Προσεχώς: Νεκροταφεία ανεμογεννητριών

Πριν από λίγες βδομάδες, με τις ψήφους των ΝΔ, ΣΥΡΙΖΑ και ΠΑΣΟΚ, «πέρασε» από το Ευρωκοινοβούλιο η τροποποίηση μιας παλιότερης Οδηγίας της ΕΕ για την εγκατάσταση ΑΠΕ, που διευκολύνει και επιταχύνει τις επενδύσεις στους «πράσινους» τομείς της οικονομίας. Η νέα Οδηγία προβλέπει μεταξύ άλλων ότι στο εξής, σε «ειδικές οικονομικές ζώνες» που θα ορίζει το κράτος και θα περιλαμβάνουν ακόμα και περιοχές Natura, η εγκατάσταση ΑΠΕ θα αδειοδοτείται με διαδικασίες - express, χωρίς περιβαλλοντικές ή άλλες προϋποθέσεις.

Με λίγα λόγια, βουνά, κορυφογραμμές και άλλες περιοχές φυσικού κάλλους θα μετατραπούν σωρηδόν σε «αιολικά πάρκα» ή «δάση» από φωτοβολταϊκά πάνελ, στο όνομα της ταχύτερης ανάπτυξης των ΑΠΕ, ως δήθεν «αντίδοτο» στην ηλεκτροπαραγωγή από υδρογονάνθρακες και για την ταχύτερη απεξάρτηση από το ρωσικό φυσικό αέριο. Στην πραγματικότητα, η τροποποίηση προηγούμενων Οδηγιών έρχεται να παραμερίσει ένα βασικό εμπόδιο για την κερδοφορία των «πράσινων» μεγαθηρίων: Τα επενδυτικά τους σχέδια ταλαιπωρούνταν από «περιττές» διαδικασίες αδειοδότησης και καθυστερούσαν μέχρι και δέκα χρόνια, την ώρα που λιμνάζοντα κεφάλαια ψάχνουν γρήγορη διέξοδο στην «πράσινη» οικονομία, με «προίκα» τα δισ. ευρώ του Ταμείου Ανάκαμψης.

* * *

Κι ενώ νέες και μεγαλύτερες επενδύσεις στις ΑΠΕ επισπεύδονται, τα παλιότερα αιολικά πάρκα που ολοκληρώνουν τον κύκλο τους έρχονται να επιβεβαιώσουν ότι το κριτήριο του κέρδους στην παραγωγή της Ενέργειας βλάπτει σοβαρά τις λαϊκές ανάγκες και το περιβάλλον, είτε η οικονομία είναι «πράσινη» είτε «μαύρη». Χαρακτηριστικά είναι τα στοιχεία που παρουσιάζονται στον Τύπο (εφημερίδα «Καθημερινή») για τις πρώτες ανεμογεννήτριες που εγκαταστάθηκαν στη χώρα μας τη δεκαετία του 1990 και έχουν ήδη συμπληρώσει την 25ετία για την οποία αδειοδοτήθηκαν, ή αυτό θα συμβεί τα αμέσως επόμενα χρόνια.

Σύμφωνα με τη ΡΑΕ, μέσα στο 2022 έληξε η άδεια αιολικών πάρκων ισχύος 350 MW σε όλη τη χώρα. Το 2023 θα βγουν «εκτός» άλλα 50 MW και συνολικά έως το 2030 θα λήξει η άδεια αιολικών πάρκων ισχύος 1.551 ΜW. Δηλαδή το 25% αυτών που υπάρχουν σήμερα! Με δεδομένο ότι ανεμογεννήτριες παλιάς τεχνολογίας ήταν ισχύος 2 MW η καθεμιά, περίπου 775 από αυτές θα καταστούν «μη λειτουργικές» έως το 2030. Ακόμα και τώρα, δεν είναι δύσκολο από αεροφωτογραφίες να διακρίνει κανείς ότι σε μεγάλα αιολικά πάρκα πολλές ανεμογεννήτριες έχουν καταστραφεί και τα συντρίμμια τους βρίσκονται διασκορπισμένα και παρατημένα στο έδαφος.

* * *

«Ειδικοί» της αγοράς και διάφοροι παρατρεχάμενοι των εταιρειών επιχειρούν να διασκεδάσουν τις ανησυχίες και τις διαμαρτυρίες κατοίκων στις περιοχές, όπου τα άλλοτε «δραστήρια» αιολικά πάρκα έχουν αρχίσει να μοιάζουν περισσότερο με νεκροταφεία ανεμογεννητριών. Αν και ομολογούν ότι η απόσυρση των παλιών μηχανών είναι ιδιαίτερα κοστοβόρα, ισχυρίζονται πως η λέξη - κλειδί των επόμενων δεκαετιών είναι το «repowering», που σημαίνει αντικατάσταση των παλιών ανεμογεννητριών με άλλες νεότερης τεχνολογίας. Με τα σημερινά δεδομένα, σε κάθε τέσσερις ή πέντε παλιές αντιστοιχεί μια καινούργια ανεμογεννήτρια μεγαλύτερης ισχύος.

Η απόσυρση όμως των παλιών είναι συνάρτηση του κόστους και του προσδοκώμενου κέρδους από την «ανανέωση» της επένδυσης. Τα δεδομένα αλλάζουν, ειδικά τώρα που η αγορά «ανοίγει» σε νέες, πιο αποδοτικές περιοχές και με ταχύτερες διαδικασίες αδειοδότησης. Αφού λοιπόν «έσπειραν» εκατοντάδες τέτοιες μηχανές κι αφού εκμεταλλεύτηκαν τις κορυφογραμμές για τα κέρδη τους, πουλώντας πανάκριβα το «πράσινο» ρεύμα στον λαό, κανείς δεν εγγυάται τώρα ότι τα πολυεθνικά μεγαθήρια θα ενδιαφερθούν για τους σκουριασμένους μεταλλικούς κορμούς και τα διαλυμένα μέρη των ανεμογεννητριών, όπως τα τεράστια πτερύγια, που δεν είναι καν ανακυκλώσιμα.

* * *

Ούτε χρειάζεται βέβαια κάποια «μελέτη βιωσιμότητας», για να αποδείξει ότι είναι πιο αποδοτικό για τους ισολογισμούς τους να αφεθούν οι ανεμογεννήτριες να σαπίσουν στο έδαφος ή να θαφτούν σε κάποια «χωματερή» δίπλα στα αιολικά πάρκα... Το θέμα είχε αναδείξει τον περασμένο Οκτώβρη και ο «Ριζοσπάστης», από τον οποίο αντιγράφουμε: «Οι ειδικοί εκτιμούν ότι το 2050 περισσότεροι από 2 εκατομμύρια τόνοι υλικού (...) θα αποσύρονται ετησίως (...) Ομως, έτσι κι αλλιώς, οι φτερωτές των χιλιάδων ανεμογεννητριών, που λειτουργούν σήμερα, είναι μάλλον οριστικό ότι θα θαφτούν ως έχουν, επειδή δεν συμφέρει, δηλαδή δεν είναι κερδοφόρο να υποστούν κάποια επεξεργασία.

Οι κατασκευές αυτές είναι πολύ μεγάλες και γι' αυτό δύσκολο να αποσυναρμολογηθούν και να μετακινηθούν (...) Οπως λέει ο Τζον Ντόργκαν, καθηγητής χημικής μηχανικής και επιστήμης των υλικών στο πολιτειακό Πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν, "είναι φτηνότερο απλώς να τα θάψεις στο έδαφος, από το να τα επανεπεξεργαστείς σε κάτι χρήσιμο". Η δυσκολία μεταφοράς και η κατάληξή τους έτσι κι αλλιώς στο χώμα δεν αποκλείει όταν έρθει η ώρα να μπει ζήτημα να ταφούν επιτόπου, δηλαδή καταστρέφοντας επιπλέον παρακείμενες περιοχές στις κορυφές των βουνών. Για τις παράκτιες ανεμογεννήτριες πάλι, δεν αποκλείεται για οικονομικούς λόγους να προταθεί να ριχτούν στη θάλασσα»...

Κ. Μ.