Κόκκινη Συνδικαλιστική Διεθνής

Στο διάστημα από 3 έως 19 Ιούλη του 1921 πραγματοποιήθηκε στη Μόσχα το ιδρυτικό συνέδριο της Κόκκινης Συνδικαλιστικής Διεθνούς (στην ιστορία έχει μείνει επίσης γνωστή με τα ονόματα: "Προφιντέρν", "Κόκκινη Διεθνής Εργατικών Συνδικάτων", "Κόκκινη Επαγγελματική Διεθνής"). Το γεγονός αυτό αναμφίβολα είναι σταθμός στην ιστορία του παγκόσμιου εργατικού κινήματος. Η ίδρυση της "Προφιντέρν" έρχεται δύο χρόνια μετά την ίδρυση της Κομμουνιστικής Διεθνούς (Κομιντέρν), το Μάρτη του 1919 πάλι στη Μόσχα.

Η ήττα, η διάσπαση και η ανασύσταση του εργατικού κινήματος

Ο πρώτος παγκόσμιος ιμπεριαλιστικός πόλεμος φανέρωσε σε όλο της το μεγαλείο τη χρεοκοπία τής τότε διεθνούς οργάνωσης του προλεταριάτου, της Β' Διεθνούς, και αποκάλυψε οριστικά και αμετάκλητα την υποβόσκουσα - μέχρι την έναρξή του - διάσπαση στις γραμμές της. Ξεχώρισαν πλέον καθαρά δύο τάσεις μέσα στις γραμμές του εργατικού κινήματος, που αντικειμενικά στην πορεία ακολούθησαν διαφορετικούς δρόμους. Η μία τάση, η ρεφορμιστική - πλειοψηφούσα στη Β' Διεθνή και στα σοσιαλδημοκρατικά κόμματα που την αποτελούσαν - πέρασε στο σοσιαλιμπεριαλισμό. Οι ρεφορμιστές ηγέτες του εργατικού κινήματος τάχθηκαν με το μέρος της αστικής τάξης της χώρας τους, υπεράσπισαν τα συμφέροντά της στον πόλεμο και έστρεψαν τους εργάτες που είχαν υπό την επιρροή τους ενάντια στα ταξικά αδέλφια τους των άλλων χωρών, με τις οποίες η χώρα τους ήταν σε εμπόλεμη κατάσταση. Ετσι η Β' Διεθνής εκ των πραγμάτων διαλύθηκε. Η άλλη τάση του εργατικού κινήματος, η επαναστατική, με επικεφαλής το κόμμα των μπολσεβίκων, πατώντας στέρεα στο έδαφος του Μαρξισμού, αποκάλυψε τον ιμπεριαλιστικό χαρακτήρα του πολέμου και υπογράμμισε ότι με αυτόν συνεχιζόταν η πολιτική με άλλα μέσα, επιδιωκόταν δηλαδή να ξεπεράσει ο καπιταλισμός την κρίση του με την αναδιανομή του κόσμου, εδαφών και αγορών - διά των όπλων - ανάμεσα σε μια χούφτα κεφαλαιοκράτες. Οι μαρξιστές ηγέτες, με πρωτοπόρο τον Λένιν, κάλεσαν την παγκόσμια εργατική τάξη να παραμείνει ενωμένη πάνω στις αρχές του προλεταριακού διεθνισμού και να αγωνιστεί για την απελευθέρωσή της, μετατρέποντας τον πόλεμο από ιμπεριαλιστικό σε εμφύλιο, παλεύοντας για την ανατροπή της αστικής τάξης κάθε χώρας. Ετσι, ενώ οι ρεφορμιστές σε όλη τη διάρκεια του πολέμου και μετά από αυτόν, αναδείχτηκαν στυλοβάτες του καπιταλιστικού συστήματος, προκαλώντας τεράστιας έκτασης ήττα στο εργατικό κίνημα όλου του κόσμου, οι επαναστατικές δυνάμεις των εργατών με ηγέτες τους μπολσεβίκους, επιβεβαίωσαν την ορθότητα του Μαρξισμού και μετέτρεψαν αυτή την ήττα σε νίκη, με την Οκτωβριανή Επανάσταση στη Ρωσία και τη δημιουργία του πρώτου εργατικού κράτους.

Εκ των πραγμάτων, η διάσπαση στο εργατικό κίνημα, μετά τον πόλεμο μορφοποιήθηκε και οργανωτικά. Ο ιμπεριαλισμός είχε ανάγκη ένα εργατικό κίνημα υπό τον έλεγχό του, εκτιμώντας τη μεγάλη ιστορική σημασία της Οκτωβριανής Επανάστασης σε βάρος των συμφερόντων του. Το Φλεβάρη του 1919, στη Βέρνη οι σοσιαλδημοκράτες προχωρούν στην ανασύσταση της Β' Διεθνούς. Τον ίδιο χρόνο - όπως προαναφέραμε - 19 επαναστατικά κόμματα και οργανώσεις ίδρυσαν στη Μόσχα την Κομμουνιστική Διεθνή. Εξελίξεις, όμως, υπήρχαν και στο συνδικαλιστικό κίνημα. Τον Ιούλη του 1919 ανασυστάθηκε με συνέδριο των ρεφορμιστικών συνδικαλιστικών οργανώσεων που έγινε στο Αμστερνταμ η προπολεμική διεθνής συνδικαλιστική ομοσπονδία, η οποία, όπως και η Β' Διεθνής, είχε διαλυθεί κατά τη διάρκεια του πολέμου. Η οργάνωση αυτή έμεινε στην ιστορία με την ονομασία "Η Διεθνής του Αμστερνταμ", ή "η κίτρινη Διεθνής του Αμστερνταμ". Ενα από τα πρώτα έργα του βίου της - κατά την επενεμφάνισή της - ήταν η εξαπόλυση ενός άγριου διωγμού των επαναστατών - κομμουνιστών εργατών από τα συνδικάτα. Συνεπώς η ανάγκη οργάνωσης και διεθνούς συντονισμού της πάλης αυτών των εργατών για τα δικαιώματά τους και για να μην περάσει η πολιτική της ταξικής συνεργασίας, υπαγορευόταν και από την προσπάθεια των ρεφορμιστών συνδικαλιστών να τους πετάξουν έξω από τις συνδικαλιστικές οργανώσεις. Σκέψεις για τη δημιουργία μιας νέας επαναστατικής συνδικαλιστικής Διεθνούς είχαν εκφραστεί από πολύ νωρίς. Τα σοβιετικά συνδικάτα από το πρώτο τους συνέδριο (Γενάρης 1918) είχαν εκφράσει αυτή τη θέση. Και το πρώτο βήμα δεν άργησε να γίνει. Στις 15 Ιούλη του 1920 δημιουργήθηκε στη Μόσχα με τη συμμετοχή αντιπροσώπων εργατικών συνδικαλιστικών οργανώσεων από τη Σοβιετική Ενωση, την Ιταλία, την Ισπανία, τη Βουλγαρία, τη Γαλλία, τη Γεωργία, την Ολλανδία, τη Γερμανία, τη Νορβηγία κλπ. το Διεθνές Συμβούλιο Επαγγελματικών και Βιομηχανικών Εργατών. Επρόκειτο για ένα όργανο προπαγανδιστικού χαρακτήρα για τη στράτευση των εργατών υπέρ της ταξικής πάλης και ενάντια στην ταξική συνεργασία. Ηταν όμως ταυτόχρονα και ο προάγγελος της Κόκκινης Συνδικαλιστικής Διεθνούς (βλέπε: Ουίλιαμ Φόστερ: "Ιστορία του Παγκόσμιου Συνδικαλιστικού Κινήματος", τόμος β', σελ. 53).

Η Ιδρυση της Προφιντέρν

Στο ιδρυτικό συνέδριο της Κόκκινης Συνδικαλιστικής Διεθνούς πήραν μέρος 200 αντιπρόσωποι απ' όλο τον κόσμο. Οι συνδικαλιστικές δυνάμεις που υποστήριζαν τη νέα αυτή συνδικαλιστική οργάνωση αντιπροσώπευαν γύρω στα 17 εκατομμύρια εργάτες (στο ίδιο, σελ. 53 - 54).

Στο συνέδριο λήφθηκαν οι παρακάτω αποφάσεις: Για τη δραστηριότητα του προσωρινού διεθνούς συμβουλίου των επαναστατικών συνδικάτων, για τις σχέσεις ανάμεσα στην "Προφιντέρν" και την Κομμουνιστική Διεθνή, για το ιταλικό ζήτημα, για το ζήτημα της ταχτικής, για τον εργατικό έλεγχο, για τα ζητήματα της οργάνωσης, για το ρόλο της γυναίκας στα συνδικάτα και στην παραγωγή, για το ζήτημα της ανεργίας, για το ζήτημα των θυμάτων πολέμου, για το εργατικό κίνημα στις χώρες της ανατολής, της άπω ανατολής και στις αποικίες. Ακόμη εγκρίθηκε προκήρυξη του συνεδρίου προς τους εργάτες όλου του κόσμου καθώς και τα εξής ντοκουμέντα: Εκκληση του συνεδρίου προς τους εργάτες όλου του κόσμου ενάντια στη Λευκή τρομοκρατία, πρόσκληση στους εργάτες της Μ. Βρετανίας, πρόσκληση προς το ισπανικό προλεταριάτο και χαιρετισμός στο ρώσικο προλεταριάτο. Τέλος, το συνέδριο ενέκρινε Καταστατικό της Οργάνωσης. (Βλέπε αναλυτικά: "Η Διεθνής των Κόκκινων Συνδικάτων - 1ο Συνέδριο, 3 - 19 Ιούλη 1921", Εκδόσεις "Πλανήτης"). Πρέπει επίσης να σημειώσουμε ότι το συνέδριο εξέλεξε ένα ευρύ Εκτελεστικό Συμβούλιο που το αποτελούσαν τέσσερις σοβιετικοί αντιπρόσωποι, δύο αντιπρόσωποι από κάθε μεγάλη συνδικαλιστική οργάνωση άλλων χωρών και ένας από τις μικρότερες. Το Εκτελεστικό Συμβούλιο εξέλεξε εφταμελές Εκτελεστικό Γραφείο. Γενικός Γραμματέας της "Προφιντέρν" εκλέχτηκε ο Α. Λοζόφσκι, βετεράνος συνδικαλιστής με πλούσια δράση στη Ρωσία και την Αγγλία (Ουίλ. Φόστερ, στο ίδιο).

Η σύγκρουση με τον αναρχοσυνδικαλισμό

Το ιδρυτικό συνέδριο της Κόκκινης Συνδικαλιστικής Διεθνούς είχε ως κύριο χαρακτηριστικό του τη σύγκρουση της κομμουνιστικής - λενινιστικής πλειοψηφίας των αντιπροσώπων με την αναρχοσυνδικαλιστική μειοψηφία πάνω σε βασικά ζητήματα της τακτικής και της στρατηγικής που έπρεπε να ακολουθήσει το επαναστατικό συνδικαλιστικό κίνημα. Οι αναρχοσυνδικαλιστές, αλλά και μια μερίδα κομμουνιστών που έρεπαν στον αριστερισμό, υποστήριζαν ότι τα παλιά συνδικάτα ήταν απαρχαιωμένα, βρίσκονταν στο στάδιο της αποσύνθεσης και γι' αυτό οι εργάτες θα έπρεπε να τα εγκαταλείψουν και να δημιουργήσουν νέες επαναστατικές συνδικαλιστικές οργανώσεις, βασισμένες πάνω στις αρχές του βιομηχανικού συνδικαλισμού. Η άποψη αυτή έβρισκε απήχηση στη Γαλλία, την Ιταλία, την Ισπανία, στους "αριστερούς" κομμουνιστές της Γερμανίας κ.ά. Πρώτη συντριπτική απάντηση στην άποψη αυτή είχε δοθεί από τον ίδιο τον Λένιν με την περίφημη μπροσούρα του "Ο Αριστερισμός παιδική αρρώστια του κομμουνισμού" που κυκλοφόρησε το 1920 κι αυτό υπήρξε καθοριστικής σημασίας συμβολή για τη λήψη ορθών αποφάσεων στο ιδρυτικό συνέδριο της "Προφιντέρν".

Το συνέδριο υιοθέτησε τις απόψεις του Λένιν και καταδίκασε την αναρχοσυνδικαλιστική αντίληψη για έξοδο από τα παλιά συνδικάτα, υπογραμμίζοντας ότι ο στόχος πρέπει να είναι η κατάχτηση και όχι η καταστροφή αυτών των συνδικάτων. "Κατάχτηση των συνδικάτων - υπογραμμίζεται στην απόφαση για τα ζητήματα της οργάνωσης - σημαίνει κατάχτηση της εργατικής μάζας, που μπορεί να καταχτηθεί μονάχα με ένα έργο συστηματικό και επίμονο, με το να κάνουμε να βγαίνει η αντίθεση ανάμεσα στην τάση του συμβιβασμού και της ταξικής συνεργασίας και στη δικιά μας καθαρά επαναστατική τάση. Η κίνηση του "έξω από τα συνδικάτα!" μας αποκλείει το να καταχτήσουμε τις μάζες κι άρα μας απομακρύνει απ' την κοινωνική επανάσταση" (Βλέπε αναλυτικά: "Η Διεθνής των Κόκκινων Συνδικάτων - 1ο Συνέδριο, 3 - 19 Ιούλη 1921", Εκδόσεις "Πλανήτης", σελ. 68 - 69).