Οι Ναπάλμ ξερνάνε φλόγα στο Γράμμο

Τα απάνθρωπα όπλα του εθνικού στρατού ενάντια στους αντάρτες του ΔΣΕ

Αντιγράφουμε και δημοσιεύουμε ένα απόσπασμα από το δεύτερο τόμο της εμβληματικής “Ιστορίας του Ελληνικού Εμφύλιου Πολέμου, 1946-1949” του ιστορικού Γιώργου Μαργαρίτη. Το υποκεφάλαιο εξιστορεί την κατάληψη του υψώματος Τσάρνο από τον Εθνικό Στρατό, χάρη στην καταστρεπτική ισχύ των βομβών Ναπάλμ, αλλά και την ηρωική άμυνα των μαχητών του ΔΣΕ που δεν υποχωρούσαν παρά τα συντριπτικά χτυπήματα.
Το Τσάρνο

Το κυριότερο τμήμα του μετώπου βρισκόταν μπροστά στην Ι μεραρχία. Στην απέναντι αμυντική διάταξη του ΔΣΕ δέσποζε το ύψωμα Τσάρνο, το οποίο οι ίδιες κυβερνητικές δυνάμεις είχαν αποτύχει να το καταλάβουν στις αρχές Αυγούστου. Το ύψωμα αποτελούσε το κλειδί της όλης αμυντικής τοποθεσίας και είχε οργανωθεί ανάλογα. Πολυβολεία, νάρκες και παγιδεύσεις στις προσβάσεις, ορύγματα για το πεζικό, συρματοπλέγματα σε ορισμένες ζώνες και γενικά όλο το οπλοστάσιο του ΔΣΕ είχε ταχθεί στην υπεράσπιση του σημείου αυτού. Την άμυνα ενίσχυαν με τα πυρά τους τα περισσότερα από τα πυροβόλα που διέθετε ο ΔΣΕ στο Γράμμο, καθώς και σημαντικός αριθμός όλμων.

Ενάντια σε αυτόν το στόχο, το Α’ Σ.Σ. και η Ι μεραρχία αποφάσισαν να εφαρμόσουν μεθόδους ανάλογες με εκείνες που δοκιμάστηκαν στο Βίτσι. Μετά την κατάληψη επίκαιρων θέσεων των επιτιθέμενων μονάδων, της 52ης ταξιαρχίας ειδικότερα, γύρω από το ύψωμα κατά τη διάρκεια της νύχτας, μόλις ξημέρωσε άρχισε ένας καταιγισμός βομβαρδισμών από το σύνολο του πυροβολικού που βρισκόταν στην ανατολική πλευρά του Γράμμου και φυσικά την αεροπορία. Η τελευταία μάλιστα μπορούσε να δοκιμάσει εκεί τα τελευταία της αποκτήματα.

Οι βομβαρδισμοί στο Τσάρνο ξεκίνησαν την προηγούμενη ημέρα της εναντίον του επίθεσης, στις 24 Αυγούστου. Ξεκίνησαν μάλιστα με τον πλέον εντυπωσιακό τρόπο. Δεκαοκτώ από τα καινούργια αεροπλάνα της αεροπορίας, τα ΧΕΛΝΤΑΪΒΕΡΣ, έριξαν βόμβες των 227 κιλών, με ακρίβεια άγνωστη ως τότε, στο ύψωμα. Τα αποτελέσματα, όπως τα περιέγραψαν οι παρατηρητές και όπως τα κατέγραψαν την επόμενη ημέρα όσοι επισκέφθηκαν το ύψωμα, ήταν περισσότερο από εντυπωσιακά.

Οι εικόνες της καταστροφής και οι νέες δυνατότητες της αεροπορίας έγιναν θέμα των προπαγανδιστικών επικαίρων και προκάλεσαν μεγάλο ενθουσιασμό στους επιτελείς. Με τέτοιο όπλο ο εχθρός δεν μπορούσε να έχει καμία ελπίδα: “Η εμφάνισις των αεροπλάνων καθέτου εφορμήσεως εις τον αγώνα, συνετέλεσε τα μέγιστα εις την πτώσιν του ηθικού των Κ.Σ.” ανέφερε ο διοικητής της Ι μεραρχίας, ταξίαρχος Θεμιστοκλής Κετσέας. “Τα αποτελέσματα, τα υλικά, των ΧΕΛΝΤΑΪΒΕΡΣ, ήσαν τρομακτικά, δημιουργούντα κρατήρας 8-10 μέτρων διαμέτρου και 3-4 μέτρων βάθους, καταστρέφοντα παν πολυβολείον. Αι βόμβαι αυτών, των 500 κιλών, είναι το καταστρεπτικώτατον μέσον κατά πολυβολείων και τούτο πρέπει να είναι εις γνώσιν της Ανωτάτης του Στρατού Διοικήσεως”.

Έκθεσις της αεροπορικής δράσεως κατά την επιχείρησιν “Πυρσός Γ'”
Σύνδεσμοι ΓΕΣ παρά τω Τ.Σ./Α’ Σ.Σ. εγνώρισαν ημίν τα κάτωθι.

α) Αι ριφθείσαι βόμβαι 500 λιβ. επί ΤΣΑΡΝΟ έσχον ως αποτέλεσμα να αλλάξη μορφήν η κορυφή του υψοδείκτη, να εξουδετερωθώσιν τα σοβαρότερα πολυβολεία και να κονιορτοποιήσωσι αριθμόν πολυβολείων μη εξακριβωμένων λόγω της αλλαγής του εδάφους.

β) Άνοιξαν κρατήρια 3Χ3

γ) Πολλαί ΝΑΠΑΛΜ κατέπεσαν επί των πολυβολείων και είχον κατακαύσει την περιοχήν.

δ) Ευρέθηκαν 158 ΚΣ και συνεχώς εξευρίσκονται και έτεροι υπό τα πολυβολεία.

ε) Ελήφθησαν φωτογραφίαι τούτων και παρεκλήθη να σταλώσιν και υμίν.

στ) Συμπέρασμα τούτου ότι το ΤΣΑΡΝΟ κατελήφθη χάρις εις την έγκαιρων επέμβασιν των HELLDRIVERS [sic]

ζ) Η ακρίβεια των βομβών είναι πρωτοφανής.

η) Τα ανωτέρω είναι διασταύρωσις πληροφοριών και εκ καταθέσεων αιχμαλώτων.

Παρά τον ενθουσιασμό και την ευφορία από την εντυπωσιακή είσοδο των νέων όπλων στον αγώνα ενάντια στους κομμουνιστές, το Τσάρνο δεν είχε πέσει ακόμη. Το σφυροκόπημα των υπερασπιστών του χρειάστηκε να ξαναρχίσει την επόμενη ημέρα. Οι νέοι βομβαρδισμοί άρχισαν στις έξι το πρωί της 25ης Αυγούστου. Το πυροβολικό έβαλλε συνεχώς ενώ η αεροπορία εκτελούσε τις επιθέσεις της σε διαδοχικά κύματα:
05.05-6.20    ΝΤΑΚΟΤΑ με βόμβες 113 κιλών
06.15-06.20  12 ΣΠΙΤΦΑΪΡ με ρουκέτες
06.30-06.45  12 ΣΠΙΤΦΑΪΡ με βόμβες ΝΑΠΑΛΜ
06.45-08.00  12 ΣΠΙΤΦΑΪΡ με ρουκέτες και πολυβόλα για κάλυψη πρώτης εφόδου.

Παρά την κόλαση που δημιούργησαν στις θέσεις των αμυνομένων οι βομβαρδισμοί και ιδιαίτερα οι πυρκαγιές που προκάλεσαν οι βόμβες ΝΑΠΑΛΜ, οι διαδοχικές επιθέσεις του πεζικού της 52ης ταξιαρχίας, που ακολούθησαν ευθύς αμέσως, δεν έφεραν κανένα αποτέλεσμα. Με σοβαρές απώλειες, οι επιτιθέμενοι κατάφεραν να καταλάβουν ορισμένες εξωτερικές θέσεις της αμυντικής περιμέτρου και να καθηλωθούν εκεί. Η κατάσταση επέβαλλε τη διακοπή των αδιάκοπων επιθέσεων του πεζικού και τον νέο βομβαρδισμό του υψώματος, για περίπου μία ώρα. Δεκαοκτώ ΣΠΙΤΦΑΪΡ έριξαν και πάλι ρουκέτες και βόμβες ΝΑΠΑΛΜ στο ύψωμα ενώ άλλα τέσσερα κάλυψαν από κοντά τις νέες απόπειρες του πεζικού. Τελικά χρειάστηκαν νέοι σκληροί αγώνες του πεζικού, διάρκειας περίπου δύο ωρών, ώστε να καταληφθεί επιτέλους το ύψωμα το μεσημέρι της 25ης Αυγούστου. Υπερασπιστές και επιτιθέμενοι είχαν σοβαρότατες απώλειες στη μάχη αυτή.

Κατιούσα