Τα 13 τεύχη του αντιδικτατορικού περιοδικού «Νέα Φρουρά» που στήνεται και κυκλοφορεί στις Φυλακές Κορυδαλλού

Το γράφουν και το φιλοτεχνούν στο χέρι στελέχη και μέλη της ΚΝΕ

Στη μνήμη του Θανάση Παπαρήγα (1945 - 2002)

Στο δεύτερο μαύρο, κατάμαυρο χρόνο της δικτατορίας, τον Αύγουστο του 1968, παίρνεται η Απόφαση από το ΠΓ της ΚΕ του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας για την ίδρυση της Κομμουνιστικής Νεολαίας Ελλάδας. Τον επόμενο μήνα συγκροτείται το πρώτο καθοδηγητικό της όργανο και στις 22 Σεπτέμβρη εκδίδεται το πρώτο παράνομο φύλλο του «Οδηγητή».

Ο πρώτος Γραμματέας της ΚΝΕ, Μήτσος Τσιάρας (1924 - 1984), ο οποίος θα παραμείνει σ' αυτήν τη θέση από το 1969 έως το 1972. «Μόνο μια οργάνωση σαν την ΚΝΕ θα μπορούσε να οργανώσει τον αντιδικτατορικό αγώνα της ελληνικής νεολαίας. Κι αυτό γιατί μια Κομμουνιστική Οργάνωση απ' τις ίδιες τις αρχές και τους σκοπούς της έχει τη μεγαλύτερη επαναστατική συνέπεια στα αντιφασιστικά, αντιιμπεριαλιστικά ιδανικά», είχε πει σε συνέντευξή του στον «Οδηγητή» (Αρχείο «Σύγχρονης Εποχής»)

Στις αρχές του 1969 (11 - 17 Γενάρη), η 13η Ολομέλεια της ΚΕ του ΚΚΕ επικυρώνει την απόφαση του ΠΓ για την ίδρυση της ΚΝΕ. Τον Οκτώβρη της ίδιας χρονιάς πραγματοποιείται η Α΄ Συνδιάσκεψη της ΚΝΕ, εγκρίνεται το καταστατικό, υπογράφεται η ιδρυτική διακήρυξη κι εκλέγεται ΚΣ. Πρώτος Γραμματέας της, ο 45χρονος ήρωας της Μακρονήσου Μήτσος Τσιάρας (1924 - 1984). Θα παραμείνει σ' αυτή τη θέση έως το 1972, οπότε θα τον αντικαταστήσει ο σ. Δημήτρης Γόντικας, σημερινό μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ.

Τρικάκι της ΚΝΕ του 1973 με το προπαγανδιστικό σύνθημα «ΜΟΝΟ Ο ΔΙΚΟΣ ΣΑΣ ΑΓΩΝΑΣ ΘΑ ΓΚΡΕΜΙΣΕΙ ΤΗ ΧΟΥΝΤΑ» (Αρχείο «Σύγχρονης Εποχής»)

Από πρώτο χέρι η μαρτυρία του, όπως αποτυπώνεται στο περιοδικό «Οδηγητής» (27 Αυγούστου 1975), στην 7η επέτειο ίδρυσης της ΚΝΕ:

«Μόνο μια οργάνωση σαν την ΚΝΕ θα μπορούσε να οργανώσει τον αντιδικτατορικό αγώνα της ελληνικής νεολαίας. Κι αυτό γιατί, μια Κομμουνιστική Οργάνωση απ' τις ίδιες τις αρχές και τους σκοπούς της έχει τη μεγαλύτερη επαναστατική συνέπεια στα αντιφασιστικά δημοκρατικά, αντιιμπεριαλιστικά ιδανικά.

»Από την ίδια την οργανωτική της λειτουργία, βασισμένη στην αρχή του δημοκρατικού συγκεντρωτισμού, θα μπορούσε να στεκόταν ικανή να δημιουργήσει τέτοιες παράνομες Οργανώσεις και μηχανισμό αναγκαία και απαραίτητα για την οργάνωση και ανάπτυξη ενός πλατιού αντιδικτατορικού κινήματος της νεολαίας και ταυτόχρονα να σταθεί ικανή να προφυλάξει τις Οργανώσεις της, το μηχανισμό της και το αντιδικτατορικό κίνημα απ' τα χτυπήματα του εχθρού. Καμιά από τις προηγούμενες νεολαιίστικες οργανώσεις δεν εκπλήρωνε αυτούς τους όρους».

Μια λαμπρή σελίδα αγώνων στην Ιστορία της αντιδικτατορικής ΚΝΕ είναι η φυλάκιση κι η εξορία πλειάδας στελεχών και μελών της. Θα ρίξουμε φως, σε συνθήκες εγκλεισμού, μέσα από τη ματιά του σ. Στέλιου Ορφανού. Αφού έχει περάσει από την Ασφάλεια Μεσογείων και τις Φυλακές Μπογιατίου καταλήγει στον Κορυδαλλό, όπου κρατείται έως τις 4 Ιούλη 1974, ο τότε τριτοετής στη Σχολή Πολιτικών Μηχανικών του Μετσόβιου. Καταθέτει:

Οι φυλακές Κορυδαλλού, σε φωτογραφία εποχής, όπου κλείστηκαν εκατοντάδες αγωνιστές της Κομμουνιστικής Νεολαίας Ελλάδας κι έγραψαν με το αίμα της καρδιάς τους το αντιδικτατορικό περιοδικό «Νέα Φρουρά» (Αρχείο «Σύγχρονης Εποχής»)

«Στον Κορυδαλλό φτιάξαμε Οργανώσεις Βάσης της ΚΝΕ. Ετσι συμμετείχα για πρώτη φορά στη ζωή μου σε κανονική συνεδρίαση, παράνομη φυσικά αλλά με απόλυτη άνεση μέσα στο κελί της φυλακής, στις ώρες που κυκλοφορούσαμε ελεύθερα στους διαδρόμους ή στην αυλή (...) Οι κρατούμενοι χωριστήκαμε σε 4 οργανώσεις των 4 - 5 ατόμων».

Μέσα σε συνθήκες απομόνωσης και απαγόρευσης στήνεται, σε διμηνιαία ή τριμηνιαία κυκλοφορία, το περιοδικό «Νέα Φρουρά», με νονό τον Γιώργη Μωραΐτη (1927 - 2018), μέλος του Γραφείου της Κομματικής Οργάνωσης Αθήνας του ΚΚΕ, ο οποίος έχει την ευθύνη για την εκδοτική δουλειά. Το τιράζ φτάνει τα τρία αντίτυπα, το πρωτότυπο και άλλα δύο που αναπαράγονται με καρμπόν.

Η συντακτική ομάδα της Ομάδας Συμβίωσης Πολιτικών Κρατουμένων αποτελείται από τους Γιάννη Νικολόπουλο (1920 - 2004), Μπάμπη Γκολέμα (1932 - 2014), Στρατή Τσαμπή (1922 - 2007), Θανάση Παπαρήγα (1945 - 2002), Μήτσο Κωστόπουλο, Θανάση Καρτερό. Καθοδηγητής ο γραμματέας Μήτσος Σαχίνης (1920 - 2004), ο οποίος έχει την καλλιτεχνική επιμέλεια από κοινού με τους Μπάμπη Ζιώγα, Μάκη Λαζαρίδη και Λουκάκη (σ.σ. δεν καταφέραμε να τον ταυτοποιήσουμε).

Το σχήμα του αντιδικτατορικού έντυπου τεκμηρίου έχει σχήμα τετραδίου (14Χ20), με αρίθμηση σελίδων, στημένο με δίστηλα και μονόστηλα και με πρωτότυπη εικονογράφηση. Τα περισσότερα κείμενα υποστηρίζονται από καλλιτεχνικές έγχρωμες ρουμπρίκες.

Τα υλικά για το γράψιμο (χαρτί, πενάκια, καρμπόν) λάθρα μπαίνουν στη φυλακή και δεν θα μάθουμε ποτέ με ποιον τρόπο, καθώς είναι απόφαση των πολιτικών κρατουμένων.

Το 45σέλιδο τεύχος της «Νέας Φρουράς», το οποίο οι κρατούμενοι αγωνιστές κατόρθωσαν να το βγάλουν έξω από τα σίδερα του κάτεργου: Το εξώφυλλο, η πρώτη σελίδα, η οποία γράφτηκε εκτός φυλακής, η τρίτη και τέταρτη όπου τυπώνονται «Περιεχόμενα» και «Η ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΗΣ ΥΛΗΣ ΜΑΣ» αντίστοιχα (Αρχείο «Σύγχρονης Εποχής»)

Η «Νέα Φρουρά» περιέχει όλα τα είδη της ύλης ενός καλοστημένου πολιτικού - κοινωνικού περιοδικού: Αρθρο, χρονογράφημα, επιφυλλίδα, σχόλια, είδηση, έρευνα (καμπάνια).

Αξίζει να σταθούμε στο 45σέλιδο τεύχος με χρονολογική ένδειξη «Ιούλης - Αύγουστος 1971», το οποίο βγαίνει από τα σίδερα, ανατυπώνεται και συνοδεύεται από δακτυλογραφημένο κείμενο, που γράφεται εκτός του κάτεργου:

Το 45σέλιδο τεύχος της «Νέας Φρουράς», το οποίο οι κρατούμενοι αγωνιστές κατόρθωσαν να το βγάλουν έξω από τα σίδερα του κάτεργου: Το εξώφυλλο, η πρώτη σελίδα, η οποία γράφτηκε εκτός φυλακής, η τρίτη και τέταρτη όπου τυπώνονται «Περιεχόμενα» και «Η ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΗΣ ΥΛΗΣ ΜΑΣ» αντίστοιχα (Αρχείο «Σύγχρονης Εποχής»)

«Στον αναγνώστη,

»Το περιοδικό αυτό που έφτασε στα χέρια σου, δεν είναι ένα από τα συνηθισμένα περιοδικά. Εχει ξεχωριστή αξία. Προετοιμάστηκε και γράφτηκε και φιλοτεχνήθηκε ολόκληρο με το χέρι, στις δύσκολες συνθήκες μιας φυλακής της φασιστικής δικτατορίας από κρατούμενα στελέχη και μέλη της Κομμουνιστικής Νεολαίας Ελλάδας. Αποτελεί ένα ακόμα δείγμα της ακατανίκητης επιθυμίας και θέλησης των δεσμωτών νεολαίων αγωνιστών, στελεχών και μελών της ΚΝΕ, να βοηθήσουν ακόμα και μέσα από τα κάτεργα της χούντας τον αγώνα της ελληνικής νεολαίας κατά της στρατιωτικοφασιστικής δικτατορίας.

Το 45σέλιδο τεύχος της «Νέας Φρουράς», το οποίο οι κρατούμενοι αγωνιστές κατόρθωσαν να το βγάλουν έξω από τα σίδερα του κάτεργου: Το εξώφυλλο, η πρώτη σελίδα, η οποία γράφτηκε εκτός φυλακής, η τρίτη και τέταρτη όπου τυπώνονται «Περιεχόμενα» και «Η ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΗΣ ΥΛΗΣ ΜΑΣ» αντίστοιχα (Αρχείο «Σύγχρονης Εποχής»)

»Το τεύχος αυτό, που μπόρεσε να βγει από τη σιδερόφραχτη φυλακή, το κυκλοφορεί σε φωτοτυπία η ΚΝΕ, με την πεποίθηση ότι θα κυκλοφορήσει από χέρι σε χέρι στις γραμμές της ελληνικής νεολαίας και θα αποτελέσει κάλεσμα για τη συσπείρωση των δυνάμεών της κατά της λαομίσητης τυραννίας».

Και αφού γράφεται και απευθύνεται σε νέους κομμουνιστές, στεκόμαστε στο Σημείωμα για τα τρία χρόνια από την ίδρυση της ΚΝΕ και στο κείμενο του τότε 26χρονου Θανάση Παπαρήγα για τη νεολαία των σοσιαλιστικών χωρών, η οποία διαπαιδαγωγείται στα μεγάλα ιδανικά της εργατικής τάξης, που είναι ο μαρξισμός - λενινισμός, ο προλεταριακός διεθνισμός κι η αγάπη για τον άνθρωπο.

Βιβλιογραφία

Το 45σέλιδο τεύχος της «Νέας Φρουράς», το οποίο οι κρατούμενοι αγωνιστές κατόρθωσαν να το βγάλουν έξω από τα σίδερα του κάτεργου: Το εξώφυλλο, η πρώτη σελίδα, η οποία γράφτηκε εκτός φυλακής, η τρίτη και τέταρτη όπου τυπώνονται «Περιεχόμενα» και «Η ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΗΣ ΥΛΗΣ ΜΑΣ» αντίστοιχα (Αρχείο «Σύγχρονης Εποχής»)

- Ιδεολογική Επιτροπή του ΚΣ της ΚΝΕ, Στιγμές από τη ζωή και δράση της ΚΝΕ στην παρανομία, «Σύγχρονη Εποχή», 2018

- Θεόφιλος Διαμάντης, Πολιτικοί κρατούμενοι στα σίδερα της δικτατορίας, σ. 79 - 102, στον συλλογικό τόμο: Τμήμα Ιστορίας της ΚΕ του ΚΚΕ, Δικτατορία 1967 - 1974. Κείμενα και Ντοκουμέντα, «Σύγχρονη Εποχή», 2017

- Συνέντευξη του Μήτσου Τσιάρα, πρώτου Γραμματέα του ΚΣ της ΚΝΕ, Μαρτυρία στο περιοδικό «Οδηγητής» (27 Αυγούστου 1975) κι αναδημοσιευμένα αποσπάσματά της, στον «Ριζοσπάστη» (4 Οκτώβρη 2009)

- Δημήτρης Σέρβος (1927- 2012), Φυλακές Κορυδαλλού, σ. 102 - 109, στο λεύκωμα: Παράνομες χειρόγραφες εφημερίδες απ' τις φυλακές και τις εξορίες. Αφιερώνεται στα 85χρονα του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας, «Σύγχρονη Εποχή», 2003

 Γράφει ο
Βασίλης ΚΑΛΑΜΑΡΑΣ
Δημοσιογράφος, συγγραφέας, κριτικός βιβλίου