54 κρεμασμένοι - 54 κυπαρίσσια

54 κρεμασμένοι - 54 κυπαρίσσια.
Το πιο μικρό ανήκει στον 16χρονο ΕΠΟΝίτη Κώστα Ξυφτίλη

Του Δημήτρη Σέρβου - Δημοσιογράφου

Καθώς πηγαίνουμε για τη Ραφήνα, δεξιά του δρόμου κοντά στο Χαρβάτι, πενήντα τέσσερα κυπαρίσσια υψώνονται γύρω από ένα μνημείο. Κάθε κυπαρίσσι κι ένας κρεμασμένος. Ανάμεσά τους και 12 νεολαίοι. Τα κυπαρίσσια δεν έχουν όλα το ίδιο μπόι. Το ύψος τους είναι ανάλογα της ηλικίας του κρεμασμένου. Υπάρχει κι ένα μικρό, είναι το μικρότερο απ' όλα τ' άλλα. Ανήκει στον Κώστα Ξυφτίλη, ένα 16χρονο ΕΠΟΝίτη, μαθητή της Εμπορικής Σχολής Πειραιά. Ηταν ο μικρότερος. Κάθε χρόνο σαν φτάνουν οι δικοί του στον τόπο του μαρτυρίου, το ξεχωρίζουν από μακρυά για να τους θυμίζει, όχι μόνο τη θυσία, αλλά και τα ανθρωπόμορφα τέρατα, τους κακούργους της Ειδικής Ασφάλειας Πειραιά.

...Ξημέρωνε η 2 Ιουνίου 1944. Η συνοικία του Αγίου Δημητρίου στα Ταμπούρια του Πειραιά είναι ζωσμένη από Γερμανούς και ταγμασφαλίτες. Οι ριπές απ' τα πολυβόλα και τις τουφεκιές σκορπάνε τον τρόμο στην εργατοσυνοικία του Πειραιά. Οι άντρες εγκαταλείπουν τα σπίτια τους και προσπαθούν να βρουν διέξοδο, να φύγουν απ' τον κλοιό. Οι μανάδες ψάχνουν να βρουν κρυψώνες για να βάλουν τα παιδιά τους. Χρησιμοποιούν τα κοτέτσια, ακόμα και τα πηγάδια κατεβάζοντας τα παιδιά στο βάθος με το μαγγάνι.

Ομως η «επιχείρηση» από τους Γερμανούς και τις ομάδες της Ειδικής Ασφάλειας, είναι καλά οργανωμένη. Ο κατάλογος με τα ονόματα των παιδιών που θα συλλάβουν καθώς και οι διευθύνσεις των σπιτιών τους έχει πολύ έγκαιρα συνταχτεί. Είναι συνολικά 12 νέοι, όλοι μέλη του συνοικιακού τμήματος της ΕΠΟΝ, δοσμένοι στο πατριωτικό καθήκον για το διώξιμο του κατακτητή και μετά για την ανοικοδόμηση της χώρας μας, τότε που ο λαός θα έχτιζε μια καινούργια ζωή, ζυμωμένη με γέλιο, με ειρήνη, με πολιτισμό.

Αυτά ήταν τα όνειρα των 12 ΕΠΟΝιτών που ανήκαν οργανωτικά στον ίδιο τομέα με τους ΕΠΟΝίτες της Αμφιάλης, της Αγίας Σοφίας και των Ταμπουριών. Μα οι Γερμανοί κατακτητές και οι συνεργάτες τους της Ειδικής Ασφάλειας Πειραιά, είχαν άλλους σκοπούς.
Είχαν διαπιστώσει ότι ο εθνικοαπελευθερωτικός αγώνας σ' αυτές τις εργατοσυνοικίες είχε φουντώσει κι έπρεπε να ανακοπεί, να χτυπηθεί. Τα ευχάριστα μηνύματα απ' τα πολεμικά μέτωπα ξεσήκωσαν τους ΕΠΟΝίτες.

Απ' τη μια τα χτυπήματα που δέχονταν οι κατακτητές απ' τον ΕΛΑΣ στο εσωτερικό της χώρας, απ' την άλλη η υποχώρηση των χιτλερικών μπροστά στην ορμή του Κόκκινου Στρατού κι ακόμη το αναμενόμενο άνοιγμα του «δευτέρου μετώπου» με απόβαση στις βορειοδυτικές ακτές της Ευρώπης, ανέβαζε και δικαιολογημένα, το ηθικό του λαού μας. Παράλληλα όμως φούντωνε και η τρομοκρατία, οι συλλήψεις, οι εκτελέσεις.
Στη συνοικία του Αγίου Δημητρίου στον ομώνυμο δρόμο και στον αριθμό 115 ήταν το μικρό σπιτάκι του Κώστα Ξυφτίλη. Αυτό ήταν και ο πρώτος στόχος των επιδρομέων. Ο ομαδάρχης της Ειδικής Ασφάλειας, Μπουγιούρης, ενωμοτάρχης της Χωροφυλακής έχει «χρεωθεί» τον Κώστα.

Παραβιάζοντας την ξύλινη πόρτα του σπιτιού και πριν προλάβει να πηδήξει ο Κώστας απ' το παράθυρο στον πίσω δρόμο, ο ταγματασφαλίτης ορμάει ανήμερο θεριό τον βουτάει και τον παραδίνει στους Γερμανούς.

Από κείνη τη στιγμή τα ίχνη του Κώστα χάνονται. Μαζί χάνονται και τα ίχνη των 11 άλλων ΕΠΟΝιτών της ίδιας συνοικίας... Πέρασε σχεδόν ένας μήνας απ' τη σύλληψή τους. 21 Ιούλη 1944. Οι εφημεριδοπώλες διαλαλούν στους δρόμους «Απόπειρα κατά του Χίτλερ!...».
Στην πρώτη σελίδα του «Ελεύθερου Βήματος» και των «Αθηναϊκών Νέων», όπως τότε κυκλοφορούσαν οι εφημερίδες του Λαμπράκη προκειμένου να μη χάσουν τα κέρδη, ένα μονόστηλο γράφει:
«Προς επιβολήν αντιποίνων απηγχονίσθησαν χθες οι κάτωθι κομμουνιστές...».
Ακολουθούν 54 ονόματα πατριωτών. Σ' αυτά συγκαταλέγονται και τα ονόματα των 12 ΕΠΟΝιτών που είχαν συλλάβει οι κατακτητές και οι συνεργάτες τους στο μπλόκο της 2 Ιουνίου 1944 στη συνοικία του Αγίου Δημητρίου του Πειραιά.
  

Αριστερά ο Π. Καργάκος 17 χρόνων και ο Κώστας Ξυφτίλης 16 χρονών

που τους κρέμασαν με καλώδιο στο Χαρβάτι

Ηταν οι:
Πέτρος Καργάκος, 17 χρόνων.
Ηλίας Λαμπρινίδης, 24 χρόνων.
Γιάννης Μουτσάτσος, 22 χρόνων.
Δημήτρης Μουτσάτσος, 19 χρόνων (αδέλφια).
Στέλιος πολίτης, 19 χρόνων.
Κώστας Τσαπατσάρης, 18 χρόνων.
Αντώνης Ραυτόπουλος, 19 χρόνων.
Βασίλης Φραγκούλης, 17 χρόνων.
Ηλίας Γρηγοράκης, 17 χρόνων.
Πανταζής Φούτας, 23 χρόνων.
Γιώργος Τριανταφύλλου, 22 χρόνων.
Κι ο πιο μικρός: Κώστας Ξυφτίλης, 16 χρόνων.

Πέρασε από τότε πάνω από μισός αιώνας και το μνημείο στο Χαρβάτι το έχουν δει χιλιάδες και χιλιάδες κόσμος. Λίγοι, πολύ λίγοι, γνωρίζουν ότι εκεί ανάμεσα στους 54, κρεμάστηκαν με καλώδιο και 12 νεολαίοι ΕΠΟΝίτες, γιατί αγάπησαν τη λευτεριά και τη ζωή.

Το κράτος αδιαφορεί για το μνημείο που έφτιαξαν και συντηρούν όλα αυτά τα χρόνια οι συγγενείς των κρεμασμένων. Αυτά τα μνημεία «ενοχλούν» το κράτος και την εξουσία γιατί δεν θυμίζουν μόνο τη θυσία των ΕΠΟΝιτών, αλλά και ξεσκεπάζουν το προδοτικό και εγκληματικό ρόλο των συνεργατών των κατακτητών που δεν τιμωρήθηκαν αλλά αντίθετα συνταξιοδοτήθηκαν... ως αντιστασιακοί!

Για τις οικογένειες των 54 πατριωτών, ανάμεσα στους οποίους ήταν μέλη και στελέχη της Κομματικής Οργάνωσης Πειραιά του ΚΚΕ, όπως και των 12 ΕΠΟΝιτών δεν υπάρχει από το επίσημο κράτος, ούτε καν ηθική αναγνώριση της θυσίας, των ανθρώπων τους.

Πηγή: Περιοδικό "Εθνική Αντίσταση" 4-5-6/1998