Covid-19: Ο καπιταλισμός νοσεί βαθιά...

Η διαπάλη για την «πατρότητα» του νέου κορονοϊού SARS COV-2 (η ασθένεια είναι η Covid-19) ανάμεσα σε Αμερικανούς και Κινέζους αξιωματούχους είναι ενδεικτική για τις αντιθέσεις ανάμεσα στις ισχυρότερες δυνάμεις της ιμπεριαλιστικής «πυραμίδας», καθώς και για τις μεθόδους με τις οποίες μπορεί να διεξάγεται αυτή η διαπάλη.

Ετσι, στις αρχές της βδομάδας ο «διαβολικά καλός» κ. Τραμπ χαρακτήρισε τον νέο κορονοϊό «κινέζικο», για να ακολουθήσει σφοδρή αντίδραση του εκπροσώπου του κινεζικού υπουργείου Εξωτερικών, Γκένγκ Σουάνγκ, που κατηγόρησε τον Τράμπ πως «στιγματίζει» την Κίνα.

Προηγήθηκε τοποθέτηση άλλου εκπροσώπου του υπουργείου Εξωτερικών της Κίνας, Ζάο Λιζιάν, που με ανάρτηση στο Twitter άφηνε να εννοηθεί πως οι αμερικανικές Ενοπλες Δυνάμεις σχετίζονται με την επιδημία στη Γουχάν. Ο Λιζιάν, σχολιάζοντας δήλωση του διευθυντή του Αμερικανικού Κέντρου Ελέγχου και Πρόληψης Ασθενειών, Ρόμπερτ Ρέντφιλντ, που παραδέχθηκε ότι κάποιοι Αμερικανοί, που πιστευόταν ότι είχαν πεθάνει από γρίπη, ίσως στην πραγματικότητα να πέθαναν από τον νέο κορονοϊό, αναρωτήθηκε: 

• «Πότε εμφανίστηκε ο "ασθενής - μηδέν" στις ΗΠΑ; Πόσοι άνθρωποι έχουν μολυνθεί. Ποια είναι τα ονόματα των νοσοκομείων; Ισως ο στρατός των ΗΠΑ να έφερε την επιδημία στη Γουχάν. Δημοσιεύστε τα στοιχεία σας! Οι ΗΠΑ μάς χρωστούν μια εξήγηση».

Από τη μεριά του, ο σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας των ΗΠΑ, Ρόμπερτ Ο' Μπράιεν, επέμεινε ότι ο κορoνοϊός ξεκίνησε από τη Γουχάν και κατηγόρησε τις κινεζικές αρχές για έλλειψη συνεργασίας και προσπάθεια συγκάλυψης, που «κόστισαν δύο μήνες στην αντίδραση της διεθνούς κοινότητας».

Καταγγελίες για προετοιμασία και χρήση βιολογικών όπλων

Είναι δύσκολο κάποιος να προφητεύσει για το ποιος έχει δίκιο. Η αλήθεια είναι πως, παρά τις Διεθνείς Συμφωνίες απαγόρευσης των βιολογικών όπλων του 1972 και του 1975, υπάρχουν πλέον ισχυρές ενδείξεις πως οι ιμπεριαλιστικές δυνάμεις κάθε άλλο παρά έχουν παραιτηθεί από το να έχουν και βιολογικά όπλα, τα οποία εκσυγχρονίζουν και μπορούν να αξιοποιήσουν. Ετσι, π.χ., κατά καιρούς η Κούβα έχει επίσημα κατηγορήσει τις ΗΠΑ για χρήση σε βάρος της βιολογικών όπλων, μικροοργανισμών κ.ο.κ.

Γνωρίζουμε, επίσης, πως επίσημα το 2018 η Ρωσία είχε θέσει το ζήτημα του ελέγχου εργαστηρίων «βιολογικών ερευνών», που έχουν οι Ενοπλες Δυνάμεις των ΗΠΑ σε διάφορες χώρες (π.χ. Καζακστάν, Αρμενία), που σίγουρα δεν είναι τα μόνα, αφού σύμφωνα με παλιότερο δημοσίευμα του ρωσικού «Σπούτνικ», οι ΗΠΑ φαίνεται να έχουν 400 ανάλογα εργαστήρια σε 25 χώρες του κόσμου. Στο ίδιο δημοσίευμα αναφέρονταν παράξενα γεγονότα μολύνσεων ανθρώπων, σε περιοχές όπου λειτουργούν τέτοια εργαστήρια. Σύμφωνα με άλλο ρωσικό δημοσίευμα, το αμερικανικό «βιολογικό εργαστήρι» στο Καζακστάν ασχολούνταν και με νυχτερίδες, και ως γνωστόν ο νέος κορoνοϊός σχετίζεται με αυτές. Την ύπαρξη και λειτουργία του συγκεκριμένου εργαστηρίου έχει καταγγείλει το Σοσιαλιστικό Κίνημα Καζακστάν.

Ο Σεργκέι Γκλάζιεφ, οικονομολόγος, ακαδημαϊκός, πρώην υπουργός, πρώην σύμβουλος του Ρώσου Προέδρου, σε πρόσφατη συνέντευξή του ευθέως έδειξε τις ΗΠΑ στην κατασκευή του νέου κορoνοϊού: 

• «Κάθε παγκόσμιος πόλεμος διακρίνεται από τις δικές του πρωτοποριακές μεθόδους πολέμου. Οι Αμερικανοί ήταν οι πρώτοι που αποκάλυψαν αυτό το βιολογικό όπλο. Και οι προηγούμενες δοκιμές, όπως ο Εμπολα και η γρίπη των πτηνών, ήταν απλώς πειράματα, που οδηγούσαν στο δρόμο για τον σχηματισμό ενός στοχευμένου ιού επιλεκτικής δράσης. Δεν υπάρχουν τυχαία γεγονότα στην παγκόσμια αλυσίδα. Οταν μιλάμε για υβριδικό πόλεμο, είναι καλύτερο να αξιολογήσουμε με προσοχή τις συνθήκες στις οποίες βρισκόμαστε. Κι αυτός ο υβριδικός παγκόσμιος πόλεμος συνεχίζεται εδώ και 10 χρόνια, από τότε που ξεκίνησε η οικονομική κρίση, η οποία δεν έχει εξαφανιστεί. Ο στόχος αυτού του πολέμου για την αμερικανική παγκόσμια κυρίαρχη ελίτ είναι ξεκάθαρος κι είναι η διατήρηση της παγκόσμιας κυριαρχίας. Κύρια στο στόχαστρό τους είναι η Κίνα και η Ρωσία, δεδομένου ότι εδώ η κατάσταση τους έχει ξεφύγει από τον έλεγχό τους». 

Σύμφωνα με τον Γκλάζιεφ, ο νέος κορονοϊός και η ραγδαία πτώση των τιμών του πετρελαίου είναι τμήματα της ίδιας «τεχνητής αλυσίδας».

Η «κινούμενη άμμος» των ανταγωνισμών στην παγκόσμια οικονομία

Ασχετα όμως από το εάν ο SARS COV-2 είναι ένας κατασκευασμένος ή όχι κορoνοϊός, εκείνο που είναι σίγουρο είναι η τεράστια επίδραση που αυτός ασκεί στην παγκόσμια καπιταλιστική οικονομία, στους ανταγωνισμούς που εκδηλώνονται σε αυτήν. Τρία σημαντικά στοιχεία, που το ΚΚΕ έχει εντοπίσει στις αναλύσεις του, όπως είναι η αβεβαιότητα της αναιμικής παγκόσμιας ανάπτυξης, η ενίσχυση της πολιτικής του προστατευτισμού στις καπιταλιστικές οικονομίες και η όξυνση των ενδοϊμπεριαλιστικών ανταγωνισμών, λαμβάνουν πλέον νέες διαστάσεις.

Ηδη σήμερα όλοι εκείνοι, που το προηγούμενο διάστημα πανηγύριζαν για τη λεγόμενη «επιστροφή στην κανονικότητα» και για την «ανάπτυξη», που είχε σκληρό ταξικό πρόσημο υπέρ των κερδών του κεφαλαίου, είναι τώρα αναγκασμένοι να ομολογήσουν πως οι καπιταλιστικές οικονομίες θα κινηθούν το επόμενο διάστημα σε ρυθμούς ύφεσης και κρίσης.

Επιπλέον, διάφορες αστικές κυβερνήσεις λαμβάνουν μέτρα προστατευτισμού, κλείνουν σύνορα, διακόπτουν διακρατικές οικονομικές συναλλαγές, αυξάνουν τους δασμούς, αλλά και χρηματοδοτούν σχέδια «στήριξης» των επιχειρηματιών τους. Η «φαγωμάρα» τους έφτασε μέχρι και στην επιδίωξη ελέγχου του εμβολίου, που ετοιμάζει η γερμανική εταιρεία βιοτεχνολογίας «CureVac» και που ο Πρόεδρος των ΗΠΑ φέρεται να προσπάθησε να αγοράσει για αποκλειστική χρήση στη χώρα του. Να σημειωθεί πως ο μεγαλομέτοχος της συγκεκριμένης γερμανικής εταιρείας, που έχει χρηματοδοτηθεί και από την ΕΕ, συνδέεται με τον δισεκατομμυριούχο Μπιλ Γκέιτς, που πριν από 5 χρόνια είχε «προφητεύσει» την απώλεια εκατομμυρίων ανθρώπων εξαιτίας ενός φονικού ιού.

Σήμερα, στη «ζούγκλα» της καπιταλιστικής κερδοφορίας, αντί της αλληλεγγύης και της συνεργασίας για το ξεπέρασμα της πανδημίας, βλέπουμε 10-15 μεγάλα μονοπώλια του χώρου της βιοτεχνολογίας (αμερικανικά, γερμανικά, ρωσικά, ιαπωνικά, κινεζικά κ.ο.κ.) να ανταγωνίζονται μεταξύ τους για το ποιος θα εφεύρει το εμβόλιο, για να αυξήσει τα κέρδη του.

Την ίδια ώρα, ο Τραμπ ανακοίνωσε πακέτο ενίσχυσης των αμερικανικών μονοπωλίων της τάξης των 50 δισ. δολαρίων, ενώ δημοσιεύματα κάνουν λόγο για προετοιμαζόμενο «πακέτο» 850 δισ. δολαρίων. Ανάλογα μέτρα, καθώς και μέτρα δημοσιονομικής χαλάρωσης, λαμβάνουν όλες οι ισχυρές καπιταλιστικές χώρες. Εννοείται πως η «μερίδα του λέοντος» των χρημάτων θα κατευθυνθεί στην ενίσχυση των μεγάλων μονοπωλίων (των αερομεταφορών, της αυτοκινητοβιομηχανίας, των ενεργειακών μεγαθηρίων κ.ά.), η κερδοφορία των οποίων πλήττεται σε συνθήκες ύφεσης των καπιταλιστικών οικονομιών και εμπορικών «πολέμων». «Πόλεμοι» που δεν διεξάγονται μόνο μέσα από τις κυρώσεις, που επιβάλλουν η μια στην άλλη καπιταλιστική χώρα, όπως π.χ. είναι οι κυρώσεις των ΗΠΑ και της ΕΕ σε βάρος της Ρωσίας, αλλά και με καλυμμένους τρόπους, όπως το πρόστιμο ύψους 1,1 δισ. ευρώ, που επέβαλε πρόσφατα στην «Apple» η γαλλική Επιτροπή Ανταγωνισμού, «για πρακτικές που αντιβαίνουν τους κανόνες ανταγωνισμού».

Η ραγδαία πτώση της τιμής του πετρελαίου στα 30 δολάρια το βαρέλι παρουσιάστηκε ως «πόλεμος» μεταξύ Σαουδαράβων και Ρώσων, που δεν μπόρεσαν να συμφωνήσουν στη μείωση της παραγωγής του πετρελαίου, ώστε να διατηρήσουν σε υψηλά επίπεδα την τιμή του. Ωστόσο, πολλά δείχνουν πως έχουμε να κάνουμε με κάτι παραπάνω, που δεν αφορά απλώς τις δύο αυτές χώρες, αλλά τις ΗΠΑ, που τα τελευταία χρόνια χάρη στο σχιστολιθικό πετρέλαιο έχουν αναδειχθεί σε ισχυρό εξαγωγέα πετρελαίου. Οι χαμηλές τιμές στο πετρέλαιο υπολογίζεται πως θα πλήξουν τις αμερικανικές εξορυκτικές εταιρείες, που εξορύσσουν σχιστολιθικό πετρέλαιο και τις τράπεζες, που συνδέονται με αυτές.

Το σύστημα νοσεί βαθιά

Πολλοί είναι αυτοί που επιδιώκουν να μαντέψουν πώς θα είναι ο κόσμος μας μετά το τέλος της πανδημίας Covid-19 και αν αυτή μπορεί να ανατρέψει τις τάσεις της «παγκοσμιοποίησης» των τελευταίων δεκαετιών. Κάποιοι ισχυρίζονται πως ο SARS COV-2 μπορεί να παίξει έναν ρόλο «δημιουργικής καταστροφής» για το καπιταλιστικό σύστημα, που θα «διορθώσει» στρεβλώσεις της παγκόσμιας καπιταλιστικής οικονομίας, χωρίς να προκληθεί πόλεμος.

Αλλοι, αντίθετα, εκτιμούν πως ο SARS COV-2 θα μας οδηγήσει σε μια παγκόσμια κατάσταση, όπου «η παλιά παγκόσμια τάξη», των υπολειμμάτων του όποιου διεθνούς δικαίου, θα καταρρεύσει, ανοίγοντας νέους «κύκλους» μεγάλων αιματοχυσιών. Ολοι τους, όμως, δεν μπορούν να κρύψουν πως σε κάθε σενάριο «το μάρμαρο» θα το πληρώσουν οι λαοί!

Σ' αυτές τις συνθήκες και σε όλο του το μεγαλείο διαφαίνεται πως αυτό το σύστημα «νοσεί» βαθιά. 

Η πανδημία Covid-19 δείχνει:

• Τη «γύμνια» των δημόσιων συστημάτων Υγείας ακόμη και ισχυρών καπιταλιστικών χωρών, προς όφελος της εμπορευματοποίησης των συστημάτων Υγείας, θέτοντας σε κίνδυνο τη ζωή εκατοντάδων χιλιάδων ανθρώπων.
• Πως η καπιταλιστική αναρχία στην παραγωγή αδυνατεί να ικανοποιήσει στοιχειώδεις ανθρώπινες ανάγκες.
• Πως ακόμη κι αυτό το εμβόλιο μπορεί να είναι αντικείμενο ενδοϊμπεριαλιστικών αντιθέσεων, για να μη μιλήσουμε για τα βιολογικά και τους «υβριδικούς» πολέμους τους.
• Πως εκατομμύρια άνθρωποι το επόμενο διάστημα θα κινδυνέψουν να χάσουν την εργασία τους, εξαιτίας όχι του Covid-19, αλλά του ότι η καπιταλιστική οικονομία κινείται στη βάση του κέρδους των λίγων, που βλέπουν αυτά τα κέρδη να συρρικνώνονται και ετοιμάζονται να μεταφέρουν τα βάρη και πάλι στις πλάτες των πολλών.

Η μελέτη της πείρας του σοσιαλισμού στη Σοβιετική Ενωση και σε άλλες χώρες είναι πολύτιμη, μεταξύ άλλων και για την αντιμετώπιση της επιδημίας ευλογιάς στη Μόσχα, στα 1959, που είχε μεταφερθεί εκεί από την Ινδία. Τα ισχυρά συστήματα Υγείας, το βάρος που δόθηκε στην Πρόληψη, στην Πρωτοβάθμια Φροντίδα, στα σύγχρονα, καλά χρηματοδοτούμενα και στελεχωμένα νοσοκομεία, με επαρκείς μονάδες εντατικής θεραπείας, τονίζουν τα πλεονεκτήματα της εργατικής εξουσίας, της κοινωνικοποίησης και του κεντρικού σχεδιασμού, της σοσιαλιστικής κοινωνίας, που είναι αναγκαία και ικανή να βγάλει τους εργαζόμενους από το «σαράκι» του καπιταλισμού και των αδιεξόδων του.

Του
Ελισαίου ΒΑΓΕΝΑ*

* Ο Ελισαίος Βαγενάς είναι μέλος της ΚΕ και υπεύθυνος του Τμήματος Διεθνών Σχέσεων της ΚΕ του ΚΚΕ