Μια ανεκτίμητη προσφορά στο Αρχείο του ΚΚΕ

 Η Εφη Ροδίτη - Νίτσου, γνωστή ηθοποιός και σύζυγος του αείμνηστου δημοσιογράφου, αντιστασιακού και δημιουργού του σπουδαίου περιοδικού «Θέατρο», Κώστα Νίτσου, παρέδωσε στον ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, Δ. Κουτσούμπα, ένα χαρακτικό του κορυφαίου κομμουνιστή χαράκτη Α. Τάσσου, που απεικονίζει τον Σοβιετικό ηγέτη Ιωσήφ Στάλιν. Σε τηλεφωνική επικοινωνία μαζί της ο Δ. Κουτσούμπας την ευχαρίστησε θερμά για την προσφορά της.

Στην επιστολή που συνοδεύει τη συγκινητική αυτή προσφορά, η Ε. Ροδίτη - Νίτσου περιγράφει την ιστορία του πρώτου και μοναδικού αντίτυπου αυτού του χαρακτικού. Παραμονές του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, ο Τάσσος χάραξε τον Στάλιν σε μια ξύλινη πλάκα, η οποία, μετά από μια μεγάλη περιπέτεια, ξαναβρέθηκε στα χέρια του δημιουργού της. Μ' αυτήν την πλάκα, ο Τάσσος δημιούργησε ένα και μοναδικό αντίτυπο, το οποίο εμπιστεύτηκε στον Νίτσο.

Μόνο συγκίνηση και ανατριχίλα προκαλεί η εξιστόρηση της Εφης Ροδίτη - Νίτσου, την οποία παραθέτουμε αυτούσια από την επιστολή της:

«Αγαπητέ κύριε Κουτσούμπα,

Είμαι η γυναίκα του Κώστα Νίτσου. Ο Τάσσος με τον Νίτσο ήταν φίλοι από παλιά. Για το παγκόσμια αναγνωρισμένο περιοδικό "Θέατρο" που έβγαζε ο Νίτσος, ο Τάσσος είχε χαράξει θαυμαστά εξώφυλλα κι αφίσες. Κάποτε, λοιπόν, του είπε: "Βρε Κώστα, έχω χαράξει έναν Στάλιν που θα 'θελα πολύ να έβλεπες. Εχω σκάσει. Δεν τον βρίσκω πουθενά".

"Ε, πού θα πάει, θα τον βρεις", τον παρηγορούσε ο Νίτσος.

Ο Τάσσος έκανε τον Στάλιν το 1939 με 1940. Γίνονται τα Δεκεμβριανά. Μπαίνουν οι φασίστες στον "Ριζοσπάστη", που ήταν στη Σταδίου και Αμερικής και τα κάνουν γυαλιά - καρφιά. Και το ξύλο του Στάλιν που έψαχνε ο Τάσσος ήταν εκεί. Το πετάνε στα σκουπίδια. Το βλέπει ένας αστυνομικός, του κάνει εντύπωση. Ζωγραφιστόν άνθρωπο σε ξύλο δεν είχε ξαναδεί. Αυτόν, κάπου, σαν να τον ξέρει, σαν να του έχουν πει: "Αυτόν που βλέπεις, ένα να ξέρεις: Δεν τον ξέρεις".

Η επιστολή στον ΓΓ της ΚΕ τουΚΚΕ

Γύρω του χαμός. Φωτιές, φωνές, πιστολιές. Τι να κάνει; Τον αρπάζει και τον χώνει στα γρήγορα στην τσέπη του. Γιατί το κάνει; Ούτε αυτός ξέρει. Το μόνο που ξέρει είναι ότι πρέπει να το σώσει. Τον φυλάει για χρόνια και χρόνια. Τον πάει και τον δείχνει στον Ραγιά, τον εκδότη της "Μέλισσας" και κείνος του λέει: "Να τον πας στον Σπύρο Καραχρήστο, βοηθό του Τάσσου". Ετσι κι έγινε.

Ο Τάσσος, απ' αυτό το ξύλο με τον Στάλιν έκανε ένα αντίτυπο. Το μόνο και μοναδικό. Το εμπιστεύτηκε στον Νίτσο. "Αυτό, Κώστα, καλού - κακού να το έχεις εσύ". Ο Νίτσος το φύλαξε, μ' ευλάβεια.

Αυτά για την ιστορία.

Τώρα αναρωτιόμαστε: Γιατί, τι τον έκανε αυτόν τον αστυνομικό, που δεν είχε ιδέα από Τέχνη, να θέλει να σώσει, και σώζει αυτό το ξύλο με το ζωγραφιστό πρόσωπο; Ο,τι και να πούμε, το γιατί δεν θα το βρούμε. Εχουμε την παροιμία μας που τα λέει καλά: "Τα ρούχα δεν κάνουν τον άνθρωπο, ο άνθρωπος κάνει τα ρούχα". Ετσι και με τον αστυνομικό μας. Η στολή του έκρυβε άνθρωπο.

Ο καλύτερος Στάλιν, σε ξύλο, είναι αυτός που έκανε ο Τάσσος. Ο αστυνομικός το έσωσε. Ο Τάσσος το χάραξε. Ο Νίτσος το φύλαξε. Ο Τάσσος και ο Νίτσος είναι ήσυχοι. Ο Στάλιν τους βρήκε τη θέση που του έπρεπε: Το ΚΚ Ελλάδας.

Με εκτίμηση,

Εφη Ροδίτη - Νίτσου».

Η Εφη Ροδίτη - Νίτσου

Μέσα σ' αυτό το ντοσιέ επέζησε τόσα χρόνια το χαρακτικό του Τάσσου, με το ιδιόχειρο μήνυμα στον Κ. Νίτσο

Ιστορικό Αρχείο ΚΚΕ