Νέρωνας

Νέρωνας: Ποιος ήταν; Έκαψε τη Ρώμη;

Στις 9 Ιουνίου του 68 μ.Χ. πέθανε ο Ρωμαίος αυτοκράτορας, Τιβέριος Κλαύδιος Νέρων Δομιτιανός Καίσαρ, γνωστότερος ως Νέρων.

Για την ακρίβεια, εγκαταλειμμένος από όλους και αποκηρυγμένος από τη Σύγκλητο,  έψαχνε κάποιο φρουρό ή μονομάχο για να τον βοηθήσουν να σκοτωθεί. 

 Όμως είχαν όλοι εγκαταλείψει τις θέσεις τους. Βρήκε μόνο μερικούς απελεύθερους σκλάβους, ανάμεσα τους και τον έμπιστο γραμματέα του, Επαφρόδιτο. Αυτός ήταν που σκότωσε τον αυτοκράτορα, όταν ο Νέρωνας αποδείχτηκε ανίκανος να δώσει τέλος στη ζωή του. Έχει γραφτεί ότι λίγο πριν ξεψυχήσει, είπε: «Τι καλλιτέχνης πεθαίνει με μένα!» Ήταν η 9η Ιουνίου του 37 μ.Χ….

Στις 18 Ιούλη του 64 μ.Χ. κάηκε η Ρώμη. Εμπρηστής κατά την επίσημη εκδοχή ο Νέρωνας , που ήθελε να διασκεδάσει την πλήξη του και η επιθυμία του να ξαναχτίσει τη Ρώμη και να ευνοήσει τους φίλους του. Αυτή είναι η εκδοχή που καταγράφει η επίσημη Ιστορία, η χριστιανική εκδοχή, και από αυτή προκύπτει ο συμβολισμός του κακού και της φωτιάς στο πρόσωπο του Νέρωνα . Είναι όμως η αληθινή; Οι μαρτυρίες ότι η πυρπόληση της Ρώμης έγινε στα πλαίσια προσπάθειας ανακτορικής ανατροπής του Νέρωνα από τον αρχισυνωμότη Σενέκα και ότι ο Νέρωνας κατά την πυρπόληση βρισκόταν στο Αντιο, δεν εμπόδισαν την κατάφωρη αντιστροφή των γεγονότων. Ο Νέρωνας ειδοποιήθηκε την τέταρτη μέρα όταν η φωτιά είχε κατακάψει το κέντρο της πόλης με τα φτωχόσπιτα και μόλις φτάνει στη Ρώμη πρωτοστατεί προσφέροντας κάθε βοήθεια προς τους πυροπαθείς.

Ο αιμοσταγής, αιμοδιψής και αιμοβόρος Νέρωνας , όπως τον έχει καταγράψει η χριστιανική Ιστορία, υπήρξε το ίνδαλμα των φτωχών ανθρώπων. Στη διάρκεια της αυτοκρατορίας του τείνει να καταργηθεί η θανατική ποινή, αφού όταν δεν μπορούσε να την ακυρώσει, παραχωρούσε τόσο μεγάλη αναβολή στην εκτέλεσή της που ο καταδικασμένος πέθαινε από φυσικά γεράματα. Οταν κάποτε του δώσανε να υπογράψει μια θανατική καταδίκη, είπε στους παραβρισκόμενους αξιωματούχους: «Αχ, γιατί μου έχετε μάθει να γράφω;». Με ένα από τα πρώτα του διατάγματα συμπλήρωσε την καθιερωμένη χορήγηση ψωμιού στο λαό με καθημερινά γεύματα και στη συνέχεια κατάργησε τα πολυτελή εστιατόρια των αριστοκρατών γιατί ήταν πρόκληση για τους φτωχούς. Πάταξε την αισχροκέρδεια και απαγόρευσε τις ανατιμήσεις στο σιτάρι και άλλα προϊόντα λαϊκής κατανάλωσης και θέσπισε το Δημόσιο Ταμείο Βοήθειας για τα λαϊκά στρώματα. Επέβαλε μεγάλη φορολογία σε όσους τα έξοδα σε γλέντια και όργια ήταν μεγαλύτερα από τα έσοδα. Αψηφώντας τα συμφέροντα της ολιγαρχίας που θησαύριζε από τις θηριομαχίες και τους αγώνες των μονομάχων, τόλμησε και αντικατέστησε τους σκοτωμούς στην αρένα με αθλοπαιδιές και αγωνίσματα τέχνης και οργάνωσε στη Ρώμη αγώνες σύμφωνα με τους κανονισμούς των Ολυμπιακών Αγώνων. Γι’ αυτό εισέπραξε μία από τις σοβαρότερες καταγγελίες σε βάρος του, ότι «στερώντας από τους νέους τα αιμοβόρα θεάματα υπέσκαπτε το αξιόμαχο του στρατού». Θέσπισε τα λαϊκά θεάματα σε πλατείες και δρόμους, έχτισε ένα τεράστιο λαϊκό θέατρο και υποχρέωσε τα ιδιωτικά γυμναστήρια ν’ ανοίξουν τις πόρτες στο λαό. Ανεγέρθηκαν πάμπολλα δημόσια κτίρια, υδραγωγεία, σιντριβάνια και πάρκα. Τέλος, απαγόρευσε να έχουν οι δουλοκτήτες δικαίωμα ζωής και θανάτου πάνω στους δούλους και έδωσε δικαίωμα στους τελευταίους να μηνύουν τους κυρίους τους για κακοποίηση.

Το γιατί έγιναν άλλες 6 προσπάθειες ανατροπής του και γιατί ένας αυτοκράτορας μ’ αυτό το έργο καταγράφτηκε από την Ιστορία ως τέρας, δεν είναι δύσκολο να το καταλάβουμε. Με την πολιτική του και τις πρωτοβουλίες του απειλούνταν η στρατιωτική μηχανή και ισχύς της αυτοκρατορίας. Στα χρόνια του δεν έγινε κανένας επιθετικός πόλεμος και με την απόδοση της ελευθερίας σε προσαρτημένες περιοχές, η ολιγαρχία δέχτηκε ένα θανάσιμο κίνδυνο. Ασκεί την ευσπλαχνία και φιλανθρωπία πριν από τους άγιους του χριστιανισμού, αμφισβητεί και ανατρέπει τα προνόμια της πνευματικής και οικονομικής αριστοκρατίας.

Ηρακλής Κακαβάνης