Για την επέτειο της 28ης Οκτωβρίου του 1940

 

Η εισβολή των στρατευμάτων της φασιστικής Ιταλίας τα ξημερώματα της 28ης Οκτώβρη 1940 αποτέλεσε το εναρκτήριο γεγονός-ορόσημο μιας περιόδου που θα οδηγούσε στο δράμα της τριπλής φασιστικής κατοχής (ιταλικής, γερμανικής, βουλγαρικής), αλλά και στην αφύπνιση και ηρωική μαζική δράση των εργατικών-λαϊκών δυνάμεων, μέσα από τις γραμμές του ΚΚΕ και του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ, από την οποία μπορούν να αντληθούν χρήσιμα ιστορικά διδάγματα.

Η ιταλική αρχικά και στη συνέχεια η γερμανική επίθεση δεν ήταν κεραυνός εν αιθρία. Ήταν προέκταση και μοιραία κατάληξη της κλιμάκωσης των ενδοϊμπεριαλιστικών ανταγωνισμών στα χρόνια του Μεσοπολέμου, όταν η ανισομετρία στην καπιταλιστική ανάπτυξη και η καπιταλιστική οικονομική κρίση επιτάχυναν την αναδιάταξη των ιμπεριαλιστικών στρατοπέδων και τη δημιουργία νέων συμμαχιών, οι οποίες αμφισβητούσαν την ιμπεριαλιστική ειρήνη που ακολούθησε τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Ο Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος, όπως και ο Πρώτος, ήταν ιμπεριαλιστικός. Κοινός στόχος και των δύο αντιμαχόμενων ιμπεριαλιστικών μπλοκ, τόσο του Άξονα (Γερμανίας- Ιταλίας-Ιαπωνίας), όσο και των ΗΠΑ - Μ. Βρετανίας - Γαλλίας και των συμμάχων τους ήταν η προσπάθεια να εξασφαλίσουν τον έλεγχο των πλουτοπαραγωγικών πηγών, των πρώτων υλών, των αγορών και των σφαιρών επιρροής. Ταυτόχρονα κοινή τους επιδίωξη -παρότι αυτό συσκοτιζόταν για ένα μεγάλο διάστημα, στο πλαίσιο της ''αντιχιτλερικής'' συνεργασίας- ήταν η συντριβή της Σοβιετικής Ένωσης, του πρώτου εργατικού-σοσιαλιστικού κράτους στην ιστορία, που ενέπνεε τους λαούς σε όλες τις χώρες.

Έτσι και αλλιώς, σε αυτές τις συνθήκες όξυνσης των ανταγωνισμών και έντασης της καπιταλιστικής εκμετάλλευσης, ο φασισμός-ναζισμός, το γνήσιο τέκνο του σάπιου καπιταλιστικού συστήματος επιστρατεύτηκε προκειμένου να χτυπηθεί το εργατικό-λαϊκό και κομμουνιστικό κίνημα. Η άνοδος του φασισμού και του ναζισμού στην Ιταλία και τη Γερμανία, αντίστοιχα, στηρίχθηκε στους μονοπωλιακούς ομίλους και στήριξε την καπιταλιστική ιδιοκτησία και εξουσία και την ένταση της ταξικής εκμετάλλευσης, παρ’ ότι το φασιστικό και το ναζιστικό κόμμα προπαγάνδιζαν τη στήριξη των μεσαίων στρωμάτων. Φασιστικές οργανώσεις και άλλες παρακρατικές συμμορίες χρησιμοποιήθηκαν και στα λεγόμενα δημοκρατικά καπιταλιστικά κράτη ως μέσο καταστολής του εργατικού-λαϊκού κινήματος, τη στιγμή που τα ίδια επιδοκίμαζαν τα αντικομμουνιστικά μέτρα των φασιστικών καθεστώτων και έστρωναν με όλα τα μέσα (μη καταγγελία της ιταλικής επίθεσης στην Αιθιοπία, ανοχή της στήριξης της Ιταλίας και της Γερμανίας στις δυνάμεις του πραξικοπηματία Φράνκο στην Ισπανία, συμφωνία του Μονάχου κλπ.) το δρόμο για μια επίθεση του φασιστικού Άξονα εναντίον της ΕΣΣΔ.

Τις συνέπειες των ενδοϊμπεριαλιστικών ανταγωνισμών και των καπιταλιστικών αδιεξόδων τις πλήρωσαν πρωταρχικά οι εργατικές-λαϊκές δυνάμεις, τόσο πριν από τον πόλεμο, οπότε τα υψηλά ποσοστά ανεργίας και ανέχειας αποτέλεσαν το άλλο πρόσωπο των γενικευμένων διώξεων σε βάρος του εργατικού-λαϊκού και κομμουνιστικού κινήματος, όσο και στη διάρκεια της πολεμικής αναμέτρησης, όταν εκατομμύρια εργάτες πείνασαν, βασανίστηκαν σακατεύτηκαν ή και σκοτώθηκαν στο βωμό των καπιταλιστικών συμφερόντων.

Στη χώρα μας, έπειτα από την επιβολή της τριπλής φασιστικής κατοχής, οι εργατικές-λαϊκές δυνάμεις ήρθαν αντιμέτωπες με την πείνα και τις μαζικές εκτελέσεις. Την ίδια περίοδο, το μεγαλύτερο τμήμα των Ελλήνων καπιταλιστών και οι πολιτικοί τους εκπρόσωποι ακολούθησαν το βασιλιά και το βρετανικό στρατό στο Κάιρο και το Λονδίνο, αφού φρόντισαν να παραδώσουν τους κρατούμενους κομμουνιστές στις αρχές Κατοχής. Ένα άλλο μέρος τους επέλεξε να μείνει και να συνεργαστεί με τις αρχές Κατοχής, ενώ ένα τρίτο τμήμα παρέμεινε στο εσωτερικό της χώρας, συνεχίζοντας τις πάντα επωφελείς οικονομικές δοσοληψίες του και αναμένοντας που θα γείρει η πλάστιγγα του πολέμου.

Μέσα σε αυτές τις ζοφερές συνθήκες αποδείχτηκε ότι μόνο ο λαός μπορεί να σώσει το λαό, βαδίζοντας στο δρόμο της σύγκρουσης και της ανατροπής. Οι λίγες δεκάδες ελεύθεροι κομμουνιστές, μαζί με όσους απέδρασαν από τις φυλακές και τις εξορίες, ανέλαβαν από τις πρώτες ημέρες το τιτάνιο έργο της ανασυγκρότησης του ΚΚΕ και της συγκρότησης του ΕΑΜ, του ΕΛΑΣ (που φέτος συμπληρώνονται 80 χρόνια από την ίδρυσή του) και των άλλων ΕΑΜικών οργανώσεων. Η μαζική ένταξη των εργατικών-λαϊκών δυνάμεων σε αυτές τις οργανώσεις και η οργανωμένη δράση τους ήταν αυτή που επέτρεψε την κλιμάκωση ενός αγώνα που ξεκίνησε από τη μάχη ενάντια στην πείνα και την προστασία της σοδειάς, για να καταλήξει στην απελευθέρωση του μεγαλύτερου μέρους της χώρας από τις δυνάμεις του ΕΛΑΣ, σμπαραλιάζοντας τα κηρύγματα μοιρολατρίας περί των ανίκητων στρατιών του τρίτου Ράιχ.

Μετά την αντεπίθεση του Κόκκινου Στρατού και τη συνθηκολόγηση της φασιστικής Ιταλίας, σε συνθήκες ορμητικής ανόδου της απήχησης του ΚΚΕ και του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ, τα διαφορετικά τμήματα των Ελλήνων καπιταλιστών ξεπέρασαν τις προηγούμενες διαφωνίες τους και επιδόθηκαν, πριν ακόμα αποχωρήσουν τα στρατεύματα Κατοχής, σε ένα κοινό αγώνα για τη διάσωση της καπιταλιστικής εξουσίας. Με τη σύμφωνη γνώμη και τη στήριξη των διεθνών συμμάχων τους και με τη συμβολή των Ταγμάτων Ασφαλείας και άλλων συνεργατών των κατακτητών πρωτοστάτησαν στο όργιο καταστολής και τρομοκρατίας εναντίον των εργατικών-λαϊκών μαζών, που τόλμησαν να σηκώσουν κεφάλι.

Σήμερα, τα διδάγματα από εκείνη την περίοδο είναι περισσότερο επίκαιρα από ποτέ. Και αυτό γιατί και πάλι ως συνέπεια της καπιταλιστικής ανισομετρίας και της καπιταλιστικής οικονομικής κρίσης έχουν φουντώσει οι ανταγωνισμοί ανάμεσα στην ευρωατλαντική ιμπεριαλιστική συμμαχία, με επικεφαλής τις ΗΠΑ και τα κράτη μέλη της ΕΕ από τη μια μεριά και την υπό διαμόρφωση ευρασιατική ιμπεριαλιστική συμμαχία, με επικεφαλής τη Ρωσική Ομοσπονδία και την Κίνα από την άλλη. Αυτοί οι ανταγωνισμοί οδήγησαν και οδηγούν σε δεκάδες περιφερειακές συγκρούσεις και πρόσφατα στην πολεμική αναμέτρηση ανάμεσα στις δυνάμεις της Ρωσικής Ομοσπονδίας και του ΝΑΤΟ στα εδάφη της Ουκρανίας.

Στο μεγάλο κάδρο των διεθνών ανταγωνισμών και της διαμάχης των ΗΠΑ με την Κίνα, για την εξασφάλιση της πρωτοκαθεδρίας στην ιμπεριαλιστική πυραμίδα, εντάσσονται και οι αντιθέσεις των αστικών τάξεων Ελλάδας-Τουρκίας. Το τουρκικό κράτος όλο και πιο επιθετικά αμφισβητεί ελληνικά κυριαρχικά δικαιώματα, πατώντας σε δύο βάρκες, τη ΝΑΤΟϊκή και τη ρωσική. Οι ελληνικές κυβερνήσεις, τόσο η σημερινή της ΝΔ, όσο κι οι προηγούμενες, εμπλέκουν τη χώρα ακόμη πιο βαθιά στους ιμπεριαλιστικούς σχεδιασμούς των ΗΠΑ και ΝΑΤΟ και τα σχέδια περικύκλωσης Ρωσίας και Κίνας, μετατρέπουν την Ελλάδα σε ιμπεριαλιστικό ορμητήριο, υπηρετώντας τη συμμετοχή του ελληνικού κεφαλαίου στη “ληστεία” σε βάρος των λαών. Η όλο και μεγαλύτερη εμπλοκή της χώρας στη ρωσοNATOϊκή σύγκρουση στα εδάφη της Ουκρανίας αποτελεί προμήνυμα δεινών για το λαό, που ματώνει ήδη από τις συνέπειες του οικονομικού πολέμου ανάμεσα στις ιμπεριαλιστικές συμμαχίες.

Το επιχείρημα των αστικών κυβερνήσεων, ότι μ’ αυτόν τον τρόπο θωρακίζεται η άμυνα και τα κυριαρχικά δικαιώματα της χώρας είναι σαθρό. Έναν αιώνα μετά τη Μικρασιατική Εκστρατεία και Καταστροφή, που οδήγησε σε δεκάδες χιλιάδες θύματα και εκατομμύρια ξεριζωμένους και 48 χρόνια μετά το χουντικό πραξικόπημα και την τουρκική εισβολή στην Κύπρο, η αστική προπαγάνδα που υποστηρίζει ότι η ένταξη του καπιταλιστικού κράτους στις ιμπεριαλιστικές συμμαχίες διασφαλίζει τα συμφέροντα των εργατικών-λαϊκών δυνάμεων, πέρα από ανιστόρητη, είναι και επικίνδυνη. Είτε μέσω “ειρηνικής διευθέτησης”, είτε μέσω πολεμικής σύγκρουσης, είτε μέσω ενός συνδυασμού των δύο, στόχος παραμένει η μονοπωλιακή συνεκμετάλλευση των πλουτοπαραγωγικών πηγών της περιοχής και η διατήρηση της ΝΑΤΟϊκής συνοχής, εις βάρος των λαών της Ελλάδας, της Τουρκίας και των άλλων χωρών της περιοχής.

Σήμερα η υπεράσπιση των κυριαρχικών δικαιωμάτων, της εδαφικής ακεραιότητας, των συνόρων, από τη σκοπιά των λαϊκών συμφερόντων αποκτά πραγματικό νόημα, μόνο όταν συμβαδίζει με την πάλη:

- Για τερματισμό της συμμετοχής της χώρας στον ιμπεριαλιστικό πόλεμο που διεξάγεται στα εδάφη της Ουκρανίας.

- Για τη γενικότερη απεμπλοκή της χώρας μας από τα επικίνδυνα σχέδια του ΝΑΤΟ, των ΗΠΑ, της ΕΕ.

- Για να κλείσουν οι ξένες στρατιωτικές βάσεις στην Ελλάδα.

- Για την αποδέσμευση από αυτούς τους οργανισμούς, με το λαό στην εξουσία.

Οι εξελίξεις καθιστούν εξαιρετικά επίκαιρο το ιστορικό δίδαγμα από την πάλη της δεκαετίας του 1940, δηλαδή ότι η μαζική εργατική-λαϊκή πάλη μπορεί να ανατρέψει και τον αρνητικότερο συσχετισμό δυνάμεων. Ήταν το ΕΑΜ-ΕΛΑΣ με καθοδηγητή και αιμοδότη το ΚΚΕ και τα άλλα απελευθερωτικά κινήματα της Ευρώπης με πρωτοπόρους τους κομμουνιστές, αυτά που πρωτοστάτησαν στην πάλη εναντίον της φασιστικής Κατοχής και υπέρ των εργατικών-λαϊκών συμφερόντων. Ήταν η σοσιαλιστική σοβιετική εξουσία και ο ηρωικός Κόκκινος Στρατός, που με τις τεράστιες θυσίες του σοβιετικού λαού εξόντωσαν το φασισμό-ναζισμό. Αυτή η ιστορική αλήθεια δεν πρόκειται να ξεχαστεί, όσο και αν η ΕΕ ξοδεύει τεράστια ποσά στην προβολή του ανιστόρητου ιδεολογήματος της εξίσωσης θύτη και θύματος, φασισμού και κομμουνισμού, όσο και αν τα καπιταλιστικά κράτη γκρεμίζουν τα μνημεία της Αντιφασιστικής Νίκης των Λαών, όσο και αν οι εγχώριες αστικές πολιτικές δυνάμεις “ξεπλένουν” το Τάγμα Αζόφ και τις άλλες χρηματοδοτούμενες από το ΝΑΤΟ νεοναζιστικές και παρακρατικές συμμορίες.

Η ιστορία της δεκαετίας του 1940 διδάσκει ακόμα ότι ο αγώνας ενάντια στην ξένη κατοχή και το φασισμό, μπορεί να είναι αποφασιστικός και νικηφόρος, μόνο όταν συνδέεται με την πάλη για την ανατροπή της καπιταλιστικής εξουσίας. Στηριγμένος στην ιστορική πείρα ο λαός χρειάζεται να αποκτήσει εμπιστοσύνη και δύναμη στην πάλη του για το δίκιο και τη νίκη. Να εμπιστευτεί το ΚΚΕ, για να χαράξει το δικό του δρόμο για μια κοινωνία που θα είναι αφέντης του πλούτου που παράγει, για μια κοινωνία πραγματικής λαϊκής ευημερίας, για τη δική του εξουσία, το σοσιαλισμό-κομμουνισμό, που αποτελεί προϋπόθεση για την ειρήνη, την αλληλεγγύη, την αμοιβαία επωφελή συνεργασία των λαών σε όλα τα πεδία.

 Γραφείο Τύπου της ΚΕ του ΚΚΕ