Δυσβάσταχτο το κόστος της στέγασης για τους φοιτητές

• Πολύ μεγάλες αυξήσεις στα ήδη τσουχτερά νοίκια δείχνουν τα φετινά στοιχεία
• Σχέδια παραπέρα εμπορευματοποίησης της υποτυπώδους φοιτητικής μέριμνας αντί για ικανοποίηση του αιτήματος για δωρεάν στέγαση

Ο «Γολγοθάς» της αναζήτησης φοιτητικής στέγης, μέσα σε ένα τοπίο αύξησης τιμών, τεράστιας οικονομικής πίεσης για τη λαϊκή οικογένεια, φοιτητικής μέριμνας σταθερά πίσω από τις τεράστιες ανάγκες, ξεκίνησε για χιλιάδες νέους που εισάγονται σε σχολές μακριά από την πόλη τους με την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων των πανελλαδικών εξετάσεων.

Παράγοντες της κτηματομεσιτικής αγοράς κάνουν λόγο για άνοδο των ενοικίων κατά τη φετινή χρονιά, η οποία αποδίδεται τόσο στη μεγάλη ζήτηση, καθώς πέρα από τους νεοεισαχθέντες φοιτητές, σπίτι αναζητούν και φοιτητές μεγαλύτερων ετών μετά από το μεγάλο διάστημα κλεισίματος των πανεπιστημίων, όσο και στη στροφή των ιδιοκτητών από τη βραχυχρόνια στη μακροχρόνια μίσθωση των ακινήτων τους.

Σύμφωνα με τους ίδιους, φέτος αυξημένες είναι οι τιμές στις περισσότερες πόλεις της χώρας όπου υπάρχουν πανεπιστημιακά Τμήματα, Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Πάτρα, Καλαμάτα, Χανιά, ενώ σταθερές είναι σε νησιά όπως Κέρκυρα, Χίο, Μυτιλήνη.

Στην Αθήνα, όπου συγκεντρώνεται μεγάλος αριθμός φοιτητών, το κόστος εκτοξεύεται στα ακίνητα που βρίσκονται κοντά στις σχολές, με αύξηση που αγγίζει το 15%, με τη μέση τιμή ενοικίου στα 6,35 ευρώ το τετραγωνικό για ένα διαμέρισμα 40ετίας και 60 περίπου τετραγωνικών στο κέντρο της πόλης. Ετσι, μία γκαρσονιέρα στις περιοχές Ζωγράφου, Παγκράτι, Γουδή κυμαίνεται φέτος από 300 έως και 380 ευρώ, ενώ στις αντίστοιχες περιοχές ένα δυάρι μέχρι 50 τετραγωνικά από 350 μέχρι και 550 ευρώ. Στα Εξάρχεια η γκαρσονιέρα έως 35 τ.μ. ξεκινά από 350 ευρώ (αύξηση κατά 100 ευρώ σε σχέση με το 2019) και φτάνει μέχρι 450, ενώ το δυάρι κυμαίνεται από 400 μέχρι 560 ευρώ. Τα λιγοστά δωμάτια στις εστίες αντιστοιχούν σε ελάχιστο ποσοστό των νέων που έρχονται από άλλες πόλεις για να σπουδάσουν, ενώ ακόμα χειρότερη είναι η κατάσταση σε μεγάλα Ιδρύματα όπως το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο ή το Πανεπιστήμιο Πειραιά που δεν διαθέτουν ακόμα δικιά τους Εστία. Παράλληλα, με ευθύνη της κυβέρνησης και των διοικήσεων, τεράστια είναι τα προβλήματα υποδομών στις εστίες, αποτέλεσμα της έλλειψης συντήρησης, της υποχρηματοδότησης, των ελλείψεων στο απαραίτητο προσωπικό.

Στη Θεσσαλονίκη για διαμέρισμα 50 ετών και 55 τ.μ. ζητείται ενοίκιο 6 ευρώ/τ.μ., σημειώνοντας αύξηση κατά 12,6%. Μια γκαρσονιέρα κοντά στα πανεπιστήμια (χωρίς έπιπλα) νοικιάζεται 350 - 400 ευρώ, ενώ τα δωμάτια στις εστίες αναλογούν μόλις στο 1% - 2% των φοιτητών. Οι Εστίες του ΑΠΘ έχουν συνολική δυναμικότητα περίπου 1.500 κλινών, ενώ στο ίδρυμα φοιτούν πάνω από 70.000 φοιτητές, ενώ η Εστία του Πανεπιστημίου Μακεδονίας, συνολικής δυναμικότητας 202 κλινών, αντιστοιχεί σε περίπου 16.000 φοιτητές.

Στην Κομοτηνή, γκαρσονιέρα περίπου 50 τ.μ. χωρίς έπιπλα νοικιάζεται προς 300 ευρώ και στούντιο 20 - 30 τ.μ. προς 250. Οι Εστίες μπορούν να φιλοξενήσουν 690 φοιτητές (υπήρχαν και 110 δωμάτια μισθωμένα που πλέον δεν τα μισθώνει το ΔΠΘ), ενώ οι εισακτέοι φέτος είναι 1.700. Σε αντίστοιχες τιμές μπορεί να βρει κάποιος γκαρσονιέρες και στούντιο στην Κοζάνη. Οι Εστίες διαθέτουν περίπου 300 κλίνες για πάνω από 3.000 φοιτητές που σπουδάζουν στα τμήματα της πόλης.

Οι αυξήσεις στα ενοίκια εκτιμώνται στο 11% στην Πάτρα και στο 13% στο Ηράκλειο.

«Διαγωνισμός φτώχειας» για μια θέση στην Εστία

Τις πολύ μεγάλες δυσκολίες με τις οποίες βρίσκονται αντιμέτωποι, μεταφέρουν στον «Ριζοσπάστη» φοιτητές.

Η Νίκη, φοιτήτρια στο Τμήμα Φαρμακευτικής του ΕΚΠΑ, ανήκει στην κατηγορία των ελάχιστων «τυχερών» δικαιούχων για στέγαση στη φοιτητική εστία. Πριν από δύο χρόνια έκανε αίτηση, η οποία έγινε μεν δεκτή, ωστόσο η πρώτη φάση εισδοχών αφορούσε μόλις 50 από τους 300 φοιτητές των οποίων οι αιτήσεις είχαν γίνει δεκτές, καθώς πληρούσαν τα κριτήρια. Πέρσι από τα 300 παιδιά που πληρούσαν τα αυστηρά κριτήρια, το πολυπόθητο δωμάτιο πήραν 200 και φέτος μας λέει ότι θα κάνει εκ νέου αίτηση προσδοκώντας πως θα στεγαστεί. Μέχρι τώρα μας λέει ότι φιλοξενείται σε φίλους, ενώ κατά την περίοδο που ήταν κλειστά τα ΑΕΙ επέστρεψε στο πατρικό της, ωστόσο πολλά παιδιά που βρίσκονται σε αντίστοιχη θέση, πρέπει να μπουν στη διαδικασία αναζήτησης σπιτιού και δουλειάς παράλληλα με τις σπουδές, μεταφέροντάς μας και το παράδειγμα συμφοιτήτριάς της που πήρε δωμάτιο στο τρίτο έτος.

«Υπάρχει μικρή διαθεσιμότητα σε δωμάτια. Λίγα παιδιά καταφέρνουν να πάρουν δωμάτια όχι μόνο στην Αθήνα, ακόμα και αν πληρούν τα κριτήρια που, όχι τυχαία, τα λέμε "διαγωνισμός φτώχειας"», μας λέει χαρακτηριστικά.

Επισημαίνει επίσης πως σε παρεμβάσεις που κάνουν οι φοιτητές σε αρμοδίους, γίνεται προσπάθεια να μετατοπιστεί η ευθύνη στους φοιτητές που αργούν να πάρουν πτυχίο, να φέρουν σε αντιπαράθεση τους φοιτητές! «Στην πραγματικότητα, το πρόβλημα είναι πως δεν διατίθενται όσα δωμάτια είναι αναγκαία», ξεκαθαρίζει.

«Γεύση» από αυτή την άνοδο των τιμών μάς μεταφέρει ο Κώστας, φοιτητής του Φυσικού Αθήνας, που είδε το ενοίκιο που πλήρωνε μαζί με συγκάτοικο στην περιοχή του Ζωγράφου να εκτοξεύεται από τα 400 στα 600 ευρώ μετά τη λήξη του διετούς συμβολαίου.

Μας επισημαίνει πως φέτος η χρονιά είναι πολύ δύσκολη στο ζήτημα της αναζήτησης φοιτητικής στέγης, καθώς πέρα από τους νεοεισαχθέντες πρωτοετείς φοιτητές, αναζητούν σπίτια και φοιτητές που πέρσι δεν είχαν νοικιάσει σπίτι λόγω των κλειστών σχολών. Μας μεταφέρει την εμπειρία και συμφοιτητών του που βλέπουν αυξήσεις σε περιοχές κοντά σε πανεπιστήμια και σημειώνει πως τελικά ο ίδιος βρήκε σπίτι μακριά από τη σχολή, στην περιοχή του Κεραμεικού, ύστερα από ψάξιμο σε αγγελίες, στους δρόμους, μέσω γνωστών.

Σημειώνει πως το ζήτημα της στέγασης βρίσκεται στην πρώτη γραμμή των διεκδικήσεων των φοιτητικών συλλόγων, που κάθε χρόνο αναπτύσσουν αγωνιστικές πρωτοβουλίες, με κινητοποιήσεις σε εστίες, σε σχολές, στον αρμόδιο φορέα για τη στέγαση, Ινστιτούτο Νεολαίας και Διά Βίου Μάθησης (ΙΝΕΔΙΒΙΜ).

Σταθερά μακριά από τις διευρυνόμενες ανάγκες

Η κατάσταση αυτή αναδεικνύει με τον πιο εμφατικό τρόπο τη γύμνια της κρατικής μέριμνας για τη φοιτητική στέγη, με ευθύνη όλων των μέχρι σήμερα κυβερνήσεων, που βλέπουν και αυτόν τον τομέα ως ένα πεδίο κερδοφορίας και ανταποδοτικότητας κοιτώντας τους φοιτητές στην τσέπη.

Αυτό εξηγεί και γιατί ποτέ έως τώρα δεν υπήρξε ένα δίκτυο φοιτητικών εστιών που να ανταποκρίνεται στις ανάγκες των φοιτητών και να καλύπτει πλήρως τους νέους που σπουδάζουν μακριά από τον τόπο μόνιμης κατοικίας τους. Δεν υπήρξε προσανατολισμός για δωρεάν στέγαση φοιτητών, με βάση τις ανάγκες και τα αιτήματα των Φοιτητικών Συλλόγων για λύσεις σε αυτή την κατεύθυνση.

Γιατί οι υπάρχουσες φοιτητικές εστίες, εκτός του ότι είναι ελάχιστες και η δυναμικότητά τους μετά βίας καλύπτει ένα 10% των φοιτητών πανελλαδικά, βρίσκονται σε πολλές περιπτώσεις σε άθλιες συνθήκες, κακοσυντηρημένες ή καθόλου συντηρημένες.

Αντί για χρηματοδότηση οι κυβερνήσεις παρουσιάζουν ως «λύση» την επιτάχυνση της εμπορευματοποίησης που οδήγησε σε αυτήν την κατάσταση: Τα τελευταία χρόνια, το μόνο που έγινε από τον ΣΥΡΙΖΑ και συνεχίστηκε από τη ΝΔ ήταν οι εξαγγελίες για κατασκευή κάποιων νέων εστιών με τη μέθοδο των ΣΔΙΤ, στις οποίες θα επιβάλλεται ενοίκιο ακόμα και αντίστοιχο με αυτό της αγοράς! Πρόκειται για συνέχεια της πολιτικής που έβαλε μαζικά τις εργολαβίες στις υπάρχουσες εστίες, ευθύνεται για την εργασιακή ομηρία εργαζομένων, τις διακοπές λειτουργίας σε λέσχες και εστιατόρια, τα προβλήματα στη συντήρηση των εστιών κ.λπ.

Χαρακτηριστικά είναι και όσα καταγράφονται στο περιβόητο «Σχέδιο Ανάκαμψης για την Ελληνική Οικονομία» όπου μεταξύ άλλων σημειώνεται πως «στον αναγκαίο εξορθολογισμό της φοιτητικής μέριμνας μπορεί επίσης να συμβάλει η εισαγωγή μηχανισμού άτοκων δανείων, με ευνοϊκούς όρους αποπληρωμής (μετά την ένταξη στην αγορά εργασίας, από ένα ύψος εισοδημάτων και πάνω, χωρίς εμπλοκή τραπεζών) για την κάλυψη του κόστους διαβίωσης στη διάρκεια των σπουδών», δείχνοντας έναν προσανατολισμό ταξικό, πολύ μακριά από τις ανάγκες.

Την ίδια στιγμή, η αυστηροποίηση των μετεγγραφών με νέα κριτήρια, θέσπιση μετεγγραφής σε σχέση με τον αριθμό μορίων της βάσης εισαγωγής και ποσοστό μετεγγραφόμενων, αποκλείει από τη δυνατότητα φοιτητές να μετακινηθούν σε σχολές κοντά στο σπίτι τους.

Μ. Κ