Συνέντευξη με γυναίκες στελέχη του Λιμενικού Σώματος - Ελληνικής Ακτοφυλακής

Για το δισέλιδο του «Ριζοσπάστη» για τους στρατευμένους, τα στελέχη των Ενόπλων Δυνάμεων και των Σωμάτων Ασφαλείας, είχαμε την ευκαιρία να συζητήσουμε με γυναίκες στελέχη του Λιμενικού Σώματος - Ελληνικής Ακτοφυλακής (ΛΣ - ΕΛ.ΑΚΤ) για τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν στο Σώμα, αλλά και συνολικότερα στην κοινωνική τους δραστηριότητα. Ακολουθεί η συνέντευξη:

-- Θα θέλαμε να ξεκινήσουμε τη συζήτησή μας με τους λόγους που οδηγούν μια γυναίκα να επιλέξει να γίνει στέλεχος του Λιμενικού Σώματος.

-- Αγαπώ πολύ τη θάλασσα και μου άρεσε η ιδέα να μου δοθεί η ευκαιρία να δουλεύω δίπλα της και για την προστασία της. Επιπλέον δεν ήθελα να κλειστώ σε ένα γραφείο. Βέβαια, το ότι είναι μια δουλειά που θα μου εξασφάλιζε οικονομική ασφάλεια ήταν ένα εξίσου σημαντικό κίνητρο, για να είμαι ειλικρινής.

-- Η ιδιαιτερότητα του κλάδου, το υψηλό μορφωτικό επίπεδο των υπηρετούντων, η προδιαγεγραμμένη σταδιοδρομία και η οικονομική σταθερότητα είναι οι λόγοι που μπορούν να οδηγήσουν μια γυναίκα στο να διαγωνιστεί και να επιτύχει μια θέση ως βαθμοφόρος του Λιμενικού Σώματος.

-- Ο κύριος λόγος για τον οποίο επέλεξα να γίνω στέλεχος του Λιμενικού Σώματος ήταν το γεγονός ότι ήταν πολύ δύσκολο να διοριστώ ως εκπαιδευτικός μέσω ΑΣΕΠ. Επιπροσθέτως, πάντα μου άρεσε να προσφέρω στο κοινωνικό σύνολο και όταν βγήκε η προκήρυξη, το είδα ως μια καλή ευκαιρία.

-- Υπάρχουν διακρίσεις ανάμεσα στα δύο φύλα είτε από συναδέλφους είτε από τη διοίκηση μέσα στο Σώμα και ποιες είναι αυτές;

-- Δυστυχώς και στο Λιμενικό Σώμα υπάρχουν διακρίσεις ανάμεσα στα δύο φύλα. Αναφορικά με τη διοίκηση, τελευταίο περιστατικό είναι η αναγνώριση στρατιωτικής θητείας ως προσόν γρηγορότερης προαγωγής, αποκλείοντας έτσι τις γυναίκες. Στις υπηρεσίες όπου υπηρέτησα αρκετές φορές χρειάστηκε να δουλέψω δίπλα στους άντρες ώστε να γίνει αποδεκτό ότι έχω τις ίδιες ικανότητες με αυτούς. Κάποιες άλλες φορές παραμερίστηκε η άποψή μου με περιφρόνηση. Μετά από πολλά χρόνια έχω καταφέρει να θεωρούμαι ισάξια, αλλά με ενοχλεί το γεγονός ότι γίνονται ακόμη από κάποιους μέσα στο Σώμα σεξιστικά σχόλια για συναδέλφισσες. Για να είμαι όμως δίκαιη, πολλές φορές υπήρξαν άντρες συνάδελφοι που με υποστήριξαν και έναντι άλλων συναδέλφων και έναντι πολιτών οι οποίοι αν δουν γυναίκα θεωρούν ότι είναι του «χεριού τους» και συμπεριφέρονται χειρότερα.

-- Η αλήθεια είναι ότι αρκετές από τις γυναίκες του ένστολου προσωπικού του Λιμενικού Σώματος, που υπηρετούν και σε θέσεις ευθύνης, βιώνουν έμμεσο παραγκωνισμό στην εργασία τους. Αναγκάζονται να υπερβάλλουν τους εαυτούς τους κατά την ανδρική νοοτροπία και να μιμηθούν ανδρικές συμπεριφορές για να νιώσουν ίσες προς ίσους, βάζοντας σε δεύτερη μοίρα το μορφωτικό τους υπόβαθρο και τη γυναικεία αντίληψη. Θεωρώ ότι υπάρχει διάθεση για βελτίωση των παραγόντων που δημιουργούν κάποιες ανισότητες μεταξύ των συναδέλφων τόσο από τα ίδια τα στελέχη όσο και από τη διοίκηση του Σώματος.

-- Προσωπικά, δεν έχω διαπιστώσει διακρίσεις ανάμεσα στα δύο φύλα.

-- Ο μισογυνισμός δεν είναι προφανής, όμως υπάρχει και γίνεται αντιληπτός σε διάφορες αντιδράσεις (πρωτοφανής διάκριση προαγωγής ανδρών σε σχέση με τις γυναίκες ίδιας σειράς λόγω αναδρομικής αναγνώρισης της στρατιωτικής θητείας, παρόλο που ήταν προαπαιτούμενο προσόν κατάταξής τους).

-- Μετά από σχεδόν 40 χρόνια που υπηρετούν γυναίκες στο ΛΣ - ΕΛ.ΑΚΤ., το ποσοστό τους σήμερα αγγίζει το 1/3 του Σώματος. Υπάρχουν ακόμη προβλήματα κτιριακά που δεν λαμβάνουν υπόψη τους τις ιδιαίτερες ανάγκες των γυναικών;

-- Κτιριακά προβλήματα υπάρχουν έτσι και αλλιώς στο Σώμα, με ακατάλληλα κτίρια. Το κύριο πρόβλημα που συνάντησα είναι η ανυπαρξία ξεχωριστών WC.

-- Δυστυχώς, αρκετά από τα κτίρια στα οποία υπηρετούν στελέχη του ΛΣ- ΕΛ.ΑΚΤ. δεν μπορούν να υποστηρίξουν τις ανάγκες τόσο χωροταξικά όσο και αριθμητικά του ένστολου προσωπικού που τα επανδρώνει, με αποτέλεσμα να μην μπορούν να ληφθούν υπόψη οι εν γένει ιδιαίτερες ανάγκες των γυναικών.

-- Ναι, πιστεύω ότι υπάρχουν ακόμη προβλήματα κτιριακά που δεν λαμβάνουν υπόψη τους τις ιδιαίτερες ανάγκες των γυναικών. Στο Λιμεναρχείο που υπηρετώ δεν υπάρχουν καν χώροι ενδιαίτησης για το προσωπικό, πόσο άλλωστε ειδική μέριμνα για τις γυναίκες.

-- Εφαρμόζονται μέτρα υγιεινής και ασφάλειας με βάση τις ανάγκες του γυναικείου οργανισμού;

-- Οχι κάτι ιδιαίτερο.

-- Στρατιωτική νοοτροπία, καμία ιδιαίτερη ευαισθητοποίηση στις ανάγκες του γυναικείου οργανισμού.

-- Πέρα από τα μέτρα υγιεινής κι ασφάλειας που εφαρμόζονται για όλο το προσωπικό δεν εφαρμόζονται ειδικά μέτρα με βάση τις ανάγκες του γυναικείου οργανισμού.

Ανάγκη για μέτρα στήριξης και ιδιαίτερη μέριμνα για τις οικογένειες

-- Προβλέπονται διευκολύνσεις για τη μητέρα λιμενικό, όπως ευέλικτο ωράριο, παιδικοί σταθμοί, ΚΔΑΠ, παιδικές κατασκηνώσεις, ειδικές άδειες κ.λπ.;

-- Οχι. Μόνο οι άδειες σχολικής επίδοσης. Ακόμη και οι άδειες που έχουν θεσπιστεί στον υπόλοιπο δημόσιο τομέα για τον ετήσιο γυναικολογικό έλεγχο καθώς και η άδεια ασθένειας τέκνου δεν δίνονται στις λιμενικούς.

-- Δυστυχώς δεν υπάρχει κάποια ιδιαίτερη μέριμνα τόσο για το ένστολο προσωπικό όσο και για τις οικογένειές τους στον τομέα της επιλογής παιδικών σταθμών, ΚΔΑΠ και παιδικών κατασκηνώσεων, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται πρακτικά και λειτουργικά ζητήματα, καθ' όλη τη διάρκεια του έτους, τόσο μέσα στις ίδιες τις οικογένειες του προσωπικού όσο και στη λειτουργία της ίδιας της υπηρεσίας.

-- Οχι, δεν υπάρχουν διευκολύνσεις για τη μητέρα λιμενικό.

-- Τι προβλήματα αντιμετωπίζουν οι μονογονεϊκές οικογένειες λιμενικών και τι μέριμνα υπάρχει από την υπηρεσία;

-- Εδώ θα ήθελα να διευκρινίσω ότι μονογονεϊκή θεωρείται μια οικογένεια που έχει μόνο ο ένας γονέας και τη μέριμνα και την επιμέλεια, κάτι το οποίο γίνεται μόνο σε εξαιρετικές περιπτώσεις, όπως θάνατος του ενός γονέα, ή φυλάκισή του ή δικαστική απόφαση λόγω ακαταλληλότητας. Προσωπικά είμαι διαζευγμένη με δύο ανήλικα τέκνα και μάλιστα με συνεπιμέλεια. Ωστόσο, για το συμφέρον των παιδιών διαμένουν κυρίως μαζί μου καθώς ειδικά τις μέρες του σχολείου δεν μπορούν να διαμένουν στον πατέρα τους. Υπάρχουν κάποιες διευκολύνσεις για τις μονογονεϊκές οικογένειες αλλά θεωρώ ότι θα πρέπει να επεκταθούν σε όλες τις περιπτώσεις που γονέας διαμένει μόνος του με τα τέκνα του. Π.χ. δεν είναι δυνατό να αφήσω τα παιδιά μου μόνα τους και να φύγω οποιαδήποτε στιγμή για κάποιο έκτακτο περιστατικό για το οποίο θα με καλέσουν καθώς δεν υπάρχει κανένας άλλος στο σπίτι για να τα προσέχει. Στην περίπτωση απρογραμμάτιστων αποσπάσεων - διαθέσεων - μετακινήσεων δεν υπάρχει κάποιος να κρατήσει τα παιδιά μου ασφαλή για όσο λείπω γιατί και ο πατέρας τους μπορεί τελευταία στιγμή να μην έχει τη δυνατότητα καθώς λείπει και αυτός από το σπίτι τις νύχτες λόγω επαγγέλματος. Είναι εγκληματικό να μη λαμβάνει υπόψη το Σώμα την ύπαρξη παιδιών όταν προχωράει σε απρογραμμάτιστες διαθέσεις προσωπικού. Επίσης, θα πρέπει να ληφθεί μέριμνα για τους διαζευγμένους στο ΠΔ των μεταθέσεων. Είναι πολύ δύσκολο ένας διαζευγμένος γονέας να μετατεθεί κάπου που δεν θα έχει κανέναν για να τον βοηθήσει με τα παιδιά, συν το ότι αν από δικό του σπίτι πάει στο ενοίκιο επιβαρύνεται πολύ οικονομικά. Επιπλέον, ειδικά σε περιπτώσεις συνεπιμέλειας, μια μετάθεση μακριά από τον άλλον γονέα προκαλεί σοβαρό πρόβλημα στα παιδιά. Μια οικογένεια μετακομίζει μαζί αλλά το να σε υποχρεώσει το Σώμα να πάρεις τα παιδιά μακριά από τον άλλον γονέα είναι απαράδεκτο.

-- Δυστυχώς δεν υπάρχει ιδιαίτερη μεταχείριση για τις μονογονεϊκές οικογένειες. Ως πιο επίκαιρο θα αναφέρω το θέμα των αποσπάσεων στο Ανατολικό Αιγαίο, όπου διατίθενται και μητέρες μονογονεϊκών οικογενειών (να το τονίσω: Μητέρες έχουσες πλήρη επιμέλεια ανήλικων τέκνων). Οπως άλλωστε προανέφερα και σε προηγούμενη ερώτησή σας και περισσότερο για να αποτυπώσω το κλίμα που επικρατεί, δεν υπάρχει καμία διάκριση μεταξύ των δύο φύλων, όλοι τα κάνουμε όλα.

-- Συμμετέχουν οι γυναίκες λιμενικοί στις Ενώσεις Προσωπικού και γενικότερα στα λεγόμενα «κοινά» στην περιοχή τους;

-- Θεωρώ ότι πλέον συμμετέχουν όλο και περισσότερες.

-- Με σωστή πληροφόρηση και ξεπερνώντας τους φόβους και τους κινδύνους που ελλοχεύουν από την ενεργή συμμετοχή τους στα κοινά και λόγω του γεγονότος ότι δεν εκπροσωπούνται επαρκώς στις Ενώσεις Προσωπικού, ναι, υπάρχει έντονο ενδιαφέρον και διάθεση για ίσες ευκαιρίες.

-- Στην υπηρεσία που υπηρετώ όχι.

-- Τι θα λέγατε σε μια νέα γυναίκα που σκέφτεται να ενταχθεί στο Λιμενικό Σώμα ή που μόλις ανέλαβε την πρώτη της υπηρεσία;

-- Σε μια νέα γυναίκα θα έλεγα ότι αν θέλει να κάνει οικογένεια, το Λιμενικό Σώμα δεν είναι ιδανικό εργασιακό καθεστώς για να έχεις παιδιά. Σε μια γυναίκα που ανέλαβε την πρώτη της υπηρεσία θα έλεγα να είναι σωστή στη δουλειά της και να μην το βάλει κάτω ούτε να φοβάται να μιλήσει για τα κακώς κείμενα. Τελικά, θα τους έλεγα ότι πολλές φορές ζορίστηκα πάρα πολύ με καταστάσεις που αντιμετώπισα και άλλες φορές εξαντλήθηκα από τα απαιτητικά ωράρια, ωστόσο το Λιμενικό μού έδωσε και εμπειρίες που δεν θα έβρισκα μέσα σε ένα γραφείο.

-- Ανεπιφύλακτα. Οι γυναίκες μπορούν να προσφέρουν πολλά στο Λιμενικό Σώμα. Σαν μητέρα, όμως, η γυναίκα λιμενικός θα συναντήσει αρκετές δυσκολίες, που θα τη φέρουν αντιμέτωπη τόσο με τη γυναικεία φύση της όσο και με την ίδια της την οικογένεια. Με υπομονή, καλή θέληση και πνεύμα συνεργασίας είναι προσπελάσιμα όλα τα εμπόδια που ενδεχομένως να συναντήσει.

-- Η ένταξή μου στο Λιμενικό Σώμα έχει να κάνει με το ενδιαφέρον και την αγάπη που έχω να προσφέρω στο κοινωνικό σύνολο. Επομένως, σε μια νέα γυναίκα που σκέφτεται να ενταχθεί στο Λιμενικό Σώμα θα έλεγα πως είναι ένα ιδανικό επάγγελμα αν αγαπά την προσφορά στο κοινωνικό σύνολο. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι δεν χρήζουν ανάγκης βελτίωσης οι συνθήκες εργασίας για τις γυναίκες που υπηρετούν στο Λιμενικό Σώμα.