Στην Ισπανία με τις Διεθνείς Ταξιαρχίες

Ελληνες κομμουνιστές μάχονται ενάντια στον Φράνκο και τον ξένο φασισμό

(...) Ο προλεταριακός αντιφασιστικός διεθνισμός βρήκε την πανηγυρική και πανανθρώπινη αποθέωση και δικαίωσή του στα χαρακώματα της Μαδρίτης!

Πρώτη φορά στην ανθρώπινη ιστορία και στους αγώνες των σκλάβων προλετάριων παρουσιάστηκε αυτό το φαινόμενο.

Το μαρτυρούν οι (...) χιλιάδες θρυλικοί Βολοντιέροι (εθελοντές), που κατόρθωσαν να φτάσουν στη μαχόμενη Ισπανία.

Και λέμε κατόρθωσαν, γιατί αντιμετώπισαν χίλιες δυσκολίες από τις κυβερνήσεις των χωρών τους. Τις πιο πολλές, όμως από την κυβέρνηση του «σοσιαλιστή» Λέον Μπλούμ της Γαλλίας, που ανάκοβε τα κύματα των εθελοντών με εκείνο το φοβερό δόγμα «περί μη επεμβάσεως»!

Η πολιτική της «μη επεμβάσεως» της Γαλλίας και της Αγγλίας βοήθησε αποφασιστικά τον Φράνκο και κατάστρεψε την Δημοκρατική Ισπανία και το Λαό της.

Τότε έτσι βοήθησαν τον δικτάτορα να σφάζει, να καίει και να ρημάζει. Αργότερα ως σήμερα τον άφησαν ανενόχλητο και συνεργάστηκαν μαζί του.

Πέντε από τα στελέχη των Ελλήνων εθελοντών των Διεθνών Ταξιαρχιών. Από αριστερά: Γιάννης Σακαρέλλος, Παντ. Παντελιάς, Παν. Αϊβατζής, Αναγν. Δεληγιάννης και Νίκος Βαβούδης

Οι Ελληνες εθελοντές

Πάνω από δυο χιλιάδες είχαν αποφασίσει να φύγουν για το ισπανικό μέτωπο. Ολοι τους φλογεροί αντιφασίστες και στη συντριπτική τους πλειοψηφία στελέχη, μέλη και οπαδοί του ΚΚΕ, όσο και της ΟΚΝΕ (Ομοσπονδία Κομμουνιστικών Νεολαιών Ελλάδας). Η δικτατορία της 4ης Αυγούστου με την άγρια τρομοκρατία της στάθηκε το μεγάλο εμπόδιο που ματαίωσε την αποστολή. Οι δρόμοι και τα περάσματα ήταν κλειστά και φρουρούντο. Ετσι μόνον από τους Ελληνες που βρίσκονταν στο εξωτερικό έγινε στρατολογία εθελοντών.

Οι πληροφορίες που υπάρχουν τους ανεβάζουν στους τετρακόσιους. Μπορεί να είναι και περισσότεροι ή και λιγότεροι. (...)

Ο πρώτος πυρήνας ήταν δέκα επτά ναυτεργάτες με επικεφαλής τον Ν. Καραγιάννη, που έφτασαν στην Ισπανία από τη Γαλλία και την Αγγλία.

Η δυσκολία για τη συγκέντρωση όλων των Ελλήνων ήταν η ανεύρεσή τους. Ηταν σκορπισμένοι στις ταξιαρχίες εκείνες ανάλογα με τη χώρα από την οποία είχαν φύγει. (...)

Λόχος Ελλήνων

Με την επιμονή τους οι Ελληνες κομμουνιστές και τη βοήθεια των Βούλγαρων Κίρτσεφ και Χριστώφ αποφασίζεται η συγκρότηση του ελληνικού λόχου εθελοντών στον οποίο έδωκαν και το όνομα «Λόχος Ζαχαριάδη».

(...) Διοικητής του λόγου τοποθετήθηκε ο Γιάννης Παντελιάς, ξυλουργός από την Αθήνα και ανώτερο στέλεχος του ΚΚΕ. Υποδιοικητής ο Αναγνώστης Δεληγιάννης.

Πολιτικός καθοδηγητής ο Κυριάκος Στεφόπουλος σιδηροδρομικός από τον Πειραιά, ανώτερο στέλεχος του ΚΚΕ. (...)

Ο λόχος των Ελλήνων κομμουνιστών από τη συγκρότησή του διαρκώς βρισκόταν στην πρώτη γραμμή και πήρε μέρος σε πολλές μάχες. Στην αρχή στο κεντρικό μέτωπο και αργότερα μεταστάθμευσε στο μέτωπο Αραγκώνας - Εβρου.

***

Στη διάρκεια του Ισπανικού Εμφυλίου Πολέμου η ΕΣΣΔ και το Διεθνές Κομμουνιστικό Κίνημα εξέφρασαν έμπρακτα την αλληλεγγύη τους στον λαό της Ισπανίας.

Το ΚΚΕ, παρά τις συνθήκες βαθιάς παρανομίας και άγριας τρομοκρατίας με τις οποίες βρισκόταν αντιμέτωπο στα χρόνια της 4ης Αυγούστου, εξέφρασε έμπρακτα την αλληλεγγύη του στον αγώνα του ισπανικού λαού. Το ΚΚΕ, ως τμήμα της ΚΔ, δεν έλειψε απ' αυτήν τη μάχη.

Η ΚΕ του ΚΚΕ με προκήρυξή της, που έβγαλε στα 1937, καλούσε τον λαό να εκδηλώσει την αλληλεγγύη του και να ενισχύει υλικά τον ισπανικό λαό. Ιδιαίτερα καλούσε τους εργάτες και προπαντός τους ναυτεργάτες «να πρωτοστατήσουν στην πάλη για την υπεράσπιση της ειρήνης, ενισχύοντας ολόθερμα την υπόθεση της ισπανικής δημοκρατίας, εμποδίζοντας τον εφοδιασμό του Φράνκο, μποϋκοτάροντας κατά το παράδειγμα των εργατών του Αλγερίου τα φασιστικά κράτη που ξαπόλυσαν πια ανοιχτά τον πόλεμο κατά του ισπανικού λαού».

Οι Ελληνες ναυτεργάτες, πράγματι, μετέφεραν μεγάλες ποσότητες εφοδίων στην Ισπανία, ενώ και οι Ελληνες και Κύπριοι μετανάστες, μέσω των Οργανώσεών τους, ανέπτυξαν επίσης σημαντική δραστηριότητα αλληλεγγύης στον ισπανικό λαό.

Η κορυφαία εκδήλωση της διεθνούς αλληλεγγύης στον ισπανικό λαό ήταν η συγκρότηση των Διεθνών Ταξιαρχιών, με πάνω από 42.000 εθελοντές από 54 χώρες που πολέμησαν στο πλάι του ισπανικού λαού, με τους κομμουνιστές στην πρώτη γραμμή. Ανάμεσά τους και περίπου 500 Ελληνες και Κύπριοι μαχητές. Οι περισσότεροι εθελοντές ήταν μετανάστες ή ναυτεργάτες.

Ο Λόχος των Ελλήνων μαχητών συγκροτήθηκε το καλοκαίρι του 1937 και ονομάστηκε «Νίκος Ζαχαριάδης» και αργότερα «Ρήγας Φεραίος». Η αριθμητική του δύναμη ήταν αρχικά περίπου 40 άνδρες. Στον Λόχο γίνονταν στρατιωτικά και πολιτικά μαθήματα, ενώ οι μαχητές εξέδιδαν και το Δελτίο τους.

Οι Ελληνες και Κύπριοι μαχητές πήραν μέρος σε πολλές μάχες σε διάφορα μέτωπα και δεκάδες ήταν όσοι έπεσαν στα πεδία των μαχών ή υπέκυψαν αργότερα στα τραύματά τους.

Βλ. περισσότερα:

Δοκίμιο Ιστορίας του ΚΚΕ 1918-1939, τόμ. Α2, εκδ. «Σύγχρονη Εποχή», Αθήνα, 2018, σελ. 547 - 553.