Διαμάντω (Μαντούλα) Κουμπάκη

 

Η θρυλική αντάρτισσα

"Α, Κοκκινιά,
εσύ κονάκι της κυνηγημένης πάντοτε Δημοκρατίας
οι πόρτες σου και οι στέγες σου
όλες γαζωμένες απ΄το ντουφεκίδι
στην κεφαλή σου πάντα μαύρο
το τσεμπέρι
και στη μέση σου το κόκκινο ζωνάρι"
(Γιάννης Ρίτσος).

Η Μαντούλα (Διαμάντω) Κουμπάκη γεννήθηκε στις 8 Φλεβάρη 1926 στον Πειραιά. Οι γονείς της ήταν ο Γιάννης Κουμπάκης και η Μαρία Τσίπση, φτωχοί κάτοικοι του Κερατσινίου. Στα 16 της οργανώθηκε στην ΟΚΝΕ. Το 1943 θα περάσει στη δράση της ΟΠΛΑ και θα οργανωθεί και στο ΚΚΕ. Η δράση της ήταν γνωστή σε όλες τις συνοικίες του Πειραιά και κυρίως στα Ταμπούρια και την Αμφιάλη.

Τον Μάρτιο του 1944, σε συμπλοκή με Γερμανούς και ταγματασφαλίτες στην Αμφιάλη θα τραυματιστεί στο πόδι και το χέρι.

Στην Κοκκινιά ήρθε μετά τις 7 Μάρτη 1944 (Μάχη της Κοκκινιάς) με σκοπό να οργανώσει μια ομάδα ένοπλων νέων και με την ομάδα αυτή να βγουν στο βουνό, μόλις τους δινόταν η εντολή. Οι μνήμες όλων φέρνουν πάντα στο μυαλό την Διαμάντω να τριγυρνά στους δρόμους της Κοκκινιάς ντυμένη με τη στολή του ΕΛΑΣ, με το δίκοχό της, που δεν αποχωριζόταν ποτέ, και αρματωμένη με την αραβίδα της.

Ξεχώριζε για το θάρρος της, την ενεργητικότητά της και την πειθαρχία της.

Στις 17 Αυγούστου 1944, στην πιο ματωμένη μέρα για την ιστορία της Κοκκινιάς, στο μεγάλο Μπλόκο των Ναζί και των ντόπιων συνεργών τους, η Διαμάντω ως επικεφαλής της ομάδας της συλλήφθηκε μέσα σε ένα σπίτι στη συνοικία Αμένικα του Καραβά (Νεάπολη). Ενώ τα υπόλοιπα μέλη της αντάρτικης ομάδας εκτελέστηκαν στην περιοχή, την Διαμάντω την μετέφεραν, χτυπώντας την συνεχώς, στη πλατεία της Οσίας Ξένης. Οι ταγματασφαλίτες τη βασάνισαν με φρικαλέο τρόπο για ώρα. Όση ώρα τη βασάνιζαν εκείνη τους έβριζε και τους απαντούσε «Σαν και εσάς προδότες εγώ έφαγα 65!». Από κει την οδήγησαν στη μάντρα της οδού Κιλικίας όπου την εκτελέσανε μαζί με τις άλλες γυναικείες ηρωικές μορφές, την Αθηνά Μαύρου, την Καλλιόπη Μαγνήσαλη.

Σε όλη τη διαδρομή η Διαμάντω εμψύχωνε συνεχώς το λαό και τους συναγωνιστές της. Οι συγκεντρωμένοι στην πλατεία της Οσίας Ξένης αντίκρισαν τη ματωμένη Διαμάντω να φτάνει υποβασταζόμενη από τους Ναζί, η ηρωίδα της Αντίστασης λίγο πριν την εκτέλεσή της βρήκε το κουράγιο να εμψυχώσει τους συναγωνιστές της φωνάζοντας «Μια ζωή τη χρωστάμε, ας μην την πάρουν οι προδότες. Υπάρχουν χιλιάδες λεβέντες, θα τους εκδικηθούν».

Για τους Γερμανούς και τους συνεργάτες τους, η σύλληψη της Διαμάντως Κουμπάκη θεωρήθηκε σαν μια σημαντική επιτυχία, γιατί ήταν γνωστό το όνομά της στην περιοχή για τις σοβαρές ζημιές που προκαλούσε συχνά στις κινήσεις τους, με την ομάδα της.

Προς τιμή της μνήμης της, πλατεία στη Νίκαια φέρει το όνομα της όπου υπάρχει και προτομή της.

 Πηγές:Ριζοσπάστης Πέμπτη 3 Νοέμβρη 2005, Κόκκινος Φάκελος 26 ΦΕΒΡΟΥΑΡΊΟΥ 2016, Οικοδόμος 17 Αυγούστου 2012

ΎΜΝΟΣ Το τραγούδι του Παπαϊωάννου για την καπετάνισσα που χάθηκε στο μπλόκο της Κοκκινιάς (Η Πειραιώτισσα)

Η Πειραιώτισσα - Σωτηρία Μπέλλου

Σύνθεση: Γιάννης Παπαϊωάννου

στίχοι: Κώστας Μάνεσης Αθήνα,

Οκτώβριος 1948