Διπλό τεύχος της ΚΟΜΕΠ

Καμιά πρόταση αστικής διαχείρισης δεν μπορεί να ακυρώσει

 τις νομοτέλειες της καπιταλιστικής παραγωγής

 

«Ο μεγάλος ασθενής δεν μπορεί πλέον να κρυφτεί. Το αποκρουστικό πρόσωπο του καπιταλισμού που σαπίζει προβάλλει στα μάτια των λαών σε όλα τα ιμπεριαλιστικά κέντρα. Το μακιγιάζ της αστικής προπαγάνδας έχει βελτιωθεί, αλλά δεν μπορεί να κάνει θαύματα για μεγάλο χρονικό διάστημα. Η πραγματικότητα των μισθών πείνας, της φτώχειας, της αυξημένης ανεργίας, της αδυναμίας των δημόσιων συστημάτων Υγείας δεν θα αποτελέσει «μια σύντομη παρένθεση».

Η νέα, βαθιά διεθνής οικονομική κρίση, που εκδηλώθηκε με σχετικό συγχρονισμό σε ΗΠΑ, ΕΕ και Ιαπωνία, ανησυχεί σοβαρά τα αστικά επιτελεία και τα υποχρεώνει να αναπροσαρμόσουν την πολιτική τους.

Πριν από τρία χρόνια η ηγεσία της ΕΕ διαβεβαίωνε τους λαούς των κρατών - μελών της ότι έχει μπει σε τροχιά σταθερής οικονομικής ανάπτυξης που θα συνοδεύεται από τη δημιουργία εκατομμυρίων νέων θέσεων καλοπληρωμένης απασχόλησης, χάρη στην υλοποίηση των μέτρων και των αναδιαρθρώσεων που εφαρμόστηκαν μετά από την κρίση του 2008 - 2009.

Στα τέλη του 2017, ο τότε πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ζαν - Κλοντ Γιούνκερ, περιέγραφε την αυξανόμενη οικονομική και πολιτική δυναμική της ΕΕ ως «Ευρωπαϊκή Ανοιξη» κι έθετε το στόχο να καταστεί η ΕΕ ο πιο ισχυρός παγκόσμιος παράγοντας¹.

Σήμερα, όλες οι σοβαρές αστικές αναλύσεις συγκλίνουν στην εκτίμηση ότι πρόκειται για τη μεγαλύτερη μεταπολεμική κρίση του καπιταλισμού, που συνοδεύεται από κλιμάκωση της επίθεσης στους μισθούς και στα εργατικά δικαιώματα, επιδείνωση της κατάστασης των αυτοαπασχολούμενων.

Το ΚΚΕ προειδοποίησε και ανέδειξε έγκαιρα, το 2019, την επιβράδυνση της καπιταλιστικής οικονομίας και την επερχόμενη νέα καπιταλιστική οικονομική κρίση, με Αποφάσεις της ΚΕ και σχετική αρθρογραφία.

Θα μας σώσουν ο Κέινς και το «Πράσινο New Deal»;

Μπροστά στη νέα μεγάλη διεθνή κρίση δυναμώνει η τάση αξιοποίησης προτάσεων του κεϊνσιανισμού από τα αστικά επιτελεία σε ΕΕ και ΗΠΑ.

Σύμφωνα με τον Κέινς, η αστική πολιτική για την αποφυγή των κρίσεων πρέπει να στοχεύει στην κρατική στήριξη της κατανάλωσης και των επενδύσεων και στη μείωση της ανεργίας (προς την κατεύθυνση της «πλήρους απασχόλησης»). Ο πυρήνας των προτάσεών του εστιάζει στην αύξηση της αποτελεσματικής συνολικής ζήτησης («ενεργός ζήτηση»), δηλαδή στην αύξηση της ζήτησης μέσων παραγωγής κι εμπορευμάτων κατανάλωσης. Γι' αυτό δικαιολογείται η επέκταση των κρατικών πιστώσεων, η αύξηση του κρατικού χρέους, των ετήσιων ελλειμμάτων και του πληθωρισμού, ώστε να ενισχύεται η καπιταλιστική ανάπτυξη. Στο ίδιο πλαίσιο, προβλέπεται η γενναία κρατική χρηματοδότηση μεγάλων έργων υποδομής και πολεμικών εξοπλισμών.

Από την ευρωπαϊκή κι εγχώρια σοσιαλδημοκρατία τονίζεται η ανάγκη σταθερής επιστροφής στις περισσότερες υποδείξεις κεϊνσιανής διαχείρισης, που προβάλλεται ως η προοδευτική, φιλολαϊκή απάντηση στο νεοφιλελευθερισμό, στον οποίο εξάλλου χρεώνουν την ευθύνη για την εκδήλωση της κρίσης.

Η αλήθεια είναι ότι οι κεϊνσιανές προτάσεις και γενικότερα οι κατευθύνσεις χαλαρής νομισματικής πολιτικής δεν είχαν εξαφανιστεί από το μείγμα αστικής διαχείρισης.

Οπως ήδη αναφέραμε, μετά από τη διεθνή κρίση του 2008 - 2009 η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και πολύ περισσότερο η αμερικανική FED ακολούθησαν πολιτική «ποσοτικής χαλάρωσης» για τη στήριξη στην ουσία των τραπεζικών ομίλων. Δόθηκε η δυνατότητα στις κυβερνήσεις να εκδίδουν ομόλογα που αγοράζουν οι τραπεζικοί όμιλοι, απορροφώντας στην ουσία δανειακά κεφάλαια από την ΕΚΤ με εξαιρετικά ευνοϊκό επιτόκιο.

Στη συνέχεια, ήρθε στο προσκήνιο η πρόταση για «Πράσινο New Deal». Αρχικά κατατέθηκε το 2019 ως ψήφισμα στο Κογκρέσο των ΗΠΑ από την «αριστερή πτέρυγα των Δημοκρατικών» κι ενσωματώθηκε στην προεκλογική καμπάνια του Μπέρνι Σάντερς. Παράλληλα, προωθήθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή η «Νέα Πράσινη Συμφωνία», ώστε να διαμορφωθεί μια προσωρινή κερδοφόρα διέξοδος επενδύσεων για το υπερσυσσωρευμένο κεφάλαιο που διογκώνεται.

Στην ουσία η συγκεκριμένη πρόταση διασφαλίζει με τη μεγάλη κρατική παρέμβαση αφενός τη διαμόρφωση κινήτρων με τη χρηματοδότηση νέων επενδύσεων στους τομείς της Ενέργειας, των μεταφορών και των συγκοινωνιών, της μεταποίησης και του αγροτικού τομέα, σε συνδυασμό με την ενίσχυση της διάχυσης της ψηφιακής οικονομίας και αφετέρου την ελεγχόμενη απαξίωση κεφαλαίου (π.χ. κλείσιμο λιγνιτικών σταθμών, απόσυρση συμβατικών αυτοκινήτων, αλλαγή ενεργειακών δικτύων).

Πρόκειται για μια γιγαντιαία κρατική παρέμβαση στήριξης της κερδοφορίας του κεφαλαίου στο όνομα της προστασίας του περιβάλλοντος και της δημόσιας υγείας.

Ο νέος παράδεισος της «πράσινης ανάπτυξης» που υπόσχονται περιλαμβάνει το πανάκριβο ηλεκτρικό ρεύμα, τις ελαστικές εργασιακές σχέσεις, τη φθηνή εργατική δύναμη, τα νέα βάρη στα λαϊκά νοικοκυριά για την αγορά «πράσινων» αυτοκινήτων και συσκευών, την εκτίναξη των απολύσεων σε μια σειρά από κλάδους και την αύξηση της ανεργίας. Περιλαμβάνει τους «πράσινους» έμμεσους φόρους και τη γενικότερη αφαίμαξη του λαού, για να στηρίξει το κράτος τις νέες «πράσινες» επενδύσεις των ομίλων (...)

Στην ουσία, η αστική διαχείριση προσπαθεί μάταια να αντιμετωπίσει τις εγγενείς αντιφάσεις του καπιταλιστικού συστήματος που διογκώνονται. Το φάρμακο για το ένα πρόβλημα του «μεγάλου ασθενούς» μετατρέπεται σε δηλητήριο για το άλλο.

Το «φάρμακο» της αύξησης των μισθών για να τονωθεί η λαϊκή κατανάλωση υπονομεύει την αύξηση του βαθμού εκμετάλλευσης για να συγκρατηθεί η τάση πτώσης του ποσοστού του καπιταλιστικού κέρδους. Αντίστροφα, η συρρίκνωση των μισθών υπονομεύει την πώληση του συνόλου των εμπορευμάτων με ικανοποιητικό κέρδος, για να πραγματοποιηθεί η υπεραξία.

Αντίστοιχα, ο υψηλός τραπεζικός δανεισμός που επιταχύνει αρχικά την κεφαλαιοκρατική συσσώρευση μετατρέπεται στη συνέχεια σε βαρίδι για την καπιταλιστική ανάπτυξη όταν εμφανίζεται η περίοδος της χαμηλότερης κερδοφορίας και δεν μπορούν πλέον να εξυπηρετηθούν τα αυξημένα χρέη των ομίλων και των αστικών κρατών.

Η κρίση βρίσκεται στο DNA του καπιταλισμού

Καμιά πρόταση αστικής διαχείρισης, κεϊνσιανή ή νεοφιλελεύθερη, δεν μπορεί να ματαιώσει, να ακυρώσει τις νομοτέλειες της καπιταλιστικής παραγωγής, την αναρχία και την ανισομετρία της, την αντίθεση ανάμεσα στον κοινωνικό χαρακτήρα της παραγωγής και στην ατομική, καπιταλιστική ιδιοποίηση των αποτελεσμάτων της.

Η κρίση γεννιέται από την ίδια τη φυσιολογική λειτουργία του συστήματος της καπιταλιστικής εκμετάλλευσης στη σφαίρα της καπιταλιστικής παραγωγής. Ο γενικευμένος αντιφατικός εμπορευματικός χαρακτήρας της καπιταλιστικής παραγωγής καθιστά αναπόφευκτη την εκδήλωση της καπιταλιστικής κρίσης.

Η λειτουργία της παραγωγής με σκοπό και κίνητρο την αύξηση του κεφαλαίου και του κέρδους του οδηγεί περιοδικά στην υπερσυσσώρευση κερδών και κεφαλαίων που δεν μπορούν πλέον να επενδυθούν διασφαλίζοντας ικανοποιητικό ποσοστό κέρδους.

Η εκδήλωση της κρίσης οδηγεί σε απαξίωση, καταστροφή ενός μέρους του κεφαλαίου και δίνει προσωρινά νέα ώθηση στο σύστημα να ξαναρχίσει δυναμικά τη συσσώρευση. Από αυτόν το φαύλο κύκλο της περιοδικής εκδήλωσης της κρίσης δεν μπορεί να απαλλαγεί η καπιταλιστική οικονομία.

Οι αστικές διαχειριστικές προτάσεις, όπως αυτές του κεϊνσιανισμού και γενικότερα της λεγόμενης «αντικυκλικής οικονομικής πολιτικής», μπορούν μόνο να μεταθέσουν το χρόνο εκδήλωσης και να παρέμβουν στο βάθος της κρίσης, να παρέμβουν προσωρινά στο βαθμό απαξίωσης του κεφαλαίου.

Κάθε κρατική παρέμβαση για μια προσωρινή συγκράτηση μιας εκτεταμένης και άναρχης απαξίωσης του κεφαλαίου, κάθε σχέδιο κρατικής ενίσχυσης της κερδοφορίας των μονοπωλιακών ομίλων σε συγκεκριμένους κλάδους, δημιουργεί τις προϋποθέσεις για να εκδηλωθεί στη συνέχεια μια νέα, βαθύτερη κρίση υπερσυσσώρευσης κεφαλαίου. Παράλληλα, οι μεγάλες διαφορές κρατικής παρέμβασης μεταξύ των αστικών κυβερνήσεων οξύνουν την ανισομετρία και τον ανταγωνισμό μέσα σε κάθε ιμπεριαλιστική συμμαχία και ανάμεσα στις συμμαχίες.

Η υλοποίηση των σχεδίων μετάβασης στην ψηφιακή και στην «πράσινη» οικονομία συνοδεύεται από την εκτίναξη της κερδοφορίας και της ισχύος τεχνολογικών κολοσσών (π.χ. «Microsoft», «Amazon», «Google»), σε αντίθεση με τη μεγάλη υποχώρηση ενεργειακών ομίλων, ομίλων αεροπορικών μεταφορών και άλλων κλάδων. Χαρακτηριστική είναι η απομάκρυνση της «ExxonMobil» από τις εταιρείες που περιλαμβάνει ο δείκτης Dow Jones, μετά από συνεχή παρουσία 9 δεκαετιών.

Σήμερα, μια σειρά αντικειμενικοί παράγοντες αναδεικνύουν τα περιορισμένα όρια για να δοθεί μια νέα σχεδιασμένη ώθηση στην καπιταλιστική ανάπτυξη, όπως, για παράδειγμα, οι περιορισμένες δυνατότητες αύξησης του μεριδίου των ΑΠΕ στο ενεργειακό μείγμα διεθνώς. Ολες οι έγκυρες προβλέψεις (ΙΕΑ, ΕΙΑ, ΒΡ) προβλέπουν διατήρηση του 50% για τα μερίδια πετρελαίου και φυσικού αερίου στο ενεργειακό μείγμα έως το 2040 (...)

Η κατεύθυνση να μη διογκωθεί υπερβολικά η ανεργία, να μην καταρρεύσει ένα βασικό επίπεδο κατανάλωσης των μαζών, δεν αποτελεί προοδευτική πρόταση για τη διασφάλιση της «δίκαιης κατανομής του πλούτου», όπως ισχυρίζονται πολλοί σοσιαλδημοκράτες, αλλά αναγκαίο όρο για τη διασφάλιση και ανάκαμψη της καπιταλιστικής κερδοφορίας.

Ο ίδιος ο Κέινς συνέδεε τη δυνατότητα αύξησης της απασχόλησης με τη συγκράτηση του ποσοστού των πραγματικών μισθών στον παραγόμενο πλούτο².

Στην πραγματικότητα, πρόκειται για διαφορετικό τρόπο σφαγής της εργατικής τάξης, του λαού, για να διαμορφωθούν κίνητρα και δυνατότητες για νέες, μεγάλες κερδοφόρες καπιταλιστικές επενδύσεις, στο όνομα της αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής.

Η επεκτατική δημοσιονομική πολιτική, η μεγαλύτερη κρατική παρέμβαση φορτώνουν ξανά, με διαφορετικό τρόπο, τα βάρη στις πλάτες του λαού. Ο λαός καλείται να αποπληρώσει τα νέα δάνεια και να σηκώσει τα βάρη των ζημιογόνων ιδιωτικών επιχειρήσεων στην περίπτωση προσωρινής ή μερικής κρατικοποίησής τους.

Στο όνομα της «προστασίας της απασχόλησης» προωθούνται η αύξηση του βαθμού εκμετάλλευσης, η επιβολή φθηνότερης εργατικής δύναμης με τη μετατροπή των συμβάσεων, τη μείωση των αποδοχών, την παραπέρα ελαστικοποίηση του χρόνου εργασίας, για να συγκρατηθεί η πτωτική τάση του ποσοστού κέρδους.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί το πρόγραμμα SURE που επιδοτεί με χρήματα των εργαζομένων την επέκταση της υποαπασχόλησης, τη μερική απασχόληση, τη μείωση των μισθών κι εμφανίζει αυτήν την πολιτική ως «σχέδιο σωτηρίας των θέσεων εργασίας».

Σοσιαλισμός, η απάντηση για τον 21ο αιώνα

Ενα χρόνο μετά από την εκδήλωση της μεγάλης καπιταλιστικής κρίσης του 1929, ο Κέινς προσπάθησε να τεκμηριώσει ότι το «οικονομικό πρόβλημα» της ανθρωπότητας μπορεί να λυθεί και να απελευθερωθεί ο άνθρωπος από τον καθημερινό αγώνα για την επιβίωση, χάρη στη συγκέντρωση κεφαλαίου και στην τεχνολογική πρόοδο που δημιουργεί η καπιταλιστική ανάπτυξη. Συνόψισε το 1930 σ' ένα μικρό δοκίμιο³ την απάντησή του στον μπολσεβικισμό, στην «απαισιοδοξία των επαναστατών που πιστεύουν ότι μόνο η βίαιη αλλαγή μπορεί να μας σώσει», ισχυριζόμενος ότι η μεγέθυνση του κεφαλαίου και ο πλούτος που θα δημιουργηθεί μπορεί να διασφαλίσουν την κοινωνική ευημερία χωρίς ανατροπή των καπιταλιστικών σχέσεων παραγωγής.

Εξάλλου, στη «σωτηρία» του καπιταλισμού από την περιοδική εκδήλωση των κρίσεων και από την άνοδο της επαναστατικής ταξικής πάλης στόχευαν οι βασικές προτάσεις του για την κρατική στήριξη των επενδύσεων, της συνολικής «ενεργού ζήτησης», της κρατικής κοινωνικής πολιτικής, των χαμηλών επιτοκίων και του «φθηνού χρήματος».

Η ιστορική πείρα διέψευσε τις διακηρύξεις, τις προβλέψεις του Κέινς και επιβεβαίωσε ότι η αύξηση του μεγέθους και της κερδοφορίας του κεφαλαίου όχι μόνο δεν συμβαδίζει αλλά αποτελεί το μεγάλο εμπόδιο για την ευημερία της εργατικής τάξης, του λαού, σύμφωνα με τις υπάρχουσες τεχνολογικές και παραγωγικές δυνατότητες.

Η εφαρμογή πολλών υποδείξεών του, από τη δεκαετία του '30 με το «New Deal» της κυβέρνησης Ρούζβελτ στις ΗΠΑ και την οικονομική πολιτική της ναζιστικής κυβέρνησης στη Γερμανία, μέχρι τις μέρες μας (π.χ. από την κυβέρνηση Αμπε στην Ιαπωνία και από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα), δεν εξαφάνισε την εκδήλωση των καπιταλιστικών κρίσεων.

Η τεράστια συγκέντρωση του κεφαλαίου δεν οδήγησε σε έναν καπιταλισμό με ανθρώπινο πρόσωπο, όπου οι εργάτες θα ζουν παρόμοια με τα μέλη του αστικού «κύκλου του Μπλούσμπερι», στον οποίο ανήκε ο Κέινς.

Οι ουρές των ανέργων, η εκτεταμένη φτώχεια, η κραυγαλέα αδυναμία των δημόσιων συστημάτων Υγείας, που αποκάλυψε η πρόσφατη πανδημία, η πίεση για αύξηση του βαθμού εκμετάλλευσης, από τη Νέα Υόρκη μέχρι το Παρίσι, το Μιλάνο, τη Ρώμη, επιβεβαιώνουν για άλλη μια φορά πανηγυρικά την εκτίμηση του Λένιν για το «μονοπωλιακό καπιταλισμό που σαπίζει» (...)

Να φωτίσουμε πάνω απ' όλα ότι υπάρχει άλλος δρόμος, ότι δεν είναι μοιραίο να αυξάνεται καθημερινά η απόσταση, η ψαλίδα ανάμεσα στις σύγχρονες τεχνολογικές κι επιστημονικές δυνατότητες, για τη διασφάλιση της κοινωνικής ευημερίας και στη σημερινή κατάσταση της σχετικής και απόλυτης εξαθλίωσης, της ανασφάλειας που βιώνουν οι μισθωτοί, οι αυτοαπασχολούμενοι, οι άνεργοι, οι συνταξιούχοι. Να φωτίσουμε ότι ο σοσιαλισμός είναι η απάντηση για τα οξυμένα λαϊκά προβλήματα τον 21ο αιώνα.

Σήμερα, που το παλιό, το αντιδραστικό επιχειρείται να εμφανιστεί με διαφορετική μορφή, αυτή της μεγαλύτερης, «πράσινης κρατικής παρέμβασης», πρέπει να τονίσουμε ότι το πραγματικά νέο είναι ο κεντρικός σχεδιασμός του σοσιαλισμού, η κοινωνική σχέση που επιτρέπει τη χρησιμοποίηση των μέσων παραγωγής και την κατανομή του εργατικού δυναμικού σύμφωνα με επιστημονικά καθορισμένους στόχους, για τη λαϊκή ευημερία.

Να εξηγούμε υπομονετικά κι επίπονα γιατί μόνο στο γόνιμο έδαφος της εργατικής εξουσίας και της κοινωνικής ιδιοκτησίας μπορεί να αλλάξει ο σκοπός της παραγωγής και να έρθει στο προσκήνιο η ικανοποίηση των κοινωνικών αναγκών, να στερέψει η πηγή της οικονομικής κρίσης.

Να προβάλλουμε τις νέες δυνατότητες για τη σοσιαλιστική οικοδόμηση που γεννάει η σύγχρονη εποχή, της αλματώδους επιστημονικής και τεχνολογικής ανάπτυξης, της «ψηφιακής οικονομίας» και του περάσματος στην «4η Βιομηχανική Επανάσταση». Τις νέες δυνατότητες για τον επιστημονικό κεντρικό σχεδιασμό της εργατικής εξουσίας να λαμβάνει γρήγορες αποφάσεις σε σύνθετα προβλήματα, αξιοποιώντας τη γρήγορη συλλογή κι επεξεργασία μεγάλου όγκου δεδομένων.

Η άνοδος του βαθμού κοινωνικοποίησης της παραγωγής και της παραγωγικότητας της εργασίας αυξάνει τις δυνατότητες για την εξάλειψη κάθε μορφής ατομικής και ομαδικής ιδιοκτησίας στα μέσα παραγωγής, καθώς και τις δυνατότητες να αυξηθεί ο ελεύθερος χρόνος, να αναβαθμιστούν το δημιουργικό περιεχόμενο της εργασίας και το γενικό μορφωτικό επίπεδο των εργαζομένων.

Στο σοσιαλισμό, οι εργαζόμενοι, που σήμερα τους αποκαλούν «αφανείς ήρωες», θα γίνουν οι πραγματικοί πρωταγωνιστές των εξελίξεων με την ενεργή συμμετοχή τους στη λήψη και στον έλεγχο των αποφάσεων, μέσα από τις Γενικές Συνελεύσεις τους σε κάθε χώρο δουλειάς.

Οι δυνάμεις του ΚΚΕ μπαίνουν καθημερινά μπροστά στην προσπάθεια για να ανοίξει αγωνιστικά ο δρόμος της ανατροπής, που οδηγεί στην κοινωνική απελευθέρωση (...)».

Παραπομπές

1. Ζαν - Κλοντ Γιούνκερ, «Ελλάδα και Ευρώπη: Ωρα για ένα άλμα προς τα εμπρός», στο συλλογικό έργο «Η επόμενη Ευρώπη», εκδ. διαΝΕΟσις.

2. Βλ. Κουρτ Γκοσβάιλερ, «Ο Τζον Μέιναρντ Κέινς, ένας σύμβουλος για μας και τα προβλήματά μας», ΚΟΜΕΠ, τεύχ. 5/1998.

3. John Maynard Keynes, «Οικονομικές προοπτικές για τα εγγόνια μας», εκδ. «Περισπωμένη».

 

Περιεχόμενα του διπλού τεύχους 5 - 6

Ανακοίνωση - Κάλεσμα της ΚΕ του ΚΚΕ

Μάκης Παπαδόπουλος: Μπροστά στη νέα οικονομική κρίση: «Πράσινο new deal» ή σοσιαλισμός;

Γρηγόρης Λιονής: Η κρίση της ελληνικής οικονομίας και η κρατική πολιτική διαχείρισής της

Μαρίνα Λαβράνου: Το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας κομμένο και ραμμένο στα μέτρα των ενδοϊμπεριαλιστικών αντιθέσεων

ΚΚΕ - ΚΟΜΜΑΤΙΚΗ ΟΙΚΟΔΟΜΗΣΗ

Αλέκα Παπαρήγα: Για τη σχέση του καθημερινού αγώνα με την πάλη για την εργατική εξουσία

ΕΡΓΑΤΙΚΟ ΣΥΝΔΙΚΑΛΙΣΤΙΚΟ ΚΙΝΗΜΑ

Στέφανος Λουκάς: Με αφορμή τη διαπάλη για το 37ο Συνέδριο της ΓΣΕΕ

ΙΣΤΟΡΙΑ

Αναστάσης Γκίκας: 100 χρόνια από την ιμπεριαλιστική ειρήνη των Σεβρών (1920)

150 ΧΡΟΝΙΑ ΛΕΝΙΝ

Χάιντς Αλραϊπ: Η θεωρία του Λένιν για την επανάσταση (Γ΄ μέρος)

ΚΟΜΜΑΤΙΚΑ ΝΤΟΚΟΥΜΕΝΤΑ