Ούτε «δίκαιη» ούτε «για όλους» η καπιταλιστική ανάπτυξη

Σε αντίστροφη τροχιά μισθοί - δικαιώματα και κέρδη

Αποκαλυπτικά στοιχεία από το σύστημα «Εργάνη» και τον ΕΦΚΑ

Η καπιταλιστική ανάπτυξη, η ανταγωνιστικότητα και τα κέρδη των επιχειρηματικών ομίλων προϋποθέτουν επίθεση διαρκείας στα δικαιώματα και τις ανάγκες των εργαζομένων και του λαού.

Γι' αυτό τώρα, στην περίοδο της ανάπτυξης, οι μισθοί και τα εργασιακά δικαιώματα συνεχίζουν να ακολουθούν πορεία αντίστροφη με την κερδοφορία των επιχειρηματικών ομίλων, χειροτερεύοντας σχετικά και απόλυτα τους όρους με τους οποίους ζει και εργάζεται η εργατική - λαϊκή οικογένεια.

Την πραγματικότητα αυτή αποτυπώνουν και τα επίσημα στοιχεία των κρατικών φορέων, είτε πρόκειται για το πληροφοριακό σύστημα «Εργάνη» είτε για τον ΕΦΚΑ. Βέβαια, οι εργαζόμενοι και χωρίς την επίσημη στατιστική γνωρίζουν την κατάσταση, αφού την βιώνουν στο πετσί τους. Επειδή όμως η κυβερνητική και ευρύτερα η αστική προπαγάνδα και παραπληροφόρηση δεν έχουν όρια, έχει σημασία η ανάδειξή τους.

Κάλπικη προπαγάνδα

Για παράδειγμα, με αφορμή τη δημοσιοποίηση του ετήσιου τεύχους του συστήματος «Εργάνη» για το 2019, ο υπουργός Εργασίας, Γ. Βρούτσης, έσπευσε προκλητικά να πανηγυρίσει για «τις αναπτυξιακές προοπτικές» που «αρχίζουν να αποδίδουν στο σύνολο της απασχόλησης και της οικονομίας»!

Σύμφωνα όμως με τα στοιχεία του «Εργάνη» για το 2019:

• Ενας στους πέντε μισθωτούς έχει μισθό κάτω από 500 ευρώ μεικτά
• Τουλάχιστον ένας στους τρεις λαμβάνει μεικτό μισθό μέχρι 700 ευρώ
• Το συνολικό «κόστος» ανά εργαζόμενο το 2019 υποχώρησε κατά 2,4% σε σχέση με το 2018

Επιβεβαιώνονται δηλαδή η συνεχιζόμενη καθήλωση των μισθών στα επίπεδα των προηγούμενων χρόνων αλλά και η παραπέρα υποχώρησή τους, παρά τη σχετική αύξηση του ΑΕΠ και το πέρασμα της οικονομίας σε φάση ανάκαμψης, έστω και αναιμικής.

Το 35% των μισθωτών κάτω ή στα όρια του κατώτατου μισθού

Πιο αναλυτικά:

• Το 2019, το 20,46% των μισθωτών (406.416 άτομα) λάμβαναν μηνιαίο μισθό κάτω από 500 ευρώ μεικτά, ποσά που συνδέονται με την υποαπασχόλησή τους (μερική και εκ περιτροπής εργασία).
• Αλλοι 65.179 μισθωτοί (3,28%) λάμβαναν από 501 έως 600 ευρώ μεικτά και άλλοι 233.116 μισθωτοί (11,74%) είχαν μισθό από 601 έως 700 ευρώ μεικτά.

Δηλαδή, το εισόδημα του 35,38% των μισθωτών (704.711 εργαζόμενοι) κινείται είτε πολύ κάτω είτε γύρω από τα επίπεδα του κατώτατου μισθού!

• Από 701 έως 800 ευρώ το μήνα λάμβαναν 248.027 μισθωτοί (12,49%), από 801 έως 900 ευρώ 166.389 μισθωτοί (8,38%) και από 901 έως 1.000 ευρώ μεικτά 146.735 μισθωτοί (7,39%).

Εννοείται βέβαια ότι από τα παραπάνω ποσά πρέπει να αφαιρέσει κανείς τις κρατήσεις για τις ασφαλιστικές εισφορές και τους φόρους για να βγάλει τον «καθαρό» μισθό. Το ίδιο ισχύει και για τους μισθωτούς που εμφανίζονται να αμείβονται με μεικτό μισθό 1.000 ευρώ και πάνω. Με την αφαίρεση των ασφαλιστικών εισφορών και των φόρων, για χιλιάδες απ' αυτούς ο «καθαρός» μισθός είναι κάτω απ' αυτό το ποσό.

«Ευελιξία» για 6 στους 10 νέους εργαζόμενους

Είναι επίσης χαρακτηριστικό ότι η «ευελιξία» και η υποαπασχόληση «σπάζουν κόκαλα» στις νέες προσλήψεις που καταγράφονται από το σύστημα «Εργάνη» σε μηνιαία βάση.

Ετσι, τον περασμένο Νοέμβρη στις νέες συμβάσεις εργασίας μόνο το 42,42% ήταν με πλήρη απασχόληση, ενώ οι υπόλοιπες ήταν με μερική (44,63%) και εκ περιτροπής εργασία (12,95%). Μάλιστα, τον ίδιο μήνα, ο αριθμός των εγγεγραμμένων ανέργων στον ΟΑΕΔ ανήλθε στα 1.083.943 άτομα!

Συνολικά, το 11μηνο Γενάρη - Νοέμβρη 2019 στις νέες συμβάσεις εργασίας μόνο το 45,3% ήταν με πλήρη απασχόληση, το 42,48% με μερική και το 12,22% με εκ περιτροπής εργασία. Να σημειωθεί επίσης ότι ένα μεγάλο μέρος των συμβάσεων εργασίας με πλήρη απασχόληση είναι ορισμένου χρόνου, έχουν δηλαδή ημερομηνία λήξης.

Η τάση αυτή διεύρυνσης της «ευελιξίας» αποτυπώνεται και στο ποσοστό όσων υποαπασχολούνται στο σύνολο του εργατικού δυναμικού, το οποίο κυμαίνεται τα τελευταία χρόνια γύρω από το 30%. Με τα πιο πρόσφατα στοιχεία, το ποσοστό της υποαπασχόλησης ήταν στο 30,8% (611.854 μισθωτοί) και της πλήρους απασχόλησης στο 69,2%.

Μάλιστα, το 18,28% των μισθωτών εργάζονταν από 1 έως 20 ώρες τη βδομάδα, με το 1/3 αυτών να απασχολούνται από 1 έως 10 ώρες τη βδομάδα, γεγονός που αντανακλάται και στους ιδιαίτερα χαμηλούς μισθούς τους.

Η τεράστια «κινητικότητα» και η προσωρινότητα στην αγορά εργασίας αποτυπώνονται επίσης στο γεγονός ότι το ίδιο 11μηνο έγιναν 2,5 εκατομμύρια απολύσεις, ενώ οι προσλήψεις ανήλθαν σε 2,63 εκατομμύρια!

Χρυσωρυχείο για το κεφάλαιο η μερική απασχόληση

Την τεράστια αύξηση της μερικής απασχόλησης και την καθήλωση των μισθών στα εξευτελιστικά επίπεδα που έχουν διαμορφωθεί τα τελευταία χρόνια, επιβεβαιώνουν και τα στοιχεία του ΕΦΚΑ από τις Αναλυτικές Περιοδικές Δηλώσεις που υποβλήθηκαν από τις επιχειρήσεις τον περασμένο Μάη (τελευταία διαθέσιμα στοιχεία).

Σύμφωνα με αυτά, ο αριθμός των εργαζομένων με μερική απασχόληση στις κοινές επιχειρήσεις, τον συγκεκριμένο μήνα, ανήλθε στους 715.875 μισθωτούς που αντιστοιχούν στο 28,73% του συνόλου των μισθωτών. Ο μέσος μισθός αυτών των μισθωτών διαμορφώθηκε μόλις στα 409,21 ευρώ μεικτά, όταν μάλιστα οι μέρες απασχόλησης φτάνουν τις 16,58.

Σημειώνεται ότι η συνολική μέση απασχόληση διαμορφώνεται στις 21,2 μέρες και ο μέσος μισθός στα 952,16 ευρώ μεικτά. Δηλαδή, η αμοιβή της μερικής απασχόλησης αντιστοιχεί στο 40% περίπου του μέσου μισθού, όταν οι μέρες απασχόλησης αντιστοιχούν στο 70% της μέσης απασχόλησης, στοιχείο ενδεικτικό για τα πολλαπλά οφέλη του κεφαλαίου από την «ευελιξία» σε βάρος των μισθωτών.

Γ. Ζαχ.