Μακαρθισμός

Η Επιτροπή Αντιαμερικανικών Υποθέσεων υπό τον Γερουσιαστή Τζόζεφ Μακάρθι ξεκινά, 20/10/1947, την αντικομμουνιστική εκστρατεία της.

Εκατοντάδες κομμουνιστές, συνδικαλιστές, κ.α. ριζοσπάστες έπεσαν θύματα του Μακαρθισμού, δικάστηκαν και φυλακίστηκαν. Ακόμα περισσότεροι δημόσιοι υπάλληλοι, άνθρωποι των Γραμμάτων και των Τεχνών μπήκαν σε «μαύρες λίστες» (μεταξύ αυτών, ο Τσάρλι Τσάπλιν, ο Μπέρτολτ Μπρεχτ, ο Ρόμπερτ Οπενχάϊμερ, κ.α.). Σχεδόν 3.000 ναυτεργάτες και λιμενεργάτες απολύθηκαν ως ύποπτοι για «αντι-αμερικανικές δράσεις».

«Φθινόπωρο του 1947. Δέκα άνθρωποι καταδικάστηκαν. Αρνήθηκαν να απαντήσουν σε δύο ερωτήσεις: Είστε μέλος της Ενωσης Σεναριογράφων; Είστε τώρα ή υπήρξατε μέλος του ΚΚ ΗΠΑ;

Εκατοντάδες ηθοποιοί, σεναριογράφοι και σκηνοθέτες βρέθηκαν στη "μαύρη λίστα" του Χόλιγουντ. Τα λόγια τους είναι χαρακτηριστικά. "Δεν μπορούμε να σε χρησιμοποιήσουμε πια". "Το CBS μου ζήτησε να βάλω άλλο όνομα στο σενάριό μου. Τότε κατάλαβα...". "Στην ύφεση έγινα κομμουνιστής. Δεν βρίσκω τίποτα ανήθικο σε αυτό". "Το FBI με χαρακτήρισε ανατρεπτική σαν κομμουνίστρια". "Δεν δούλεψα για 12 χρόνια". "Την ίδια στάση θα κρατούσαμε, δεν το μετανιώνω"» 

 «Στις ΗΠΑ, η περίοδος του μακαρθισμού συνέπεσε με θεαματική στήριξη και προβολή των μεταμοντέρνων ιδεών και καλλιτεχνών. Υπάρχει μάλιστα ένα σχετικά πρόσφατα αποχαρακτηρισμένο (2011) έγγραφο της CIA του 1985, με τίτλο "Γαλλία: Η αποστασία των αριστερόφρονων διανοούμενων", που, όπως λέει και στην εισαγωγή του, προσπαθεί να εξετάσει την πιθανή επίδραση που μπορεί να ασκήσει στην πολιτική ζωή η διαφοροποιημένη στάση αυτών των διανοούμενων. Ενδεικτικά αναφέρει τους Λακάν και Φουκώ - μεταδομιστές, πρόδρομους του μεταμοντερνισμού. Σύμφωνα με το έγγραφο, η αμφισβήτηση της αντικειμενικότητας του κόσμου από τη θεωρία τους αποτελεί ένα εξαιρετικά χρήσιμο εργαλείο για να υπονομευτεί το μαρξιστικό δόγμα για το ιστορικά αναπόφευκτο. Και παρακάτω σημειώνει ότι η μεταμοντέρνα σκέψη θα προσφέρει μέγιστη υπηρεσία στην κατεδάφιση της μαρξιστικής επιρροής στις κοινωνικές επιστήμες (...).

Η συνεργασία ιδρυμάτων, όπως τα Rockefeller Foundation, Carnegie Institution και Fairfield Foundation, Radio Free Europe, καθώς και πλήθος άλλων αμερικανικών ιδρυμάτων με σπουδαιότερο το Ford Foundation, επέτρεψε στη CIA να χρηματοδοτεί "μια κατά τα φαινόμενα ατελείωτη σειρά από προγράμματα μυστικής δράσης τα οποία επηρεάζουν τη νεολαία, τα συνδικάτα, τα πανεπιστήμια, τους εκδοτικούς οίκους και άλλους ιδιωτικούς οργανισμούς". Μέχρι και το Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης της Νέας Υόρκης και τον αφηρημένο εξπρεσιονισμό, τη λεγόμενη Σχολή της Νέας Υόρκης, ίσως το πρώτο καλλιτεχνικό ρεύμα με αφετηρία την Αμερική (...). Φαινομενικά αποτελούσε το πολιτισμικό αντίδοτο στο συντηρητισμό της μεταπολεμικής αμερικανικής κοινωνίας και το δόγμα του μακαρθισμού, αλλά, όπως αποκαλύφθηκε πολύ αργότερα, οι μυστικές υπηρεσίες των ΗΠΑ καλλιεργούσαν και προωθούσαν το ρεύμα αυτό για περισσότερα από 20 χρόνια. Αυτό δεν σημαίνει, βέβαια, ότι οι ίδιοι οι καλλιτέχνες ήταν συνένοχοι ή γνώριζαν τα σχέδια της CIA. Το 1995 ένας πρώην αξιωματούχος της CIA, ο Donald Jameson, έσπασε τη σιωπή του αποκαλύπτοντας στην εφημερίδα "Independent" ότι οι μυστικές υπηρεσίες είδαν τον αφηρημένο εξπρεσιονισμό ως ευκαιρία και τον προώθησαν προκειμένου να καλλιεργήσουν τον αντικομμουνισμό (...)».

Από την ομιλία του  Κώστα Σταματόπουλου στην εκδήλωση του έγινε τον Φλεβάρη του 2020, με θεμα «Μακαρθισμός - Μια επισκόπηση με το βλέμμα στο σήμερα»

 

«Οργανα» και θύματα τουμακαρθισμού