Εκτέλεση 17 κομμουνιστών στην Αίγινα Α’

«Και οι 17 πρόταξαν ηρωικά τα στήθη τους στο εκτελεστικό απόσπασμα φωνάζοντας: Ζήτω το  ΕΑΜ, Ζήτω ο Ζαχαριάδης»

19/6/1947: Στον Τούρλο Αίγινας εκτελούνται 17 κομμουνιστές από τις φυλακές της Αιγινας. Είναι οι: Αποστολάκης Νίκος, Αυγέρης Μήτσος, Βουτσινάς Κώστας, Γκινανιώτης Θανάσης, Γκίνης Δημήτρης, Δημητρακόπουλος Παναγιώτης, Καλογιάννης Κυριάκος, Κόλλιας Αλέκος, Κωτούλιας Κώστας, Λάτσος Συνοδινός, Μονέδας Μιχάλης, Μπουρδής Αντώνης, Ντάλιος Δημήτρης, Σιδέρης Θόδωρος, Τόλιας Παναγιώτης, Τριαντάφυλλου Θόδωρος, Χατζόπουλος Βαγγέλης.

Στο ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗ της επόμενης μέρας το στυγερό έγκλημα γίνεται πρωτοσέλιδο: «17 ΑΓΩΝΙΣΤΕΣ ΤΗΣ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ ΣΤΟ ΕΚΤΕΛΕΣΤΙΚΟ ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ. Μαζί με τους άλλους εξετελέσθησαν και οι Μονέδας, Μπουρδής, Αυγέρης. ΘΑ ΕΚΤΕΛΕΣΘΟΥΝ ΚΑΙ ΑΛΛΟΙ ΚΡΑΤΟΥΜΕΝΟΙ;»

Το ρεπορτάζ που ακολουθεί δίνει συγκλονιστικά στοιχεία: «Με τη μυστικότητα που διαπράττονται οι ανανδρίες και τα εγκλήματα η κυβέρνηση του αίματος οδήγησε χθες το πρωί στο εκτελεστικό απόσπασμα ΔΕΚΑΕΠΤΑ αγωνιστές του Εθνικοαπελευθερωτικού Αγώνα καταδικασμένους σε θάνατο από τα μεταδεκεμβριανά δικαστήρια σκοπιμότητος από το 1945. Και οι 17 ήταν όλο τον καιρό στις φυλακές της Αίγινας…» Στη συνέχεια αφού αναφέρει τα ονόματα των εκτελεσμένων τονίζει: «Η εκτέλεση τους έγινε από μικτό απόσπασμα χωροφυλακής και στρατού χθες στις 5 το πρωί έξω από την πόλη της Αίγινας και προς την ανατολική της πλευρά, όπου τα οχυρά των γερμανικών πυροβόλων. Στην εκτέλεση παρευρέθησαν ο αντιεισαγγελέας Πειραιώς κ. Μάλθας και ισχυρή δύναμη από χωροφύλακας και άνδρες της ΕΣΑ και ο ναυτικός διοικητής του Πειραιά.

ΜΕ ΔΕΜΕΝΑ ΤΑ ΧΕΡΙΑ!

Ταξιδιώτες που ήρθαν χθες το απόγευμα από την Αίγινα αναφέρουν ότι από την Τρίτη μεταφέρθηκε εκεί μικτό απόσπασμα από 200 περίπου στρατιώτες και χωροφύλακες.

Επικεφαλής ήταν ο αντισυνταγματάρχης Μπάχρης και ο διοικητής της Χωροφυλακής Πειραιώς Πολίτης. Οι εκτελέσεις έγιναν στη θέση Τούρλα κοντά στο β’ οχυρό. Ειδικά γι’ αυτές  είχε πάει στην Αίγινα και ο αντιεισαγγελέας Μάλφας. Σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες το βράδυ της τετάρτης έκλεισαν πολύ νωρίς όλα τα μαγαζιά.  Μαζί με  τους 17 αγωνιστές που εκτέλεσαν είχαν πάρει άλλους πέντε μη μελλοθανάτους για να παραπλανήσουν τους φυλακισμένους.

Οι αγωνιστές οδηγήθηκαν στον τόπο όπου εκτελέσθησαν με δεμένα τα χέρια. Και οι εκτελεστές τους αρνήθηκαν να τους λύσουν όταν ζήτησαν να γράψουν το τελευταίο γράμμα στους δικούς τους.

Και οι 17 πρόταξαν ηρωικά τα στήθη τους στο εκτελεστικό απόσπασμα φωνάζοντας: «Ζήτω το  ΕΑΜ, Ζήτω ο Ζαχαριάδης»

ΤΟ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ

Το Υπουργείο της Δικαιοσύνης στο ανακοινωθέν που έδωσε στη δημοσιότητα χθες το βράδυ, δεν   αναφέρει τίποτα ούτε για τον τόπο όπου έγινε η εκτέλεση των 17 αγωνιστών ούτε για την ώρα που πραγματοποιήθηκε, όπως ακόμη ούτε και πότε απεφασίσθη η εκτέλεσή τους και για ποιους λόγους.

Από αρμόδια πηγή του υπουργείου πληροφορούμεθα ότι η εκτέλεση είχε απεφασίσθει από μέρες. Για το σκοπό αυτό μάλιστα είχαν αποσταλεί από μέρες ισχυρά τμήματα χωροφυλάκων και ανδρών της στρατιωτικής αστυνομίας.

Χαρακτηριστική είναι η στάση τόσο του υπουργείου Δικαιοσύνης όσο και της υπηρεσίας των φυλακών Αιγίνης απέναντι στους 17 μελλοθανάτους. Όχι μόνο απέφυγαν να τους ανακοινώσουν την απόφαση ότι επρόκειτο να εκτελεστούν αλλά τους έβγαλαν από τα απομονωτήρια τους χθες το απόγευμα με τη διαβεβαίωση ότι πρόκειται να τους μεταφέρουν σε άλλες φυλακές. Τέχνασμα που μόνο οι Γερμανοί δάσκαλοι τους το χρησιμοποιούσαν.

ΚΑΙ ΑΛΛΕΣ ΕΚΤΕΛΕΣΕΙΣ;

Ο υπουργός της Δικαιοσύνης κ. Αλεξανδρής και ο αρμόδιος διευθυντής των φυλακών του κράτους στο υπουργείο ως χθες το μεσημέρι εδήλωναν ότι δεν γνωρίζουν τίποτα σχετικό και μόνον όταν η είδηση έφθασε από τον Πειραιά και διαδόθηκε σε όλη την Αθήνα τόλμησαν να ανοίξουν το στόμα τους και να επιβεβαιώσουν το γεγονός.

Σε ερωτήσεις των δημοσιογράφων χθες το  μεσημέρι ο διευθυντής της Σωφρονιστικής Διοικήσεως του υπουργείου κ. Κορφιωτάκης είπε ότι «δεν γνωρίζει αν θα επακολουθήσουν και άλλαι εκτελέσεις αγωνιστών» , επιβεβαίωσε όμως την πληροφορία ότι από το Συμβούλιο Χαρίτων έχουν επιστραφεί στον εισαγγελέα εφετών άλλες 200 δικογραφίες αγωνιστών με θανατικές καταδίκες που είχαν υποβάλει αιτήσεις για χάρη και απερρίφθησαν.

Ο ΑΙΩΝΙΟΣ ΖΕΡΒΑΣ

Ο κ. Ζέρβας δήλωσε σχετικά με τις εκτελέσεις τα εξής: «Πρόκειται περί ικανοποίησεως του πνεύματος δικαιοσύνης. Θα ήτο πρωτάκουστο αυτοί που διέπραξαν τόσα εγκλήματα να μείνουν ατιμώρητοι».

ΔΗΛΩΣΕΙΣ ΤΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΗ

Ο υπουργός της Δικαιοσύνης κ. Αλεξανδρής έκαμε χθες το βράδυ τις παρακάτω καταπληκτικές δηλώσεις για τις εκτελέσεις των 17 αγωνιστών.

«Προσωπικώς ούτε εγώ ούτε και η κυβέρνησις είχομεν ιδέαν δια τας 17 εκτελέσεις της Αιγίνης μέχρι της 10ης πρωινής σήμερον .Τούτο είναι φυσικόν διότι αρμόδιος να αποφασίζη την εκτέλεσιν αποφάσεων καταδικών εις θάνατον είναι ο εισαγγελεύς εφετών.

Σ’ ερώτηση των δημοσιογράφων αν πρόκειται να επακολουθήσουν και άλλες εκτελέσεις θανατικών αποφάσεων κατά αγωνιστών  ο κ. Αλεξανδρής δήλωσε: «Και δια τούτο αρμόδιος να αποφασίση είναι ο εισαγγελεύς εφετών. Εκείνο το οποίον εγώ γνωρίζω είναι ότι από της 5ης παρελθόντος Μαΐου έδωσαν εντολή να επιστραφούν και επεστράφησαν εις την εισαγγελίαν Εφετών όλαι αι δικογραφίαι θανατικών αποφάσεων κατά στασιαστών του δεκεμβριανού κινήματος και δοσιλόγων».

Οι ευθύνες των ΗΠΑ

Τις ευθύνες του αμερικανικού παράγοντα αναδεικνύει πρωτοσέλιδα ο ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ (21/6): «ΠΙΣΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΚΤΕΛΕΣΗ ΤΩΝ17,ΟΙ ΑΜΕΡΙΚΑΝΟΙ. Διαψεύσεις και πραγματικότητα».Και σημειώνει στο σχετικό ρεπορτάζ: « Η «νόμιμη σφαγή των 17 αγωνιστών και η αποκ΄λαυψη του σατανικού ρόλου που διαδραμάτισαν στην εγκληματική αυτή υπόθεση η κυβέρνηση και ο Αμερικανός πρέσβης κ. Μακ Βευ προκάλεσε αίσθημα φρίκης στον ελληνικό λαό. Και όπως προκύπτει από τα τηλεγραφήματα του εξωτερικού, ανάλογη εντύπωση προξένησαν οι σχετικές ειδήσεις και στη διεθνή κοινή γνώμη…Και πόσο μεν άναδροι είναι οι κυβερνήτες μας φαίνεται καθαρά από την επίσημη απάρνηση των ευθυνών τους για το φοβερό έγκλημα. Αλλά είναι και κωμική η ιερή αγανάκτηση που τους έπιασε ξαφνικά για τις συκοφαντίες περί αναμείξεως των μεγάλων ξένων φίλων της Ελλάδος. Και ιδου γιατί;

Ο Πρωθυπουργός και οι επτά αρχηγοί νίπτουν τας χείρας των. «Η κυβέρνησις, δηλώνουν επληροφορήθη το γεγονός δια των εφημερίδων! Τους διαψεύδει όμως το επίσημο όργανο του Λαϊκού Κόμματος γράφοντας στη στήλη του κυρίου άρθρου: «Είναι παρήγορον ότι η κυβέρνησις άρχισε ν’αντιλαμβάνεται την αλήθεια, όπως συνάγεται από την ΠΡΟΧΘΕΣΙΝΗΝ ΤΗ ΣΚΛΗΡΑΝ ΑΛΛ’ ΕΠΙΒΕΒΛΗΜΕΝΗ ΠΡΑΞΙΝ»

Στη συνεδρίαση της Βουλής (5/7/1947) ο Φιλελεύθερος βουλευτής κ. Γ. Μαύρος απαντώντας σε ερωτήσεις τωνκ.κ. Χατζηπάνου (υπουργού Δικαιοσύνης) Λυκουρέζου (Μαρκεζίνη) και Μπέη Αντωνοπούλου (Ζέρβα) οποίος ανεκάλεσε την διαταγήν της εκτελέσεως 160 θανατικών καταδικών είπε τα εξής; «ΜΑΥΡΟΣ: Ο τότε πρόεδρος της κυβερνήσεως κ. Σοφούλης είχε δηλώσει ότι θα εκτελεσθούν όλαι οι καταδικαστικαί εις θάνατον αποφάσεις, αίτινες ανήρχοντο σε 160. Ο τότε πρεσβευτής της Αγγλίας διετύπωσε την φιλικήν γνώμην την οποιαν και έκαμα γνωστή εις τοναρχηγόν του Λαϊκού Κόμματος (από τα στενογραφημένα πρακτικά της Βουλής.Συνεδρίαση 5/7/1947)

Ο  Λαϊκός υπουργός της Δικαιοσύνης  κ. Χατζηπάνος δικαιολόγησε σε μεταγενέστερη συνεδρίαση της Βουλής τη μη εκτέλεση των κρατουμένων αγωνιστών με τη αφή δήλωση ότι δεν το επιτρέπουν «ξένοι παράγοντες». Και δεν ήσαν απαραίτητες οι δηλώσεις των δύο υπουργών της Δικαιοσύνης. Γιατί είναι κοινό μυστικό ότι την εποχή εκείνη το Φορεϊν Οφις δεν έκρινε επίκαιρο και σκόπιμο – για λογαριασμό του- να επιτρέψει τη διάπραξη του πρόσθετου αυτού εγκλήματος.

Και αυτά όσον αφορά της αγγλική πολιτική της «μη επεμβάσεως» στα εσωτερικά μας! Εξ’ ίσου όμως ανεπέδεκτη από κάθε αμφισβήτηση είναι η πληροφορία μας ότι η θανάτωση των 17 αγωνιστών κρίθηκε κατά τη συνάντηση Μακ Βευ- Τσαλδάρη της 6ης τρέχοντος. Ο Αμερικανός πρεσβευτής αρνήθηκε να εγκρίνει την εφαρμογή ολοκληρωτικών μέτρων για τηνΑθήνα – Πειραιά προτού συνέλθει το Συμβούλιο Ασφαλείας και εν πάση περιπτώσει πρωτού φθάσει ο κ. Γερισγουωλντ. Ο κ. Τσαλδάρης έσπευσε να δηλώσει ότι συμφωνεί με την άποψη του κ. Μακ Βευ αλλά κρίνει σκόπιμο να υπογραμμίσει «τον δυσάρεστον αντίκτυπον που θα είχε δια το μαχόμενο έθνος η αναβολή των μέτρων!» Στο σημείο αυτό ο κ.  Μακ  Βευ είπε ότι «η Ουάσιγκτων δεν θα είχεν αντίρρησιν  προκειμένου περί της πιστής και ακριβοδίκαιας λειτουργίας των κειμένων νόμων». Όταν δε ο κ. Τσαλδάρης του ανέφερε ότι εκκρεμούν εκατοντάδες θανατικών αποφάσεων ο Αμερικανός πρεσβευτής εξέφρασε τη γνώμη ότι «εάν και εφ’ όσον αι δικαστικαία αυταί αποφάσεις έχουν εκδοθή νομίμως και έχουν τηρηθή όλοι οι προβλεπόμενοι εν Ελλάδι δικονομικοί κανόνες, δεν δύναται να εμποδίση την εκτέλεσιν αυτών!»

Δέκα τρεις μέρες έπειτα από την συνομιλία αυτή (όσες χρειάσθηκαν να προετοιμασθεί με μυστικότητα το έγκλημα) οι 17 ήρωες της Εθνικής Αντίστασης δέχονταν κατάστηθα τα δολοφονικά βόλια του εκτελεστικού αποσπάσματος»

Αντιδράσεις

Η εκτέλεση των 17 αγωνιστών προκαλεί παρά τις δύσκολες συνθήκες πλήθος πολύμορφων αντιδράσεων.

Με ανακοίνωση της η Κ.Ε του ΕΑΜ τονίζει ότι για να ενθαρρυνθεί η κυβέρνηση και να φθάσει έως το έγκλημα «της εκτελέσεως των17 κρατουμένων αγωνιστών της Εθνικής Αντίστασης χρειάσθηκε την επέμβαση του βρετανικού ιμπεριαλισμού στην Ελλάδα να την διαδεχτεί η πρωτόγονη αμερικανική κηδεμονία.»  Υπογραμμίζεται ακόμη ότι το ΕΑΜ «έχει λόγους να φοβάται ότι θα επακολουθήσουν και άλλες αθρόες εκτελέσεις αγωνιστών της Εθνικής Αντίστασης» και προσθέτει ότι «η κυβέρνηση με παρότρυνση των νέων ξένων πατρώνων της φαίνεται  αποφασισμένη να βαθύνει το εθνικό χάσμα, χύνοντας ολοένα και περισσότερο αίμα για να καταστήσει αδύνατη τη συνεννόηση και την κατάπαυση του εμφυλίου σπαραγμού που αξιώνει ολοένα και πιο επιτακτικά όλο το έθνος.».Τέλος καταγγέλλει «τα κακούργα αυτά σχέδια των κρατούντων» στη διεθνή κοινή γνώμη και απευθύνει έκκληση στα Ηνωμένα Έθνη «να κρατήσουν επί τέλους το φονικό χέρι της Ελληνικής κυβερνήσεως».

Γράφει ο ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ (21/6): «Ο λαός εκφράζει τον πόνο και την αγανάκτησή του για την άνανδρη εκτέλεση των 17 αγωνιστών της Εθνικής Αντίστασης στην Αίγινα. Λαϊκές επιτροπές και αντιπροσωπείες εργατικών και επαγγελματικών οργανώσεων έκαναν διαβήματα και υπέβαλαν υπομνήματα στην Αρχιεπισκοπή, στα Πολιτικά Γραφεία, στην αμερικανική, την αγγλική και γαλλική πρεσβεία, στη Λέσχη των Φιλελευθέρων, στο στρατηγό Πλαστήρα, στον κ.Τσουδερό..»

Επίσης υπάρχουν και αντιδράσεις των εργατών που εκφράζεται ακόμη και με στάσεις εργασίας « Σ’ ένδειξη  διαμαρτυρίας για τις εκτελέσεις των17 αγωνιστών στην Αιγινα κατέβηκε χθες σε 1 ώρα στάση εργασίας το προσωπικό των μηχανουργείων Ανδρεαδάκη, Αξελού, Κωσταντάρα, Μηλιώνη, Δρίτσα, Σάββα και Χαμπάκη στον Πειραιά»

 

(Συνεχίζεται)

Αλέκος Χατζηκώστας