Σε κατάσταση «ενισχυμένης ετοιμότητας» ο σερβικός στρατός

 ΣΕΡΒΙΑ - ΚΟΣΟΒΟ

 Κλιμάκωση της έντασης στα σύνορα με το προτεκτοράτο

 Κλιμακώνεται η ένταση στα σύνορα Σερβίας - Κοσόβου, με την Πρίστινα να διατηρεί τις αστυνομικές δυνάμεις που έχει στείλει στο βόρειο Κόσοβο και να καλεί την ηγεσία της ΝΑΤΟικής δύναμης KFOR να διαλύσει τα οδοφράγματα που έχουν στήσει Σέρβοι στην περιοχή, ενώ το Βελιγράδι απαντά θέτοντας τον σερβικό στρατό σε κατάσταση «ενισχυμένης ετοιμότητας».

Χαρακτηριστική είναι η άφιξη στην περιοχή των συνόρων του στρατηγού Μ. Μοϊσίλοβιτς, αρχηγού των σερβικών Ενόπλων Δυνάμεων, μετά από εντολή του Προέδρου της χώρας Αλ. Βούτσιτς. Ο Μοϊσίλοβιτς δήλωσε ότι «η κατάσταση είναι περίπλοκη» και απαιτεί «την παρουσία του σερβικού στρατού κατά μήκος της διοικητικής γραμμής» (όρος με τον οποίο οι σερβικές αρχές περιγράφουν τα σύνορα με το Κόσοβο).

Ο Σέρβος υπουργός Αμυνας Μ. Βούτσεβιτς είπε ότι υπάρχει εντολή «οι σερβικές Ενοπλες Δυνάμεις να βρίσκονται σε ύψιστη ετοιμότητα για να χρησιμοποιήσουν το... στρατιωτικό δυναμικό των σερβικών ενόπλων δυνάμεων, δηλαδή στο επίπεδο της χρήσης ένοπλης ισχύος». Πρόσθεσε ότι υπάρχει εντολή για δραστική ενίσχυση των ειδικών δυνάμεων, από 1.500 που είναι σήμερα, στις 5.000, μέχρι και τα τέλη του 2023. Η δύναμη αυτή, ανέφερε, θα είναι «εκπαιδευμένη και καλά προετοιμασμένη, με την πιο σύγχρονη, "τελευταίας λέξης" εκπαίδευση, αλλά και τον πιο σύγχρονο εξοπλισμό (...) θα αποτελεί την ισχυρότερη γροθιά που θα συντρίβει τις κακόβουλες προθέσεις και τους στόχους όσων δεν συμπαθούν το έθνος μας και θέλουν να βλάψουν τον λαό μας».

Λίγο πριν την αναχώρηση Μοϊσίλοβιτς για την περιοχή, σερβικά ΜΜΕ μετέδωσαν βίντεο στο οποίο ακούγονται ριπές όπλων, με αναφορές για «μάχες» που ξέσπασαν όταν Κοσοβάροι αστυνομικοί επιχείρησαν να διαλύσουν ένα από τα οδοφράγματα που διατηρούν Σέρβοι στην περιοχή. Υπενθυμίζεται ότι Σέρβοι συνεχίζουν τους αποκλεισμούς δρόμων σε Λεπόσαβιτς, Ζβετσαν, Ζούμπιν Ποτόκ και αλλού στο βόρειο Κόσοβο, διαμαρτυρόμενοι για την ανάπτυξη αστυνομίας της Πρίστινα στην περιοχή όπου πλειοψηφεί ο σερβικός πληθυσμός, αλλά και τις συλλήψεις Σέρβων αξιωματούχων που παραιτήθηκαν από κοσοβάρικους θεσμούς, τους οποίους οι αρχές της Πρίστινα κατηγορούν και για «τρομοκρατικές ενέργειες».

Κατηγορίες για Βελιγράδι «επηρεασμένο από τη Ρωσία»

Από την πλευρά του, ο Κοσοβάρος υπουργός Εσωτερικών Τζ. Σβέτσια υποστήριξε πως περίπολος της ΝΑΤΟικής δύναμης KFOR δέχθηκε επίθεση. Κατηγόρησε δε τη Σερβία ότι «επηρεασμένη από τη Ρωσία, έχει τεθεί σε κατάσταση στρατιωτικής ετοιμότητας και διατάσσει την ανέγερση νέων οδοφραγμάτων, προκειμένου να δικαιολογήσει και να προστατεύσει τις εγκληματικές ομάδες που τρομοκρατούν (...) τους πολίτες σερβικής εθνικότητας που ζουν στο Κόσοβο».

Η ίδια η KFOR ανακοίνωσε από την πλευρά της πως διεξάγει έρευνα για πυρά «στις 25 Δεκεμβρίου κοντά σε μια περίπολο της αποστολής του ΝΑΤΟ στο Κόσοβο», προσθέτοντας ότι «δεν υπήρξαν τραυματίες ούτε υλικές ζημιές».

Ο πρωθυπουργός του προτεκτοράτου, Αλμπιν Κούρτι, είχε συναντήσεις με τους επικεφαλής τόσο της KFOR, Αντζελο Μικέλε Ριστούτσια όσο και με τον αρχηγό της EULEX (αστυνομική δύναμη της ΕΕ), Λαρς Γκούναρ Γουίγκεμαρκ, εμφανίζοντας ως κοινό συμπέρασμα ότι «πρέπει να αποκατασταθεί η ελεύθερη κυκλοφορία» στην περιοχή.

Στο μεταξύ, χτες, ο Πρόεδρος της Σερβίας Αλ. Βούτσιτς επισκέφτηκε τον Πατριάρχη των Σέρβων Πορφύριο, με αφορμή και την προχτεσινή απαγόρευση εισόδου που επέβαλαν οι κοσοβάρικες αρχές στον Πορφύριο, στη διάβαση «Μερνταρε». Ο Πορφύριος υποστήριξε ότι αυτό που συνέβη αντιστοιχεί με μια απαγόρευση εισόδου του Πάπα στο Βατικανό, ενώ ο Βούτσιτς μίλησε για «ντροπή» που βαραίνει όχι μόνο την Πρίστινα αλλά και τον διεθνή παράγοντα που δεν αντέδρασε.

Κατά τα άλλα, ο Σέρβος ηγέτης είπε ότι η Σερβία «θα συνεχίσει να αγωνίζεται για την ειρήνη και να αναζητά συμβιβαστικές λύσεις».

Ρωσική αντίδραση για τις ενταξιακές συνομιλίες ΕΕ - Βοσνίας

Μέσα σε αυτές τις συνθήκες, η Ρωσία εξέφρασε «ανησυχία» για την επίσημη έναρξη των ενταξιακών συνομιλιών της ΕΕ με τη Βοσνία - Ερζεγοβίνη, μιλώντας για απόφαση που λήφθηκε «στο πλαίσιο της τρέχουσας κατάστασης στον κόσμο και της επεκτατικής γραμμής της Δύσης (...) με πρωταρχικό κίνητρο τον στόχο της πλήρους γεωπολιτικής κατάκτησης της περιοχής».

Η εκπρόσωπος του ρωσικού ΥΠΕΞ Μαρία Ζαχάροβα δήλωσε ότι η ΕΕ χρησιμοποίησε τις ενταξιακές συνομιλίες για να αναγκάσει τις χώρες των Βαλκανίων να υιοθετήσουν «αυτομάτως» την εξωτερική πολιτική της και τις αντιρωσικές κυρώσεις της.

Τόνισε δε ότι «έχουμε την πρόθεση να συνεχίσουμε να εργαζόμαστε με στόχο να απελευθερώσουμε την κυρίαρχη και ανεξάρτητη Βοσνία και Ερζεγοβίνη από το παρωχημένο καθεστώς του προτεκτοράτου».

ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ

Προσωπικό, υποδομές και επαφές για τις ΝΑΤΟικές βρωμοδουλειές και στο Κόσοβο

Στο Κόσοβο υπάρχει και ελληνική εμπλοκή, με την Ελληνική Δύναμη Κοσόβου (ΕΛΔΥΚΟ). Σύμφωνα με αρμόδιες πηγές, στο προτεκτοράτο είναι ανεπτυγμένα περίπου 80 με 100 στελέχη, ανάλογα με την περίοδο, τις ανάγκες και τις διαθεσιμότητες. Οι περισσότεροι εδρεύουν στο στρατόπεδο Film City στην Πρίστινα, ενώ κάποιοι βρίσκονται στο βόρειο τμήμα του προτεκτοράτου, όπου είναι συγκεντρωμένοι οι περισσότεροι Σέρβοι που ζουν στο Κόσοβο.

Η αποστολή εκεί είναι εξάμηνη. Σύμφωνα με πληροφορίες, μάλιστα, πριν περίπου 7 με 10 μέρες έφτασε στην περιοχή η νέα φουρνιά αντικαταστατών, οπότε έγιναν και οι σχετικές διαδικασίες ενημέρωσης και απενημέρωσης (των αποχωρούντων).

Σημειωτέον, σύμφωνα με διαθέσιμα στοιχεία η Ελλάδα συμμετέχει βασικά με τις παρακάτω δυνάμεις στην ΚFOR: Εναν Μηχανοκίνητο Λόχο Ελιγμoύ (εδρεύει στο Film City) και δύο Ομάδες Συνδέσμων Παρατηρητών (Liaison Monitoring Teams) που εδρεύουν στο στρατόπεδο Novoselo στη Μιτροβίτσα.

Επιπλέον, επιτελείς του στρατού ξηράς είναι αποσπασμένοι στη SPOU (Sea Port Operations Unit) στη Θεσσαλονίκη, της οποίας το λιμάνι είναι ενταγμένο στον αμερικανοΝΑΤΟικό σχεδιασμό για τη μεταφορά μέσων και εφεδρειών του ΝΑΤΟ στο Κοσσυφοπέδιο, άλλος ένας λόγος που στοιχειοθετεί το ενδιαφέρον των Αμερικανών για το λιμάνι της πόλης. Στην πόλη, άλλωστε, είναι σε διαθεσιμότητα για το ΝΑΤΟ Λόχος Γενικών Μεταφορών προς υποστήριξη της επιχείρησης στο Κόσοβο. Επίσης διατίθεται προσωπικό (μέχρι 40 στελέχη) στα στρατηγεία και ανεξάρτητα γραφεία του ΝΑΤΟ στη Βαλκανική: KFOR-HQ, Tirana, NHQ Skopje, MLO Belgrad και COMMZZ - South στην Καλαμαριά Θεσσαλονίκης.

Παραπέρα, διατίθενται πτήσεις μεταγωγικών αεροσκαφών C-130 της Πολεμικής Αεροπορίας, «επ' ωφελεία ΝΑΤΟ» («NATO CHANNEL FLIGHT»), και επί του δρομολογίου Ελευσίνα - Νάπολη - Σαράγεβο - Πρίστινα - Ελευσίνα.

Σε άλλη μια εξέλιξη ενδεικτική της κρισιμότητας των στιγμών, διπλωματικές πηγές αναφέρουν ότι «λόγω της τεταμένης κατάστασης που επικρατεί στο βόρειο Κόσοβο» ο υπουργός Εξωτερικών επικοινώνησε χθες το πρωί με την επικεφαλής του Γραφείου Συνδέσμου της Ελλάδας στην Πρίστινα, καθώς και με στελέχη του ελληνικού αποσπάσματος της KFOR, προκειμένου να ενημερωθεί για την κατάσταση που διαμορφώνεται στην περιοχή μετά και τις τελευταίες εξελίξεις.

Οι ίδιες πηγές προσθέτουν ότι ο υπουργός «στο πλαίσιο των πρωτοβουλιών που αναλαμβάνει για την αποκλιμάκωση της έντασης, μέσω και των συχνών επισκέψεών του στην περιοχή των Δυτικών Βαλκανίων, βρίσκεται σε τακτική επαφή με τον ειδικό απεσταλμένο της ΕΕ για τα Δυτικά Βαλκάνια, Miroslav Lajcak, όπως έγινε και την προηγούμενη εβδομάδα πριν την επίσκεψη του ΥΠΕΞ στην Πρίστινα. Για τον σκοπό αυτό, έχει ορίσει και την πρέσβη, Σοφία Γραμματά, ειδική απεσταλμένη για τα Δυτικά Βαλκάνια».

Ενώ λένε πως τάχα για την «ασφάλεια και σταθερότητα», όπως την εννοούν στα πλαίσια του ΝΑΤΟ, η κυβέρνηση «υποστηρίζει τη συνέχιση του διαλόγου Βελιγραδίου - Πρίστινας, τασσόμενη υπέρ μιας αμοιβαίως συμπεφωνημένης επίλυσης των εκκρεμών ζητημάτων, οριστικής και νομικά δεσμευτικής».

Θυμίζουμε ότι ο ΥΠΕΞ επισκέφτηκε το Κόσοβο στις 20 του μήνα για κατ' ιδίαν συνάντησή του με την Κοσοβάρα ομόλογό του, ενώ είδε και τον Κοσοβάρο πρωθυπουργό, όπως και στελέχη του ελληνικού αποσπάσματος της KFOR. Την Πρίστινα είχε επισκεφτεί ξανά τον Οκτώβριο του 2020, τον Ιούνιο του 2021 και τον Ιούνιο του 2022, ενώ η Κοσοβάρα ΥΠΕΞ επισκέφτηκε την Αθήνα τον Ιανουάριο του 2022, με αντικείμενο μεταξύ άλλων και το παζάρι για την αναγνώριση του ΝΑΤΟικού προτεκτοράτου.