Ενα «ατύχημα» που χτυπάει ξανά καμπανάκι...

Με αφορμή την έκρηξη στο διυλιστήριο της «Μότορ Οϊλ»

 

Ο εφιάλτης ενός μεγάλου βιομηχανικού ατυχήματος ξύπνησε ξανά την Παρασκευή 31/1 με την έκρηξη στο διυλιστήριο της «Μότορ Οϊλ» στους Αγ. Θεοδώρους.

Το αποτέλεσμα της έκρηξης ήταν τέσσερις εργάτες να τραυματιστούν σοβαρά, να μεταφερθούν στο Νοσοκομείο Κορίνθου και από εκεί να μοιραστούν σε άλλα νοσοκομεία για την περίθαλψή τους.

Ενα ακόμα «ατύχημα», ένα ακόμα «καμπανάκι»...

Το νέο αυτό περιστατικό έρχεται να προσθέσει νέους λόγους ανησυχίας για την ανεξέλεγκτη βιομηχανική δραστηριότητα, ειδικά μεγάλης επικινδυνότητας σε γειτνίαση με πυκνοκατοικημένες περιοχές, μέσα από τις οποίες περνάει και ένας από τους δύο βασικούς οδικούς άξονες που συνδέει την πρωτεύουσα με την υπόλοιπη ηπειρωτική Ελλάδα και την Πελοπόννησο.
Τα «καμπανάκια» άλλωστε έχουν χτυπήσει κάμποσες φορές τα τελευταία χρόνια και φανερώνουν την εγκληματική γύμνια του κρατικού μηχανισμού σε ό,τι αφορά την προστασία της ζωής των εργαζομένων, την ανυπαρξία μέτρων ασφάλειας με ευθύνη της εργοδοσίας.

Ποιος ξεχνάει άλλωστε τις εικόνες της μεγάλης πυρκαγιάς της 23ης Ιούλη 2018, με τις φλόγες να περνούν την Εθνική οδό και να φτάνουν μέχρι τη μάντρα του διυλιστηρίου της «Μότορ Οϊλ»; Η τραγωδία στην άλλη άκρη της Αττικής την ίδια μέρα, με την πυρκαγιά να καταπίνει ολόκληρο τον οικισμό Μάτι, αφήνοντας πάνω από 100 νεκρούς, έδειξε τι συμβαίνει όταν ο κρατικός μηχανισμός έχει να αντιμετωπίσει ταυτόχρονα πάνω από ένα σοβαρά περιστατικά...

Παρόμοιες προειδοποιήσεις ήταν η μεγάλη έκρηξη στα ΕΛΠΕ Ασπροπύργου το 2015, με τέσσερις νεκρούς. Η πυρκαγιά στη μονάδα ανακύκλωσης την ίδια χρονιά, πάλι στον Ασπρόπυργο, που έκαιγε για μήνες, μετατρέποντας σε θάλαμο αερίων όχι μόνο το Θριάσιο αλλά ολόκληρη την Αττική. Για τέτοια προβλήματα προειδοποιούν οι κινητοποιήσεις μαζικών φορέων σε Πέραμα και Δραπετσώνα, όπου οι κάτοικοι από τη μία ζουν με μια αφόρητη δυσωδία και από την άλλη ανησυχούν για ένα ακόμα «ατύχημα». Αλλωστε, μόλις το 2017, ολόκληρος ο Σαρωνικός μαύρισε από μαζούτ μετά τη βύθιση του «Αγία Ζώνη», αποτέλεσμα της εφοπλιστικής ασυδοσίας και των ανύπαρκτων κρατικών ελέγχων για τα πλοία - σαπάκια.

Το «καμπανάκι» από την πρόσφατη έκρηξη στη «Μότορ Οϊλ» χτύπησε όμως για μια ακόμα φορά και για την κατάσταση των νοσοκομείων, και μάλιστα στο μεγαλύτερο αστικό κέντρο της χώρας. Το σύστημα Υγείας, που η κυβέρνηση δηλώνει ότι είναι «πανέτοιμο» να αντιμετωπίσει μέχρι και τη μετάδοση του κορονοϊού στην Ελλάδα, αποδείχθηκε ότι δεν είχε καν τη δυνατότητα να παράσχει άμεση περίθαλψη στους τέσσερις εγκαυματίες εργάτες - θύματα του «ατυχήματος» στους Αγ. Θεοδώρους. Είναι χαρακτηριστικό ότι λόγω έλλειψης κρεβατιών στη Μονάδα Εντατικής Θεραπείας Εγκαυμάτων του «Θριασίου», δύο από τους τέσσερις παρέμειναν εκτός ΜΕΘ για ένα 24ωρο. Το μεσημέρι του Σαββάτου έγινε δυνατό να μπει στη ΜΕΘ του «Θριασίου» ο ένας από τους δύο, καθώς άδειασε κρεβάτι, ενώ το βράδυ ο άλλος εγκαυματίας μεταφέρθηκε στη ΜΕΘ του ΚΑΤ.

 

«Ανοχύρωτοι» μπροστά σε σοβαρά ατυχήματα

Με αφορμή το πρόσφατο αυτό «ατύχημα» γίνονται ξανά επίκαιρες οι επισημάνσεις για το γεγονός ότι η Αττική είναι «ανοχύρωτη» μπροστά σε ένα ενδεχόμενο βιομηχανικό ατύχημα μεγάλης έκτασης, με ευθύνη διαχρονικά όλων των αστικών κυβερνήσεων.

Η περίπτωση του Θριασίου Πεδίου, του εμβληματικού «κόμβου» για την καπιταλιστική ανάπτυξη στην Ελλάδα, είναι χαρακτηριστική. Σε μια περιοχή με τεράστια καπιταλιστική κερδοφορία, με τους βιομηχάνους να αναπαράγουν τα κέρδη τους εκμεταλλευόμενοι την εργατική δύναμη χιλιάδων εργατών, αυτό που συναντάει κανείς είναι η άναρχη συγκέντρωση πάνω από 7.000 ρυπογόνων εργοστασίων. Εκατομμύρια τόνοι από πετρελαιοειδή και χημικά προϊόντα που παράγονται και αποθηκεύονται σε βιομηχανικές εγκαταστάσεις, εργοστάσια πλαστικών, χημικής βιομηχανίας, ναυπηγεία κ.λπ. είναι σε απόσταση αναπνοής από τις αυλές σπιτιών σε Ελευσίνα, Ασπρόπυργο και τους γύρω δήμους. Η άναρχη χωροθέτηση έχει δημιουργήσει έναν λαβύρινθο - πραγματική παγίδα θανάτου, σε περίπτωση ενός «φαινομένου - ντόμινο», δηλαδή μιας πιθανής διαδικασίας αλυσιδωτών εκρήξεων.

Το αστικό κράτος δεν έχει καταρτίσει έναν λεπτομερή σχεδιασμό τόσο για την πρόληψη όσο και για ένα σενάριο αντιμετώπισης ατυχήματος μεγάλης έκτασης. Ενός ατυχήματος που μπορεί να προέλθει από πυρκαγιά, από σεισμό, ακόμα και από ανθρώπινο λάθος. Η εντατικοποίηση που επικρατεί πίσω από τις μάντρες των εργοστασίων, η ανειδίκευτη εργασία που γενικεύεται αφού οι καπιταλιστές για να μειώσουν το κόστος αναθέτουν σε «δουλεμπορικά» γραφεία εργολαβίες επικίνδυνων εργασιών χωρίς καμιά εκπαίδευση του προσωπικού, το άγχος και η κόπωση, η νυχτερινή και υπερωριακή απασχόληση εκτοξεύουν την πιθανότητα «κάτι να πάει στραβά».

Σε μια τέτοια τεράστια έκταση, όπου στοιβάζονται δεκάδες χιλιάδες εργατοϋπάλληλοι, δεν έχει πραγματοποιηθεί ποτέ (ή τουλάχιστον τα τελευταία χρόνια) μια άσκηση με ευθύνη του κράτους για την άμεση εκκένωση της περιοχής, οι χιλιάδες εργάτες που περνούν εκεί τη μισή ζωή τους δεν έχουν ενημερωθεί με επίσημο τρόπο τι να κάνουν σε περίπτωση ατυχήματος. Κανένας δεν γνωρίζει πόση ώρα χρειάζεται για την ασφαλή μετακίνηση ενός μέρους ή του συνόλου των εργαζομένων σε ασφαλές σημείο εάν σημάνει συναγερμός.

 

Δεν πρόκειται για «τεχνική αβλεψία»

Τι φταίει και δεν παίρνονται τέτοια μέτρα; Προφανώς δεν πρόκειται για «τεχνική αβλεψία» κάποιων ειδικών, αλλά για το αποτέλεσμα μιας στρατηγικής που αντιμετωπίζει ως «κόστος» τα μέτρα πρόληψης και προστασίας της ζωής του λαού.

Αλλωστε, η αστική τάξη και τα κόμματά της δεν διστάζουν να παρουσιάζουν αυτήν την επικίνδυνη κατάσταση ως το απαραίτητο τίμημα για «να υπάρχουν δουλειές», για να προσελκυστούν επενδύσεις ή σε μια ακόμα πιο χυδαία εκδοχή λένε ότι «αυτή είναι η φύση της βαριάς βιομηχανίας, έχει και ατυχήματα...». Γι' αυτό και με τον «αναπτυξιακό» νόμο της ΝΔ, ουσιαστικά υπονομεύεται κάθε διαδικασία ελέγχου, βάζοντας τους καπιταλιστές να ελέγχουν τον εαυτό τους, δηλαδή να χωροθετούνται ανεξέλεγκτα ρυπογόνες βιομηχανικές εγκαταστάσεις. Γι' αυτό διαδοχικά ΣΥΡΙΖΑ και ΝΔ αποψίλωσαν τις αρμόδιες κρατικές υπηρεσίες, επέβαλαν περικοπές στην κρατική χρηματοδότηση της Πολιτικής Προστασίας εξοικονομώντας χρήμα για το κεφάλαιο, αφαιρώντας μέσα και ανθρώπινο δυναμικό από ζωτικές για το λαό υπηρεσίες. Για λογαριασμό των μονοπωλιακών ομίλων διαμόρφωσαν μια εφιαλτική κατάσταση για τους εργαζόμενους, που εκτός από την ένταση της εκμετάλλευσης, τους αφήνει εκτεθειμένους σε κάθε φυσική και «αφύσικη» καταστροφή.

Ουσιαστικά, η αστική τάξη και τα κόμματά της καλούν τους εργαζόμενους να συμβιβαστούν ότι θα ζουν και θα εργάζονται παίζοντας καθημερινά κορόνα - γράμματα τις ζωές τους. Τους θέτουν κάλπικα διλήμματα, τους καλούν να διαλέξουν ποιες από τις ανάγκες τους θα θυσιάσουν για να αυξηθούν τελικά τα κέρδη των μονοπωλιακών ομίλων.

 

Η εγκληματική λογική κόστους - οφέλους...

Το ερώτημα, λοιπόν, για τους εργαζόμενους πρέπει να μπαίνει ως εξής: Μπορεί σήμερα να διασφαλιστεί η προστασία της υγείας και της ασφάλειας τόσο των εργαζομένων όσο και των κατοίκων κάθε περιοχής, με βάση τις μεγάλες δυνατότητες και την πρόοδο της επιστήμης και της τεχνικής; Γιατί, σήμερα, ενώ υπάρχουν όλα τα τεχνικά μέσα για να μειωθούν έως και να εξαφανιστούν οι κίνδυνοι των εργατικών «ατυχημάτων», συμβαίνει το ακριβώς αντίθετο; Γιατί, ενώ η εξέλιξη της επιστήμης και της τεχνολογίας, η «ψηφιακή οικονομία» φανερώνουν τις δυνατότητες που υπάρχουν για πιο αποτελεσματικά μέσα πρόληψης, αλλά και για καλύτερη εκπαίδευση του προσωπικού, για μείωση του χρόνου εργασίας άρα και μεγαλύτερη ασφάλεια, υπάρχει τέτοια εντατικοποίηση που γεννάει και τα εργατικά «ατυχήματα»;

Η απάντηση βρίσκεται στο γεγονός ότι τα μέτρα κοστίζουν και μειώνουν το ποσοστό κέρδους των μονοπωλιακών ομίλων. Ο βασικός παράγοντας που καθορίζει κάθε επιλογή του εργοδότη σε σχέση με τις συνθήκες εργασίας, την ασφάλεια της εγκατάστασης και την προστασία του περιβάλλοντος, είναι η επίδραση που θα έχει η επιλογή αυτή στο κέρδος της επιχείρησης. Ο κάθε επιχειρηματικός όμιλος βάζει από τη μια «στη ζυγαριά» το «κόστος της ζωής και της υγείας» των εργαζομένων, που «μετριέται» σε πρόστιμα και αποζημιώσεις, καθώς και κόστος χαμένων εργατοωρών λόγω ατυχήματος ή ασθένειας. Και από την άλλη «πλευρά της ζυγαριάς» μπαίνει το κόστος των μέτρων προστασίας, των τεχνικών μέσων, της εκπαίδευσης, το κόστος από την πιθανή καθυστέρηση εργασιών για να γίνουν οι διαδικασίες με ασφάλεια, το κόστος απασχόλησης επαρκούς προσωπικού. Τελικά, το κόστος των μέτρων προστασίας είναι πολύ μεγαλύτερο από το κόστος που μπορεί να έχει ο εργοδότης αν δεν πάρει τα μέτρα.

Πίσω από την αύξηση της επικινδυνότητας της εργασίας, πίσω από την εντατικοποίηση της δουλειάς και τις εκπτώσεις στα μέτρα ασφάλειας, πίσω από τη χωροθέτηση επικίνδυνων βιομηχανικών εγκαταστάσεων κοντά σε κατοικήσιμες περιοχές, πίσω από τους ανύπαρκτους κρατικούς ελέγχους, κρύβεται σε τελευταία ανάλυση η παραγωγή με κίνητρο το καπιταλιστικό κέρδος.

 

Στην αντεπίθεση με τη σημαία των λαϊκών αναγκών

Καμία επανάπαυση λοιπόν. Δεν είναι στη μοίρα του εργάτη από τη μία η επίθεση στο μεροκάματο, στη σύνταξη, στη συνδικαλιστική δράση και από την άλλη να μένει και να εργάζεται με μόνιμες και έκτακτες απειλές για τη ζωή του. Γι' αυτό είναι ελπιδοφόρες οι λαϊκές κινητοποιήσεις που αναδεικνύουν τέτοια προβλήματα, τα οποία άλλωστε είναι η άλλη όψη της αντιλαϊκής επίθεσης: Από την άμεση απάντηση σωματείων στο πρόσφατο «ατύχημα» στη «Μότορ Οϊλ» μέχρι τις διαρκείς κινητοποιήσεις μαζικών φορέων για να απομακρυνθούν τα «καζάνια του θανάτου» στον Πειραιά, για να πάψει η ρυπογόνα δραστηριότητα των ΕΛΠΕ στη Δυτ. Θεσσαλονίκη, για να κλείσει η χωματερή στη Φυλή και να μην ανοίξουν νέες, προβάλλονται οι διεκδικήσεις για άμεση ανακούφιση, για λήψη μέτρων προστασίας.

Εργατοϋπάλληλοι, άνεργοι, αυτοαπασχολούμενοι, νεολαίοι, μέσα από τα συνδικάτα, τις ενώσεις, τους συλλόγους τους, άλλους μαζικούς φορείς οργανώνουν αυτήν την πάλη σε σύγκρουση με τον σημερινό δρόμο ανάπτυξης και τα κηρύγματα υποταγής από την εργοδοσία και τις κυβερνήσεις της.

Με διεκδικήσεις για ουσιαστικό έλεγχο της εργοδοτικής ευθύνης από τους κρατικούς μηχανισμούς. Για ανθρώπινες συνθήκες εργασίας, επιβολή μέτρων προστασίας της ζωής και της υγείας των εργαζομένων σε κάθε εργοστάσιο και υπηρεσία, σε κάθε χώρο δουλειάς.

Για αναβάθμιση της σχετικής επιστημονικής έρευνας και πραγματοποίηση μελετών επικινδυνότητας ανά περιοχή, με ουσιαστικό σχεδιασμό και προετοιμασία αντιμετώπισης έκτακτων αναγκών, ανάλογη εκπαίδευση των εμπλεκόμενων φορέων και του πληθυσμού.

Για να δημιουργηθεί κρατικό σώμα τεχνικών Ασφάλειας και γιατρών Εργασίας ενταγμένο σε αποκλειστικά δημόσιο σύστημα Υγείας. Για υπεράσπιση του θεσμού των Βαρέων και Ανθυγιεινών, με πλήρη κάλυψη των αναγκών σε πρόληψη και θεραπεία των εργαζομένων από τον επαγγελματικό κίνδυνο.

Η ανάπτυξη αυτής της πάλης είναι μονόδρομος για την εργατική τάξη. Η πάλη για μια καλύτερη, αξιοπρεπή ζωή, με βάση τον παραγόμενο πλούτο και τις σημερινές δυνατότητες της επιστήμης, της τεχνικής, είναι αυτή που δημιουργεί τις προϋποθέσεις για να πάρει τελικά η εργατική τάξη στα χέρια της τα κλειδιά της οικονομίας και το τιμόνι της εξουσίας.