροδότησαν» τον μαζικό λαϊκό ηρωισμό. Το Κόμμα μας άλλωστε ήταν η καρδιά και ο νους του ΕΑΜ που ιδρύθηκε τον Σεπτέμβρη του 1941, που, όπως έχει καταγραφεί στη λαϊκή συνείδηση, «μας έσωσε από την πείνα», ενώ ήδη από τον Φλεβάρη του 1942 ιδρύθηκε ο ΕΛΑΣ.
Σε αυτό το έδαφος της οργάνωσης του λαού, των εργαζομένων, αναπτύσσονται μέσα στις μαύρες συνθήκες της Κατοχής οι πρώτες μαχητικές εκδηλώσεις, οργανωμένες από το ΕΑΜ. Τον Οκτώβρη του 1941, στην πρώτη επέτειο της ιταλικής φασιστικής κατοχής, έγινε η πρώτη παμφοιτητική απεργία. Τον Δεκέμβρη του 1941, η απεργία πείνας των αναπήρων σε όλα τα νοσοκομεία της Αθήνας. Τον Γενάρη του 1942, οι ανάπηροι του ελληνοαλβανικού έπους κατεβαίνουν σε αντιστασιακή διαδήλωση στο κέντρο της Αθήνας.
Ολα αυτά πραγματοποιήθηκαν κάτω από την απειλή των όπλων των κατακτητών, των δυνάμεων «ασφαλείας» της δοσιλογικής κυβέρνησης. Ο γίγαντας λαός άρχισε να σηκώνει κεφάλι, να βλέπει τη δύναμή του. Η λιποθυμία ενός υπαλλήλου στο κεντρικό ταχυδρομείο ήταν η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι, η σπίθα που άναψε την πυρκαγιά. Ανάμεσα στον θάνατο από την πείνα και στο να αντικρίσουν τον θάνατο από τα όπλα των κατακτητών και των οργάνων τους, προτίμησαν το δεύτερο. Οργανώθηκαν με μπροστάρηδες τους κομμουνιστές, με τον Χαρίλαο Φλωράκη στο επιτελείο του αγώνα, πάλεψαν, δεν υποχώρησαν, νίκησαν.
ΔΣΕ
3
ΑπάντησηΔιαγραφή-- Ψωμί και λευτεριά ήταν τα αιτήματα του αγώνα των Τριατατικών. Ακρίβεια και πόλεμος τα μεγάλα προβλήματα των ημερών μας. Υπάρχει σύνδεση μεταξύ τους;
Β. Βήττος: Οι Τριατατικοί μέσα στην πάλη πρόβαλαν ότι ο αγώνας για το ψωμί ήταν αλληλένδετος με τον αγώνα για τη λευτεριά. Συνειδητοποίησαν δηλαδή ότι η ίδια αιτία που τους στερούσε το ψωμί, η ίδια αιτία τούς στερούσε και τη λευτεριά. Αυτό το μεγάλο συμπέρασμα ήταν το καθοριστικό στοιχείο που φλόγισε τις καρδιές των μαχόμενων απεργών. Οι Τριατατικοί πήραν οι ίδιοι τη σωτηρία τους στα χέρια τους, οργάνωσαν «από τα κάτω» απεργίες, διαδηλώσεις, συγκρούσεις. Δεν περίμεναν καμία λύση «από τα πάνω», αλλά με τον αγώνα τους κατάφεραν να επιβάλουν το δίκιο τους, να υπερασπιστούν την ίδια τη ζωή τους. Αψήφησαν τον ίδιο το θάνατο και ρίχτηκαν στον αγώνα.
Και σήμερα, το μεγάλο συμπέρασμα που μπορεί να δυναμώσει τον αγώνα απέναντι στην ακρίβεια από τη μια και στον πόλεμο από την άλλη, είναι ότι η ίδια αιτία που γεννά την ακρίβεια, η ίδια αιτία γεννά και τον πόλεμο, ο οποίος με τη σειρά του - εκτός από το να ματώνει τους λαούς - γιγαντώνει κι άλλο την ακρίβεια στο ρεύμα, στα καύσιμα, στα τρόφιμα, «ματώνοντας» το λαϊκό εισόδημα. Τα κέρδη των μονοπωλιακών ομίλων, οι ανταγωνισμοί των ιμπεριαλιστικών μπλοκ, το σύστημα της εκμετάλλευσης είναι ο μεγάλος ένοχος και εκεί που πρέπει να κατευθυνθεί η πάλη σήμερα.
Σ' αυτήν τη διαδρομή μπορούν να υπάρχουν και σήμερα επιμέρους νίκες σε μάχες, κυρίως όμως ο ίδιος ο αγώνας θα αποκαλύπτει στον λαό τη δύναμή του, θα τον εκπαιδεύει και θα τον προετοιμάζει για τη μεγάλη μάχη, η οποία θα κρίνει και τον «πόλεμο». Οι Τριατατικοί κι ο αγώνας τους αποδεικνύουν ότι το σύνθημα «Μόνο ο λαός μπορεί να σώσει τον λαό» έχει βαθιές ρίζες. Γιατί πραγματικά, όταν ο λαός πήρε την υπόθεση στα χέρια του, είχε και ψωμί και λευτεριά.
-- Τι μηνύματα στέλνουν οι Τριατατικοί στους σημερινούς εργαζόμενους στις Τηλεπικοινωνίες, στην Πληροφορική και στα Ταχυδρομεία - Ταχυμεταφορές;
Α. Μπούκουρης: Ο Απρίλης 1942, με την πρώτη νικηφόρα απεργία στην κατεχόμενη Ευρώπη, το μήνυμα που έστειλε σε όλη την κατεχόμενη Ευρώπη, στους εργαζόμενους που εργάζονταν κάτω από την απειλή του όπλου των ναζιστικών στρατευμάτων, είναι σημαντική παρακαταθήκη στην ιστορία του εργατικού κινήματος στη χώρα μας.
Σήμερα, με την εργατική τάξη αντιμέτωπη με την πιο σφοδρή επίθεση του κεφαλαίου, η παρακαταθήκη αυτή έχει ιδιαίτερη σημασία, γιατί όλα τα πυρά κυβέρνησης - κεφαλαίου - εργοδοτικού συνδικαλισμού στοχεύουν στην υποταγή των εργαζομένων στις ράγες των συμφερόντων του κεφαλαίου. Ξορκίζουν την ταξική πάλη, συκοφαντούν όσους δεν θέλουν να «λογικευτούν» στα «θέλω» του κεφαλαίου, τους «συμβουλεύουν» να τα βρουν με την εργοδοσία, τους καλούν «να μη ζητούν πολλά σ' αυτές τις συνθήκες».
Διαχρονικά, από την εμφάνιση της εργατικής τάξης, δύο δρόμοι ανοίγονται μπροστά της. Ο δρόμος της υποταγής, της συνδιαλλαγής με την εργοδοσία για τα ψίχουλα που δίνει, ό,τι περισσεύει από το τραπέζι των κερδών της ή ο δρόμος της οργάνωσης, του αγώνα, της κοινωνικής συμμαχίας για τις ανάγκες των εργαζομένων - σε κάθε ιστορική περίοδο - η ασυμβίβαστη ταξική πάλη. Ετσι τα μηνύματα του νικηφόρου αγώνα των Τριατατικών παραμένουν ζωντανά και στις μέρες μας.
12/04/1942 ΝΙΚΗΦΟΡΑ ΑΠΕΡΓΙΑ ΤΩΝ ΤΡΙΑΤΑΤΙΚΩΝ
ΑπάντησηΔιαγραφήΔΣΕ