«Σήμα» αντιλαϊκής κλιμάκωσης με φόντο δυσκολίες και αδιέξοδα

 
Τη «σημαντική επιβράδυνση» της εγχώριας οικονομίας, αλλά με μικρότερο ρυθμό από την προηγούμενη πρόβλεψή του, βλέπει το Ιδρυμα Οικονομικών & Βιομηχανικών Ερευνών (ΙΟΒΕ) στο βασικό σενάριό του για το 2023 και με προϋπόθεση την ένταση της αντιλαϊκής επίθεσης από την όποια επόμενη κυβέρνηση.

Στην τριμηνιαία έκθεσή του, που δημοσιεύτηκε χτες, το ΙΟΒΕ προβλέπει την αύξηση του ΑΕΠ στο 2,4% για το 2023 από 6,1% πέρυσι, της ιδιωτικής κατανάλωσης στο 1,3% από 7,9% πέρυσι, των επενδύσεων στο 7,1% από 21,8% και του πληθωρισμού στο 4,3% από 9,6% την περσινή χρονιά.

Αποτυπώνοντας την «ασθμαίνουσα» καπιταλιστική οικονομία, τον «φαύλο κύκλο» και τα αδιέξοδά της, το Ινστιτούτο σημειώνει ότι «τα προβλήματα στην παγκόσμια οικονομία έχουν βάθος. Κινήσεις πολιτικής για την αντιμετώπιση προηγούμενων κρίσεων, κυρίως μέσω της διοχέτευσης εκτεταμένης ρευστότητας, έχουν οδηγήσει σε μερική μετάθεση του προβλήματος αλλά όχι λύση. Η ανάγκη για μεγάλη αύξηση των κεντρικών επιτοκίων λόγω του πληθωρισμού μειώνει τους ρυθμούς μεγέθυνσης των οικονομιών και δημιουργεί πρόβλημα αναχρηματοδότησης σε νοικοκυριά, επιχειρήσεις και κράτη», ενώ χαρακτηρίζει πηγή αβεβαιότητας την ενεργειακή κρίση και τον πόλεμο στην Ουκρανία.

Ενώ για την οικονομία της Ευρωζώνης σημειώνει ότι «σε περιβάλλον υψηλής αβεβαιότητας, οι οικονομίες της Ευρώπης αναμένεται να καταγράψουν αδύναμο ρυθμό ανάπτυξης το 2023, με πληθωρισμό σημαντικά υψηλότερο του στόχου και με προσδοκία για περαιτέρω σφιχτότερη νομισματική πολιτική», ενώ επισημαίνει ότι «η αυξημένη μεταβλητότητα εξαιτίας των πρόσφατων αναταράξεων στις τραπεζικές αγορές αποτελεί κίνδυνο για την ομαλή ανάκαμψη της ευρωπαϊκής οικονομίας και τη σταθερότητα του χρηματοπιστωτικού συστήματος».

Στο φόντο αυτό, αποτυπώνοντας και τα διλήμματα της αστικής διαχείρισης, θεωρεί ότι «κομβικός είναι ο κατάλληλος συντονισμός δημοσιονομικών και νομισματικών πολιτικών (...) προκειμένου να υπάρξει ισορροπία μεταξύ του στόχου συγκράτησης των πληθωριστικών προσδοκιών και αποφυγής οικονομικής ύφεσης» και ότι «ευκαιρία για την εμβάθυνση της νομισματικής ένωσης μέσα από τη νέα κρίση αποτελεί η δημόσια διαβούλευση για την αναθεώρηση του πλαισίου δημοσιονομικών κανόνων της ΕΕ το 2024», του νέου μνημονίου διαρκείας σε βάρος των λαών.

Σε ό,τι αφορά την εγχώρια οικονομία η έκθεση αναφέρει την απότομη επιβράδυνση το πρώτο φετινό τρίμηνο, μετά από μια «υψηλότερη των προσδοκιών» ανάκαμψη το περσινό 4ο τρίμηνο (στο 5,2%), με «κινητήριες δυνάμεις» τις επενδύσεις (λόγω «ενεργοποίησης του Ταμείου Ανάκαμψης» και άλλων σχημάτων που, όπως λέγεται, ευνοούν την οικονομία «τόσο άμεσα με τη διοχέτευση ρευστότητας... όσο και έμμεσα μέσω μεταρρυθμίσεων που έχουν τεθεί ως συνθήκη») και την ιδιωτική κατανάλωση («η οποία ενδυναμώθηκε και από τα μέτρα στήριξης»).

Επίσης, επισημαίνει ότι «η μεγέθυνση της οικονομίας έχει συνοδευθεί με επιστροφή σε δίδυμα ελλείμματα, δημοσιονομικά και εξωτερικού ισοζυγίου, των οποίων η εξισορρόπηση είναι σημαντικό να λάβει χώρα νωρίτερα παρά αργότερα». Ειδικά για το έλλειμμα του εξωτερικού ισοζυγίου, σημειώνεται ότι σε σχέση με το 2021 έκανε άλμα κατά 51,1%, φτάνοντας στα 38,4 δισ. ευρώ. Κι αυτό παρότι, όπως λέγεται, «ο βαθμός εξωστρέφειας της ελληνικής οικονομίας διαμορφώθηκε στο επίπεδο - ρεκόρ του 82% το 2022», ενώ «αναμένονται σημαντικές πιέσεις στις εξαγωγές εμπορευμάτων λόγω της επιβράδυνσης των οικονομιών στο εξωτερικό και του κόστους Ενέργειας που παραμένει υψηλό».

Σημειώνεται ακόμη για τις αυξήσεις επιτοκίων ότι «στο νέο περιβάλλον, το χρήμα είναι ακριβότερο και πιο εκλεκτικό.Για τη δική μας οικονομία αυτό σημαίνει πως η κερδοφορία των επιχειρήσεων γενικά θα μειωθεί, ενώ το κόστος δανεισμού τους θα αυξηθεί. Το δημόσιο ταμείο δεν έχει τις ίδιες δυνατότητες για επιδοτήσεις όπως πριν και το κόστος δανεισμού του επίσης αναμένεται να αυξηθεί».

Με φόντο τα παραπάνω το ΙΟΒΕ δίνει σήμα γενίκευσης της αντιλαϊκής επίθεσης από την επόμενη κυβέρνηση, ξεχωρίζοντας τους εξής στόχους:

-- Την επιστροφή στα πρωτογενή πλεονάσματα «ήδη από την τρέχουσα χρονιά». Οπως λέγεται, «ακόμη και εάν ήταν ήδη αναγκαία η στροφή σε πρωτογενή πλεονάσματα, πλέον γίνεται ακόμη πιο επείγον να ακολουθηθεί στο επόμενο διάστημα πολιτική που θα προωθεί την ευρωστία των δημοσιονομικών, με επίτευξη και της επενδυτικής βαθμίδας το συντομότερο δυνατό». Ενώ ο στόχος αυτός «προϋποθέτει και απεξάρτηση της οικονομίας από τα μεγάλου ύψους επιδόματα τα οποία κατέστησε αναγκαία η πανδημία και η έντονη ενεργειακή κρίση».

-- Την ενίσχυση των υποδομών και των «μεταρρυθμιστικών προσπαθειών, μέσα από το Ταμείο Ανάκαμψης». «Παρά την πρόοδο που έχει επιτευχθεί τα τελευταία χρόνια, το κενό που πρέπει να καλυφθεί όσον αφορά το επίπεδο των εξαγωγών συνολικά και των επενδύσεων στη χώρα παραμένει μεγάλο», σημειώνεται.

-- Ενώ τονίζεται πως «ιδιαίτερη σημασία έχει ο χειρισμός του πληθωρισμού, αφενός για να μην πληγεί η σχετική ανταγωνιστική θέση της χώρας (...) και αφετέρου ώστε να μην υπάρχει συνεχιζόμενη έντονη πίεση στα νοικοκυριά...».

Οι εκτιμήσεις του ΔΝΤ

Στο μεταξύ, τις εκτιμήσεις του για την πορεία της ελληνικής οικονομίας δημοσιοποίησε χτες και το ΔΝΤ, στο πλαίσιο του World Economic Outlook. Σύμφωνα με αυτές, το Ταμείο αναμένει αύξηση του ΑΕΠ 2,60% (σε σύγκριση με το 1,80% που εκτιμούσε τον Οκτώβρη), και 1,5% το 2024.

Παράλληλα, αναμένει πιο αυξημένες πληθωριστικές πιέσεις, με τον δείκτη τιμών καταναλωτή να τοποθετείται για φέτος στο 4% (από 3,2% τον Οκτώβρη) και στο 2,90% το 2024.

Αναβαθμισμένη είναι και η πρόβλεψη για το έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών, με το ΔΝΤ να το τοποθετεί για το 2023 στο 8% του ΑΕΠ (από 6,3% του ΑΕΠ τον Οκτώβρη) και στο 6% του ΑΕΠ το 2024.

Για το πρωτογενές έλλειμμα εκτιμά ότι διαμορφώθηκε το 2022 στο -1,5%, ότι φέτος θα καταγραφεί πρωτογενές πλεόνασμα 0,4%, το οποίο θα αυξηθεί στο 1,4% το 2024, ενώ θα φθάσει στο επίπεδο του 2% έως και το 2028.

Ενώ στο ζήτημα του χρέους το ΔΝΤ προβλέπει ότι από το 177,4% του ΑΕΠ το 2022 θα υπάρξει υποχώρησή του στο 166% του ΑΕΠ φέτος, θα φθάσει στο 160,5% του ΑΕΠ το 2024, μιλώντας για τον ρόλο των «πληθωριστικών εκπλήξεων», που μόνο δυσάρεστες είναι για τον λαό.

Τράπεζες: «Παγώνουν»... τις αυξημένες δόσεις!

Στο μεταξύ, όπως είχε προαναγγελθεί, οι τράπεζες ανακοίνωσαν χτες ότι από αρχές Μάη πρόκειται να «παγώσουν» τα επιτόκια των στεγαστικών δανείων για ενήμερους δανειολήπτες για έναν χρόνο - αφορά περίπου 400.000 σπίτια - ώστε να διασφαλίσουν την «εισπραξιμότητα» από τα λαϊκά νοικοκυριά που πληρώνουν έως και 4 δόσεις παραπάνω τον χρόνο. Σε αυτά τα απαράδεκτα επίπεδα - μετά από σχεδόν έναν χρόνο συνεχών αυξήσεων στα επιτόκια που έχουν χτυπήσει ταβάνι - έρχονται σήμερα να... συγκρατήσουν τις δόσεις οι τράπεζες για να αποφύγουν μια νέα φουρνιά «κόκκινων» δανείων. Πιο συγκεκριμένα, οι τράπεζες ανακοίνωσαν ότι «παγώνουν» τις δόσεις στα επίπεδα που ήταν στις 31/3/2023, μείον 20 εκατοστιαίες μονάδες, για 12 μήνες, ενώ το ενδεχόμενο στο μέτρο να συμμετάσχουν και τα funds συζητήθηκε χτες στη συνεδρίαση της Eνωσης Εταιρειών Διαχείρισης από Δάνεια και Πιστώσεις.