Κραυγή αγωνίας από τους υγειονομικούς της πρώτης γραμμής

Εργάζομαι ως ιατρός σε νοσοκομεία του ΕΣΥ από το 2001 (από το 2011 ως ειδική παθολόγος). Το πρώτο κύμα της πανδημίας με βρήκε εργαζόμενη στο Παθολογικό Τμήμα του ΓΝ Θήβας. Από τον Ιούλη του 2020 προσελήφθη στο Παθολογικό Τμήμα του ΓΝ Παμμακάριστος, το οποίο τόσο στο πρώτο κύμα, όσο και από 11/9/2020, λειτουργεί αποκλειστικά για νοσηλεία ασθενών με νόσο Covid-19. Τα ανωτέρω στοιχεία του βιογραφικού μου αναφέρω για να υπογραμμίσω ότι τα γραφόμενα και οι απόψεις μου βασίζονται σε πολυετή εμπειρία εκ των έσω, τόσο προ πανδημίας, όσο και κατά τη διάρκεια αυτής.

Η πανδημία της νόσου Covid-19 έχει εξαπλωθεί στη χώρα μας εδώ και 8 μήνες, καθώς το πρώτο επιβεβαιωμένο κρούσμα διαγνώσθηκε στις 26/2/2020. Τα νοσοκομεία του ΕΣΥ και το δημόσιο σύστημα ΠΦΥ, πολύ πριν την έναρξη της πανδημίας, ήταν σε δεινή και σταδιακά επιδεινούμενη κατάσταση. Υποχρηματοδότηση, υποστελέχωση, εμπορευματοποίηση, απαξίωση, συρρίκνωση είναι οι όροι που το χαρακτηρίζουν πλήρως. Ενταγμένα σε ξεκάθαρες πολιτικές επιλογές όλων ανεξαιρέτως των κυβερνήσεων. Εάν το εξετάσουμε αντικειμενικά και στην πορεία του χρόνου δεν πρόκειται για ανικανότητα, προχειρότητα, ατολμία, έλλειψη γνώσης, όπως ακούγεται για τους εκάστοτε κυβερνώντες και κατέχοντες τα αξιώματα, αλλά για σαφή πολιτική στάση και στόχευση εναρμονισμένη πλήρως με τις κατευθύνσεις της ΕΕ για την Υγεία. Αυτή η παραδοχή είναι σημαντική αφετηρία και πρίσμα για να εξετάσουμε και την πανδημία, καθώς «οι καλοί λογαριασμοί κάνουν τους καλούς φίλους». Διότι ξεκινήσαμε στο σημείο 0 για τη χώρα όσον αφορά την πανδημία, στις 26/2/2020, με δεδομένο ένα ΕΣΥ που λειτουργούσε εδώ και χρόνια χάρη στο φιλότιμο και την πρωτοβουλία των εργαζόμενων ιατρών, νοσηλευτών και λοιπών υγειονομικών. Ένα ΕΣΥ που ήδη λειτουργούσε κάτω από τα όρια ασφαλείας, τόσο για τους ασθενείς, όσο και για το προσωπικό. Και αυτό αποτελεί σοβαρό λόγο της μαζικής μετανάστευσης Ελλήνων ιατρών στο εξωτερικό. Με αυτό το δεδομένο αντιλαμβανόμαστε ότι σε συνθήκες υγειονομικής κρίσης, όπου οι απαιτήσεις αυξάνονται κατακόρυφα, όπως στην πανδημία, η κατάσταση αυτομάτως γίνεται εκρηκτική και επικίνδυνη. Αυτό έχουν ομολογήσει πολλάκις, με άλλα λόγια, επίσημα στελέχη της κυβέρνησης, για αυτό εκφράζουν το φόβο τους για τις αντοχές του ΕΣΥ.

Τι έπρεπε και όφειλε λοιπόν να πράξει η κυβέρνηση με το που «έσκασε» η πανδημία;

Η απόφαση για lockdown και η επίκληση στην «ατομική ευθύνη» των πολιτών είναι ένα σκέλος. Άλλο σκέλος σημαντικό, σωτήριο και επιβεβλημένο από τις έκτακτες συνθήκες είναι η αποφασιστική, πραγματική και ουσιαστική ενίσχυση του δημόσιου συστήματος Υγείας, των νοσοκομείων και των δομών ΠΦΥ.

Αποφασιστική γιατί έπρεπε να γίνει αμέσως και με γενναία κρατική χρηματοδότηση, όχι με σκόρπιες δωρεές και χορηγίες από μεγαλοεπιχειρηματίες.

Πραγματική, διότι χορτάσαμε όλο αυτό το χρονικό διάστημα από πομπώδεις δηλώσεις του πρωθυπουργού, του υπ. Υγείας και άλλων στελεχών της κυβέρνησης, για τη δήθεν θωράκιση του δημόσιου συστήματος Υγείας, που εμείς οι εργαζόμενοι υγειονομικοί δεν έχουμε δει ούτε κατ' ελάχιστο, εκτός εάν έχει συμβεί σε κάποιο παράλληλο σύμπαν! Ενδεικτικά στο ΓΝ Θήβας, όπου εργαζόμουν μέχρι τον Ιούλη, δεν προσελήφθη ούτε ένας παθολόγος και η Παθολογική Κλινική έφτασε σε προσωρινή αναστολή λειτουργίας πριν ενάμιση μήνα, λόγω έλλειψης ιατρών. Στο ΓΝ Παμμακάριστος στο πρώτο κύμα προσήλθε μία μόνο πνευμονολόγος με ολιγόμηνη μετακίνηση από Κέντρο Υγείας, ενώ στο δεύτερο κύμα δεν προσελήφθη κανένας επιπλέον ιατρός για το τμήμα Covid, με αποτέλεσμα μόνο 4 ειδικοί παθολόγοι να έχουμε επιφορτιστεί την εξέταση όλων των ασθενών μέχρι τώρα. Άρα η ενίσχυση του ΕΣΥ έπρεπε να είναι στην πράξη, όχι στις δηλώσεις για λόγους εντυπωσιασμού και καλλιέργειας ψευδούς κλίματος εφησυχασμού.

Και φυσικά η ενίσχυση έπρεπε να είναι ουσιαστική, επιστημονικώς μελετημένη και στοχευμένη με βάση τις πραγματικές και επείγουσες ανάγκες.

Η ΟΕΝΓΕ, το συνδικαλιστικό όργανο των νοσοκομειακών ιατρών, κατέθεσε σαφείς προτάσεις προς την κυβέρνηση από την έναρξη της πανδημίας. Οι προτάσεις αυτές δεν υιοθετήθηκαν, ενώ ο πρωθυπουργός και ο υπ. Υγείας αρνούνται επανειλημμένα να συναντηθούν με τους εκλεγμένους της Ομοσπονδίας μας, όχι τυχαία. Σύμπτωση δεν χαρακτηρίζεται και το ελάχιστο -για το μέγεθος της πανδημίας- βήμα που δίνεται στους εκλεγμένους των νοσοκομειακών ιατρών από τα ΜΜΕ όλο αυτό το χρονικό διάστημα. Και αυτό εξηγείται διότι οι θέσεις, η ανάδειξη των προβλημάτων, και οι λύσεις που προτείνει η ΟΝΓΕ έρχονται σε σύγκρουση με τις πολιτικές στοχεύσεις και αποδομούν το ψευτοαφήγημα της κυβέρνησης για τη δήθεν θωράκιση του ΕΣΥ.

Όλα αυτά τα αναφέρουμε όχι απλά για να επιρριφθούν ευθύνες για λόγους μικροσυνδικαλιστικούς ή μικροπολιτικούς, αλλά στο πλαίσιο μίας ακόμα προσπάθειας ώστε οι μαχόμενοι υγειονομικοί, μαζί με τους ασθενείς και όλο το λαό, να απευθύνουμε κραυγή αγωνίας και απαίτησης προς την κυβέρνηση, τον πρωθυπουργό, τον υπ. Υγείας, τους Διοικητές των ΥΠΕ και των νοσοκομείων. Στο σημείο αυτό αξίζει να κάνουμε περαιτέρω αναφορά στο ρόλο των Διοικητών των νοσοκομείων, οι οποίοι δεν είναι διόλου άμοιροι ευθυνών. Οι διοικητές είναι διορισμένοι από την παρούσα κυβέρνηση και ανέλαβαν υπηρεσία εν πλήρη συνείδηση και συμφωνία με την εφαρμοζόμενη πολιτική, την οποία καλούνται να εξειδικεύουν απαρέγκλιτα μέσα στα νοσοκομεία με τις λιγότερες δυνατές αναταράξεις. Δρούν κατ' ουσία ως ο μοχλός πίεσης της κυβέρνησης προς τους εργαζόμενους υγειονομικούς. Οπότε ας αφήσουν το γνωστό παιχνίδι με το «μπαλάκι» της ευθύνης που το «πετάνε» αλλού όποτε στριμώχνονται από τους εργαζόμενους. Καταθέτουμε αίτημα προς τη Διοίκηση και ζητάμε επειγόντως ιατρούς, και παίρνουμε τη γνωστή πια απάντηση. Ότι ζητάει η Διοίκηση από ΥΠΕ και υπ. Υγείας και δυστυχώς δεν της δίνουν. Χιλιοπαιγμένο σενάριο σε πολλά νοσοκομεία. Η κοροϊδία και η υποκρισία έχουν ένα όριο, ιδίως στις σημερινές κρίσιμες συνθήκες όπου διακυβεύεται η ζωή εκατοντάδων, ακόμα και χιλιάδων συμπολιτών μας.

Τις τελευταίες ημέρες, με την έκρηξη του αριθμού των κρουσμάτων και την αύξηση των θανάτων, καινούρια γραμμή προπαγάνδας έχει υιοθετηθεί από τα ΜΜΕ, με κινδυνολογία που προετοιμάζει το έδαφος ώστε με φόβο και μοιρολατρία, να δεχτούμε το επικείμενο «τσουνάμι» ασθενών, νοσηλευομένων, θανάτων, ακόμα και ατόμων που θα καταλήξουν γιατί ενδεχομένως δε θα επαρκούν οι κλίνες ΜΕΘ για να υποστηριχθούν. Εμείς, οι ιατροί της πρώτης γραμμής, όλοι οι υγειονομικοί, απευθύνουμε για πολλοστή φορά SOS προς την κυβέρνηση, που ήταν, είναι και θα είναι αποκλειστικά υπεύθυνη.

ΑΠΑΙΤΟΥΜΕ ΤΩΡΑ ΠΡΟΣΛΗΨΕΙΣ ΜΟΝΙΜΟΥ ΙΑΤΡΙΚΟΥ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΙΣ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΕΣ ΑΝΑΓΚΕΣ ΜΕ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ FAST-TRACK. Παρά τη μαζική μετανάστευση ιατρών και το brain-drain, υπάρχουν ιατροί, ακόμα και άνεργοι, οι οποίοι δεν αξιοποιούνται στη μάχη κατά της πανδημίας. Να επιταχθούν οι συνάδελφοι ιδιώτες ιατροί των αντίστοιχων ειδικοτήτων και να εργαστούν στα νοσοκομεία του ΕΣΥ με δικαιώματα και υποχρεώσεις επιμελητού για όσο διαρκεί η πανδημία. Τα μέτρα αυτά πρέπει να προχωρήσουν, διότι απαιτείται κάποιο χρονικό διάστημα προσαρμογής των συναδέλφων στις συνθήκες, τόσο στα ΤΕΠ σε κατάσταση πανδημίας, όσο και στα τμήματα νοσηλείας Covid. Η λογική που αναπτύσσουν οι Διοικήσεις των νοσοκομείων, «πορευόμαστε και όταν υπάρξει ανάγκη βλέπουμε», είναι αποπροσανατολιστική, πρόχειρη και επικίνδυνη. Εάν υπάρξει κύμα νοσηλευομένων και εκατόμβες νεκρών, όπως προβλέπουν οι ειδικοί, τότε πιθανά η κατάσταση θα είναι μη αναστρέψιμη.

ΑΠΑΙΤΟΥΜΕ ΝΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΗΣΟΥΝ ΟΙ ΑΝΑΓΚΑΙΕΣ ΚΛΙΝΕΣ ΜΕΘ ΜΕ ΤΟ ΑΝΑΛΟΓΟ ΕΞΕΙΔΙΚΕΥΜΕΝΟ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ ΚΑΙ ΤΙΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΩΣ ΟΡΙΖΟΜΕΝΕΣ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ.

ΝΑ ΕΠΙΤΑΧΘΕΙ ΣΤΗΝ ΠΡΑΞΗ Ο ΙΔΙΩΤΙΚΟΣ ΤΟΜΕΑΣ ΤΗΣ ΥΓΕΙΑΣ, ΟΧΙ ΜΕ ΕΠΙΠΛΕΟΝ ΠΑΧΥΛΗ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ ΠΟΥ ΣΥΝΙΣΤΑ ΨΕΥΔΟΕΠΙΤΑΞΗ.

Ως επιστήμονες εκπαιδευμένοι να αντιμαχόμαστε την ασθένεια και το θάνατο, εν έτη 2020, θεωρούμε ανεπίτρεπτο να έλθουμε αντιμέτωποι με διλήμματα επιλογής:

• ποιους να νοσηλεύσουμε, γιατί δε θα χωράνε,

• με ποιους να ασχοληθούμε ενδελεχώς, διότι δε θα προλαβαίνουμε και δε θα επαρκούμε για το πλήθος των ασθενών,

• σε ποιους θα δώσουμε επιπλέον πιθανότητες επιβίωσης, διότι δε θα επαρκούν οι κλίνες ΜΕΘ…

Όσο και αν το απευχόμαστε, το εφιαλτικό αυτό σενάριο είναι πιθανό για το επόμενο διάστημα, εφόσον η κυβέρνηση δε λάβει, έστω και τώρα, τα αναγκαία επείγοντα μέτρα. Ας αφήσουν τις δικαιολογίες, είχαν 8 ολόκληρους μήνες να δράσουν, υπάρχει εμπειρία από την πανδημία, δεν πρόκειται για φυσική καταστροφή όπως ένας σεισμός, όπου όλα καταρρέουν μέσα σε λίγες στιγμές. Για αυτό απαιτούμε σε όλους τους τόνους να ακούσουν τους πλέον αρμόδιους και γνώστες, τους νοσοκομειακούς ιατρούς, και να προχωρήσουν σε όλα τα αναγκαία μέτρα, για να αποφευχθούν τα ζοφερά για το λαό σενάρια. Ζητάμε ενίσχυση αριθμητική και ουσιαστική με γνώμονα πρωτίστως την ασφάλεια των ασθενών και την προστασία της δημόσιας υγείας.

Είναι τώρα η ώρα να ξεκαθαρίσουμε ότι δε θα ανεχθούμε επιπλέον καταπάτηση-ισοπέδωση των εργασιακών και επιστημονικών μας δικαιωμάτων, στο όνομα δήθεν της πανδημίας, ούτε θα δεχτούμε να μπούμε σε εκβιαστικά και αδιέξοδα διλήμματα με αποκλειστική ευθύνη της κυβέρνησης, των επιλογών και της πολιτικής που εφαρμόζει. Ήδη από τις 3/11/2020 ο υπ. Υγείας έσπευσε να αναστείλει όλες τις άδειες του υγειονομικού προσωπικού, όπως είχε κάνει και στο πρώτο κύμα. Απόφαση που ελήφθη την ώρα που σε αυτές τις συνθήκες θα έπρεπε να δικαιούμαστε περισσότερες άδειες και ρεπό ανάπαυσης, αφενός για τη δική μας ασφάλεια για να μην εκτιθέμαστε συνέχεια στον ιό, αλλά και για να αποφορτιζόμαστε ψυχοσωματικά, ώστε να μπορούμε πιο αποτελεσματικά να εργαστούμε για το καλό των ασθενών. Γιατί προβαίνουν οι κυβερνώντες σε τέτοιες αποφάσεις; Λόγω της ογκωδέστατης έλλειψης σε ιατρικό και λοιπό προσωπικό, των δεκάδων χιλιάδων κενών και της μακροχρόνιας υποστελέχωσης. Προ πανδημίας εργαζόμασταν σε συνθήκες εντατικοποίησης, τώρα καλούμαστε ακόμα παραπάνω.

Προειδοποιούμε την κυβέρνηση, τον υπ. Υγείας, τους Διοικητές ΥΠΕ και νοσοκομείων, ότι δε θα ανεχθούμε, εξαιτίας των πολιτικών επιλογών τους, να «φορτωθούμε» οι λιγοστοί αναλογικά ιατροί σε κάθε νοσοκομείο την ευθύνη για την αντιμετώπιση του διογκούμενου κύματος της πανδημίας. Ήδη οι υγειονομικοί που νοσούν είναι εκατοντάδες μέχρι τώρα με βάση τα επίσημα στοιχεία. Η νόσος των υγειονομικών από κορονοϊό πρέπει να δηλώνεται ως επαγγελματική νόσος. Ζητάμε εδώ και μήνες να ενταχθούμε στα ΒΑΕ, αίτημα λογικό και δίκαιο που δεν έχει επίσης ικανοποιηθεί.

Τα ψέματα τελείωσαν, προέχει η ζωή και η ίαση των ασθενών παράλληλα με την ασφάλεια και τα δικαιώματα των υγειονομικών!

Εργαζόμαστε και παλεύουμε για το καλό των ασθενών και μαζί με τους ασθενείς και να μη διανοηθεί κανένας να μας φέρει σε αντιπαράθεση ενεργοποιώντας τον κοινωνικό αυτοματισμό, όπως γίνεται σε εξαιρετικά δύσκολες συνθήκες για να συσκοτιστούν οι ένοχοι. Ιατροί εξουθενωμένοι σε όρια burn-out γίνονται επικίνδυνοι για τους ασθενείς. Προάσπιση των εργασιακών δικαιωμάτων των ιατρών και όλων των υγειονομικών ισοδυναμεί με αύξηση της ποιότητας νοσηλείας και προάσπιση της ασφάλειας και της υγείας των ασθενών.

Εμείς, η πλειοψηφία των μαχόμενων νοσοκομειακών ιατρών, έχουμε αναλάβει και με το παραπάνω την ευθύνη μας για την αντιμετώπιση της πανδημίας, σαν εργαζόμενοι και επιστήμονες, παρά την ελλιπέστατη, αποσπασματική και κάτω των περιστάσεων οργάνωση και στήριξη από την κυβέρνηση και το υπουργείο Υγείας. Καλούμε την κυβέρνηση να αναλάβει επιτέλους τη δική της ευθύνη, για να αποφευχθεί η τραγωδία και οι εικόνες «τύπου Ιταλίας». Εάν ζήσουμε την τραγωδία δηλώνουμε από τώρα πως δεν ευθύνεται ο «αόρατος εχθρός», ο ιός SARS-CoV-2, αλλά ο ορατός που βιώνουμε χρόνια τώρα, η εφαρμοζόμενη πολιτική που έχει στο επίκεντρο το κέρδος και όχι τον άνθρωπο, τις ανάγκες και τη ζωή του.

Μαρία Μανιατάκου, Παθολόγος, Επιμ. Α'

Ν. Ν. Α. «Η ΠΑΜΜΑΚΑΡΙΣΤΟΣ»