Από τους 19 που έδωσαν την ζωή τους εκείνη την μέρα, κάνουμε ιδιαίτερη μνεία στον Σπύρο Αραβαντινό, τον γιατρό Γιώργο Ανδριόπουλο , τον υπενωματάρχη Ιωάννη Γυφτάκη, ο οποίος αρνήθηκε να εκτελέσει εν ψυχρώ κρατουμένους και τον ήρωα του αλβανικού μετώπου Διονύσιο Γονατά που είχε χάσει και τα δυο του πόδια στις μάχες και που οδηγήθηκε στο εκτελεστικό απόσπασμα, αφού πρώτα οι Ταγματα- Αλήτες, του πήραν τα ξύλινα πόδια και τον έδεσαν σε πάσσαλο, για να τον εκτελέσουν. Αναρτούμε τα ονόματα των εκτελεσμένων όπως δημοσιεύθηκαν στις εφημερίδες Καθημερινή της 28-11-43 και Αθηναϊκά Νέα της 29-11-43, σε μια προσπάθεια να μην χαθούν τα ονόματα των ηρώων. Τις μαρτυρίες και τα στοιχεία που ακολουθούν, τα έχουμε χάρη στην μνημειώδη δουλειά της Κουλάς Ξηραδάκη, «ΚΑΤΟΧΙΚΑ» (Αθήνα 1975).
Ταγματασφαλίτες στα βουνά. Η ομάδα συνοδεύεται από αξιωματικό των SS (στο δεξιό άκρο της φωτογραφίας) Φωτογραφία από το Λεύκωμα του Antonio J.Munoz, με τίτλο «Herakles & The Swastika- Greek Volunteers in the German Army, Police & SS 1943-1945
ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΤΩΝ 19 ΕΚΤΕΛΕΣΜΕΝΩΝ ΑΠΟ ΤΑ ΤΑΓΜΑΤΑ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΣΤΙΣ 27 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 1943
Κωνσταντίνος Βεντούρης, από την Κίμωλο, γεν. 1917 Γεώργιος Πέτρου, από την Αταλάντη, γεν. 1911 Ιωάννης Δούκας, από την Αθήνα, γεν. 1923 Σπύρος Αραβαντινός , από την Πάτρα, ρολαγάς, γεν. 1992 Ιωάννης Γεωργούσης, από το Θούριο, γεν. 1909 Γεώργιος Παν. Ανδριόπουλος, γιατρός, από τα Σουδενά Καλαβρύτων. Διονύσιος Απ.Γονατάς, πρόεδρος Συνδέσμου Αναπήρων, δικηγόρος. Ιωάννης Σπυρ. Μαρκάτος, μικροπωλητής, από την Κεφαλλονιά. Βασίλειος Δημ. Σκαρέας, στέλεχος του ΚΚΕ Ηλίας Γεωργ. Τζαμουράνης, γραμματέυς Συνδέσμου Αναπήρων. Ιωάννης Θεοχάρη Γυφτάκης, υπενωματάρχης, από την Μερόπη. Αντώνιος Δημ. Γιατράς, επιπλοποιός , από το Άργος. Νικόλαος Δημ. Καλαβρέζας. Νικόλαος Σταμ. Κιλάκος, εργάτης. Σπύρος Γεράς. Καπάτος, εργάτης. Παναγιώτης Δημ. Στράγκας Στέφανος Γεωργ. Τσιλίβος Γεράσιμος Δημ. Γρηγοριάδης, δημ. Υπάλληλος. Δημήτριος Ιω. Πολυγιαννάκης, τραπεζικός υπάλληλος.
Καθημερινή της 28-11-43 Την διαταγή της εκτέλεσης υπογράφει: Ο Ανώτατος Αρχηγός των Ταγμάτων Ασφαλείας και Αστυνομίας Ελλάδος ΣΙΜΑΝΑ Διοικητής Ταξιαρχίας Ες-Ες και αντιστράτηγος των ωπλισμένων Ταγμάτων Ασφαλείας.
Αθηναϊκά Νέα της 29-11-43
ΑΡΑΒΑΝΤΙΝΟΣ ΣΠΥΡΟΣ. Ο Σ.Αραβαντινός συνελήφθη από τα Ες Ες σε ένα ρολογάδικο ενός Εβραίου που κατά τα΄θχην βρέθηκε εκεί. Οι Γερμανοί συνέλαβαν όλους όσους βρήκαν εκείνη την ώρα στο μαγαζί του Εβραίου και τους έβαλαν μέσα στη κλούβα. Αλλά ο Αραβαντινός είχε περίστροφο στην τσέπη του και μέσα στην κλούβα το πέταξε κάτω απ΄το κάθισμα.
Την άλλη μέρα το πρωί, ένας Γερμανός αξιωματικός καλεί όλους τους κρατούμενους που είχαν μεταγερθή την προηγουμένη με τη κλούβα και κρατώντας το περίστροφο, λέει μέσω διερμηνέα: – Ένας από εσάς έριξε χθες κάτω απ΄το κάθισμα του αυτό το περίστροφο. Όποιος είναι να σηκώσει το χέρι του και του δίνω τον λόγο της τιμής μου ότι δεν θα του κάνω τίποτα, αν όμως δεν το πεί, θα τιμωρηθήτε όλοι παραδειγματικά. Ο Αραβαντινός σήκωσε το χέρι.
Ο αξιωματικός λέει: είσαι ελεύθερος. Θα δώσω εντολή να σου ετοιμάσουν το αποφυλακιστήριο. Το βράδυ όμως ο αξιωματικός τον κάλεσε σε ανάκριση. – Γιατί το είχες το περίστροφο; τον ρωτάει. – Για να σας πολεμήσω, απαντάει θαρραλέα ο Αραβαντινός, που ήταν στην Αντίσταση. – Και γιατί να μας πολεμήσεις; – Κι εσείς στην θέση μου το ίδιο θα κάνατε. – Μπράβο, σε συγχαίρω για τον ανδρισμό σου. Κι εγώ σαν άντρας θα κρατήσω τον λόγο μου. Αύριο θα είσαι ελεύθερος.
Η ανάκριση τελείωσε και ο Αραβαντινός όταν γύρισε στον θάλαμο, είπε στους συγκρατούμενούς του τον διάλογο του με τον Γερμανό. (Ένας από τους επιζήσαντες κρατούμενους μου το διηγήθηκε αργότερα). Την άλλη μέρα το πρωί τον καλούν στο γραφείο και του δίνουν το αποφυλακιστήριο. Καθώς έβγαινε από την εξώπορτα των Ες Ες, τον συνέλαβαν δύο ταγματασφαλίτες για να εκτελεστεί στις 27-11-1943.
Ο Γερμανός είχε κρατήσει τον λόγο του.!! ΑΝΔΡΙΟΠΟΥΛΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ του Παναγιώτη. Γεννήθηκε το 1900 στα Άνω Σουδενά των Καλαβρύτων. Γιατρός. Από νωρίς έγινε μέλος του ΚΚΕ και πολλές φορές έβαλε υποψηφιότητα στο ψηφοδέλτιο του Κ.Κ.Ε. Η δικτατορία του Μεταξά τον έκλεισε στην Ακροναυπλία.
Όταν κατέρρευσε το μέτωπο, παραδόθηκε στους Γερμανούς, όπως όλοι οι Ακροναυπλιώτες. Μεταφέρθηκε στην Πύλο. Τον Γενάρη του 1942 και ενώ τον μετέφεραν σε άλλη φυλακή, απέδρασε, ήρθε στην Αθήνα και ανέλαβε σαν γραμματέας την Κομματική Οργάνωση της Αθήνας.
Συνελήφθη στην Ν.Ιωνία και κλείστηκε στου Χατζηκώστα. Εκεί οργάνωσε τους κρατούμενους και απαιτήσανε από την διευθυνση των φυλακώννα τους επιτραπεί επισκεπτήριο. Στις αρχές Οκτωβρίου 1943 οι κρατούμενοι κήρυξαν απεργία πείνας. Διευθυντής των φυλακών ήταν κάποιος Χατζηκώστας (είχε το ίδιο όνομα με τις φυλακές).
Ο διευθυντής θέλησε να συλλάβει μερικούς κρατουμένους και να τους τιμωρήσει. Οι άλλοι αντέδρασαν. Διατάσσει τον επι κεφαλής της φρουράς υπενωματάρχη Ιωάννη Γυφτάκη, να πυροβολήσει, αλλά ο υπενωματάρχης αρνήθηκε.
Τον συνέλαβε και τον φυλάκισε. Και τότε ο διευθυντής τράβηξε μπιστόλι και εξετέλεσε επι τόπουδύο κρατουμένους (ο ένας λεγόταν Μαλλιάρης, υπάλληλος της Δημαρχίας Αθηνών) και ετραυμάτισε αρκετούς. Ύστερα από αυτό ο γιατρός Ανδριόπουλος βγήκε και ανέλαβε την ευθύνη της ενέργειας. Ο διευθυντής τον απομόνωσε μαζί με άλλους 4. Την νύχτα της 17 προς 18 Οκτωβρίου, επεχείρησε να αποδράσει , αλλά απέτυχε.
Εκτελέστηκε στις 27 Νοεμβρίου 1943 από τα Τάγματα Ασφαλείας στο Γουδί, πίσω από το σανατόριο “Σωτηρία”. Μαζί με τους 19 εκτελεσμένους ήταν και ο Ιωάννης Γυφτάκης , ο υπενωματάρχης και οΔιονύσιος Γονατάς που είχε χάσει τα δυο του πόδια στην Αλβανία και που οδηγήθηκε στο εκτελεστικό απόσπασμα, αφού πρώτα του πήραν τα ξύλινα πόδια και τον έδεσαν σε πάσσαλο, για να τον εκτελέσουν.
lefteria-news
Σήμερα νομίζω πως μπορώ να πω και για ποιο λόγο ο υπενωμοτάρχης Γιάννης Γυφτάκης αρνήθηκε να πυροβολήσει τους φυλακισμένους στου Χατζηκώστα: Ηταν συγχωριανός με τον κρατούμενο Ηλία Τζαμουράνη, και οι δυό από την Μερόπη (Μουσταφά-Τσαούς επί Τουρκοκρατίας) Μεσσηνίας. Προφανώς ντράπηκε, δεν πήγε το χέρι του, να πυροβολήσει.
ΑπάντησηΔιαγραφήΑιώνια τιμή του, και όλων των αστυνομικών και χωροφυλάκων, που δεν υπήρξαν και δεν είναι "μπάτσοι".
Πως βρέθηκε στου Χατζηκώστα ο Η.Τ.: Είχε πάει μάρτυρας υπεράσπισης σε δίκη διωκομένου αγωνιστή, παρά τις συμβουλές των συντρόφων του να μην εκτεθεί τόσο πολύ. Ηταν Γ.Γ του Σωματείου Αναπήρων Αλβανικού Πολέμου και μαζί με τον Γονατά είχαν μπεί στο μάτι των δοσιλόγων για την αντικατοχική τους δράση. Λόγω της ιδιότητάς τους έχαιραν γενικού σεβασμού, ειλικρινούς από μεριάς Λαού, υποκριτικού από πλευράς Γερμανικής Διοίκησης, που δεν τους πείραζε, παρόλο, που πρωτοστατούσαν σε διαδηλώσεις κλπ., για να πουλήσει τάχα "στρατιωτική τιμή" σε χαζούς. Η Βέρμαχτ (Wehrmacht) κατσικωνόταν, πως σέβεται όλους τους "Kriegsbeshädigte" (=αναπήρους πολέμου). Γι αυτό ανέθεσε στους ταγματασφαλήτες του Ράλλη να λύσουν το πρόβλημα. Οι ανάπηροι κρύβονταν στα στρατιωτικά νοσοκομεία, κι σαν τέτοιο χρησιμοποιούνταν και το επιταγμένο κτίριο της Σχολής Καλών Τεχνών στην Πειραιώς. Τις προηγούμενες μέρες έκαναν πογκρόμ και συνέλαβαν όσους βρήκαν από τους "καρφωμένους". Τους πέταγαν στο καμιόνι χωρίς τις πατερίτσες τους: "Δε θα σας χρειαστούν πια!" Ο Η. Τ. είχε χάσει το πόδι του από οβίδα σε χαράκωμα, και του είχε σώσει τη ζωή από τη σηψαιμία, με ακρωτηριασμό, o γιατρός ο Πέτρος Κόκκαλης.
Μια αναγκαία συμπλήρωση: Ο Η.Τ. ήταν κομμουνιστής από ~16 χρονώ. Είχε δικαστεί στην Καλαμάτα από "μαθητοδικείο", είχε αποβληθεί γι αυτό από το Γυμνάσιο Μελιγαλά, όπου φοιτούσε, αλλά και από όλα τα Γυμνάσια της Μεσσηνίας και αναγκάστηκε να αποφοιτήσει από το Γυμνάσιο Ανδρίτσαινας. Ηταν άριστος μαθητής και μάλλον τον "μύησε" στον Μαρξισμό ο Γυμνασιάρχης του στο Μελιγαλά, που αν καλά θυμάμαι λεγόταν Παπανικολάου.
Διαγραφήhttps://www.rizospastis.gr/story.do?id=11918988
ΑπάντησηΔιαγραφήΟ Η. Τζαμουράνης είχε χάσει το ένα πόδι του και όχι τα δύο, όπως αναφέρει το δημοσίευμα του "Ρ".