Η «ζούγκλα» είναι ήδη εδώ και θα γίνει χειρότερη αν περάσει το νομοσχέδιο

ΑΠΟΚΑΛΥΠΤΙΚΕΣ ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΧΩΡΟΥΣ ΔΟΥΛΕΙΑΣ

Ανεξάντλητα τα εργαλεία της «ευελιξίας» που διαθέτει η εργοδοσία, για να διαμορφώνει το χρόνο εργασίας ανάλογα με τις ανάγκες της κερδοφορίας της

Στις αντεργατικές ανατροπές που δρομολογεί η κυβέρνηση, αλλά και στην προκλητική κοροϊδία με την οποία επιδιώκει να τις καμουφλάρει σαν «μέτρα υπέρ των εργαζομένων», ετοιμάζονται να απαντήσουν συνδικαλιστικές οργανώσεις με την απεργία στις 6 Μάη.

Οπως στο φύλλο του προηγούμενου Σαββατοκύριακου, έτσι και τώρα, ο «Ριζοσπάστης» απευθύνθηκε σε εργαζόμενους από διαφορετικούς κλάδους, που μεταφέρουν την πείρα τους γύρω από τη ναρκοθέτηση του 8ωρου, με «εργαλείο» την τηλεργασία, τις «ευέλικτες» εργασιακές σχέσεις, τους νόμους όλων των κυβερνήσεων και τις ευρωενωσιακές Οδηγίες.

Διαθέσιμοι κάθε ώρα και μέρα στην εργοδοσία

Τηλεργασία σημαίνει «να είσαι στη διάθεση της εργοδοσίας 24 ώρες το 24ωρο, 7 μέρες τη βδομάδα», εξηγούν εργαζόμενοι σε επιχειρήσεις Τηλεπικοινωνιών και Πληροφορικής.

Σε έναν κλάδο όπου η μεγάλη πλειοψηφία των εργαζομένων μετρούν έναν και πλέον χρόνο δουλειάς από το σπίτι, οι ισχυρισμοί της κυβέρνησης πως θα «ρυθμίσει» τους όρους της τηλεργασίας και θα θεσμοθετήσει το «δικαίωμα στην αποσύνδεση», δεν είναι ικανοί να εξωραΐσουν τις αντεργατικές ανατροπές του αναμενόμενου νομοσχεδίου.

Αντίθετα, ισοδυναμούν με εμπαιγμό και γίνονται η σταγόνα που ξεχειλίζει το ποτήρι της δουλειάς - λάστιχο. Η αποφασιστικότητα των εργαζομένων να δώσουν απάντηση στα μέτρα - κόλαφο για τα δικαιώματά τους και στην κυβερνητική κοροϊδία αποτυπώθηκε και στην πρόσφατη μαζική Γενική Συνέλευση του Συνδικάτου Εργατοϋπαλλήλων Τηλεπικοινωνιών και Πληροφορικής Αττικής (ΣΕΤΗΠ).

«Δεν με νοιάζει πόση ώρα θα δουλέψεις», «πρέπει να πιαστεί ο στόχος», «να ολοκληρωθεί το πρότζεκτ»... Οι αξιώσεις της εργοδοσίας έχουν διαλύσει το ωράριο και έχουν εκτοξεύσει τις ώρες της απλήρωτης εργασίας.

Την ίδια στιγμή, ιδιαίτερα για τους τηλεργαζόμενους γονείς, η «συμφιλίωση» εργασίας και οικογένειας μεταφράζεται σε δουλειά που ξεκινάει από τα χαράματα, προκειμένου να πάρουν όλοι ...σειρά για να χρησιμοποιήσουν τον υπολογιστή, και συνεχίζεται ακόμα και μετά τα μεσάνυχτα.

Είχαν φροντίσει οι ...«κοινωνικοί εταίροι»

Ο σημερινός υπουργός Εργασίας δεν καινοτομεί όταν παρουσιάζει την τηλεργασία ως «εκσυγχρονισμό» στην οργάνωση της εργασίας και ως ...βοήθεια στους εργαζόμενους προκειμένου να «συνδυάσουν» τις επαγγελματικές και οικογενειακές τους υποχρεώσεις.

Με τα ίδια ακριβώς λόγια οι «κοινωνικοί εταίροι», η πλειοψηφία δηλαδή της ΓΣΕΕ και οι εκπρόσωποι των εργοδοτών, ενσωμάτωσαν στην Εθνική Γενική Συλλογική Σύμβαση Εργασίας (ΕΓΣΣΕ) 2006 - 2007 «συμφωνία - πλαίσιο» για την τηλεργασία. Η γενίκευση της συγκεκριμένης μορφής εργασίας τον τελευταίο χρόνο στάθηκε αρκετή για να αποδείξει ότι η συμφωνία των «κοινωνικών εταίρων» δεν είχε στόχο να προστατεύσει τους εργαζόμενους, αλλά να χρυσώσει το χάπι για την εφαρμογή ενός ακόμα «εργαλείου» ευελιξίας στην αγορά εργασίας.

Από τα ίδια τα πράγματα, άλλωστε, προκύπτει ότι δεν έχουν κανένα αντίκρισμα οι «προβλέψεις» για την «ευθύνη του εργοδότη» όσον αφορά την παροχή και συντήρηση του αναγκαίου εξοπλισμού, την κάλυψη του κόστους που συνεπάγεται η δουλειά από το σπίτι, αλλά και τον «σεβασμό» της ιδιωτικής ζωής του εργαζόμενου.

Τα παραπάνω δεν εφαρμόζονται από καμιά επιχείρηση και η εργοδοσία αρνείται συστηματικά να αποζημιώσει τους εργαζόμενους για το τηλεπικοινωνιακό κόστος και άλλα έξοδα που επιβαρύνουν την τσέπη τους, να παράσχει τεχνικό και εργονομικό εξοπλισμό, να πληρώσει την υπερωριακή εργασία.

«Αυτό είναι το περίφημο θεσμικό πλαίσιο», σχολιάζουν εργαζόμενοι και προσθέτουν πως αυτά που δεν τηρήθηκαν ποτέ, δεν πρόκειται να εφαρμοστούν τώρα. Αντιθέτως η μονιμοποίηση και γενίκευση της τηλεργασίας θα φέρει μεγαλύτερη επιδείνωση.

«Αδύνατος ο έλεγχος» λέει η Επιθεώρηση Εργασίας

Τις δυσοίωνες εκτιμήσεις επιβεβαιώνει η απάντηση που έλαβε το προηγούμενο διάστημα το Συνδικάτο από κατάστημα της Επιθεώρησης Εργασίας: Στο αίτημα να εφαρμοστούν τα προβλεπόμενα, πληροφορήθηκε ότι η ΕΓΣΣΕ και η εργατική νομοθεσία «δεν ισχύουν λόγω των εκτάκτων συνθηκών», ενώ στις καταγγελίες για παραβίαση του ωραρίου η Επιθεώρηση παραδέχθηκε ότι στις συνθήκες της τηλεργασίας κάθε έλεγχος γίνεται πρακτικά αδύνατος.

Κι αφού οι αρμόδιες κρατικές υπηρεσίες δηλώνουν αδυναμία να ελέγξουν τα ωράρια της τηλεργασίας, η εργοδοσία αισθάνεται λυμένα τα χέρια της για να παρακολουθεί με ηλεκτρονικούς χαφιέδες το χρόνο εργασίας, ώστε να μην πάει χαμένο ούτε δευτερόλεπτο μπροστά στην οθόνη.

«Η τήρηση του ωραρίου είναι δικαίωμά μας και υποχρέωση του εργοδότη», σημειώνουν οι εργαζόμενοι. Υπενθυμίζουν ότι ακόμα και στον χώρο δουλειάς η απλήρωτη υπερωρία πήγαινε σύννεφο, ενώ σε πολλές επιχειρήσεις οι ατομικές συμβάσεις έχουν ναρκοθετήσει το 8ωρο αφαιρώντας το διάλειμμα από τον χρόνο δουλειάς.

Αυτό που η εργοδοσία έκανε μέχρι πρότινος παραβιάζοντας τις ισχύουσες ρυθμίσεις ή κινούμενη στα όρια της αντεργατικής έτσι κι αλλιώς νομοθεσίας, τώρα θα έχει και τη σφραγίδα του νόμου. Σε αυτό προσβλέπουν άλλωστε μεγάλες επιχειρήσεις που τους προηγούμενους μήνες φρόντισαν να ξενοικιάσουν κτίρια στα οποία στέγαζαν υπηρεσίες τους.

Συμβάσεις «ετοιμότητας» και διπλοβάρδια

Τη διάλυση του σταθερού ημερήσιου χρόνου εργασίας, δίπλα στην ισοπέδωση των μισθών και των μεροκάματων στα κατώτερα όρια, αντιμετωπίζουν οι εργαζόμενοι με «ευέλικτες» εργασιακές σχέσεις στη βιομηχανία τροφίμων.

Η ανοδική πορεία και η ανάπτυξη του κλάδου τα τελευταία χρόνια συνοδεύονται από την επέκταση μιας σειράς «ελαστικών» εργασιακών σχέσεων. Η εργολαβική και «ενοικιαζόμενη» εργασία, μέσα από μεγάλες πολυεθνικές εταιρείες «παροχής υπηρεσιών», αλλά και μικρότερα γραφεία, έχει επάξια αποκτήσει από τους εργαζόμενους και τα σωματεία τον τίτλο του «σύγχρονου δουλεμπορίου».

Η «σκλαβιά» που φέρνουν οι συγκεκριμένες εργασιακές σχέσεις αποτυπώνεται ανάγλυφα στην περίπτωση των «ενοικιαζόμενων» που δουλεύουν με συμβάσεις «on call», δηλαδή με τη λεγόμενη «σύμβαση με ετοιμότητα κλήσης». Οι εργαζόμενοι αυτοί είναι μονίμως υποχρεωμένοι να περιμένουν μήνυμα στο κινητό τους για να μάθουν αν και τι ώρα θα δουλέψουν την επόμενη μέρα.

Δεν λείπουν και οι περιπτώσεις που τελειώνουν τη βάρδια στις 10 το βράδυ και βλέπουν το μήνυμα που τους ειδοποιεί ότι πρέπει να ξαναπιάσουν δουλειά στις 6 το πρωί. Το παράδειγμά τους είναι αποκαλυπτικό για το πόσους τρόπους διαθέτει η εργοδοσία να υπερβαίνει ακόμα και τα πιο εξαντλητικά όρια στην οργάνωση του χρόνου εργασίας, που της παρέχουν η ευρωπαϊκή και η εθνική νομοθεσία, αφού στην προκειμένη περίπτωση δεν ισχύει ούτε ο «κανόνας» της 11ωρης ανάπαυσης ανάμεσα σε δύο περιόδους εργασίας. Ετσι, η εντατικοποίηση απογειώνεται, μαζί και οι κίνδυνοι για εργατικά «ατυχήματα».

Μέχρι να τους βγει το λάδι

Ακόμα χειρότερη είναι η θέση των μεταναστών που δουλεύουν ως εργολαβικοί στα εργοστάσια του κλάδου, χωρίς ωράριο και Ασφάλιση, ενώ η εργοδοσία τούς «εξαφανίζει» όποτε φτάνουν στον χώρο δουλειάς ελεγκτικοί μηχανισμοί.

Συμβασιούχοι, εργολαβικοί, «ενοικιαζόμενοι» είναι τα πρώτα και πιο εύκολα θύματα της πρακτικής της εργοδοσίας να επιμηκύνει το ωράριο, επιβάλλοντας ακόμα και διπλή βάρδια, δηλαδή δουλειά για 16 ώρες, παραβιάζοντας ακόμα και τη σχετική νομοθεσία.

Από το «ξήλωμα» του 8ωρου δεν γλιτώνουν ούτε οι υπόλοιποι συνάδελφοί τους. Ηδη επιχειρήσεις του κλάδου εφαρμόζουν τη 12ωρη δουλειά για να «βγαίνει» το πρόγραμμα των βαρδιών με λιγότερο προσωπικό. Μια ακόμα διαδεδομένη πρακτική είναι ο χρόνος του διαλείμματος να μην υπολογίζεται στο ωράριο, έτσι που οι εργαζόμενοι πρέπει να «ξεχρεώσουν» τα 20 - 30 λεπτά του, παραμένοντας στο πόστο τους μετά το 8ωρο.

Μια ακόμα κατηγορία εργαζομένων που ζουν στο πετσί τους την εναλλαγή της δουλειάς χωρίς ανάσα με την ανεργία είναι οι εποχικοί, που δουλεύουν με συμβάσεις ορισμένου χρόνου σε βιομηχανικές μονάδες και συσκευαστήρια.

Κάτω από την πίεση της εργοδοσίας και τους εκβιασμούς για τη μη ανανέωση της σύμβασης, οι εποχικοί δουλεύουν σε συνθήκες μεγάλης εντατικοποίησης, κόπωσης και φθοράς της υγείας τους. Μόλις οι ανάγκες της επιχείρησης μειωθούν, πετιούνται στην ανεργία και πολύ συχνά διαπιστώνουν πως τα ένσημα που «κόλλησαν» τους μήνες που τους «βγήκε το λάδι» στη δουλειά δεν φτάνουν ούτε για να λάβουν το επίδομα της ανεργίας.

Ατελείωτες ώρες δουλειάς και εφημερίας

Ατελείωτες ώρες δουλειάς και εφημερίας, οφειλόμενα ρεπό που συσσωρεύονται και τελικά «πάνε περίπατο», έντονη κούραση και αποδιοργάνωση της ζωής τους... Την παραπάνω πραγματικότητα αντιμετωπίζουν οι νοσοκομειακοί γιατροί όχι μόνο στις σημερινές συνθήκες της πανδημίας, αλλά και πριν αυτή ξεσπάσει.

Το ζήτημα του εργάσιμου χρόνου των γιατρών του ΕΣΥ δεν είναι πρόβλημα που δημιούργησε η πανδημία, παρά την επιδείνωση που σίγουρα επέφερε πολλαπλασιάζοντας τις ανάγκες σε ένα ήδη δραματικά υποστελεχωμένο δημόσιο σύστημα Υγείας.

Η επίθεση στον σταθερό ημερήσιο χρόνο εργασίας και τα σχέδια για την επιβολή διευθέτησης έχουν βρεθεί στην ατζέντα όλων των κυβερνήσεων. Μεταξύ αυτών και η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ που ενσωμάτωσε την ευρωενωσιακή Οδηγία (2003/88/ΕΚ) με νόμο (4498/2017) και καθιέρωσε ως «βάση» για την οργάνωση του χρόνου εργασίας τη «μέχρι 12 ώρες συνεχή εργασία».

Οι γιατροί δουλεύουν συνεχόμενα 12ωρα για μια ολόκληρη βδομάδα, ακόμα και για δέκα συναπτές μέρες. Τα ρεπό που δικαιούνται μένουν για ...αργότερα, όταν οι συνθήκες στο τμήμα και στην κλινική το επιτρέψουν, ενώ συχνά ο λογαριασμός με τις χρωστούμενες μέρες ανάπαυσης καταλήγει στον κάλαθο των αχρήστων.

Η στόχευση του συγκεκριμένου νόμου δεν εξαντλείται στην επιβολή του 12ωρου, αλλά περιλαμβάνει τη «διευθέτηση» και τον υπολογισμό του εργάσιμου χρόνου με βάση το μέσο όρο των εβδομαδιαίων ωρών εργασίας σε διάστημα μηνών.

Ο ΣΥΡΙΖΑ διαφήμισε ως ...προοδευτική μεταρρύθμιση τον νόμο, επικαλούμενος την πρόβλεψη για εργάσιμο χρόνο που δεν θα ξεπερνά τις 48 ώρες τη βδομάδα. Στην πραγματικότητα, όμως, το 48ωρο που προβλέπει ο νόμος δεν είναι ο ανώτερος επιτρεπτός εβδομαδιαίος χρόνος εργασίας, αλλά ένας μέσος όρος που προκύπτει από βδομάδες με 60, 65 και 70 ώρες δουλειάς και βδομάδες στις οποίες χορηγούνται κάποιες μέρες ανάπαυσης.

Ακόμα και το κάλπικο 48ωρο αποδεικνύεται «φύλλο συκής» από τις προβλέψεις του νόμου, αφού δίπλα του προστέθηκε η δυνατότητα για «υπέρβασή» του εφόσον «ο ιατρός συναινεί». Ο ...ορυμαγδός των «εντέλλεσθε» διοικητών και διευθυντών με τα οποία οι νοσοκομειακοί γιατροί εφημερεύουν μέχρι τελικής πτώσης, έχει αποδείξει και με το παραπάνω τι σημαίνει η προαναφερθείσα «συναίνεση».

Ευ. Χ