Οι Γερμανοί εκτελούν 120 κρατούμενους από το στρατόπεδο Χαϊδαρίου

Οι Γερμανοί εκτελούν 120 κρατούμενους, 16/5/1944, από το στρατόπεδο Χαϊδαρίου, οι 92 εκ των οποίων ήταν ανάπηροι του ελληνοϊταλικού πολέμου.

Η στάση των δεσμωτών του κολαστηρίου του στρατόπεδου Χαϊδαρίου, είναι μια ακόμη ψηφίδα στην ηρωική πάλη του ελληνικού λαού, κατά τη μεγάλη δεκαετία 1940 - 1950. Είναι ένα ακόμη λαμπρό δείγμα της δύναμης του λαού, που, κάτω απ' τις πλέον δύσκολες και αντίξοες

συνθήκες, απέδειξε πως - ακόμη και στις πιο μαύρες μέρες - όταν θέλει μπορεί να ανατρέψει τους συσχετισμούς, να μετατραπεί σε πρωταγωνιστής και να γράψει τις πιο λαμπρές σελίδες της Ιστορίας.

Το στρατόπεδο του Χαϊδαρίου είναι σύμβολο αντίστασης, αγώνα και θυσίας, ενάντια στην αστική βαρβαρότητα, με όποιο τρόπο κι αν αυτή εκφράζεται. Στη διάρκεια της χιτλεροφασιστικής κατοχής στη χώρα μας, το στρατόπεδο μετατράπηκε σε μια απ' τις πιο βάρβαρες φυλακές. Ανάμεσα στους τέσσερις τοίχους αυτού του στρατοπέδου, βασανίστηκαν, δολοφονήθηκαν, χτυπήθηκαν κομμουνιστές και κομμουνίστριες, πατριώτες, παιδιά του λαού, που αρνήθηκαν να υποκύψουν και ύψωσαν το φλάμπουρο της λευτεριάς, τη σημαία της λαϊκής κυριαρχίας, της λαϊκής ανεξαρτησίας.

Το «Μπλοκ 15»

Το πιο διαβόητο, απ' όλα τα κτίρια του στρατοπέδου, ήταν το «Μπλοκ 15», δηλαδή ο χώρος της απομόνωσης. Εγκαινιάστηκε το Δεκέμβρη του 1943. Ο Θέμος Κορνάρος περιγράφει: «To μόνο χτίριο που μένει ασουβάντιστο, εξωτερικά για να φαίνεται παλιό, μουχλιασμένο, αραχνιασμένο, για την πρώτη ψυχολογική επίδραση. Δύο πατώματα. Στο πρώτο ένα μεγάλο δωμάτιο 4X7, δεξιά, κι άλλο ένα αριστερά. Αυτά προορίζονταν για πενήντα κι απάνω κρατούμενους το καθένα. Και λέγονται θάλαμοι. Γύρω γύρω, στον υπόλοιπο χώρο, είναι κάποιες τρύπες, σαν καταφύγια σκυλιών, με μια σιδερένια πόρτα, χωρίς κανενός είδους αερισμό, με τοίχους και πάτωμα ολόγυρα. Αυτά είναι τα κελιά της αυστηρής απομόνωσης. Η ίδια διαρρύθμιση ακριβώς και στο δεύτερο πάτωμα. Τα παραθυράκια των θαλάμων είναι ψηλά. Για να μην μπορεί ο κατάδικος να κοιτάζει όξω».

Οι συνθήκες στους θαλάμους και στα απομονωτήρια ήταν άθλιες, καθώς δεν υπήρχε θέρμανση, επαρκές νερό και εξαερισμός. To φαγητό ήταν ελάχιστο, ενώ ο χώρος ήταν περιορισμένος και οι κρατούμενοι ήταν υποχρεωμένοι να στέκονται όρθιοι επί δώδεκα συνεχείς ώρες.

Ο Αλέξανδρος Ζήσης, που έμεινε σε απομονωτήριο του Μπλοκ 15 επί 128 μέρες, περιγράφει μία μέρα σε θάλαμο απομόνωσης: «To πρόγραμμα της ημέρας για τ' απομονωτήρια είναι το ακόλουθο χειμώνα ή καλοκαίρι. Στις πέντε παρά τέταρτο έγερση κι αμέσως άνοιγμα του παραθύρου με οποιονδήποτε καιρό και σκούπισμα του κελιού. Υστερα έξοδος τρεις τρεις στο "λουτρό" για την υδροληψία και την καθαριότητα όπου κάθε ανάγκη έπρεπε να τελειώσει το πολύ σε πέντε λεπτά. Στις έξι διανομή ψωμιού και στις δώδεκα το μοναδικό για τα κελιά συσσίτιο της ημέρας. To ψωμί και το πιάτο τα 'παιρνε ο κρατούμενος απ' την πόρτα που μισάνοιγε χωρίς να βλέπει ανθρώπινο πρόσωπο. Η ημερήσια μερίδα του ψωμιού και τι ψωμί! Ηταν το πολύ 30 δράμια και το μοναδικό συσσίτιο πέντε κουταλιές ρεβίθια ή μαύρα χοντρά μακαρόνια νερόβραστα, πάντοτε όμως ζεστό και φροντισμένο απ' τους Ακροναυπλιώτες μαγείρους. 

Οι θάλαμοι είχαν και τ' απόγευμα συσσίτιο που γενικά εκεί δινότανε και σε μεγαλύτερη ποσότητα. Στις τεσσερισήμισι το απόγευμα πεντάλεπτη έξοδο για "λουτρό", πάλιν τρεις τρεις και στις πέντε ακριβώς κατάκλιση. Ολη μέρα ο φυλακισμένος είναι υποχρεωμένος να 'χει ανοιχτό το παράθυρο, είτε βρέχει είτε χιονίζει και να μένει σε συνεχή ορθοστασία ολόκληρο το δωδεκάωρο. Και το φαΐ του ακόμα όρθιος το κατεβάζει βιαστικά, γιατί εκτός από τη διαταγή δεν υπάρχει και τρόπος να καθίσει κανείς αφού το κελί είναι τελείως και απόλυτα γυμνό από κάθε τι αντικείμενο. Κάθε παράβασις τιμωρείται με άγριο μαστίγωμα μέχρις αίματος, μέχρι λιποθυμίας».