Εκστρατευτικό σώμα αναχωρεί για τον πόλεμο της Κορέας

Ο βασιλιάς Παύλος παραδίδει, 14/11/1950, μπροστά στον Άγνωστο Στρατιώτη την πολεμική σημαία στο εκστρατευτικό σώμα που αναχωρούσε για τον πόλεμο της Κορέας.

Ο πόλεμος στην Κορέα, ξεκίνησε στις 25 Ιούνη του 1950 και διήρκησε τρία χρόνια, μπορούμε να βγάλουμε πλούσια συμπεράσματα από τη δράση του ΚΚΕ και το ρόλο που έπαιξε μέσα στους στρατευμένους νέους εκείνης της περιόδου. Στον πόλεμο η Ελλάδα μέτρησε 182 νεκρούς και 610 τραυματίες¹.

Το καλοκαίρι του 1950 χαρακτηρίστηκε από τη σύγκρουση στην Κορεατική Χερσόνησο, που έμελλε να αποτελέσει σημείο έναρξης του Ψυχρού Πολέμου. Οι ΗΠΑ και ο ΟΗΕ αποφάσισαν άμεσα την αποστολή στρατευμάτων, στο πλευρό της Νότιας Κορέας, προκειμένου να καταστείλουν τους κομμουνιστές και τη ΛΔ Κορέας. Ενάντια στον πόλεμο τάχθηκαν η ΕΣΣΔ και όλες οι σοσιαλιστικές χώρες. Η αστική τάξη της Ελλάδας αποφάσισε την αποστολή εκστρατευτικού σώματος, στο πλευρό των ΗΠΑ, στην προσπάθειά της να δείξει την πίστη της σε αυτούς που τη βοήθησαν να βγει ενισχυμένη και τελικά νικήτρια από την τρίχρονη σύγκρουση με τον ΔΣΕ.

Το ΚΚΕ, ένα χρόνο μετά τη λήξη του αγώνα του ΔΣΕ, σε συνθήκες παρανομίας και σκληρών διώξεων, κατήγγειλε τη συμμετοχή της Ελλάδας στην ιμπεριαλιστική εκστρατεία στην Κορέα, αναφέροντας μεταξύ άλλων: «Η αποστολή ελληνικών στρατευμάτων στην Κορέα μπλέκει ουσιαστικά την Ελλάδα στον καινούργιο πόλεμο και αποτελεί την αρχή της νέας σφαγής των παιδιών του λαού μας. (...) Το ΚΚΕ είναι αποφασιστικά ενάντια σ' αυτή τη νέα τυχοδιωκτική πολεμική περιπέτεια. Ενάντιά της πρέπει να ξεσηκωθεί και όλος ο λαός: πρώτοι οι φαντάροι, ναύτες και σμηνίτες. (...) Οι φαντάροι πρέπει να αρνηθούν να πάνε στην Κορέα. Οι συνδικαλιστικές και άλλες λαϊκές οργανώσεις πρέπει να πάρουν απόφαση και να καταδικάσουν ανοιχτά αυτή την τυχοδιωκτική καταστροφική για το λαό και την Ελλάδα απόφαση της κυβέρνησης Βενιζέλου. (...) Ολος ο λαός πρέπει να ορθωθεί και να χαλάσει τα σχέδια της αμερικανόδουλης Κυβέρνησης της Αθήνας. Αν δε χαλάσουμε σήμερα τα σχέδια αυτά, αύριο όλο το λαό θα τονε στείλουν στη σφαγή».

Με κάλεσμα προς τους φαντάρους, ο Ραδιοφωνικός Σταθμός «Ελεύθερη Ελλάδα», στις 15 Σεπτέμβρη, αναφερόταν και στα εξής: «Δώστε τους να καταλάβουν ότι δεν θα δεχτείτε να χάσετε το αίμα σας για τα ξένα συμφέροντα. Μπροστά στον κίνδυνο να σταλείτε στην Κορέα πάρτε το δρόμο του βουνού, όπου θα βρείτε καταφύγιο σωτηρίας κοντά στις ανταρτοομάδες».

Τις ίδιες μέρες, στο κέντρο της Αθήνας σκορπίζονται προκηρύξεις του ΚΚΕ, που καλούσαν τους Ελληνες να μη δεχτούν να σταλούν στον πόλεμο της Κορέας, για να πολεμήσουν για τα συμφέροντα των Αμερικανών ιμπεριαλιστών.

Το ΚΣ της παράνομης ΕΠΟΝ σε ανακοίνωσή του σημείωνε: «Στρατευμένα παιδιά του λαού, μην υπακούετε στις ατιμωτικές διαταγές της κυβέρνησης. (...) Ούτε ένα ελληνόπουλο στον ατιμωτικό πόλεμο της Κορέας». Στο όργανο της ΕΠΟΝ Αθήνας, «Λεβεντιά», απευθύνεται κάλεσμα προς τους φαντάρους: «Βγήτε στην αναφορά και απαιτήστε να μην σας στείλουν στην Κορέα».

Λίγοι ήταν αυτοί που στρατεύτηκαν εθελοντικά, ενώ αρκετοί φαντάροι πιέστηκαν για να συμμετέχουν στο εκστρατευτικό σώμα. Ηδη, από την εκπαίδευσή τους στη Λαμία οι αντιδράσεις ήταν έντονες. Οργανώθηκαν από τους ίδιους τους φαντάρους αντιπολεμικές εκδηλώσεις, φαντάροι κακοποιούνταν από την ΕΣΑ, έγιναν απόπειρες αυτοκτονίας. Σε μεταγενέστερες εκπομπές του Ρ/Σ αναφέρεται πως υπήρξαν και δολοφονίες φαντάρων.

Φαντάροι έβγαιναν ατομικά στην αναφορά, στο στρατόπεδο που είχαν μεταβεί για να εκπαιδευτούν και δήλωναν πως δεν θέλουν να πάνε στην Κορέα. Σε ένα από αυτά, αρχικά ο διοικητής προσπάθησε να τους καθησυχάσει, αλλά στη συνέχεια τους είπε ότι πρέπει να είναι έτοιμοι για «οποιαδήποτε αποστολή θα τους δώσει η πατρίς». Οι φαντάροι διαμαρτυρήθηκαν, ακολούθησε η σύλληψη 4 φαντάρων με την κατηγορία της στάσης. Οταν, δε, ήρθε η διαταγή για την Κορέα «τότες οι φαντάροι ξέσπασαν. Μαζεύτηκαν κάτω απ' τα γραφεία της ταξιαρχίας και φώναζαν: Δεν πάμε στην Κορέα, άλλοι πηδούσαν απ' τις μάντρες, απελευθέρωσαν τους 4 κρατούμενους, έδειραν δυο-τρεις φασίστες αξιωματικούς και πήγαν στα σπίτια τους».

Η δράση των φαντάρων δυνάμωσε. Είναι χαρακτηριστικό το παρακάτω παράδειγμα: «Σε μια μεγάλη μονάδα του μοναρχοφασιστικού στρατού οι φαντάροι οργάνωσαν υποδειγματική διαφώτιση γύρω απ' την Κορέα. Κάθε νέο που θα δώσει ο ραδιοσταθμός "Ελεύθερη Ελλάδα" θα το φέρουν το πολύ ύστερα από δυο μέρες στους φαντάρους της ταξιαρχίας τους. Η είδηση για το ομαδικό πέρασμα των φαντάρων του ελληνικού τάγματος στο λαϊκό απελευθερωτικό στρατό της Κορέας διαδόθηκε σαν αστραπή. Καθαρογραμμένες προκηρύξεις, δυο και τρεις φορές τη βδομάδα. Εφημεριδούλα μια φορά το μήνα. Η στρατώνα γεμίζει ξαφνικά από συνθήματα».

Η έκδοση της πολυγραφημένης εφημερίδας «Ο φαντάρος στον αγώνα για την ειρήνη», έκδοση της ΕΠΟΝ το Σεπτέμβρη του 1952, ενίσχυε την αντίσταση και τον αγώνα. Παράλληλα, κυκλοφορούσαν προκηρύξεις. Αξίζει να αναφερθεί ότι στους στρατώνες της Πάτρας τον Οκτώβρη του 1952, οι φαντάροι έλαβαν ταχυδρομικά προκηρύξεις της ΕΠΟΝ, με τις οποίες τους καλούσε «ν' αντισταθούν στην αποστολή τους στο σφαγείο της Κορέας κι αν τους σύρουν σ' αυτό να περάσουν με το μέρος του ΛΣ που μάχεται για τη λευτεριά του κορεατικού λαού».

Σε ανακοίνωση του ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, τον Απρίλη του 1952, αναφερόταν πώς «όλο και πιο έντονα εκδηλώνεται η αντίπραξη και μέσα στο στρατό ενάντια στις ατέλειωτες αποστολές φαντάρων στην Κορέα, ενάντια στις αφηνιασμένες πολεμικές προετοιμασίες στην Ελλάδα. Ο στρατός στη μεγάλη πλειοψηφία του σκέφτεται όπως και ο λαός. Είναι υπέρ της ειρήνης. Είναι αντίθετος στον αμερικάνικο πόλεμο».

Οι θανατικές καταδίκες και οι εκτελέσεις φαντάρων μέσα στο 1951 για παράβαση του ΑΝ 509/1947 επιβεβαιώνουν την ύπαρξη αντιδράσεων ενάντια στη συμμετοχή στην ιμπεριαλιστική εκστρατεία της Κορέας. Η αντίδραση άγγιζε και τις γραμμές των έφεδρων ανθυπολοχαγών, όπου 4 εξ αυτών καθαιρέθηκαν από το βαθμό τους.

Το Μάη του 1951 ξέσπασε στάση σε ένα απ' τα αμερικανικά πλοία που μετέφεραν Ελληνες και Τούρκους φαντάρους στην Κορέα. Οι φαντάροι προσπάθησαν να επιτεθούν στους Αμερικανούς που αποτελούσαν το πλήρωμα του πλοίου. Οι φαντάροι αντιμετωπίστηκαν με καταστολή και ένας Ελληνας ανθυπολοχαγός, που ήταν ο επικεφαλής, σκοτώθηκε.

Οι αντιδράσεις των στρατιωτών δεν σταμάτησαν ούτε την περίοδο που βρίσκονταν στην Κορέα. Στις αρχές του Φλεβάρη του 1951, 176 Ελληνες φαντάροι πέρασαν στις γραμμές του Λαϊκού Στρατού της Κορέας. Ο Ρ/Σ «Ελεύθερη Ελλάδα», μεταδίδοντας την είδηση, υποστήριξε πως υπήρξαν δριμύτατες παρατηρήσεις του στρατηγού Τζένκινς, αρχηγού της Αμερικανικής Στρατιωτικής Αποστολής στην Ελλάδα, στον Παπάγο και στα ανώτατα στελέχη των Ενόπλων Δυνάμεων Κιτριλάκη και Κόσμα, λόγω του γεγονότος.

Η αντίθεση του λαού στη συμμετοχή στον πόλεμο, σύμφωνα και με το «Νέο Κόσμο», εκφράστηκε και στις εκλογικές συγκεντρώσεις των αστικών κομμάτων για τις εκλογές του 1951 και του 1952, όπου ακούστηκαν συνθήματα, όπως «Δεν θα πάμε στην Κορέα! Ο Παπάγος στην Κορέα!».

Σημαντικό ρόλο έπαιξε ο σταθμός «Ελεύθερη Ελλάδα», που μετέδιδε συνεχώς εκκλήσεις και επιστολές προς τους φαντάρους, ειδήσεις και ανταποκρίσεις απ' τις πολεμικές συγκρούσεις στην Κορέα κ.ά. Ανάμεσά τους μπορούμε να ξεχωρίσουμε την εκπομπή «Τι πρέπει να κάνουν οι φαντάροι για να γλυτώσουν απ' το σφάξιμό τους στην Κορέα».

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ: Είναι επίκαιρο και σήμερα το σύνθημα «Καμία συμμετοχή στις ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις».

Σημείωση:

1. Τα στοιχεία έχουν αντληθεί από το Αρχείο του ΚΚΕ.