Δέσπω Διαμαντίδου

Η Δέσπω Διαμαντίδου γεννήθηκε το 1916, στον Πειραιά, από καλλιεργημένους γονείς, ρωσικής καταγωγής. Εβγαλε το Δημοτικό και το Γυμνάσιο της Γερμανικής Σχολής. Σε συνέντευξή της, στην εφημερίδα «Τα Νέα», έλεγε: «Δεν πήγα ποτέ σε σχολείο ελληνικό. Ο,τι έμαθα, το έμαθα με ιδιαίτερα μαθήματα. Αλλά μιλώ και γράφω, πιστεύω, ωραία ελληνικά, έχω κάνει και μεταφράσεις. Οσον αφορά τη στοιχειώδη και μέση εκπαίδευση, πήγα κατευθείαν στο Γερμανικό Σχολείο». Η Δ. Διαμαντίδου θυμόταν ότι έγινε «πρωταθλήτρια Ελλάδος, παιδικής κατηγορίας», με τη βοήθεια του Εβραίου δασκάλου της στη Γυμναστική, τον οποίο έκαψαν οι ναζί στους φούρνους του Νταχάου.

Εγινε ηθοποιός, όχι μόνο γιατί η μητέρα της αγαπούσε το θέατρο και δεν έχανε καμιά παράσταση, αλλά και γιατί υπήρχε ελευθερία στην οικογένειά της. «Πίσω από το σπίτι μας, στον Πειραιά, υπήρχε το θέατρο του Τσόχα. Καθόμουν συχνά απ' έξω και χάζευα ό,τι γινόταν μέσα, άλλοτε παίζανε όπερα, άλλοτε δινόταν μια συναυλία. Δεν αποκλείεται αυτές οι ώρες, έξω από το θέατρο, όσο κι αν μεγαλώνοντας ξεθωριάσανε, να υπήρξαν η αφορμή για να θελήσω να βγω στη σκηνή. Ως παιδί, ωστόσο, μου άρεσε πάρα πολύ η μουσική. Οι γονείς μου δε με εμποδίσανε ούτε σ' αυτό, με στείλανε να κάνω τραγούδι», διηγιόταν η ηθοποιός.

H Δέσπω Διαμαντίδου, μετά τη Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου έπαιξε (1942) στο Χορό της ευριπίδειας «Μήδειας». O πρώτος σημαντικός ρόλος της ήταν η «λαίδη Καρολίνα» στο έργο του Τζέιμς Μπάρι «Δε φταίει το αστέρι μας», στο «Θέατρο Τέχνης», σε σκηνοθεσία του Κάρολου Κουν. Στη συνέχεια, συνεργάστηκε με πολλούς θιάσους (Μουσούρη, Κ. Ανδρεάδη, Μανωλίδου - Αρώνη, Δ. Χορν). Από το 1946 έως το 1950 ήταν βασικό στέλεχος του Εθνικού Θεάτρου και το 1949 η κορυφαία του Χορού στην αισχυλική «Ορέστεια», που παρουσιάστηκε στο Ηρώδειο, σε σκηνοθεσία Δημήτρη Ροντήρη.

Με το Εθνικό ξανασυνεργάστηκε από το 1954 -1963, παίζοντας, μεταξύ άλλων, την κορυφαία στην «Εκάβη», στον τσεχοφικό «Γλάρο», στις αριστοφανικές «Εκκλησιάζουσες» (στο ρόλο του Κήρυκα).

Η πρώτη της ταινία ήταν «Τα παιδιά της Αθήνας» (1947). Η μεγάλη της υποκριτική επιτυχία (αρχικά θεατρική, έπειτα κινηματογραφική) ήταν «Τα κόκκινα φανάρια». Η διεθνής κινηματογραφική καριέρα της ξεκίνησε στη δεκαετία του '60. Το 1965 εμφανίζεται στην ταινία «No, my Jonson», σε σκηνοθεσία Γρηγόρη Γρηγορίου και παραγωγή του Ελληνοαμερικάνου Τζέιμς Πάρις.

Λόγω της δικτατορίας το 1967 έφυγε για τις HΠA, όπου ανέπτυξε αντιδικτατορική δράση και όπου παρέμεινε μέχρι τη μεταπολίτευση. H διαμονή της στις ΗΠΑ συνοδεύτηκε με παραπέρα καλλιτεχνική εξέλιξή της, πλάι στους αδελφικούς φίλους της Μελίνα Μερκούρη (από τα νιάτα τους ήταν στενές φίλες) και Ζυλ Ντασσέν. Πλάι στην Μελίνα Μερκούρη πρωταγωνίστησε στο έργο του Ζυλ Ντασσέν «Ιλια Ντάρλινγκ», το οποίο σημείωσε μεγάλη επιτυχία στο θέατρο «Μαρκ Χέλιντζερ» του Μπρόντγουεϊ. Επρόκειτο για θεατρική διασκευή της ταινίας του Ντασσέν «Ποτέ την Κυριακή», ταινία - σταθμό στην καριέρα της Δέσπως Διαμαντίδου.

Μεγάλος σταθμός στη θεατρική της πορεία ήταν ο ρόλος της φράου Φράιντερ στο «Καμπαρέ», όταν αντικατέστησε την κορυφαία μαθήτρια, ηθοποιό - τραγουδίστρια έργων του Μπρεχτ, Λότε Λένια. Την ίδια περίοδο έπαιξε τη μητέρα του Γούντι Αλεν στην ταινία του «Ειρηνοποιός». Στα «Μαύρα τριαντάφυλλα για τη νύφη», σε σκηνοθεσία Χαλ Πρινς, ξεχώρισε ερμηνευτικά, όπως και στην «Υπόσχεση την αυγή με φόντο το Παρίσι» του Ζυλ Ντασσέν. Επίσης, έπαιξε στους «Καβαλάρηδες» του Φρανκεχάιμερ, που γυρίστηκε στην Ισπανία.

Το 1991 πήρε το κρατικό βραβείο β΄ γυναικείου ρόλου. Στο ενεργητικό της είχε περισσότερες από 40 ταινίες. Η τελευταία ταινία της, για την οποία απέσπασε τιμητική μνεία, ήταν η μικρού μήκους «Skipper Straad» της Ειρήνης Βαχλιώτη.

H Δέσπω Διαμαντίδου από το γάμο της με τον εκλεκτό, επίσης, ηθοποιό Ανδρέα Φιλιππίδη (το επίθετό του φέρει η εγγραφή της στο ΣΕΗ, στις 2/6/1942), απέκτησε ένα γιο.

Τα   τελευταία δέκα, περίπου, χρόνια της ζωής της έχασε την όρασής της. Την πίκραινε, καθώς τα της στέρησε τη χαρά του θεάτρου, του διαβάσματος και της μεταφραστικής δουλειάς της. Εδώ να σημειώσουμε ότι η Δέσπω Διαμαντίδου είχε στο ενεργητικό της πολλές μεταφράσεις θεατρικών και άλλων έργων.

Πέθανε στις 18/2/2004