ΝΕΟΣ ΚΩΔΙΚΑΣ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗΣ
Την περασμένη βδομάδα, η κυβέρνηση της ΝΔ έφερε για συζήτηση και ψήφιση στη Βουλή τον νέο Κώδικα Μετανάστευσης, μέσα από μια εξαιρετικά εσπευσμένη διαδικασία. Η σπουδή της λίγο πριν από το κλείσιμο της Βουλής για τις εκλογές φανερώνει το αυξημένο ενδιαφέρον του κεφαλαίου για την προσαρμογή των σχετικών ρυθμίσεων στις σύγχρονες ανάγκες του.
Ετσι, η επόμενη αντιλαϊκή κυβέρνηση θα βρει «έτοιμο» το νέο κωδικοποιημένο πλαίσιο. Θα χρειαστεί, βέβαια, να εκδώσει τις 69 (!) προβλεπόμενες υπουργικές αποφάσεις, οι οποίες θα εξειδικεύουν την υλοποίηση του νόμου σε μια σειρά κρίσιμα και ουσιώδη ζητήματα. Αλλωστε, το κράτος έχει συνέχεια...1. Τα αστικά επιτελεία ανησυχούν για την αύξηση των μεταναστευτικών και προσφυγικών ροών σε όλο τον καπιταλιστικό κόσμο και στην ΕΕ, ιδιαίτερα μετά από τη λήξη των περιοριστικών μέτρων για την πανδημία του κορονοϊού. Σύμφωνα με την Υπηρεσία Ασύλου της ΕΕ (EUAA), οι αιτήσεις ασύλου παρουσιάζουν τη μεγαλύτερη αύξηση μετά από τη λεγόμενη προσφυγική κρίση του 2015 - 2016. Οπως προκύπτει από τα στοιχεία, οι πρώτες χώρες προέλευσης των ξεριζωμένων παραμένουν η Συρία και το Αφγανιστάν. Παρ' όλα αυτά, οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι και η ελληνική κυβέρνηση κλιμακώνουν τη ρητορική για την «παράτυπη μετανάστευση». Σήμερα, για προφανείς γεωπολιτικούς λόγους, με εξαίρεση τα θύματα του ΝΑΤΟ-ρωσικού ιμπεριαλιστικού πολέμου στην Ουκρανία, που σωστά έχουν ενταχθεί σε ένα ορισμένο πλαίσιο προστασίας, όλοι σχεδόν οι υπόλοιποι ξεριζωμένοι βαφτίζονται «παράνομοι μετανάστες». Ετσι, η Συνθήκη της Γενεύης για τους πρόσφυγες καταστρατηγείται, ενώ τα αστικά κράτη διατηρούν μια μεγαλύτερη ευελιξία για τον έλεγχο των ροών και το ανοιγοκλείσιμο της στρόφιγγας ανάλογα με τα συμφέροντα του κεφαλαίου.
Ταυτόχρονα, όλη αυτή την περίοδο, σε ολόκληρη την ΕΕ, εκτυλίσσεται μια μεγάλη συζήτηση για τη δήθεν έλλειψη εργατικών χεριών και τη δημογραφική πίεση. Ωστόσο, τα στοιχεία της ανεργίας, επίσημα και πραγματικά, σε όλες τις χώρες, είναι αμείλικτα. Το κεφάλαιο δεν αναζητά γενικά εργατικά χέρια, αλλά σύγχρονους σκλάβους και ένα πάμφθηνο εργατικό δυναμικό χωρίς δικαιώματα. Η δημιουργία των λεγόμενων «νόμιμων οδών μετανάστευσης», κυρίως μέσω διακρατικών συμφωνιών, αξιοποιείται για τη μείωση της τιμής της εργατικής δύναμης στο πλαίσιο του διεθνούς ανταγωνισμού.
2. Οι σημερινές συνθήκες είναι εξαιρετικά σύνθετες και επικίνδυνες. Η όξυνση των ανταγωνισμών στην κορυφή της ιμπεριαλιστικής πυραμίδας, η προώθηση των σχεδιασμών για τον ιμπεριαλιστικό πόλεμο και οι κλυδωνισμοί της παγκόσμιας καπιταλιστικής οικονομίας στην αυγή - όπως όλα δείχνουν - μιας νέας ακόμα πιο βαθιάς από την προηγούμενη συγχρονισμένης καπιταλιστικής κρίσης, προμηνύουν πολύ αρνητικές για τους λαούς εξελίξεις. Η ανισομετρία των καπιταλιστικών χωρών ενισχύεται. Ο χάρτης του παγκόσμιου καταμερισμού εργασίας αλλάζει. Τα κύματα των ξεριζωμένων ολοένα μεγαλώνουν.
Το Προσφυγικό - Μεταναστευτικό δεν είναι ένα «προσωρινό» φαινόμενο μέσα στον καπιταλισμό. Αντίθετα, βρίσκεται στο DNA του συστήματος της εκμετάλλευσης και θα εντείνεται όσο αυτό κλυδωνίζεται από τη νομοτελειακή όξυνση των αντιφάσεών του και το αναπόφευκτο σάπισμά του.
1. Ο βασικός πυρήνας των νέων ρυθμίσεων αφορούν τη λεγόμενη μετάκληση (οι εργοδότες «καλούν» τους εργαζόμενους που χρειάζονται) και την εποχική εργασία των μεταναστών εργατών. Επιπλέον, απλοποιήθηκε η διαδικασία, με την οποία το αστικό κράτος καθορίζει τον αριθμό των μεταναστών εργατών που επιτρέπεται να εισέλθουν στη χώρα (καθορισμός όγκου εισδοχής αλλοδαπών για εξαρτημένη εργασία). Το πλαίσιο αυτό περιλαμβάνεται ουσιαστικά και στις συμφωνίες σύγχρονου σκλαβοπάζαρου με το Μπαγκλαντές και την Αίγυπτο, που στηρίζονται από ΣΥΡΙΖΑ και ΠΑΣΟΚ. Ταυτόχρονα, προετοιμάζονται παρόμοιες συμφωνίες και με άλλες χώρες, όπως το Πακιστάν.
Το προβλεπόμενο καθεστώς της εποχικής εργασίας είναι αποκαλυπτικό: Οι μετανάστες εργάτες έχουν δικαίωμα να διαμένουν στη χώρα και να εργάζονται για 9 μήνες κάθε χρόνο, ενώ τους υπόλοιπους τρεις μήνες πρέπει να επιστρέφουν στην πατρίδα τους. Αυτό το «πήγαινε - έλα» μπορεί να διαρκέσει μέχρι 5 χρόνια. Τυχόν παραβίαση των όρων αυτών οδηγεί σε απέλαση και απαγόρευση εισόδου για τα επόμενα χρόνια, ενώ απαγορεύεται η θεμελίωση κάθε άλλου δικαιώματος, όπως π.χ. μόνιμης διαμονής ή οικογενειακής επανένωσης. Επισημαίνεται ότι η συμφωνία Ελλάδας - Μπαγκλαντές επιτρέπει την υπαγωγή στο καθεστώς της εποχικής εργασίας και σε ορισμένο αριθμό (15.000) μεταναστών εργατών από το Μπαγκλαντές, που ήδη ζουν και εργάζονται στη χώρα χωρίς χαρτιά, ορισμένοι για πολλά χρόνια. Ετσι, η υπογραφή της συμφωνίας έχει οδηγήσει σε έναν εκτεταμένο γύρο εκβιασμών σε βάρος των ανθρώπων αυτών. Στο πλαίσιο αυτό, χρειάζεται να κατανοηθεί η πρόσφατη παραπλανητική τοποθέτηση του πρώην βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ Μ. Μπαλαούρα στην Ηλεία σε Πακιστανούς μετανάστες εργάτες ότι «ο ΣΥΡΙΖΑ είναι με το μέρος των ανθρώπων που δουλεύουν και υποφέρουν... Ομως η ΝΔ θέλει να σας διώξει και να φέρνει με αεροπλάνα εργάτες γης και μετά να γυρίζουν στην πατρίδα τους». Ξέχασε, βέβαια, ο πρώην βουλευτής να τους πει ότι ο ΣΥΡΙΖΑ ψήφισε τη συμφωνία Ελλάδας - Μπαγκλαντές!
Υπογραμμίζεται ότι στις αρχές Μαρτίου, λίγο πριν από την έναρξη της τουριστικής σεζόν, η κυβέρνηση έφερε υπουργική απόφαση για την επέκταση του καθεστώτος της εποχικής εργασίας στον κλάδο του τουρισμού, ικανοποιώντας ένα πάγιο αίτημα των μεγαλοξενοδόχων.
2. Το ΚΚΕ καταψήφισε τον νέο Κώδικα Μετανάστευσης, αποκαλύπτοντας ότι αποτελεί ένα εργαλείο για το ανοιγοκλείσιμο της στρόφιγγας των μεταναστευτικών και προσφυγικών ροών, υπηρετώντας τους στόχους του κεφαλαίου για την πτώση της τιμής της εργατικής δύναμης σε βάρος όλων των εργαζομένων, Ελλήνων και μεταναστών. Ταυτόχρονα, «κάτω από τη μύτη» του αστικού κράτους τα φαινόμενα άγριας εργοδοτικής αυθαιρεσίας και τρομοκρατίας σε βάρος των εργαζομένων και ιδιαίτερα των μεταναστών πληθαίνουν, ενώ δεν υπάρχει κανένας έλεγχος για την τήρηση στοιχειωδών μέτρων προστασίας ακόμα και για την υγεία και την ασφαλή διαβίωσή τους.
Η κριτική αυτή δεν προέρχεται μόνο από το ΚΚΕ. Αλλωστε, η αδυσώπητη πραγματικότητα και οι εικόνες φρίκης της Μανωλάδας και αλλού δεν μπορούν να κρυφτούν. Χαρακτηριστικές ήταν οι παρατηρήσεις της Εθνικής Επιτροπής για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου στη σχετική συζήτηση του νομοσχεδίου. Η ΕΕΔΑ συμπεραίνει ότι τελικά σε βάρος των μεταναστών εργατών έχει διαμορφωθεί «ένα ειδικό (ή εξαιρετικό) εργατικό δίκαιο αλλοδαπών, σε αρκετές περιπτώσεις κατά παραβίαση του διεθνούς δικαίου», ότι «το επισφαλές πλαίσιο απασχόλησης στον αγροτικό τομέα, εν τέλει, λειτουργεί αποθαρρυντικά για τους υποψήφιους γεωργικούς εργαζόμενους μόνιμα διαμένοντες στη χώρα (αλλοδαπούς ή γηγενείς) με αποτέλεσμα οι ανάγκες σε εργαζόμενους να χρειάζεται να καλυφθεί μέσα από την πρόσκληση αλλοδαπών από το εξωτερικό, ενώ σύμφωνα με στοιχεία των μετακλήσεων, οι εργοδότες επιλέγουν τη μετάκληση "εσωτερικού", δηλαδή την αξιοποίηση της δεξαμενής των παράτυπα διαμενόντων πολιτών τρίτων χωρών». Μιλάει, επίσης, για την πλήρη απαξίωση των Επιθεωρήσεων Εργασίας, την απουσία των προβλεπόμενων κατά τ' άλλα υγειονομικών διατάξεων για τα καταλύματα των εργατών γης, τη μη κατάρτιση του προβλεπόμενου από το 2012 μητρώου των εργοδοτών με διοικητικές σε βάρος τους κυρώσεις για παράβαση της απαγόρευσης της απασχόλησης «παράνομων» μεταναστών, που καμία κυβέρνηση δεν έχει καταρτίσει όλα αυτά τα χρόνια.
3. Ο νέος Κώδικας Μετανάστευσης όχι μόνο δεν δίνει λύσεις στα μεγάλα προβλήματα, αλλά διαιωνίζει την άδικη και ταξική πολιτική σε βάρος των μεταναστών και των προσφύγων. Αξίζει, μάλιστα, να σημειωθεί ότι αρχικά, με το σχέδιο νόμου στη διαβούλευση, η κυβέρνηση της ΝΔ είχε τολμήσει να προτείνει την κατάργηση ουσιαστικά της αυτοτελούς άδειας διαμονής για τους μετανάστες β' γενιάς, καθώς και ανυπέρβλητες προϋποθέσεις νόμιμης διαμονής για τους ασυνόδευτους ανήλικους όταν ενηλικιώνονται. Οι διατάξεις αυτές τελικά αποσύρθηκαν μετά από την κατακραυγή, δείχνοντας ωστόσο την κατεύθυνση της αντιμεταναστευτικής πολιτικής. Ετσι:
- Οι χιλιάδες ξεριζωμένοι, που ζουν και εργάζονται στην χώρα μας χωρίς χαρτιά, πολλοί για χρόνια ολόκληρα, παραμένουν απροστάτευτοι. Δεν προβλέπεται καμία διαδικασία για τη νομιμοποίησή τους, διατηρώντας το καθεστώς της ομηρίας και διαμορφώνοντας το έδαφος για την άγρια εκμετάλλευσή τους προς όφελος του κεφαλαίου.
- Οι Υπηρεσίες Μετανάστευσης παραμένουν εξαιρετικά υποστελεχωμένες, χωρίς επαρκή υλικοτεχνική υποστήριξη. Ειδικά τμήματα συστήνονται για τις χρυσές βίζες και τις άδειες διαμονής των επενδυτών, αλλά η μεγάλη πλειοψηφία των μεταναστών παραμένει στην ταλαιπωρία και τις τεράστιες καθυστερήσεις. Οι νέες ηλεκτρονικές διαδικασίες όχι μόνο δεν διευκολύνουν, αλλά ελλοχεύουν κινδύνους, όπως με το απαράδεκτο καθεστώς της πλασματικής επίδοσης αποφάσεων. Η πλειοψηφία των μεταναστών αναγκάζεται να πληρώνει όχι μόνο τα διάφορα παράβολα, αλλά και διάφορα γραφεία, δικηγόρους και άλλους που τους εκμεταλλεύονται.
- Ανυπέρβλητα παραμένουν τα εμπόδια για τη θεμελίωση δικαιωμάτων υπέρ των μεταναστών, όπως τα εξωπραγματικά εισοδηματικά κριτήρια, οι πιστοποιήσεις ελληνομάθειας μέσα από απαράδεκτες διαδικασίες κ.ά. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα της άδειας για εξαιρετικούς λόγους, σε όσους αποδεδειγμένα ζουν στη χώρα για επτά συνεχόμενα έτη, που δίνεται μόνο για μία φορά!
- Οι χιλιάδες κατατρεγμένοι, που έφτασαν στα σύνορα προσπαθώντας να ξεφύγουν από τον πόλεμο και την εξαθλίωση και έχουν εγκλωβιστεί στη χώρα μας, μέσα από τον απαράδεκτο Κανονισμό του Δουβλίνου και την Κοινή Δήλωση ΕΕ - Τουρκίας, παραμένουν εντελώς απροστάτευτοι. Η μεγάλη συχνά διάρκεια της αίτησης ασύλου δεν προσμετράται για τη θεμελίωση κανενός δικαιώματος. Οι άνθρωποι αυτοί στερούνται τα δικαιώματα της οικογενειακής επανένωσης, που έτσι κι αλλιώς παραμένει μια εξαιρετικά δυσπρόσιτη διαδικασία.
- Για τα παιδιά που έφτασαν ασυνόδευτα στην Ελλάδα, δεν δίνεται μια ουσιαστική, οριζόντια λύση για την εξασφάλιση της παραμονής τους και μετά από την ενηλικίωση, χωρίς όρους και προϋποθέσεις.
- Πέρα από τις διακηρύξεις, δεν υπάρχει κανένα ολοκληρωμένο πλαίσιο προστασίας των θυμάτων εμπορίας ανθρώπων, συνολικότερα των ευάλωτων ανθρώπων. Η πρόβλεψη για δυνητική πλέον και όχι υποχρεωτική απόδοση της άδειας διαμονής για ανθρωπιστικούς λόγους είναι αποκαλυπτική.
- Τέλος, απουσιάζει κάθε σχεδιασμός για την ουσιαστική ένταξη των ξεριζωμένων που ζουν και εργάζονται στη χώρα μας, μέσα από την εκπαιδευτική διαδικασία, την εκμάθηση της γλώσσας, την εξασφάλιση της πρόσβασης στην εργασία με ίσα δικαιώματα, τη στέγαση κ.λπ.
Η άδικη και βαθιά ταξική πολιτική του αστικού κράτος απέναντι στους ξεριζωμένους μετανάστες και πρόσφυγες είναι η πιο αποκαλυπτική εκδήλωση της σύγχρονης καπιταλιστικής βαρβαρότητας. Το ανοιγοκλείσιμο της κάνουλας των ροών υπηρετείται μέσα από δύο κεντρικούς άξονες: Από τη μια μεριά ένταση της καταστολής στα σύνορα (Frontex, φυσικοί και «αόρατοι» φράχτες, απελάσεις, εγκλωβισμός σε hot spot διαλογής κ.ά.) και από την άλλη μεριά άγρια εκμετάλλευση και συμφωνίες σύγχρονου σκλαβοπάζαρου. Σ' αυτές τις κεντρικές κατευθύνσεις συμφωνούν όλα τα αστικά κόμματα, όπως άλλωστε προκύπτει από το κυβερνητικό έργο του καθενός και τη συμβολή τους στην προώθηση της ευρωενωσιακής πολιτικής. Απέναντι σ' αυτά, χρειάζεται να αντιπαρατεθεί ένα ισχυρό εργατικό και λαϊκό κίνημα, δυναμώνοντας τους κοινούς αγώνες Ελλήνων και μεταναστών εργαζομένων, για ζωή και δουλειά με δικαιώματα. Σ' αυτόν τον δρόμο χρειάζεται ένα δυνατό ΚΚΕ.
Κατερίνας ΓΕΡΑΚΗ*
* Η Κατερίνα Γεράκη είναι υπεύθυνη της Διατμηματικής Επιτροπής της ΚΕ του ΚΚΕ για τους Πρόσφυγες και Μετανάστες, υποψήφια βουλευτής Α' Αθήνας
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Tα σχόλια στο μπλοκ πρέπει να συνοδεύονται από ένα ψευδώνυμο, ενσωματωμένο στην αρχή ή το τέλος του κειμένου