Γιούρα Μέρος γ΄

Πάθη... αλλά και «κατακτήσεις»

(Μέρος γ')

Οι καταχτήσεις

Η ΖΩΗ στη Γιούρα είναι ένα ατέλειωτο δράμα. Είναι όμως και μια νίκη. Νίκη του ακατάβλητου λαού μας, που διαλεχτό πρωτοπόρο κομμάτι του είναι οι κρατούμενοι στη Γιούρα. Τίποτε δεν μπορεί να τους λυγίσει. Στο ατέλειωτο όργιο του Γλάστρα και των δημίων του, αντιτάσσουν την παντοδύναμη υπομονή τους. Στις συνεχείς προσπάθειες για τη θανάτωσή τους παρατάσσουν την πίστη τους, τη ζωοδότρα και

την ατσαλένια αποφασιστικότητά τους: θα τα βγάλουμε πέρα ό,τι και να κάνετε. Και τα βγάλαμε πέρα: όσο περισσεύει η πίεση της υπηρεσίας, τόσο περισσεύει και η προσπάθεια των κρατουμένων για «κατακτήσεις». Και τις πετυχαίνουν μέρα με τη μέρα, στιγμή με στιγμή.

Καλοκαίρι 1948, σοβαρές «κατακτήσεις» είναι: ότι οι «υποδοχές» παύουν να είναι τόσο βασανιστικές - είδαν με την πείρα τους οι γλάστρηδες πως το μόνο που πετυχαίνουν με το ξύλο στους νέους είναι να αυξάνεται η θέλησή τους. Επιτρέπουν στους κρατούμενους γιατρούς να βοηθήσουν τους αρρώστους. Παρ' όλα τα εμπόδια που τους βάζει η διεύθυνση, την έλλειψη κάθε φαρμάκου και κάθε μέσου, η συμβολή τους στη διάσωση των κρατουμένων είναι σημαντική. Κατορθώνουν, κυρίως, να κάνουν ένα είδος αναρρωτηρίου στον Α' όρμο με 100 περίπου κρεβάτια - μπορεί εκεί ο άρρωστος να βρει αν όχι θεραπεία, τουλάχιστον στοργή και ξεκούραση. Πετυχαίνουν ακόμα να δίνουν οι κρατούμενοι γιατροί σημειώματα απαλλαγής από την αγγαρεία, ίσαμε ένα μήνα. Πρέπει νάσαι πολύ άρρωστος για να το πάρεις, αλλά και σπάνια το αναγνωρίζει ο φύλακας: σε τραβά πάλι για αγγαρεία. Είναι όμως μια αρχή.

Πολύ σοβαρή επιτυχία είναι και η σειρά στη δουλιά. Επρεπε να περάσει ένας χρόνος για να πεισθούν οι δήμιοι. Ετσι τον Α' όρμο τον χωρίζουν σε 5 διαμερίσματα - 2 διαμερίσματα βγαίνουν για την τακτική αγγαρεία (έργα), 1 διαμέρισμα για την έκτακτη αγγαρεία (καΐκι, χωροφυλακή κλπ.), 1 για το καθάρισμα τροφίμων και 1 ανάπαυση. Η ζωή λασκάρει λίγο. Αφήνουν και πάμε στη θάλασσα (μια φορά τη βδομάδα). Παίρνουμε ανάσα. Φυσικά αυτά γίνονται στον Α' όρμο.

Στον Δ' το δράμα εντείνεται συνέχεια. Για πολύ ακόμα καιρό. Σακατεύεται ο κόσμος - αναρίθμητοι. Δημιουργείται, πάλι, η ανάγκη για καινούργιο αίμα. Ετσι στις 12 και 22 Αυγούστου ο Γλάστρας κάνει στον Α' όρμο δύο διαλογές για τον Δ'. Είναι και οι δύο τρομερές -προπαντός η πρώτη: Εδειρε όσο ποτέ, έστειλε στο πειθαρχείο δεκάδες, άλλες δεκάδες στο αναρρωτήριο - και 700 για τον Δ'. Η κατάσταση πάλι χειροτερεύει και στον Α' όρμο. Στον Δ' όμως και στον Ε' γίνεται εξωφρενική. 

Καινούργια βάσανα: Στις 6.7.48 ο Στράτος πιάνει στον Δ' εννέα κρατούμενους, που δήθεν δε δούλευαν αποδοτικά. Τους βασανίζει 2 μέρες στον Ε' και έπειτα τους απομονώνει στον Στ' όρμο - ακατοίκητον. Δεν τους δίνει ούτε ρούχα, ούτε συσσίτιο. Υστερα από δύο μέρες τους στέλνει φαγητό -δεν έχουν καραβάνες. Τους αναγκάζει να πάρουν κάτι βρώμικα κονσερβοκούτια, που ήταν πεταμένα στα σκουπίδια και τους βάζει μέσα το φαγητό. Τα βασανιστήρια συνεχίζονται μέρες και νύχτες, βοηθούν το Στράτο και οι κρατούμενοι Φιλιππόπουλος, Αιγινίτης κλπ. Είναι τόσο αβάσταχτα, που δύο κάνουν απόπειρα ν' αυτοκτονήσουν, μεταφέρουν τον ένα ετοιμοθάνατο στο αναρρωτήριο. Αλλος ρίχνεται από τα βράχια - έσπασε τα πλευρά του. Αλλος έκοψε τις φλέβες του με τενεκέ.

Στις 8.6.48 ο χαφιές επιστάτης Ντίνου πετά ένα σημείωμα που έγραφε «Δημοκρατικός Στρατός», σε μια σκηνή. Ειδοποιεί το αρχιφυλακείο, εισβάλλουν οι φύλακες, ψάχνουν, βρίσκουν το σημείωμα - αναστάτωση. Καινούργια βάσανα. Ερχεται η χωροφυλακή, γίνονται συλλήψεις, ανακρίσεις, βασανιστήρια. Φυσικά η αλήθεια αποκαλύφτηκε - είχαν όμως πληρώσει οι κρατούμενοι την προβοκάτσια. Υστερα από λίγες μέρες ο ίδιος ο Ντίνου γράφει ένα ΚΚΕ σε μια μάντρα. Εφοδος πάλι, ανακρίσεις - μαρτύρια.

Αύριο: «Η ενότητα κι αποφασιστικότητα τσακίζει τους φασίστες»

Ο Γολγοθάς των κρατουμένων